1, 2. (a) Sekununa mwanda umo mumweke ulombola’mba kwipangula bipangujo bitongwe senene kudi na mvubu. (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.) (b) Mwanda waka ketufwaninwepo kutuyulwa na myanda mikutakane?

 KAKA umo mwine Kidishitu wadi wisambila pa Bible mu bula bwa myaka mivule na wandi mulume wampikwa kwitabija. Pa kala, wadi’tu utwela mu bipwilo bya kine Kidishitu. Mu mīsambo yabo, wandi mulume wadi unena amba ukulupile mu Busatu Busantu. Aye pa kujingulula amba wandi mulume kayukilepo mushintulwila lufundijo lwa Busatu Busantu, wamwipangula na bunwa’mba, “le ukulupile amba Leza i Leza, Yesu i Leza, ne amba mushipiditu ujila i Leza; ino, ako’ko kutupu baleza Basatu ino Leza umo kete?” Mulume watulumuka kanena’mba, “Mhm, nkikulupilepo nankyo!” Ebiya baendelela kwisambila pa mwine mwikadile Leza.

² Uno mwanda mumweke ulombola’mba, kwipangula na bunwa bipangujo bitongwe senene kudi na mvubu. Kadi ulombola patōka mwanda umo wa kamweno wa amba: Ketufwaninwepo kutuyulwa na myanda mikutakane, kimfwa Busatu Busantu, kalunganyembo ka mudilo, nansha kwikala’ko kwa Umpangi. Shi bine tukulupile mudi Yehova ne mu bufundiji bwaetufundija, tubwanya kuleta nyeke malondololo anekenya, mene abwanya kutenga  mutyima wa bemvwaniki betu. (Kol. 4:6) Shi ke pano, tulangulukilei bidi pa biloñanga bengidi bengila biyampe potwisambila pa ino myanda. Tusa kubandaula muswelo wa (1) kwipangula bipangujo biloba muntu tudi mukanwa, (2) wa kulangulukila pa byobya binena Bisonekwa, ne (3) wa kwingidija byelekejo pa kulupwila mwanda patōka.

3, 4. Mwanda waka i biyampe kwipangula bipangujo biketukwasha tuyuke bikulupile muntu? Leta kimfwa.

³ Bipangujo bibwanya kwitukwasha tuyuke byobya bikulupile muntu. Mwanda waka bidi na mvubu? Nkindi 18:13 unena’mba, “yewa ulondolola kala kaivwanije, i bulembakene ne bumvu kwadi.” Na bubine, kumeso kwa kushilula kwisambila pa binena Bible pa mwanda kampanda, tufwaninwe kuyuka bine bikulupile otwisamba nandi. Shi bitupu, tubwanya kujimija kitatyi kivule na kupela mulangwe wakadipo ukulupile dibajinji!​—1 Ko. 9:26.

⁴ Langa’po bidi shi twisambila na muntu pa mwanda utala kalunganyembo. Ke bantupo bonso bakulupile’mba kalunganyembo i kifuko kidi’ko bine mobasōkanga bantu. Bavule bakulupile’mba i ngikadilo ya kusansana na Leza ku kusaka. Nanshi, tubwanya kunena amba: “Bantu byobadi na milangwe mishileshile itala pa kalunganyembo, le mbwanya kukwipangula molangila’po?” Pa kupwa kwivwana malondololo andi, tukabwanya kumukwasha evwanije byobya binena Bible pa uno mwanda.

5. Le bipangujo bibwanya kwitukwasha namani tuyuke mwanda mwine ukulupidile muntu mu kintu kampanda?

⁵ Kadi, bipangujo bipangulwa na bunwa bibwanya kwitukwasha tuyuke mwanda mwine ukulupidile muntu mu kintu kampanda. Kimfwa, le tukalonga namani shi tubatana muntu mu busapudi unena’mba kakulupilepo mudi Leza? Tubwanya kupēlelwa kulanga’mba uno muntu uludikwanga na milangwe ya ntanda, kimfwa lufundijo lwa kwialamuna. (Ñim. 10:4) Inoko, bantu bamo bajimijanga lwitabijo lwabo mudi Leza mwanda wa masusu makatampe obamona nansha ebatana. Bakomenwanga padi kwitabija’mba, Umpangi wa buswe ubwanya kuleka ano masusu. Nanshi, shi mwinē njibo utatana’mba Leza kadi’kopo, tubwanya kumwipangula’mba, “le ulañanga nyeke wao muswelo?” Shi wanena’mba aa, tubwanya kumwipangula shi kudi kintu kampanda kyamulengeje atatane kwikala’ko kwa Leza. Malondololo andi abwanya kwitukwasha tuyuke muswelo muyampe wa kumukwasha ku mushipiditu.​—Tanga Nkindi 20:5.

6. Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kupwa kwipangula kipangujo?

⁶ Pa kupwa kwipangula kipangujo, tusakilwa bine kuteja malondololo a muntu ne kulombola’mba tulēmekele milangwe yandi. Kimfwa, muntu ubwanya kwitulombola’mba kinzengele kyo kyamulengeje atatane kwikala’ko kwa Umpangi wa buswe. Kumeso kwa kuleta bubinga bulombola’mba Leza udi’ko, tufwaninwe kumwivwanina lusa ne kumukwasha ayuke’mba ke bibipo kwiipangula kine kyotususukila. (Hab. 1:2, 3) Kitūkijetyima ne musapwilo wetu wa na buswe, bibwanya kumutonona asake kwifundila’ko bivule. *

7. Le kwangula kotwangula bipa biyampe mu mwingilo kwimanine pa bika?

⁷ Twisambilei bidi pa muswelo wa kulangulukila pa byobya binena Bisonekwa. Na bubine, Bible i kingidilwa kibajinji kyotwingidijanga mu mwingilo wetu. Witukwashanga twikale bateakanibwe “senene mwa kwingidila mwingilo onso muyampe.” (2 Tm. 3:16, 17) Kwangula kotwangula bipa biyampe mu mwingilo wetu kekwimaninepo pa kutanga bisonekwa bivule, ino i pa muswelo otulangulukila pa byotutanga  ne otushintulula’byo. (Tanga Bilongwa 17:2, 3.) Kimfwa, tulangulukilei bidi pa ino myanda isatu ilonda’ko.

8, 9. (a) Le i muswelo’ka umo wa kulanguluka na muntu ukulupile’mba Yesu udi pamo na Leza? (b) Le i muswelo’ka mukwabo wa kulangulukila pa uno mwanda omona bu muyampe?

⁸ Mwanda 1: Tubatana mu mwingilo wetu muntu ukulupile amba Yesu udi pamo na Leza. Le i bisonekwa’ka byotubwanya kwingidija pa kulangulukila pa uno mwanda? Tukokeja kunena muntu atange Yoano 6:38, mwine munena Yesu amba: “Natūkile mūlu naiya kulonga, ke kiswa-mutyima kyamipo, aa, ino i kiswa-mutyima kya yewa wantumine.” Pa kupwa kubandaula uno vese, tukokeja kumwipangula amba: “Shi Yesu i Leza, le i ani wāmutumine pano pa ntanda? Le ke muntupo mukatampe kutabuka Yesu? Ne kadi, yewa utumana i mukatampe kupita yewa obatuma.”

⁹ Mu muswelo umo onka, tubwanya kutanga Fidipai 2:9, mwine mutela mutumibwa Polo byobya byālongele Leza kitatyi kyāfwile Yesu ne kusangulwa. Vese unena amba: “Leza nandi wamuzunzwile [Yesu] pa kyaba kya peulu kutabuka kadi wamupa na mutyima tō dijina didi peulu pa majina makwabo onso.” Pa kukwasha muntu alangulukile pa kino kisonekwa, tubwanya kumwipangula amba: “Shi Yesu wādi pamo na Leza kumeso kwa kufwa, ne kadi Leza wamuzunzwile mwenda mafuku pa kyaba kya peulu, lelo kino kekyalengejepo Yesu ekale peulu pa Leza? Kadi, le muntu ubwanya kwikala mukatampe kupita Leza namani?” Shi uno muntu ulēmekele Kinenwa kya Leza kadi wa mutyima wampikwa budimbidimbi, kulanguluka kwa uno muswelo kubwanya kumutonona alangulukile pa uno mwanda bininge.​—Bil. 17:11.

10. (a) Le i muswelo’ka otukokeja kulanguluka na muntu ukulupile mu kalunganyembo ka mudilo? (b) Le i mulangulukilo’ka omona bu muyampe kitatyi kyomwisambila pa kalunganyembo ka mudilo?

¹⁰ Mwanda 2: Mwine njibo ulamete bininge ku kipwilo ukulupile amba babi bakasusulwa nyeke ne nyeke mu kalunganyembo ka mudilo. Lukulupilo lwakulupile mu kalunganyembo ka mudilo lubwanya kwimanina pa mutyima wandi wa kusaka kumona bantu babi bapebwa mfuto pa bilongwa byabo bibi. Le i muswelo’ka otubwanya kulanguluka na muntu ulanga uno muswelo? Mubajinji, tubwanya kumukulupija’mba babi bakapebwa mfuto. (2 Te. 1:9) Kupwa, tukokeja kumunena atange Ngalwilo 2:16, 17, mwine mulombwelwe amba mfuto ya bubi i lufu. Tukokeja kushintulula’mba kupityila ku bubi bwandi, Adama wālengeje muzo onso wa muntu ubutulwe bu bipya-mambo. (Loma 5:12) Inoko, tubwanya kulombola patōkelela’mba, Leza kānenepo kintu pa mwanda utala kupebwa mfuto mu kalunganyembo ka mudilo. Ebiya tukokeja kumwipangula’mba, “shi ba Adama ne Eva bādi mu  kyaka kya kususulwa nyeke ne nyeke, mwene byādi bya kwikala bibi kwibadyumuna ku kino kyaka?” Penepa tubwanya kutanga Ngalwilo 3:19, mwine mudi musemwa wānenenwe pa kupwa kwa abo kulonga bubi, ino kutupu pantu panenwe myanda itala kalunganyembo ka mudilo. Pa kwabo kadi, Adama wālombwelwe amba ukajokela ku biloba. Tubwanya kumwipangula amba, “lelo byādi byoloke kulombola Adama amba ukajokela ku biloba shi wādi na bubine wa kwenda mu mudilo wa kalunganyembo?” Shi muntu udi na ñeni mishituke, kino kipangujo kibwanya kumulengeja alanguluke bininge pa uno mwanda.

11. (a) Le i muswelo’ka umo wa kulanguluka na muntu ukulupile amba bantu bonso bayampe bendanga mūlu? (b) Le i mulangulukilo’ka omona bu muyampe kitatyi kyomwisambila pa mwanda wa kwenda mūlu?

¹¹ Mwanda 3: Tubatana mu mwingilo wetu muntu ukulupile’mba bantu bonso bayampe bendanga mūlu. Luno lukulupilo lukokeja kona muswelo ushintulula mwinē njibo Bible. Kimfwa, langa’po bidi shi tulangulukila nandi pa Kusokwelwa 21:4. (Tanga.) Muntu ubwanya kulanga’mba madyese atelelwe mu uno vese afunkila pa būmi bwa momwa mūlu. Le i muswelo’ka otubwanya kulanguluka nandi? Pa kyaba kya kuleta bukamoni bwa bisonekwa bya ntentekelo, tubwanya kwimanina pa kanda ne kanda kadi mu kino kisonekwa. Kinena’mba, “lufu kelukekala’kopo dikwabo.” Tubwanya kumwipangula shi witabije amba pa kusaka kintu kileke kwikala’ko dikwabo, kifwaninwe kwikala’ko bidi dibajinji. Padi ukanena amba i amo. Ebiya tubwanya kumulombola’mba, mūlu kemudipo lufu; bantu bafwanga’nka pano panshi. Nanshi mobyendele, Kusokwelwa 21:4 wisambila pa madyese a kumeso a pano pa ntanda.—Ñim. 37:29.

12. Mwanda waka Yesu wādi wingidija byelekejo?

¹² Kutentekela pa bipangujo, Yesu wādi wingidija byelekejo mu mwingilo wandi wa busapudi. (Tanga Mateo 13:34, 35.) Byelekejo bya Yesu byāmukweshe ayuke kukanina kwa mutyima kwa boba bādi bamwivwana unena. (Mat. 13:10-15) Kadi byelekejo byālengeje bufundiji bwa Yesu bwikale busangaja ne bulamibwa mu ñeni. Le tukokeja kwingidija byelekejo mu bufundiji bwetu namani?

13. Le i muswelo’ka otubwanya kwelekeja’mba, Leza i mukatampe kupita Yesu?

¹³ Byelekejo bipēla i biyampe nyeke kwingidija. Kimfwa, kitatyi kyotushintulula’mba Leza i mupite Yesu bukata, padi tubwanya kutompa uno musapwilo ulonda’ko. Tubwanya kutela ba Leza ne Yesu bene bādingakenye kipwano kyabo na kisaka. Leza wātelele Yesu bu wandi mwana, kadi Yesu nandi wāita Leza bu Shandi. (Luka 3:21, 22; Yoa. 14:28) Kupwa, tubwanya kwipangula mwinē njibo amba: “Shi usaka kunfundija’mba bantu babidi badi pamo, i kipwano kya muswelo’ka kya mu kisaka kyokengidija pa kwelekeja uno mwanda?” Muntu ubwanya kutela bana na bana—nansha ba mapasa. Shi webatela, tubwanya kunena’mba kwako kudingakanya i kwendele’mo. Penepa tubwanya kumwipangula amba: “Shi abe ne ami tubapēlelwa kuleta kino kyelekejo, lelo Yesu​—Mufundiji Mukatampe—​kādipo wa kwenzakanya mu muswelo umo onka? Inoko, wātelele Leza bu Shandi. Mu uno muswelo, Yesu wānene amba Leza i mukatampe kumupita ne amba udi na lupusa lukatampe kupita lwandi.”

14. Le i kyelekejo’ka kilombola’mba kebyendele’mopo Leza aleke Dyabola asusule bantu mu kalunganyembo ka mudilo?

¹⁴ Tulangulukilei bidi pa kimfwa kikwabo. Bantu bamo bakulupile’mba Satana ye udi “na lupusa” pa kalunganyembo. Kyelekejo kibwanya kukwasha mbutwile amone’mba, kebyendele’mopo Leza aleke Dyabola asusule bantu mu kalunganyembo ka mudilo. Tubwanya kunena amba: “Fwatakanya’po bidi shi obe mwana watomboka, kadi kalonga bintu bivule bibi. Le ukalonga’po namani?” Padi mbutwile ukanena’mba, ukalemununa wandi mwana. Ubwanya kulonga  bukomo kitatyi ne kitatyi bwa kukwasha mwana aleke kulonga bibi. (Nki. 22:15) Pa uno mwanda, tubwanya kwipangula mbutwile byakalonga shi mwana wapele bukomo bonso bwalonga bwa kumukwasha. Bambutwile bavule bakanena’mba, bakabulwa kya kulonga mwenda mafuku, poso’nka kupa mwana mfuto. Ebiya tubwanya kumwipangula amba: “Le ukalonga namani shi ubayuka’mba muntu mubi wasoñenye obe mwana atomboke?” Na bubine, mbutwile ukalobela uno muntu. Pa kulupwila mwanda udi mu kyelekejo patōka, tubwanya kwipangula mbutwile’mba, “pa kuyuka’mba muntu mubi wasoñenye obe mwana, le ukanena uno muntu ape obe mwana mfuto?” Na bubine ukalondolola amba aa. Nanshi, na bubine Leza kakengidijapo Satana mwanda wa kupa bantu mfuto, bene basoñanibwe na Dyabola aye mwine balonge bintu bibi!

15, 16. (a) Mwanda waka ketufwaninwepo kukulupila’mba bantu bonso botusapwila baketabija musapu wa Bulopwe? (b) Le tufwaninwe kwipāna bininge mwanda wa kusapula mu muswelo ulupula bipa? Shintulula. (Tala kapango kanena’mba, “ Kingidilwa Kitukwasha pa Kulondolola.”)

¹⁵ Tuyukile’mba ke bonsopo botusapwila baketabija musapu wa Bulopwe. (Mat. 10:11-14) Kebaketabijapo nansha shi twipangula’tu bipangujo biyampe, kwingidija mulangulukilo muyampe, ne kufula ku kwingidija byelekejo bilumbuluke. Ne kadi bidi, i bantu batyetye kete bāitabije bufundiji bwa Yesu—​kadi aye ye wādi Mufundiji mukatakata wāikele’ko pano pa ntanda!​—Yoa. 6:66; 7:45-48.

¹⁶ Pakwabo kadi, nansha shi tubamone’mba ketwipēnepo bininge, tubwanya kukulupila’mba bipa biyampe bikalupuka mu mwingilo wetu. (Tanga Bilongwa 4:13.) Kinenwa Kya Leza kitupa bubinga bwinebwine bwa kukulupidila’mba, “boba bonso badi na mutyima muyampe wa kukamona būmi bwa nyeke” baketabija myanda miyampe. (Bil. 13:48) Nanshi, tutamijei ne kwikala nyeke na mumweno mujalale potudi ne pa boba botukimba kusapwila myanda miyampe ya Bulopwe. Tumwenei ne pa mfulo mu bufundiji bwitufundija Yehova, koku tukulupile’mba tukamwena’mo byabuyabuya batwe bene ne boba betwivwana. (1 Tm. 4:16) Yehova ubwanya kwitukwasha tumone muswelo otufwaninwe kulondolola “muntu ne muntu.” Monka motusa kwikimwena, muswelo umo otukokeja kunekenya mu mwingilo wetu, i wa kulonda kyokya kitwanga nyeke bu Kijila Kitabukile Bulēme.