1, 2. Yaʼab máaxoʼob bijaʼanoʼob táanxel luʼumileʼ, ¿baʼax ku aktáantkoʼob ken suunakoʼob tu yotochoʼob? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

«KAJAʼANEN kaʼach táanxel luʼumil, yaanten junpʼéel maʼalob meyaj yéetel maʼalob in náajal», bey u yaʼalik Eduardo. * Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xan: «Baʼaleʼ ka káaj in xokik le Biblia yéetel u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ tin tsʼáaj cuenta yaan junpʼéel baʼax jach kʼaʼanaʼan maʼ táan in beetkiʼ: unaj in wáantik in familia u meyajtoʼob Dios, maʼ chéen unaj in tsʼáaik uláakʼ baʼaloʼob tiʼobiʼ. Le oʼolal suunajen tin wotoch» (Efe. 6:4).

² Eduardoeʼ u yojleʼ kʼaʼabéet u suut tu yotoch tumen letiʼe baʼax u kʼáat Jéeobaoʼ. Baʼaleʼ jeʼex Liliana —le máax t-chʼaʼchiʼitaj teʼ xook máanikoʼ—, kʼaʼabéet u yilik baʼax ken u beet utiaʼal u kaʼa biskuba yéetel u láakʼtsiloʼob. Tsʼoʼoleʼ Eduardoeʼ kʼaʼabéet u yilik bix ken u tsʼáa baʼax kʼaʼabéet tiʼ u yatan yéetel tiʼ u paalal kex maʼ yaʼab taakʼin ku náajaltaʼal tuʼux kajaʼaniʼ. ¿Baʼax ken u beetoʼob utiaʼal u chúukpajal u gastoʼob? ¿Jeʼel wa u páajtal u yáantaʼaloʼob tumen le sukuʼunoʼoboʼ?

3. ¿Bix u yuʼubikuba le paalaloʼob ken pʼaʼatkoʼob tumen u taataʼoboʼ?

³ Eduardoeʼ ku yaʼalik: «Tin tsʼáaj cuentaeʼ maʼ tin nuʼuktaj in paalal teʼ kʼiinoʼob maas unaj in beetkoʼ mix páajchaj in weʼesik yaabilaj  tiʼobiʼ. Maʼ páajchaj in xokik le Biblia tiʼoboʼ, in múul orar yéeteloʼob, in méekʼikoʼob mix in báaxal tu yéeteloʼob» (Deu. 6:7). Ana, u hija maas nojocheʼ, ku yaʼalik: «Tin wuʼuyaj bey maʼ u yaabiltmen in taataeʼ tumen minaʼan kaʼach tin wiknal. Chéen k-kʼaj óol kaʼach u yich yéetel u voz. Ka suunajeʼ jelaʼan in wuʼuyik u méekʼiken».

4. Ken suunak le íichamtsiloʼ, ¿baʼaxten ku talamtal u nuʼuktik u familia?

⁴ Wa maas ku xáantal bijaʼan le taatatsiloʼ, maas ku talamtal u nuʼuktik u láakʼtsiloʼob ken suunak. Rubí, u yatan Eduardoeʼ, ku yaʼalik: «Teen u maamail yéetel u taatail kaʼachi. Suukchaj in chʼaʼtuklik tin juunal óoliʼ tuláakal baʼax kun beetbil. Ka suunaj Eduardoeʼ anchaj in chaʼik u nuʼuktiken jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ. Tak bejlaʼeʼ yaan kʼiin ku kʼaʼabéettal in kʼaʼajsik tsʼoʼok u suut» (Efe. 5:22, 23). Eduardoeʼ ku yaʼalik: «Le mejen x-chʼúupaloʼoboʼ tiʼ u maamaʼob suukchaj u kʼáatkoʼob permiso. [...] Kʼaʼabéetchaj in wilik bix ken in nuʼukt in familia jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ». Eduardo yéetel Rubieʼ tu naʼatoʼob unaj u múul chʼaʼtuklikoʼob baʼax kun beetbil.

5. 1) Juntúul taatatsileʼ, ¿bix joʼopʼik u yutskíintik le talamiloʼob anchaj úuchik u pʼatik u yotochoʼ? 2) ¿Baʼax utsil tu taasaj?

⁵ Eduardoeʼ tu chʼaʼtuklaj u beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u maas meyajtaʼal Dios tumen u familia yéetel utiaʼal u kaʼa biskuba tu yéeteloʼob. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin chʼaʼtuklaj in kaʼansik u jaajil tiʼ in hijaʼob yéetel baʼax kin waʼalik bey xan yéetel baʼax kin beetik; maʼ chéen in kʼáat in waʼal in yaabiltmaj Jéeobaiʼ, baʼaxeʼ in kʼáat in weʼese» (1 Juan 3:18). ¿Kiʼikiʼtʼantaʼab wa baʼax tu beetaj Eduardo? Anaeʼ ku yaʼalik: «Jach kʼuch t-puksiʼikʼal ka t-ilaj baʼaxoʼob ku beetik utiaʼal u náatsʼal t-iknal. Tsʼoʼoleʼ jach kiʼimak k-óol tumen u tsʼaamaj u yóol meyaj teʼ múuchʼuliloʼ. Le yóokʼol kaabaʼ u kʼáat kaʼach u náachkuntoʼon tiʼ Jéeoba, baʼaleʼ k-taataʼobeʼ jach u tsʼaamaj u yóol u meyajtoʼob Jéeoba, le oʼolal t-beetaj xan beyoʼ. In taataeʼ tu yaʼalaj mix bikʼin u kaʼa pʼatkoʼon, yéetel bey tu beetiloʼ. Wa ka xiʼik kaʼacheʼ bejlaʼa wal maʼ táan in meyajtik Jéeobaeʼ».

6. Tu kʼiinil le baʼateltáambal anchaj Balcanesoʼ, ¿baʼax tu yilaj jujuntúul taatatsiloʼob?

⁶ Tu kʼiinil le baʼateltáambal anchaj Balcanesoʼ jujunpʼéel familiaʼob j-Jaajkunajoʼob kajakbaloʼob teʼeloʼ tu yiloʼobeʼ kiʼimak u yóol u paalaloʼob kex táan le baʼateloʼ. ¿Baʼaxten? Tumen maʼ tu páajtal u bin meyaj le taatatsiloʼoboʼ ku pʼáatloʼob tu yotochoʼob, ku xookoʼob yéetel u paalaloʼob, ku báaxaloʼob yéetel ku múul tsikbaloʼob. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon lelaʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ le taatatsiloʼoboʼ maas kʼaʼabéet u yantaloʼob yiknal u paalaloʼob, ke ka u tsʼáaʼob taakʼin wa siibaloʼob tiʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ ken kaʼansaʼakoʼob yéetel ken u máans tiempo le taatatsiloʼob tu yéeteloʼoboʼ ku bin utsil tiʼob (Pro. 22:6).

7, 8. 1) Kex maʼ maʼalobeʼ, ¿baʼax tsʼoʼok u yaʼalik jujuntúul taatatsiloʼob tiʼ u paalaloʼob? 2) ¿Baʼax jeʼel u beetik le taatatsiloʼob utiaʼal u xuʼulul u kʼuuxil u paalal tu yéeteloʼoboʼ?

⁷ Ken suunak jujuntúul taatatsiloʼob tu yotochoʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob cuentaeʼ kʼuuxchajaʼan u paalaloʼob tu yéeteloʼob wa mix tech u beetaʼal u cuentailoʼob. Yoʼolal baʼax ku beetik le paalaloʼoboʼ, maʼ xaaneʼ yaan taatatsiloʼobeʼ tsʼoʼok u yaʼalikoʼob: «¿Baʼaxten bey a tratartikenaʼ? Si yaʼab baʼaloʼob tsʼoʼok in beetik ta woʼolal». Maʼ tu tsʼáaikoʼob cuentaeʼ kʼuuxchajaʼan le paalaloʼob úuchik u pʼaʼatloʼoboʼ. Wa bey u yúuchultechaʼ, ¿baʼax jeʼel a beetik utiaʼal a kaʼa biskaba tu yéeteloʼobeʼ?

⁸ Kʼáat tiʼ Jéeoba ka u yáantech a naʼat bix u yuʼubikuba a familia. Tsʼoʼoleʼ yéetel u jaajil a wóoleʼ aʼaltiʼob a wojel yaan baʼax maʼ maʼalob ta beetiʼ yéetel yaachajaʼan a wóol. Wa a watan yéetel a paalal ku yilkoʼob ka tsʼáaik a wóol a wutskíint le talamil anchaj úuchik a binoʼ, yaan u yilkoʼob tu jaajil a wóol ka tʼaan. Wa ku chúukpajal a wóol yéetel ka chʼaʼtuklik a wutskíintik le talamiloʼ, maʼ xaaneʼ yaan a kaʼa yaabiltaʼal yéetel u yeʼesaʼaltech tsiikil tumen a familia.

9. ¿Baʼaxten maʼ kʼaʼabéet u ayikʼaltal máak utiaʼal u «tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u láakʼtsiloʼob[iʼ]»?

⁹ Apóstol Pabloeʼ tu yaʼaleʼ le paalaloʼob yéetel le áabitsiloʼoboʼ «unaj u boʼotkoʼob tiʼ u taataʼob bey xan tiʼ u abueloʼob le baʼax u pʼaxmoʼobtiʼoboʼ», maases ken pʼáatak maʼ tu páajtal u kaxtik u kuxtaloʼob tu juunaloʼob. Baʼaleʼ tu yaʼalaj xaneʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ unaj u kiʼimaktal u yóoloʼob wa yaan baʼax u jaantoʼob, u búukintoʼob yéetel wa yaan tuʼux u kajtaloʼob. Maʼ unaj u chʼíikil máak sen meyaj chéen utiaʼal u maas maʼalobtal bix u kuxtaliʼ (xok 1 Timoteo 5:4, 8; 6:6-10). Jeʼex túun k-ilkoʼ maʼ kʼaʼabéet u ayikʼaltal máak teʼ yóokʼol kaab utiaʼal u «tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u láakʼtsiloʼob[iʼ]» (1 Juan 2:15-17). Unaj k-kanáantikba tumen le «u tsʼíiboltaʼal ayikʼalil» wa «u chiʼichnakiloʼob le kuxtalaʼ» jeʼel u beetik maʼ «u chich machikuba» k-familia «tiʼ le kuxtal» ken u tsʼáa Diosoʼ (Mar. 4:19; Luc. 21:34-36; 1 Tim. 6:19).

10. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le naʼat ku taal tiʼ Diosoʼ?

¹⁰ Jéeobaeʼ u yojel kʼaʼabéettoʼon junpʼíit taakʼin utiaʼal k-kuxtal. Baʼaleʼ le taakʼinoʼ maʼ tu páajtal u kanáantkoʼon mix u yáantkoʼon jeʼex u beetik le naʼat ku taal tiʼ Diosoʼ (Ecl. 7:12; Luc. 12:15). Yaʼab máakeʼ ku xupik yaʼab taakʼin utiaʼal u bin meyaj táanxel luʼumil, tsʼoʼoleʼ mix u yojel wa yaan u náajal maʼalob ken kʼuchkiʼ. U suukileʼ ku maas antal talamil tiʼob. Yaʼab tiʼ letiʼobeʼ ken suunakoʼobeʼ tsʼoʼok u niktal u pʼaaxoʼob. Kex u tukultmoʼob yaan u páajtal u maas meyajtikoʼob Dios ken suunakoʼobeʼ, maʼ tu páajtal tumen bey palitsiltaʼanoʼob tumen le máaxoʼob majáantmil taakʼin tiʼoboʼ (xok Proverbios 22:7). ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le naʼat ku taal tiʼ Diosoʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ maas maʼalob maʼ u pʼaxkuba máak.

11. ¿Baʼaxten maʼalob ka u jóoʼs máak u cuentail bajux kʼaʼabéet u xupik?

¹¹ Eduardoeʼ suunaj tu yotoch, baʼaleʼ u yojleʼ unaj u kanáantik bix u xuup utiaʼal u páajtal u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u familia. Letiʼ yéetel u yataneʼ tu yiloʼob baʼax jach kʼaʼabéettiʼob yéetel tu jóoʼsoʼob u cuentail bajux kun kʼaʼabéettaltiʼob. U jaajileʼ maʼ kun páajtal u manikoʼob yaʼab baʼaloʼob jeʼex kaʼacheʼ. Baʼaleʼ tuláakal áantajnaj utiaʼal maʼ u sen xuupoʼob tiʼ baʼaloʼob maʼ kʼaʼabéetiʼ. * Eduardoeʼ ku yaʼalik junpʼéel baʼax tu beetaj: «Xuʼul u bin xook in hijaʼob tiʼ le escuelaʼob jach koʼoj u boʼotaʼaloʼ yéetel ookoʼob xook tiʼ le escuelaʼob u tsʼaamaj le gobierno láayliʼ maʼalobtakoʼ». Letiʼ yéetel u familiaeʼ tu kʼáatoʼob tiʼ Jéeoba ka áantaʼak u kaxt junpʼéel meyaj jeʼel u chaʼik u meyajtikoʼob Dioseʼ. ¿Bix áantaʼabik tumen Jéeoba?

12, 13. 1) ¿Baʼax tu beetaj juntúul taatatsil utiaʼal u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u familia? 2) ¿Bix áantaʼabik Eduardo tumen Jéeoba úuchik u chʼaʼtuklik u kuxtal chéen yéetel junpʼíit baʼal?

¹² Eduardoeʼ ku yaʼalik: «Le yáax kaʼapʼéel jaʼaboʼoboʼ jach talamchaj toʼon. Le junpʼíit taakʼin kin náajaltikoʼ yaan kʼiineʼ maʼ tu tsʼáaik utiaʼal k-gasto, le taakʼin in líiʼsmoʼ táan xan u xuʼupul yéetel kin wuʼuyik jach kin kaʼanal. Kex beyoʼ k-bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel k-múul jóokʼol kʼaʼaytaj». Eduardoeʼ tu chʼaʼtuklaj maʼ u kʼamik mix junpʼéel meyaj jeʼel u beetik u náachtal yaʼab kʼiinoʼob tiʼ u familiaeʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tin kanaj in beet jejeláas meyajoʼob. Beyoʼ wa minaʼan junpʼéeleʼ, jeʼel u béeytal in meyaj tiʼ uláakʼ baʼaleʼ».

¹³ Eduardoeʼ xáanchaj táan u boʼotik u pʼaaxoʼob, le oʼolal anchaj u boʼotik yaʼab interés. Kex beyoʼ maas kiʼimak u yóol tumen mantatsʼ tiaʼan yiknal u familia, jeʼex u páaʼtik Jéeoba ka u beet le taatatsiloʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Mix u 10 por cientoil kin náajaltik tiʼ le bukaʼaj kin náajaltik kaʼach tiaʼanen táanxel luʼumileʼ, baʼaleʼ maʼatech u pʼáatal minaʼan baʼal k-jaante. Jéeobaeʼ mantatsʼ ku tsʼáaik baʼax kʼaʼabéettoʼon. T-beetaj k-precursor regularil, yéetel chéen ka tin wileʼ maas ku béeytal in tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ in familia tumen joʼopʼ u bintoʼon maas maʼalob» (Isa. 59:1).

14, 15. 1) ¿Baʼax jeʼel u beetik máak ken aʼalaʼaktiʼ tumen u láakʼtsiloʼob ka u tsʼáa táanil le ayikʼaliloʼoboʼ? 2) ¿Bix jeʼel k-áantik k-láakʼtsiloʼob yéetel le baʼax k-beetkoʼ?

¹⁴ Yaʼab tuʼuxeʼ ku yuʼubik máak kʼaʼabéet u tsʼáaik taakʼin wa u síik baʼaloʼob tiʼ u láakʼtsiloʼob wa tiʼ u amigoʼob. Eduardoeʼ ku yaʼalik: «Bey suuk u beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanoʼonoʼ yéetel uts t-tʼaan k-beetik. Baʼaleʼ yaan u pʼiis. Kin waʼalik tiʼ in láakʼtsiloʼob yéetel tsiikileʼ jeʼel in wáantkoʼobeʼ, chéen baʼaleʼ yáax táanil yaan in tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ in watan, tiʼ in paalal yéetel yaan k-tsʼáaik táanil k-meyajtik Dios».

¹⁵ Le máaxoʼob ku suutoʼob tu yotochoʼob bey xan le máaxoʼob maʼ tu yóotkoʼob u kʼamoʼob junpʼéel maʼalob meyaj náach tiʼ u familiaʼoboʼ, yaan horaeʼ ku joʼopʼol u kʼuuxil u láakʼtsiloʼob. Maʼ xaaneʼ jeʼel tak u yaʼalaʼal chéen ku tuukuloʼob tu yoʼolaloʼobeʼ. ¿Baʼaxten? Tumen u láakʼtsiloʼobeʼ u kʼáatoʼob u jóoʼsoʼob u yutsil (Pro. 19:6, 7). Ana, u hija Eduardoeʼ, ku yaʼalik: «Ken k-tsʼáa juntséelil le ayikʼaliloʼob utiaʼal k-meyajtik Diosoʼ, k-láakʼtsiloʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob cuentaeʼ maas kʼaʼanaʼan k-ilik k-meyajtik Jéeoba. Wa maʼ t-beetik beyaʼ, ¿bix ken u yiloʼob baʼax maas kʼaʼanaʼan?» (ket yéetel 1 Pedro 3:1, 2).

16. 1) ¿Máakalmáak le «tuukuloʼob maʼ jaajtak» jeʼel u yantal tiʼ máakoʼ? (Sant. 1:22.) 2) ¿Chéen bix jeʼel u kiʼikiʼtʼantkoʼon Jéeobaeʼ?

¹⁶ Juntúul kiikeʼ tu pʼataj u yíicham yéetel u paalal utiaʼal u bin meyaj tiʼ junpʼéel luʼumil tuʼux ku maas náajaltaʼal taakʼin. Ka kʼucheʼ tu yaʼalaj tiʼ le ancianoʼoboʼ: «Kʼaʼabéetchaj k-beetik yaʼab baʼaloʼob utiaʼal u béeytal in taal. In wíichameʼ tu pʼataj tak u beetik u ancianoil. Le oʼolal kin páaʼtik ka u kiʼikiʼtʼant Jéeoba le baʼax t-beetoʼ». Wa k-kʼubik k-óol tiʼ Dios utiaʼal k-chʼaʼtuklik wa baʼaxeʼ letiʼeʼ ku kiʼikiʼtʼantkoʼon, baʼaleʼ ¿jeʼel wa u kiʼikiʼtʼantkoʼon wa maʼ t-beetik baʼax uts tu tʼaaneʼ, maases wa k-pʼatik junpʼéel meyaj u tsʼaamajtoʼon? (Xok Hebreoʼob 11:6 yéetel 1 Juan 5:13-15.)

17. 1) ¿Baʼaxten unaj k-kaxtik u nuʼuktaj Jéeoba táanil tiʼ k-chʼaʼtuklik wa baʼax? 2) ¿Bix jeʼel k-kaxtik u nuʼuktaj Jéeobaeʼ?

¹⁷ Utiaʼal maʼ u yaatal a wóol yoʼolal baʼax ta chʼaʼtuklaj a beetkeʼ, kaxt u yáantaj Jéeoba táanil tiʼ a beetik, maʼ ken tsʼoʼokkiʼ. Kʼáattiʼ ka u nuʼuktech, ka u tsʼáatech kiliʼich muukʼ bey xan naʼat (2 Tim. 1:7). Tukle: «¿Tak baʼax  jeʼel in beetik utiaʼal in wuʼuyik u tʼaan Dioseʼ? ¿Jeʼel wa in meyajtik kex ka pʼektaʼakeneʼ? Wa beyoʼ, ¿maʼ wa túun maas chéen chʼaʼabil maʼ in bin tu paach ayikʼaliloʼobiʼ?» (Luc. 14:33). Tʼaanen yéetel le ancianoʼoboʼ yéetel tsʼáa ichil a kuxtal le tsolnuʼukoʼob u chʼaʼamoʼob teʼ Bibliaoʼ. Beyoʼ ka weʼesik a kʼubmaj a wóol yaan u yáantkech Jéeoba. Le ancianoʼoboʼ maʼ tu páajtal u chʼaʼtuklikoʼob baʼax ken a beete, baʼaleʼ le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ jeʼel u yáantkech a chʼaʼtukult baʼaloʼob kun taasiktech kiʼimak óolaleʼ (2 Cor. 1:24).

18. 1) ¿Máax unaj u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ le familiaoʼ? 2) ¿Bix jeʼel k-áantik le íichamtsiloʼoboʼ?

¹⁸ Jéeobaeʼ u kʼubéentmaj tiʼ le íichamtsil ka u tsʼáa baʼax kʼaʼabéet tiʼ u familiaoʼ (Gal. 6:5). Yaʼab taatatsiloʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob baʼax kʼaʼabéet tiʼ u familiaʼob sin ke u náachtaloʼob tiʼ u núupoʼob yéetel tiʼ u paalaloʼob, kex jeʼel baʼaxak ka u yaʼal u maasileʼ yéetel kex ka u yuʼuboʼob taak u binoʼob. ¿K-aʼaliktiʼob wa maʼalob baʼax ku beetkoʼob? ¿K-payalchiʼ wa tu yoʼolaloʼob? Ken úuchuk junpʼéel loob wa ken kʼaʼabéetchajkeʼ jeʼel u páajtal k-eʼesik k-yaabiltmoʼobeʼ (Gal. 6:2; 1 Ped. 3:8). Maʼalob ka k-síi junpʼíit janal tiʼob, ka k-áantoʼob u kaxtoʼob meyaj naatsʼ tuʼux kajaʼanoʼob yéetel wa ku páajtaleʼ k-áantkoʼob yéetel junpʼíit taakʼin. Lelaʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u yáantaj utiaʼal maʼ u pʼatik u familiaʼob utiaʼal u binoʼob meyaj táanxel tuʼuxeʼ (Pro. 3:27, 28; 1 Juan 3:17).

19, 20. ¿Baʼaxten k-ojel yaan k-áantaʼal tumen Jéeoba?

¹⁹ Le Bibliaoʼ ku yaʼaliktoʼon: «Le bix a kuxtaleʼexoʼ ka u yeʼes maʼ a yaabiltmeʼex le taakʼinoʼ, yéetel kiʼimakchajak a wóoleʼex yéetel le baʼaxoʼob yaanteʼexoʼ. Tumen Dioseʼ u yaʼalmaj: ‹Mix bikʼin ken in pʼatech yéetel mix bikʼin ken in xúumpʼattech›. Le oʼolaleʼ jeʼel u páajtal u líikʼil k-óol yéetel k-aʼalik lelaʼ: ‹Jéeoba máax áantken; maʼ ken in chʼaʼ saajkil. ¿Baʼax jeʼel u beetikten wíinikeʼ?›» (Heb. 13:5, 6). ¿Bix u béeychajal lelaʼ?

²⁰ Juntúul sukuʼun úuch joʼopʼok u beetik u ancianoil yéetel kajaʼan tiʼ junpʼéel luʼumil tuʼux ku yilaʼal óotsilileʼ, ku yaʼalik: «Yaʼab u téeneleʼ le máakoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ jach kiʼimak u yóol u j-jaajkunajoʼob Jéeoba». Le ancianooʼ ku yaʼalik xan: «Ku tsʼáaikoʼob cuenta xaneʼ tak le sukuʼunoʼob óotsiloʼoboʼ maʼalob u vestirmilubaʼob yéetel bey maas yaan taakʼin tiʼob ke u maasil máakoʼobeʼ». Lelaʼ ku yeʼesik jaaj le baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal le máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob táanil le Reinooʼ (Mat. 6:28-30, 33). Maʼ u tuʼubultecheʼ Jéeobaeʼ u yaabiltmech yéetel u kʼáat ka xiʼik utsil tiʼ a familia. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ letiʼeʼ «mantatsʼ táan u yilik baʼax ku yúuchul tu yóokʼol kaab utiaʼal u muʼukʼaʼankíintik máax oksaj óoltik tu jaajil u yóol» (2 Cró. 16:9). Letiʼeʼ u yaʼalmaj bix unaj u kanáantik u familia máak utiaʼal u bin utsil tiʼ. Wa k-beetik baʼax ku yaʼalikeʼ, k-eʼesik k-yaabiltmaj yéetel k-kʼubik k-óol tiʼ letiʼ. «Tumen lelaʼ letiʼe baʼax u kʼáat u yaʼal u yaabiltaʼal Diosaʼ: ka k-tsʼoʼokbes le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ; tsʼoʼoleʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ maʼ talam u tsʼoʼokbesaʼaloʼobiʼ.» (1 Juan 5:3.)

21, 22. ¿Baʼaxten tsʼoʼok a chʼaʼtuklik a kʼubik a wóol tiʼ Jéeoba?

²¹ Eduardoeʼ ku yaʼalik: «In wojel tin peʼertaj yaʼab tiempo úuchik in pʼatik in watan yéetel in paalal, baʼaleʼ maʼatech in chʼíikil in tukulte. Yaʼab tiʼ in wéet meyajoʼob kaʼacheʼ bejlaʼeʼ ayikʼaloʼob, baʼaleʼ maʼ kiʼimak u yóoloʼobiʼ, yaan nukuch talamiloʼob ichil u familiaʼob. Baʼaleʼ toʼoneʼ junmúuchʼ yaniloʼon yéetel kiʼimak k-óol. Ku péek in wóol ken in wil yaan uláakʼ sukuʼunoʼob way luʼumil ku tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob Dios kex óotsiloʼobeʼ. Tuláakloʼoneʼ táan k-ilik jach jaaj le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ» (xok Mateo 6:33).

²² Le oʼolaleʼ ¡maʼ a sajaktal! Beet baʼax ku yaʼalik Jéeoba yéetel kʼub a wóol tiʼ letiʼ. Le yaabilaj ka wuʼuyik yoʼolal Dios, yoʼolal a núup bey xan yoʼolal a paalaleʼ unaj u péeksikech a tsʼáa baʼax kʼaʼabéet tiʼ a láakʼtsiloʼob. Baʼaleʼ maʼ u tuʼubultecheʼ ‹Jéeoba kun áantkech›.