Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Ongahelipi hatu dulu ‘okunyamukula keshe umwe’?

Ongahelipi hatu dulu ‘okunyamukula keshe umwe’?

‘Eendjovo deni nadi kale alushe donghenda, nye mu kale mu shi shii nhumbi mu nokunyamukula keshe umwe.’ — KOL. 4:6.

1, 2. (a) Oshimoniwa shilipi tashi ulike nghee sha fimana okupula omapulo a hoololekeka nonelungi? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.) (b) Omolwashike inatu pumbwa okukala twa tila okukundafana oikundafanwa oyo ya fa idjuu?

OMIDO donhumba da ka lupuka, omumwameme umwe okwa li ta kundafana kombinga yOmbibeli nomushamane waye oo ehe fi omwiitaveli. Omushamane oo okwa kala oshilyo shongeleka imwe yOukwakriste. Fimbo va li tava kundafana, omushamane okwa lombwela omukulukadi waye kutya okwa itavela mOukwatatu. Eshi omukulukadi a mona kutya otashi dulika omushamane ehe shii ashishe osho sha kwatelwa mehongo lOukwatatu, okwe mu pula nelungi ta ti, “Owa itavela kutya Kalunga oye Kalunga, Jesus oye Kalunga nosho yo kutya omhepo iyapuki oyo Kalunga, ndele kakele kaasho owa itavela yo kutya kaku na ookalunga vatatu ndele oku na ashike Kalunga umwe?” Opo nee omushamane okwe likala ta ti: “Ahowe, ame osho inandi shi itavela!” Okudja opo, ova li va hovela okukundafana shi na sha noukwatya washili waKalunga.

2 Oshimoniwa osho otashi ulike nghee sha fimana, okupula omapulo a hoololekeka nonelungi. Otashi ulike yo oshitwa sha fimana, osho kutya: Inatu pumbwa okukala twa tila okukundafana oikundafanwa oyo ya fa idjuu, ngaashi Oukwatatu, oheli ile ngeenge oku na ngoo Omushiti.  Ngeenge otwa kala twe lineekela Jehova nosho yo edeulo olo he tu pe, ohatu ka kala hatu yandje omanyamukulo taa kumu omitima dovapwilikini vetu. (Kol. 4:6) Paife natu ka taleni kwaasho ovaudifi ovo va pyokoka hava ningi ngeenge tava kundafana oikundafanwa ya tya ngaho. Ohatu ka kundafana shi na sha (1) okupula omapulo oo taa hange omutima womunhu, (2) okutomhafana kwopamishangwa nosho yo (3) okulongifa omafaneko opo tu yelife oshitwa.

PULA OMAPULO OO TAA HANGE OMUTIMA WOMUNHU

3, 4. Omolwashike sha fimana okupula omapulo opo tu mone kutya omunhu okwa itavela lela shike? Yandja oshihopaenenwa.

3 Omapulo otaa dulu oku tu kwafela tu mone osho omunhu a itavela. Omolwashike osho sha fimana? Omayeletumbulo 18:13 okwa ti: “Ou ta nyamukula fimbo ina uda ko, osho oulai waye ndee tashi mu fifa ohoni.” Fimbo ino ulikila omunhu osho Ombibeli tai ti shi na sha noshikundafanwa shonhumba, oshiwa okumona tete kutya omunhu okwa itavela naanaa shike. Ngeenge inatu ninga ngaho, ohatu ka kala ashike hatu tu eemhata doshinima osho omunhu tashi dulika ina itavela nande onale. — 1 Kor. 9:26.

4 Natu tye nee ohatu kundafana nomunhu wonhumba kombinga yoheli. Hakeshe umwe a itavela kutya oheli onhele yolela omo ovanhu hava hepekwa tava xwikwa momundilo ngaashi vamwe va itavela. Vamwe ova itavela kutya oheli onghalo ashike yokukala omunhu a tukuka ko kuKalunga. Onghee hano, ohatu dulu okupula omunhu kutya: “Molwaashi ovanhu ova itavela oinima ya yoolokafana i na sha noheli, onda hala okuuda kutya ove oto ti ngahelipi?” Ngeenge otwa udu osho omunhu ta ti, opo ashike hatu ka dula oku mu kwafela a ude ko osho Ombibeli tai ti shi na sha noshikundafanwa osho.

5. Ongahelipi omapulo tae tu kwafele tu shiive kutya omolwashike omunhu a itavela oshinima shonhumba?

5 Okupula omapulo nelungi otaku tu kwafele yo tu mone kutya omolwashike omunhu a itavela oshinima shonhumba. Pashihopaenenwa, ongahelipi ngeenge otwa shakeneke omunhu moukalele oo ta ti ina itavela muKalunga? Oshipu okufika pexulifodiladilo kutya omunhu a tya ngaho okwa nwefwa mo ketaleko lounyuni, ngaashi ehongo loevolusi. (Eps. 10:4) Ndele ovanhu vamwe ova kanifa eitavelo muKalunga molwaashi ova mona eshi ovanhu tava mono oixuna ile ovo vene va mona oixuna. Omolwoixuna oyo, otashi dulika va mone shidjuu okwiitavela kutya oku na Omushiti omunahole. Onghee hano, ngeenge omunhu okwa limbililwa kutya oku na ngoo Kalunga, ohatu dulu oku mu pula kutya, “Osho wa kala u udite ngaho nghee wa dja?” Ngeenge omunhu okwa ti ahowe, ohatu dulu oku mu pula ngeenge ope na oshinima shokondadalunde osho she mu etela omalimbililo e na sha nongeenge Kalunga oko ngoo e li. Enyamukulo laye otali ke tu kwafela tu mone onghedi ya denga mbada omo hatu dulu oku mu kwafela pamhepo. — Lesha Omayeletumbulo 20:5.

6. Oshike tu na okuninga konima eshi twa pula epulo?

6 Konima ngeenge otwa pula epulo, otu na okupwilikina nawa eshi omunhu ta nyamukula nokuuda ko omaliudo aye. Pashihopaenenwa, umwe otashi dulika a popye kutya okwa pita momaupyakadi onhumba oo e mu ningifa a kale a limbililwa ngeenge oku na ngoo Omushiti omunahole. Fimbo ino yandja oumbangi oo tau ulike kutya Kalunga oko e li, oshiwa okuudila omunhu a tya ngaho oukwao wananghali noku mu lombwela kutya inashi puka okulipula kutya omolwashike hatu mono oixuna. (Hab. 1:2, 3) Elididimiko letu nokupopya kwopahole otai dulu okulinyengifa omunhu a tya ngaho a kale a hala okulihonga shihapu. *

OKUTOMHAFANA KWOPAMISHANGWA

Okupondola kwetu moukalele okwe likolelela kushike? (Tala okatendo 7)

7. Okupondola kwetu moukalele okwe likolelela kushike?

7 Paife natu ka kundafaneni shi na sha nanghee hatu dulu okutomhafana pamishangwa. Ombibeli oyo oshilongifo shetu sha fimanenena shomoukalele. Ohai tu kwafele tu ‘kale twa wana notwa wanenena oshilonga keshe shiwa.’ (2 Tim. 3:16, 17)  Okupondola kwetu moukalele inaku likolelela kouhapu womishangwa odo hatu leshele ovanhu, ndele okonghedi omo hatu tomhafana nokuyelifa omishangwa odo twe va leshela. (Lesha Oilonga 17:2, 3.) Natu shi faneke hatu longifa eenghalo nhatu tadi shikula.

8, 9. (a) Omonghedi imwe ilipi hatu dulu okutomhafana naumwe oo a itavela kutya Jesus oku fike pamwe naKalunga? (b) Okutomhafana vali kulipi u wete hatu dulu okulongifa nomupondo moshikundafanwa osho?

8 Onghalo 1: Natu tye nee ngeno owa shakeneka omunhu moukalele a itavela kutya Jesus oku fike puKalunga. Omushangwa ulipi hatu ka longifa opo tu tomhafane naye shi na sha naasho? Ohatu dulu oku mu ulikila a leshe Johannes 6:38 omo Jesus a ti: “Ame nda dja keulu hakuwanifa ehalo lange mwene, ndelenee ehalo laau a tuma nge.” Konima eshi mwa lesha ovelishe oyo, oto dulu okupula omunhu kutya: “Ngeenge Jesus oKalunga, olyelye e mu tuma okudja meulu? Mbela oo a tuma Jesus ke mu dule? Kakele kaasho, nakutuma ke fike punakutumwa.”

9 Ohatu dulu yo okulesha Ovafilipi 2:9 omo omuyapostoli Paulus a yelifa shi na sha naasho Kalunga a ninga konima eshi Jesus a fya nokunyumuka. Ovelishe oyo oya ti: “Kalunga okwe mu lenga [Jesus], nokwe mu luka edina li li kombada yomadina aeshe.” Opo tu kwafele omunhu a tomhafane pamwe nomushangwa oo, ohatu dulu oku mu pula kutya: “Ngeno Jesus okwa li e fike puKalunga fimbo ina fya nolwanima Kalunga okwe ke mu lenga, mbela ngeno osho inashi ningifa Jesus a kale e dule Kalunga? Ndele mbela ope na ngoo oo ta dulu okukala e dule Kalunga?” Ngeenge omunhu okwa fimaneka Eendjovo daKalunga noku na omutima muwa, okutomhafana kwa tya ngaho otaku dulu oku mu linyengifa a konakone oshikundafanwa osho moule. — Oil. 17:11.

10. (a) Ongahelipi hatu dulu okutomhafana naumwe oo a itavela momundilo woheli? (b) Okutomhafana vali kulipi u wete hatu dulu okulongifa nomupondo ngeenge hatu kundafana naumwe shi na sha noheli?

10 Onghalo 2: Natu tye nee oukwaneumbo umwe oo u hole oinima yopalongelokalunga ou wete shidjuu okwiitavela kutya ovanhu ovo hava longo owii itava ka pya moheli. Ngeenge omunhu okwa kanyatela kehongo loheli otashi dulika omolwaashi okwa halelela ovanhu ovo hava longo owii va ka pewe ehandukilo. Ongahelipi hatu dulu okutomhafana nomunhu oo e udite ngaho? Tete otwa pumbwa oku mu shilipaleka kutya ovakolokoshi otava ka handukilwa. (2 Tes. 1:9) Opo nee ohatu dulu oku mu pa a leshe Genesis 2:16, 17 oo ta ulike kutya ondjabi youlunde oyo efyo. Ohatu dulu yo oku mu yelifila kutya Adam okwa ningifa ovanhu aveshe va dalwe ve li ovalunde omolwokunyona kwaye. (Rom. 5:12) Natu mu yelifile yo kutya Kalunga ina popya sha shi na sha nokuhandukila ovanhu moheli. Opo nee ohatu dulu oku mu pula kutya, “Ngeno Adam naEva ova li ve na oku ka hepekwa fiyo alushe, ngeno kasha li pauyuki oku va londwela kombinga yaasho?” Oto dulu yo okuleshela omunhu Genesis 3:19 omo mwa popiwa okutokolwa kwaAdam naEva konima eshi va nyona, ndele inamu popiwa sha shi na sha noheli. Ponhele  yaasho, Adam okwa li a lombwelwa kutya ota ka shuna medu. Ohatu dulu vali okupula omunhu kutya, “Mbela osha li ngoo tashi ka kala pauyuki okulombwela Adam kutya otai medu ofimbo mboli paulelalela tai moheli”? Ngeenge omunhu a tya ngaho oku na etaleko la mbwalangadja, epulo la tya ngaho otali ke mu kwafela a diladile moule shi na sha noshikundafanwa osho.

11. (a) Omonghedi imwe ilipi hatu dulu okutomhafana naumwe oo a itavela kutya ovanhu aveshe ovo hava longo ouwa otava i meulu? (b) Okutomhafana vali kulipi u wete hatu dulu okulongifa nomupondo moshikundafanwa shi na sha nokuya meulu?

11 Onghalo 3: Natu tye nee ngeno owa shakeneka omunhu moukalele a itavela kutya ovanhu aveshe ovo hava longo ouwa otava i meulu. Eitavelo la tya ngaho otashi dulika la nwefwa mo konghedi omo omunhu he lifatululile Omishangwa. Pashihopaenenwa, natu tye nee ohatu kundafana naye Ehololo 21:4. (Lesha.) Omunhu otashi dulika a diladile kutya omanangeko noupuna oo a popiwa movelishe oyo otaa ka hafelwa meulu. Ongahelipi hatu dulu okutomhafana naye? Ponhele yokulongifa omishangwa dimwe odo tadi yandje oumbangi kutya hameulu, ohatu dulu okuyandja elitulemo koinima yonhumba oyo ya tumbulwa movelishe oyo. Ovelishe oyo oya ti kutya ‘efyo itali ka kala po vali.’ Ohatu dulu okupula omunhu ngeenge okwa dimina tuu kutya opo oshinima shonhumba shiha kale po vali, oshi na okukala sha li po nale. Otashi dulika a tye okwe shi dimina. Opo nee ohatu dulu oku mu yelifila kutya meulu ihamu fiwa; kombada yedu oko ashike haku fiwa. Osha yela kutya Ehololo 21:4 otai popi kombinga yomanangeko noupuna omonakwiiwa oku kombada yedu. — Eps. 37:29.

LONGIFA OMAFANEKO U YELIFE OSHITWA

12. Omolwashike Jesus a li a longifa omafaneko?

12 Kakele kokulongifa omapulo, Jesus okwa li yo ha longifa omafaneko pefimbo loilonga yaye yokuudifa. (Lesha Mateus 13:34, 35.) Omafaneko okwa li hae mu kwafele a shiive omalinyengotomheno aavo va li tava pwilikine kuye. (Mat. 13:10-15) Omafaneko okwa li yo haa ningifa osho ta hongo shi kale shihokwifa noitashi dimbuwa. Ongahelipi hatu dulu okulongifa omafaneko mokuhonga kwetu?

13. Efaneko lilipi hatu dulu okulongifa tu ulike kutya Kalunga ke fike pamwe naJesus?

13 Omafaneko oo e li paunafangwa oo unene mawa okulongifa. Pashihopaenenwa, ngeenge hatu yelifa kutya Kalunga oku dule Jesus, ohatu dulu okulongifa eetepo tali landula. Ohatu dulu okuyelifila omuneumbo kutya Kalunga naJesus ova popya kutya ova pambafana ngahelipi. Kalunga okwa ti kutya Jesus Omona waye, na Jesus okwa ti kutya Kalunga oXe. (Luk. 3:21, 22; Joh. 14:28) Opo nee ohatu dulu okupula omuneumbo kutya: “Paife natu tye nee ngeno owa hala okuhonga nge kutya ovanhu vavali ove fike pamwe. Mbela efaneko lilipi to dulu okulongifa le likolelela kepambafano loilyo youkwaneumbo opo u dule okuyelifila nge nawa oshitwa osho?” Omunhu otashi dulika a tumbule ovamwainafana vavali, tashi dulika nokuli ovo va dalwa eehamba. Ngeenge osho a longifa osho, ohatu dulu oku mu lombwela kutya efaneko olo ola yukila ko filufilu. Opo nee ohatu dulu oku mu pula kutya: “Ngeenge ame naave ohatu dulu okulongifa efaneko la yukila ko la tya ngaho, mbela ngeno Jesus, oo e li Omuhongi Munene, ngeno naye ina longifa efaneko la faafana? Ashike Jesus okwa ti kutya Kalunga oXe. Kungaho Jesus okwa ulika kutya Kalunga okwa kula noku na eenghonopangelo dinene e mu dule.”

14. Efaneko lilipi tali ulike kutya inashi yukila ko Kalunga a longife Satana oye a hepeke ovanhu momundilo woheli?

14 Natu ka taleni vali koshihopaenenwa shimwe. Ovanhu vamwe ova itavela kutya Satana oye ta pashukile oheli? Ohatu dulu okulongifa efaneko olo tali dulu okukwafela ovadali va mone kutya inashi yukila ko Kalunga a longife Ondiaboli i xwike ovanhu momundilo woheli. Ohatu dulu okutya: “Diladila nee ngeno u na okaana oko ka ninga okanashibofa neenghono notaka ningi oinima ihapu ii. Mbela oto ke linyenga ngahelipi?” Omudali otashi dulika a tye kutya ota ka pukulula okaana kaye. Otashi dulika a ninga eenghendabala lwoikando, ndele natango okaana otaka twikile ashike okulonga owii. (Omayel. 22:15) Pomhito opo, ohatu dulu okupula omudali kutya ota ka ninga po  shike ngeenge okaana oka anya filufilu okutambula ko omapukululo aye. Ovadali vahapu otashi dulika va tye kutya xuuninwa otava ka yandja outekuduliko kokaana ka tya ngaho. Opo nee ohatu dulu okupula kutya: “Ongahelipi ngeenge owa didilike kutya ope na omulongi wowii oo a nwefa mo okaana koye ka kale okanashibofa?” Nopehe na omalimbililo, omudali ota ka kala a handukila omunhu a tya ngaho. Opo tu kwafele omudali oo a ude ko oshitwa shefaneko, ohatu dulu okupula kutya, “Ngeenge ou shii kutya omunhu wonhumba oye a nwefa mo okaana koye ka ninge okanashibofa, mbela oto ka pula omunhu a tya ngaho oye a pe okaana koye outekuduliko?” Nopehe na omalimbililo, omudali ota ka nyamukula kutya hasho ta ka ninga nandenande. Sha faafana, Kalunga ita ka longifa nandenande Satana oye a handukile ovanhu ovo oye e va nwefa mo va longe owii!

KALA U NA ETALEKO LI LI PANDJELE

15, 16. (a) Omolwashike tuhe na okuteelela keshe omunhu oo hatu udifile a tambule ko etumwalaka lOuhamba? (b) Mbela otu na okukala tu na oipewa ye likalekelwa opo tu dule okuhonga vamwe nomupondo? Shi yelifa. (Tala yo oshimhungu “ Osho tashi tu kwafele tu dule okunyamukula keshe umwe.”)

15 Otwa didilika kutya havanhu aveshe ovo hatu udifile tava ka tambula ko etumwalaka lOuhamba. (Mat. 10:11-14) Osho osho shi na okukala ngaho kashi na nee mbudi kutya ohatu pula omapulo a lukilwa nawa, hatu tomhafana monghedi ya denga mbada nohatu longifa omafaneko a shiya ko kuhe na vali. Kakele kaasho, ovanhu ashike vanini va li va pwilikina komahongo aJesus, ye oye aeke Omuhongi Munene oo a li kombada yedu. — Joh. 6:66; 7:45-48.

16 Shikwao vali, nokuli nonande otu udite kutya katu na oshipewa shokuhonga, ohatu dulu okupondola moukalele wetu. (Lesha Oilonga 4:13.) Eendjovo daKalunga ode tu pa etomheno tali ti sha lokwiitavela kutya “aveshe ovo va halelela oku ka mona omwenyo” otava ka tambula ko onghundana iwa. (Oil. 13:48, NW) Onghee hano, natu kulikeni nokukala tu na etaleko li li pandjele li na sha nafye vene nosho yo ovo hatu udifile onghundana iwa yOuhamba. Natu longifeni pauyadi edeulo olo Jehova te tu pe, tu na elineekelo kutya otali ke tu etela ouwa nosho yo ovo tave tu pwilikine. (1 Tim. 4:16) Jehova ote tu kwafele tu shiive nghee tu na ‘okunyamukula keshe umwe.’ Ngaashi hatu ke shi mona moshitukulwa tashi landula, onghedi imwe omo hatu dulu okupondola moukalele wetu okudulika kefinamhango la fimanenena li na sha nanghee tu na okuungaunga navamwe.

^ okat. 6 Tala oshitukulwa “Is It Possible to Build Faith in a Creator?” mOshungonangelo yOshiingilisha ye 1 Oktoba 2009.