Twagĩrĩirũo ‘Gũcokagĩria o Mũndũ o Mũndũ’ Atĩa?
‘Aragiai hingo ciothe mĩario ĩrĩ na Wega wa Ngai, nĩ getha mũmenyage ũrĩa mũngĩcokagĩria mũndũ o mũndũ ũhoro o ũrĩa ekũmũũria.’—KOL. 4:6.
1, 2. (a) Taarĩria ũndũ wonetwo ũronania bata wa kũũria ciũria iria ciagĩrĩire. (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra kwarĩrĩria maũndũ marĩa maritũ?
KŨRĨ hĩndĩ ĩmwe mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe, aaragia ũhoro wa Bibilia na mũthuri wake ũtaarĩ Mũira wa Jehova. Hau kabere mũthuri wake aarĩ mũrũmĩrĩri wa ndini ĩmwe ya iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano. Makĩaria, mũthuri ũcio akiuga atĩ etĩkĩtie Ũtatũ. Tondũ nĩ aamenyaga atĩ o na no kũhoteke mũthuri wake ndataũkĩirũo wega nĩ ũrutani ũcio wa Ũtatũ, mwarĩ wa Ithe witũ ũcio aamũririe ũũ na njĩra ya ũũgĩ: “Hihi wĩtĩkĩtie atĩ Ngai nĩ Ngai, na atĩ Jesu nĩ Ngai, na ningĩ roho mũtheru no Ngai; na atĩ othe nĩ Ngai ũmwe?” Ũndũ wa kũgegania nĩ atĩ mũthuri ũcio oigire ũũ: “Aca, ũguo tiguo njĩtĩkĩtie!” Kuuma hau makĩgĩa na ndeereti njega mũno ĩgiĩ ũrĩa Ngai atariĩ.
2 Ũndũ ũcio ũronania bata wa kũũria ciũria iria ciagĩrĩire, na gũciũria na njĩra ya ũũgĩ. Ningĩ nĩ ũronania ũndũ ũngĩ wa bata: Tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra kwarĩrĩria maũndũ marĩa maritũ ta Ũtatũ, icua rĩa mwaki, na kana nĩ kũrĩ Mũũmbi. Tũngĩĩhoka Jehova na gĩthomo kĩrĩa atũthomithagia, no tũhotage gũcokeria andũ na njĩra ĩkũhutia ngoro ciao. (Kol. 4:6) Rekei rĩu twarĩrĩrie ũrĩa ahunjia arĩa makoragwo na ũmenyeru mekaga rĩrĩa mararĩrĩria maũndũ ta macio. Tũkwarĩrĩria (1) ũrĩa tũngĩũria ciũria cia gũtũma mũndũ eyarie, (2) ũrĩa tũngĩruta ihooto kuuma Maandĩko-inĩ, na (3) ũrĩa tũngĩhũthĩra ngerekano tũkĩrutana.
ŨRIA CIŨRIA CIGŨTŨMA MŨNDŨ EYARIE
3, 4. Nĩkĩ nĩ harĩ bata kũhũthĩra ciũria nĩguo tũmenye ũrĩa mũndũ etĩkĩtie? Heana ngerekano.
3 Ciũria no itũteithie kũmenya ũrĩa mũndũ etĩkĩtie. Kũmenya ũrĩa mũndũ etĩkĩtie nĩ kwa bata nĩkĩ? Thimo 18:13 yugaga ũũ: “Mũndũ gũcokia ũhoro atanaigua nĩ ũrimũ, na nĩ ũndũ wa gũtũma one thoni.” Nĩ ũndũ ũcio, mbere ya kwambĩrĩria kuonia mũndũ ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ ũndũ mũna, nĩ wega kwamba kũmenya wega ũrĩa etĩkĩtie. Tũngĩaga gwĩka ũguo, no tũhũthĩre mathaa maingĩ tũkĩgeria kuonia mũndũ atĩ ũrutani mũna ti wa ma, tũcoke tũmenye thutha-inĩ atĩ o na ndetĩkĩtie ũrutani ũcio!—1 Kor. 9:26.
4 Ta tua atĩ mũrarĩrĩria na mũndũ ũhoro wa icua rĩa mwaki. Ti andũ othe metĩkĩtie atĩ icua nĩ kũndũ gũkoragwo na mwaki wa biũ. Andũ aingĩ metĩkĩtie atĩ gũikio icua-inĩ nĩ gũkorũo mũndũ atarĩ na ũrata na Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, no tũũrie mũndũ kĩũria ta gĩkĩ: “Tondũ andũ makoragwo na mawoni matiganĩte megiĩ icua rĩa mwaki-rĩ, hihi wee wĩtĩkĩtie atĩa igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio?” Twaigua mawoni ma mũndũ ũcio, nĩ tũkũhota kũmũteithia one ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ ũrutani ũcio.
5. Ciũria cingĩtũteithia atĩa kũmenya kĩrĩa gĩtũmĩte mũndũ etĩkie ũndũ mũna?
5 Ningĩ kũũria ciũria na njĩra ya ũũgĩ, no gũtũteithie kũmenya kĩrĩa gĩtũmĩte mũndũ etĩkie ũndũ mũna. Kwa ngerekano-rĩ, ũngĩka atĩa ũngĩhunjĩria mũndũ akwĩre ndetĩkĩtie atĩ nĩ kũrĩ Ngai? Nĩ ũndũ mũhũthũ gũtua atĩ mũndũ ũcio athũkĩtio nĩ morutani ma andũ, ta ũrĩa wa atĩ andũ mooimanire na nũgũ. (Thab. 10:4) Ĩndĩ, andũ amwe matigĩte gwĩtĩkia Ngai nĩ ũndũ wa mĩnyamaro mĩnene ĩrĩa meyoneire kana ĩkamakora. Meciria ũhoro wa mĩnyamaro ta ĩyo, no mone ũrĩ ũndũ mũritũ gwĩtĩkia atĩ nĩ kũrĩ Ngai wendete andũ. Nĩ ũndũ ũcio, mũndũ angĩonania atĩ arĩ na nganja kana nĩ kũrĩ Ngai, no ũmũũrie ũũ: “Hihi ũcio nĩguo ũkoretwo ũrĩa wĩtĩkio waku kuuma o tene?” Angiuga aca, no ũmũũrie kana kũrĩ ũndũ mũna ũtũmĩte ekĩrĩre nganja kana nĩ kũrĩ Ngai. Macokio make no magũteithie kũmenya njĩra ĩrĩa ũkũhũthĩra kũmũteithia.—Thoma Thimo 20:5.
6. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa thutha wa kũũria kĩũria?
6 Thutha wa kũũria mũndũ kĩũria, nĩ wega gũthikĩrĩria macokio make na kũmuonia atĩ nĩ tũrataũkĩrũo nĩ ũrĩa araigua. Kwa ngerekano, mũndũ no akwĩre atĩ nĩ aakorirũo nĩ ũndũ mũritũ mũno ũtũũro-inĩ wake, ũgĩtũma ekĩrĩre nganja kana nĩ kũrĩ Ngai ũrĩ wendo. Mbere ya kũmũiguithia atĩ nĩ kũrĩ Ngai, nĩ wega kwamba kũmuonia atĩ nĩ wahutio nĩ ũndũ ũcio, na ũmũteithie one atĩ ti ũũru gũkorũo akĩyũũria kĩrĩa gĩtũmaga tũnyamarĩke. (Hab. 1:2, 3) Gũkorũo tũrĩ na ũkirĩrĩria na wendo no gũtũme mũndũ ende kũmenya ũhoro makĩria. *
RUTA IHOOTO CIUMĨTE MAANDĨKO-INĨ
Gũkorũo na moimĩrĩro mega ũtungata-inĩ kuumanaga na kĩĩ?(Rora kĩbungo kĩa 7)
7. Gũkorũo na moimĩrĩro mega ũtungata-inĩ kuumanaga na kĩĩ?
7 Rekei rĩu twarĩrĩrie ũrĩa tũngĩhota kũhũthĩra Maandĩko kũruta ihooto. Ma nĩ atĩ, Bibilia nĩyo ibuku rĩrĩa rĩa bata mũno tũhũthagĩra ũtungata-inĩ. Nĩ ĩtũhotithagia ‘gũtuĩka akinyanĩru o gũkinyanĩra, na gũikaraga tũthagathagĩtwo kũna, nĩguo tũrutage wĩra ũrĩa wothe mwega.’ (2 Tim. 3:16, 17) Gũkorũo na moimĩrĩro mega ũtungata-inĩ gũtiumanaga na ũingĩ wa maandĩko marĩa tũgũthoma, ĩndĩ kuumanaga na ũrĩa tũkũruta ihooto na tũtaarĩrie maandĩko marĩa twathoma. (Thoma Atũmwo 17:2, 3.) Kwa ngerekano-rĩ, ta wĩcirie ũhoro wa maũndũ maya matatũ.
8, 9. (a) Nĩ ihooto irĩkũ ũngĩruta ũkĩaria na mũndũ wĩtĩkĩtie atĩ Jesu maiganaine na Ngai? (b) Nĩ ihooto irĩkũ ingĩ wonete irĩ na moimĩrĩro mega harĩ ũrutani ũcio?
8 Ũndũ wa 1: Tũrĩ ũtungata-inĩ tũgakora mũndũ wĩtĩkĩtie atĩ Jesu na Ngai nĩ maiganaine. Nĩ maandĩko marĩkũ tũngĩhũthĩra kũruta ihooto ũndũ-inĩ ta ũcio? No tũũrie mwene nyũmba athome Johana 6:38, harĩa Jesu oigire ũũ: “Amu-rĩ, ndiumĩte Igũrũ ngoka gwĩka ũrĩa ngwenda niĩ mwene, no ũrĩa ekwenda ũrĩa wandekirie.” Thutha wa gũthoma rĩandĩko rĩu no ũmũũrie ũũ: “Akorũo Jesu nĩ Ngai-rĩ, nũ ũcio wamũtũmire gũkũ thĩ? Na githĩ to mũhaka Ũcio akorũo nĩ mũnene kũrĩ Jesu? Ma nĩ atĩ mũtũmani nĩ mũnene kũrĩ mũtũmwo.”
9 Ningĩ no ũthome Afilipi 2:9, harĩa mũtũmwo Paulo atarĩirie ũrĩa Ngai eekire thutha wa Jesu gũkua na kũriũkio. Rĩandĩko rĩu riugaga ũũ: “Ngai nĩaamũtũũgĩririe mũno, akĩmũtua rĩĩtwa o rĩrĩa rĩkĩrĩte marĩĩtwa mothe.” Nĩguo tũteithie mũndũ one ihooto cia rĩandĩko rĩu, no tũmũũrie ũũ: “Angĩkorũo Jesu atanakua maaiganaine na Ngai-rĩ, na thutha-inĩ Ngai akĩmũtũgĩria mũno-rĩ, githĩ ti gũkiuga atĩ Jesu rĩu nĩ mũnene kũrĩ Ngai? No rĩrĩ, nĩ kũrĩ mũndũ ũngĩkorũo arĩ mũnene kũrĩ Ngai?” Mũndũ ũcio angĩkorũo nĩ atĩĩte Kiugo kĩa Ngai na arĩ na ngoro njega, ihooto ta icio no itũme ende gũthuthuria ũrutani ũcio makĩria.—Atũm. 17:11.
10. (a) Tũngĩteithia mũndũ wĩtĩkĩtie mwaki wa icua-inĩ atĩa one ihooto cia maandĩko? (b) Nĩ ihooto irĩkũ wonete irĩ na moimĩrĩro mega ũkĩarĩrĩria na andũ ũhoro wa mwaki wa icua?
10 Ũndũ wa 2: Mũndũ ũmwe ũnyitĩrĩire mũno ndini yake nĩ arona ũrĩ ũndũ mũritũ gwĩtĩkia atĩ andũ aganu matigacinwo na mwaki wa icua. No gũkorũo kĩrĩa gĩtũmĩte etĩkie ũrutani ũcio, nĩ tondũ nĩ eriragĩria mũno kuona andũ aganu makĩherithio nĩ ũndũ wa mehia mao. Tũngĩteithia mũndũ ta ũcio na njĩra ĩrĩkũ? Wa mbere no twambe tũmwĩre atĩ, hatarĩ nganja andũ aganu nĩ makaaherithio. (2 Thes. 1:9) Tũcoke tũmũũrie athome Kĩambĩrĩria 2:16, 17, ĩrĩa yonanagia atĩ mũcara wa mehia nĩ gĩkuũ. No tũmũtaarĩrie atĩ nĩ ũndũ wa mehia ma Adamu, andũ othe maciaragwo marĩ na mehia. (Rom. 5:12) Ningĩ no tũmũgwetere atĩ hatirĩ handũ Ngai aaririe ũhoro wa kũherithia andũ na mwaki wa icua. Tũcoke tũmũũrie ũũ: “Angĩkorũo Adamu maarĩ ũgwati-inĩ wa gũcinwo na mwaki wa tene na tene-rĩ, na githĩ ndũngĩarĩ ũndũ wa kĩhooto gũkorũo Ngai amaheete mũkaana mbere?” No tũcoke tũmũthomere Kĩambĩrĩria 3:19, harĩa honanagia ituĩro rĩrĩa maatuĩrĩirũo no hatiagwetirũo mwaki wa icua. Ithenya rĩa ũguo, Adamu eerirũo atĩ agaacoka tĩri-inĩ. No tũmũũrie ũũ: “Hihi ũngĩarĩ ũhoro wa ma kwĩra Adamu atĩ egũcoka rũkũngũ-inĩ, angĩkorũo kũna arĩ athiĩ mwaki-inĩ wa icua?” Mũndũ ũcio angĩkorũo arĩ mũndũ wa gwĩtĩkĩra ihooto, kĩũria ta kĩu no gĩtũme ecirie na ũritũ ũhoro wa ũrutani ũcio.
11. (a) Ũngĩteithia atĩa mũndũ wĩtĩkĩtie atĩ andũ othe ega mathiaga igũrũ? (b) Nĩ ihooto irĩkũ wonete irĩ na moimĩrĩro mega ũkĩarĩrĩria ũhoro ũcio wa igũrũ?
11 Ũndũ wa 3: Tũrĩ ũtungata-inĩ tũgakora mũndũ wĩtĩkĩtie atĩ andũ othe ega mathiaga igũrũ. Wĩtĩkio ũcio no ũtũme mũndũ aage gũtaũkĩrũo nĩ Bibilia ũrĩa kwagĩrĩire. No twarĩrĩrie na mũndũ ta ũcio Kũguũrĩrio 21:4. (Thoma.) Ahota kuuga atĩ irathimo iria igwetetwo mũhari-inĩ ũcio igaakorũo igũrũ. Tũngĩmũrutĩra ihooto irĩkũ? Handũ ha kũhũthĩra maandĩko mangĩ kũmũiguithia, no tũthathaũre rĩandĩko o rĩu makĩria. Riugaga ũũ: “Gĩkuũ gĩtirĩ hingo gĩgacoka kũgĩa.” No tũũrie mũndũ ũcio kana no etĩkanie na ithuĩ atĩ nĩguo kĩndũ gĩtikanacoke kũgĩa, no mũhaka gĩkorũo nĩ kĩambĩte gũkorũo kuo. No kũhoteke oige ĩĩ. Angiuga ũguo, no tũmwĩre atĩ gũtirĩ gwakorũo na gĩkuũ igũrũ; kũrĩa andũ makuaga nĩ gũkũ thĩ. Nĩ ũndũ ũcio, no mũhaka akorũo Kũguũrĩrio 21:4 yaragia ũhoro wa irathimo cia mahinda marĩa maroka gũkũ thĩ.—Thab. 37:29.
HŨTHAGĨRA NGEREKANO ŨKĨRUTANA
12. Jesu aahũthagĩra ngerekano nĩkĩ?
12 Makĩria ma kũhũthĩra ciũria, Jesu nĩ aahũthagĩra ngerekano akĩrutana. (Thoma Mathayo 13:34, 35.) Ngerekano cia Jesu nĩ ciateithagia kũguũria mĩerekera ya arĩa maamũthikagĩrĩria. (Mat. 13:10-15) Ningĩ ngerekano ciake nĩ ciatũmaga ũrutani wake ũkorũo na cama na andũ makaũririkana. Tũngĩhũthĩra ngerekano atĩa tũkĩrutana?
13. Tũngĩhũthĩra ngerekano ĩrĩkũ tũkĩonania atĩ Ngai nĩ mũnene kũrĩ Jesu?
13 Kaingĩ ngerekano hũthũ nĩcio ikoragwo na moimĩrĩro mega. Kwa ngerekano, tũgĩtaarĩria mũndũ atĩ Ngai nĩ mũnene kũrĩ Jesu, no tũgwete atĩ Ngai na Jesu nĩ maahũthagĩra mũbango wa famĩlĩ makĩaria ũhoro wa ũkuruhanu wao. Ngai nĩ eetaga Jesu Mũriũ wake, nake Jesu ageeta Ngai, Awa. (Luk. 3:21, 22; Joh. 14:28) Tũcoke tũũrie mũndũ ũrĩa tũrahunjĩria ũũ: “Ũngĩenda kũnduta ũhoro wa andũ erĩ maiganaine-rĩ, ũngĩhũthĩra ngerekano yaũ thĩinĩ wa famĩlĩ?” Mũndũ ũcio ahota kũgweta ciana cia nyina ũmwe o na kana ciana cia mahatha. Angiuga ũguo, no tũmwĩre atĩ ĩyo nĩ ngerekano njega mũno. Tũcoke tũmũũrie ũũ: “Angĩkorũo wee na niĩ no twĩcirie ũhoro wa ngerekano ta ĩyo na ihenya ũguo-rĩ, githĩ to mũhaka akorũo Jesu, Mũrutani Ũrĩa Mũnene, aarĩ na rĩciria o ta rĩu? Akĩaria ũhoro wa Ngai, aamwĩtire Baba. Nĩ ũndũ ũcio akĩonania atĩ Ngai nĩ mũkũrũ na arĩ na ũnene kũmũkĩra.”
14. Nĩ ngerekano ĩrĩkũ ĩronania atĩ gũtingĩhoteka Ngai ahe Mũcukani wĩra wa kũherithia andũ mwaki-inĩ?
14 Ta wĩcirie ũhoro wa ngerekano ĩngĩ. Kũrĩ andũ metĩkĩtie atĩ Shaitani nĩwe “ũhetwo wĩra” wa gũcina andũ icua-inĩ rĩa mwaki. Kũhũthĩra ngerekano no gũteithie mũciari one atĩ Ngai ndangĩtĩkĩria Mũcukani acine andũ na mwaki wa icua. No tuuge ũndũ ta ũyũ: “Ta hũũra mbica mwana waku anaanĩte mũno, agekaga maũndũ maingĩ moru. Ũngĩka atĩa?” No kũhoteke mũciari oige atĩ nĩ kũrũnga angĩrũnga mwana wake. Ahota kũgeria maita maingĩ gũteithia mwana wake atige waganu. (Thim. 22:15) Gũkinyĩria hau, no tũũrie mũciari ũrĩa angĩka mwana wake angĩrega biũ kũgarũrũka. Aciari aingĩ mangiuga atĩ nĩ kũherithia mangĩherithia mwana ũcio. No tũcoke tũũrie ũũ: “Ĩ ũngĩmenya atĩ kũrĩ kĩmaramari gĩkoretwo gĩgĩthũkia mwana waku nginya gĩgatũma areme mũno?” Ma nĩ atĩ mũciari no arakario mũno nĩ kĩmaramari kĩu. Nĩguo mũciari one gĩtũmi kĩa ngerekano ĩyo, no ũũmũrie ũũ: “No ũhe kĩmaramari kĩu gĩthũkĩtie mwana waku wĩra wa kũmũherithia?” Hatarĩ nganja, mũciari angiuga aca. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, o nake Ngai ndangĩhe Shaitani wĩra wa kũherithia andũ o arĩa akoretwo akĩhĩtithia agatũmaga meke maũndũ moru!
TŨŨRIA MAWONI MARĨA MAGĨRĨIRE
15, 16. (a) Nĩkĩ tũtingĩrĩgĩrĩra atĩ mũndũ o wothe tũrĩhunjagĩria ũhoro ũrĩa mwega nĩ arĩwĩtĩkagĩra? (b) Hihi no mũhaka tũkorũo na ũmenyeru wa mwanya nĩguo tũrutane wega? Taarĩria. (Ningĩ rora ithandũkũ “ Kĩndũ gĩa Gũtũteithia Gũcokia Ciũria.”)
15 Nĩ tũĩ atĩ ti andũ othe arĩa tũhunjagĩria marĩtĩkagĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. (Mat. 10:11-14) O na tũngĩũria ciũria njega atĩa, tũrute ihooto njagĩrĩru biũ, na tũhũthĩre ngerekano njega mũno, ti andũ othe marĩtĩkagĩra ũhoro mwega. O na gũtuĩka Jesu nĩwe Mũrutani Ũrĩa Mũnene mũno wanatũũra gũkũ thĩ-rĩ, nĩ andũ anini mũno meetĩkĩrire ndũmĩrĩri ĩrĩa aahunjagia!—Joh. 6:66; 7:45-48.
16 Ningĩ, o na tũngĩona ta tũtarĩ na ũmenyeru mũnene, no tũkorũo na moimĩrĩro mega ũtungata-inĩ. (Thoma Atũmwo 4:13.) Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩtũmaga twĩtĩkie biũ atĩ ‘arĩa othe marĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire kwerekera muoyo wa tene na tene’ nĩ marĩtĩkagĩra ũhoro ũrĩa mwega. (Atũm. 13:48, New World Translation) Nĩ ũndũ ũcio, rekei tũkũrie na tũtũũrie mawoni marĩa magĩrĩire kwĩyerekera na kwerekera arĩa tũhunjagĩria ũhoro mwega wa Ũthamaki. Rekei tũhũthagĩre biũ gĩthomo kĩrĩa Jehova atũthomithagia, tũrĩ na ma atĩ nĩ kĩrĩtũgunaga na gĩkaguna arĩa marĩtũthikagĩrĩria. (1 Tim. 4:16) Jehova no atũteithie kũmenya ũrĩa tũrĩcokagĩria “o mũndũ o mũndũ.” Ta ũrĩa tũkuona thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire, njĩra ĩmwe ya kũgĩa na moimĩrĩro mega ũtungata-inĩ nĩ gwĩkagĩra andũ arĩa angĩ ta ũrĩa tũngĩenda matwĩkĩre.
^ kib. 6 Rora gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “Je, Inawezekana Kuamini Kuna Muumba?” thĩinĩ wa Mnara wa Mlinzi wa Oktomba 1, 2009.
