Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Kɛzi Ɔwɔ Kɛ ‘Yɛye Awie Biala Edwɛkɛ Nloa Ɛ’?

Kɛzi Ɔwɔ Kɛ ‘Yɛye Awie Biala Edwɛkɛ Nloa Ɛ’?

“Bɛmaa bɛ nloa edwɛkɛ ɛyɛ fɛ, . . . na bɛnwu nyelebɛnloa kpalɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ bɛfa bɛye awie biala edwɛkɛ nloa la.”KƆL. 4:6.

1, 2. (a) Ka anwubielɛ fa kile nvasoɛ mɔɔ wɔ kpuyia kpalɛ mɔɔ bɛbiza azo la anu. (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.) (b) Duzu ati a ɔnle kɛ yɛmaa edwɛkɛ mɔɔ ye ndelebɛbo yɛ se la tu yɛ ahonle ɛ?

ƐVOLƐ dɔɔnwo mɔɔ ɛze ɛhɔ la, ɛnee adiema raalɛ ko nee ɔ hu mɔɔ ɛnle nɔhalɛ ne anu la bɔ Baebolo nu adawu. Alumua ne, ɛnee ɔkɔ Keleseɛnemaanle ne asɔne ne mɔ ko. Wɔ bɛ adwelielilɛ ne anu, ɔ hu hanle kɛ ɔdie Nsa-Ko Nyamenle ne ɔdi. Mekɛ mɔɔ ɔnwunle kɛ ɔ hu ɛnze Nsa-Ko ngilehilelɛ ne anwo ɛhwee la, ɔvale nrɛlɛbɛ adenle zo ɔbizale ye kɛ, “Ɛdie ɛdi kɛ Nyamenle le Nyamenle, Gyisɛse le Nyamenle, yɛɛ sunsum nwuanzanwuanza ne le Nyamenle; noko akee, yɛnlɛ Nyamenle nsa na emomu Nyamenle ko ɔ?” Ɔzinle ɔ hu anwo, yemɔti ɔhanle kɛ, “Kyɛkyɛ, menlie ɛhye menli!” Bɛvale anyelielɛ bɛbɔle adawu mɔɔ fane kɛzi Nyamenle de amgba la anwo.

2 Anwubielɛ ɛhye maa yɛnwu kɛ nvasoɛ wɔ kpuyia kpalɛ mɔɔ bɛdua nrɛlɛbɛ adenle zo bɛbiza la azo. Eza ɔsi edwɛkɛ titile ɛhye dawua: Ɔnle kɛ yɛmaa edwɛkɛ mɔɔ ye ndelebɛbo yɛ se mɔɔ bie a le Nsa-Ko Nyamenle, abɔnsamsenle, nee Bɔvolɛ ne mɔɔ menli ka kɛ ɔnle ɛkɛ la anwo edwɛkɛ tu yɛ ahonle. Saa yɛfa yɛ nwo yɛto Gyihova nee ndetelɛ mɔɔ ɔfa ɔmaa yɛ la azo a, yɛbahola yɛabua kpuyia yɛamaa yɛaha yɛ tievolɛma ahonle na  bɛahakyi bɛ adwenle. (Kɔl. 4:6) Akee bɛmaa yɛnlea mɔɔ mediema mɔɔ bɛbɔ mɔdenle yɛ wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛsuzu edwɛkɛ ɛhye mɔ anwo la. Yɛbazuzu (1) kɛzi bɛbiza kpuyia bɛfa bɛnwu menli adwenle (2) kɛzi bɛsuzu mɔɔ Ngɛlɛlera ne ka, nee (3) kɛzi bɛfa ndonwo bɛkilehile edwɛkɛ nu la anwo.

BIZA KPUYIA FA NWU WƆ TIEVOLƐMA ADWENLE

3, 4. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛfa kpuyia yɛdi gyima yɛnwu mɔɔ awie die di la ɛ? Maa neazo.

3 Kpuyia bahola aboa yɛ yeamaa yɛanwu mɔɔ awie die di la. Duzu ati a ɛhye ɛyɛlɛ anwo hyia ɛ? Mrɛlɛbulɛ 18:13 ka kɛ: “Andeamua le koasea; ɔ nyunlu gua aze.” Nɔhalɛ, kolaa na yɛazuzu Baebolo ne anu edwɛkɛ bie anwo yɛahɔ moa la, ɔwɔ kɛ yɛnwu mɔɔ yɛ tievolɛ ne die di la. Saa yɛanyɛ ye zɔ a, yɛbazɛkye mekɛ dɔɔnwo wɔ edwɛkɛ mɔɔ ɔnlie ɔ nli la anwo!1 Kɔl. 9:26.

4 Yɛva ye kɛ yɛ nee awie ɛlɛka hɛɛle anwo edwɛkɛ. Tɛ menli ne amuala a die di kɛ hɛɛle le ɛleka mɔɔ bɛfa senle bɛkile menli nyane a. Menli dɔɔnwo die di kɛ ɔle tɛnlabelɛ mɔɔ saa awie nee Nyamenle bɛ avinli te a ɛnee ɔkile kɛ yehɔ ɛkɛ a. Yemɔti, yɛbahola yɛaha kɛ: “Kɛmɔ menli lɛ adwenle ngakyile wɔ hɛɛle ne anwo la ati, maa membiza wɔ kɛ, adwenle boni a ɛlɛ ye wɔ nwo a?” Mekɛ mɔɔ yɛnwu ye adwenle la, yɛbahola yɛaboa ye yɛamaa yeade mɔɔ Baebolo ne ka ye wɔ edwɛkɛ ne anwo la abo kpalɛ.

5. Kɛzi kpuyia kola boa yɛ maa yɛnwu deɛmɔti awie die edwɛkɛ bie di la ɛ?

5 Saa yɛdua nrɛlɛbɛ adenle zo yɛbiza edwɛkɛ a ɔbamaa yɛanwu deɛmɔti awie die debie bie di la. Kɛ neazo la, saa yɛyia awie wɔ daselɛlilɛ nu na ɔka kɛ ɔnlie Nyamenle ɔnli ɛ? Bie a yɛbanyia adwenle kɛ ewiade nzuzulɛ mɔɔ bie a le ngakyihakyililɛ la ɛnyia ye adwenle ne azo tumi. (Edw. 10:4) Noko akee, menli bie mɔ ɛnlie Nyamenle ɛnli bieko ɔlua amaneɛ kpole mɔɔ bɛnwu ye anzɛɛ awie ɛhɔ nu la ati. Bie a ɔbayɛ se yeamaa bɛ kɛ bɛbalie bɛado nu kɛ Bɔvolɛ bie mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la wɔ ɛkɛ wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛnwu amaneɛ la. Ɛhye ati, saa suamenle bie adwenle nu yɛ ye kesee wɔ Nyamenle anwo a, yɛbahola yɛabiza ye kɛ, “Asoo zɔhane ala a ɛnee ɛte nganeɛ a?” Saa ahenle ka kɛ kyɛkyɛ a, yɛbahola yɛabiza ye saa debie bie ati a ɔnlie ɔnli kɛ Nyamenle wɔ ɛkɛ a. Ye mualɛ ne bamaa yɛanwu adenle kpalɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛdua zo yɛboa ye sunsum nu la.Bɛgenga Mrɛlɛbulɛ 20:5.

6. Saa yɛbiza kpuyia bie a, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a?

6 Saa yɛbiza awie kpuyia a, ɔwɔ kɛ yɛtie ye mualɛ ne amaa yɛanwu kɛzi ɔte nganeɛ la. Kɛ neazo la, bie a awie baha kɛ esiane bie mɔɔ zile la ati a, ɔnlie ɔnli kɛ Bɔvolɛ bie mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la wɔ ɛkɛ a. Kolaa na yɛahile ye daselɛ mɔɔ maa yɛnwu kɛ Nyamenle wɔ ɛkɛ la, ɔwɔ kɛ yɛte nganeɛ yɛmaa ye na yɛmaa ɔnwu kɛ nvonleɛ biala ɛnle nwo kɛ ɔbabiza deɛmɔti yɛnwu amaneɛ la. (Hab. 1:2, 3) Abotane mɔɔ yɛbanyia nee ɛlɔlɛ mɔɔ yɛbala ye ali la bamaa yeanyia ɛhulolɛ yeazukoa dɔɔnwo. *

BƐZUZU MƆƆ NGƐLƐLERA NE KA LA ANWO

Duzu a nwolɛ hyia na yɛahola yɛali daselɛ kpalɛ a?(Nea ɛdendɛkpunli 7)

7. Duzu a daselɛ kpalɛ mɔɔ yɛbali la gyi zo a?

7 Akee bɛmaa yɛnlea kɛzi yɛ nee bɛ bɛazuzu mɔɔ Ngɛlɛlera ne ka anwo la. Baebolo ne a le debie titile mɔɔ yɛfa yɛdi gyima wɔ daselɛlilɛ nu a. Ɔboa ɔmaa ‘yɛdi munli, ɔsiezie yɛ ɔmaa yɛyɛ gyima kpalɛ.’ (2 Tem. 3:16, 17) Daselɛ kpalɛ mɔɔ yɛbali la ɛngyi ngɛlɛlera dodo mɔɔ yɛbagenga la azo, emomu, kɛzi yɛ nee menli  bazuzu nwo nee kɛzi yɛbahilehile nu la. (Bɛgenga Gyima ne 17:2, 3.) Bɛmaa yɛva gyinlabelɛ nsa ɛhye mɔ kɛ neazo.

8, 9. (a) Adenle ko mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛ nee awie mɔɔ die di kɛ Gyisɛse nee Nyamenle sɛ azuzu edwɛkɛ ne anwo la a le boni? (b) Adenle kpalɛ bieko mɔɔ wɔnwu kɛ bɛkola bɛdua zo bɛsuzu edwɛkɛ ɛhye anwo la a le boni?

8 Gyinlabelɛ 1: Yɛyia awie mɔɔ ɔdie ɔdi kɛ Gyisɛse nee Nyamenle sɛ la wɔ daselɛlilɛ nu. Ngɛlɛlera boni mɔ azo a yɛbahola yɛagyinla yɛ nee ye azuzu edwɛkɛ ne anwo a? Yɛbahola yɛamaa yeagenga Dwɔn 6:38. Wɔ ɛkɛ ne, Gyisɛse hanle kɛ: “Mevi anwuma membale kɛ mebayɛ mɔɔ zoanle me la ɛhulolɛdeɛ, na meamba kɛ mebali me ti anwo.” Mekɛ mɔɔ yɛgenga ngyɛnu ne yɛwie la, yɛbahola yɛabiza ahenle kɛ: “Saa Gyisɛse a le Nyamenle a, ɛnee nwane a wɔ anwuma nehane mɔɔ ɔzoanle ye la? Asoo Ahenle zɔhane, ɔnlɛ tumi ɔndɛla Gyisɛse ɔ? Yeanyɛ boɛ fee la, awie mɔɔ kɛzoa awie la lɛ tumi tɛla ahenle mɔɔ ɔkɛzoa ye la.”

9 Eza yɛbahola yɛagenga Felepaema 2:9, ɛleka mɔɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hilehilele mɔɔ Nyamenle yɛle wɔ mekɛ mɔɔ Gyisɛse wule na bɛdwazole ye anu la. Ngyɛnu ne ka kɛ: “Nyamenle ɛkpogya [Gyisɛse] zo na yemaa ye duma fofolɛ mɔɔ tɛla aluma muala.” Amaa yɛaboa ahenle yeamaa yeazuzu ngɛlɛlera ne anwo la, yɛbahola yɛabiza kɛ: “Saa Gyisɛse bawu la ɛnee ɔ nee Nyamenle sɛ yɛɛ nzinlii Nyamenle ɛkpogya ye zo a, asoo ɛhye ɛngile kɛ Gyisɛse ɛyɛ kpole ɛdɛla Nyamenle ɔ? Noko, kɛzi awie kola yɛ kpole tɛla Nyamenle ɛ?” Saa awie bu Nyamenle Edwɛkɛ ne na ɔlɛ ahonle kpalɛ a, edwɛkɛ ɛhye mɔɔ yɛ nee ye bazuzu nwo la bamaa yeayɛ neɛnleanu yeahɔ moa.Gyi. 17:11.

10. (a) Kɛzi yɛbahola yɛ nee awie mɔɔ die abɔnsamsenle ne di la azuzu edwɛkɛ nwo ɛ? (b) Nzuzulɛ boni a wɔnwu kɛ ɔboa wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛsuzu abɔnsamsenle ne anwo la ɛ?

10 Gyinlabelɛ 2: Ɔyɛ se ɔmaa suamenle bie mɔɔ bɔ mɔdenle wɔ ye asɔne nu la kɛ ɔbalie yeali kɛ bɛnrɛhile ɛtanevolɛma nyane wɔ abɔnsamsenle nu dahuu. Deɛmɔti ɔdie abɔnsamsenle ne ɔdi la a le kɛ ɔte nganeɛ kɛ ɔwɔ kɛ ɛtanevolɛma tua bɛ nyɛleɛ ne anwo kakɛ. Kɛzi yɛbahola yɛ nee awie mɔɔ te nganeɛ zɛhae la azuzu edwɛkɛ ne anwo ɛ? Mɔɔ lumua, yɛbahola yɛamaa yeanwu kɛ bɛbahwe ɛtanevolɛma anzo. (2 Tɛs. 1:9) Akee, yɛbahola yɛamaa yeagenga Mɔlebɛbo 2:16, 17, ɛkɛ ne ka kɛ ɛtane ahatualɛ a le ewule. Yɛbahola yɛahilehile nu kɛ ɔlua Adam ɛtane ne ati, bɛwole alesama kɔsɔɔti wɔ ɛtane nu. (Wulo. 5:12) Noko yɛbahola yɛaha kɛ Nyamenle anga kɛ bɛbahwe ɛtanevolɛma anzo wɔ abɔnsamsenle nu. Akee yɛbahola yɛabiza kɛ, “Saa ɛnee bɛbahola bɛahile Adam nee Yive nyane dahuu a, asoo  anrɛɛ ɔnrɛyɛ kpalɛ kɛ bɛbabɔ bɛ kɔkɔ wɔ nwo ɔ?” Akee yɛbahola yɛagenga Mɔlebɛbo 3:19, ɛleka mɔɔ bɛhanle mɔɔ ɔbado bɛ noko bɛanga abɔnsamsenle nwo edwɛkɛ la. Emomu, bɛzele Adam kɛ ɔbazia yeahɔ ndɛtɛlɛ nu. Yɛbahola yɛabiza kɛ, “Asoo anrɛɛ ɔle kpalɛ kɛ bɛbaha bɛahile Adam kɛ ɔbazia yeahɔ ndɛtɛlɛ nu wɔ mekɛ mɔɔ ɔbahɔ abɔnsamsenle nu la ɔ?” Saa ahenle le awie mɔɔ ye adwenle nu ɛbuke a, kpuyia ɛhye bahola amaa yeadwenle edwɛkɛ ne anwo kpalɛ.

11. (a) Adenle kpalɛ ko mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛ nee awie mɔɔ ɔdie ɔdi kɛ kpalɛma kɔsɔɔti bahɔ anwuma azuzu edwɛkɛ ne anwo la a le boni? (b) Adenle kpalɛ mɔɔ wɔnwu kɛ bɛkola bɛdua zo bɛsuzu anwuma ɛhɔlɛ nwo la a le boni?

11 Gyinlabelɛ 3: Yɛyia awie mɔɔ die di kɛ kpalɛma kɔsɔɔti bɛahɔ anwuma la wɔ daselɛlilɛ nu. Diedi zɛhae bahola anyia kɛzi suamenle ne te Baebolo ne abo la azo tumi. Yɛva ye kɛ yɛ nee ye bɛazuzu Yekile 21:4 anwo. (Bɛgenga.) Bie a ahenle banyia adwenle kɛ nyilalɛ mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ ngyɛnu ne anu la fane menli mɔɔ bɛahɔ anwuma la anwo. Kɛzi yɛbahola yɛ nee ye azuzu edwɛkɛ ne anwo ɛ? Kɛ anrɛɛ yɛ nee ye bɛagenga ngɛlɛlera fofolɛ la, ɔwɔ kɛ yɛ nee ye suzu edwɛkɛ titile mɔɔ wɔ ngɛlɛlera ne anu la anwo. Ɔka kɛ “ewule ɛnle ɛkɛ bieko.” Yɛbahola yɛabiza ahenle saa ɔdie ɔto nu kɛ saa debie bie ɛnle ɛkɛ bieko a ɛnee ɔkile kɛ mekɛ bie ɛnee deɛ ne wɔ ɛkɛ a. Ɔda ali kɛ, ɔbaha kɛ ɛhɛe. Akee yɛbahola yɛaha yɛahile ye kɛ awie ɛtɛwule wɔ anwuma lɔ ɛlɛ; azɛlɛ ye azo ala a menli wu a. Yemɔti, ɔda ali kɛ Yekile 21:4 ɛlɛka nyilalɛ mɔɔ bara azɛlɛ ye azo kenlebie la anwo edwɛkɛ.Edw. 37:29.

FA NDONWO KILEHILE EDWƐKƐ NU

12. Duzu ati a Gyisɛse vale ndonwo lile gyima ɛ?

12 Saa ɛye kpuyia ɛsie ahane a, Gyisɛse vale ndonwo noko lile gyima wɔ ye edwɛkɛhanlɛ gyima ne anu. (Bɛgenga Mateyu 13:34, 35.) Gyisɛse ndonwo ne boale manle bɛnwunle ye tievolɛma adwenle. (Mat. 13:10-15) Ndonwo eza manle bɛ nye liele Gyisɛse ngilehilelɛ nwo na bɛhakyele. Kɛzi yɛbahola yɛava ndonwo yɛali gyima wɔ yɛ ngilehilelɛ nu ɛ?

13. Kɛzi yɛbahola yɛava ndonwo yɛahilehile nu kɛ Nyamenle le kpole tɛla Gyisɛse ɛ?

13 Ndonwo sikalɛ mɔɔ bɛfa bɛdi gyima la ta boa kpalɛ. Kɛ neazo la, saa yɛlɛkilehile nu kɛ Nyamenle le kpole tɛla Gyisɛse a, yɛbahola yɛava adenle ɛhye azo. Yɛbahola yɛaha kɛ Nyamenle nee Gyisɛse vale abusuabɔlɛ mɔɔ wɔ menli avinli la hilele agɔnwolɛvalɛ mɔɔ wɔ bɛ avinli la anu. Nyamenle vɛlɛle Gyisɛse kɛ ɔ ra, yɛɛ Gyisɛse noko vɛlɛle Nyamenle kɛ ɔ Ze. (Luku 3:21, 22; Dwɔn 14:28) Bieko, bie a yɛbabiza suamenle ne kɛ: “Saa ɛkulo kɛ ɛkile me menli nwiɔ mɔɔ bɛsɛ atipɛne la a, abusuabɔlɛ mɔɔ wɔ menli avinli la anu boni a ɛbava wɔahile nu a?” Bie a ahenle baha kɛ mediema anzɛɛ ndalɛ. Saa ɔyɛ ye zɔ a, yɛbahola yɛanwu kɛzi ndonwo ne fɛta la. Akee yɛbahola yɛabiza ye kɛ: “Saa ɛdawɔ nee medame yɛkola yɛyɛ ndonwo ɛhye a, ɛnee ɛnea a Gyisɛse—Kilehilevolɛ Kpole ne—ɛnrɛhola ɛnrɛva ndonwo ko ne ala ɛnrɛli gyima ɔ? Emomu, ɔhanle Nyamenle anwo edwɛkɛ kɛ ɔ Ze. Yemɔti, Gyisɛse manle ɔlale ali kɛ Nyamenle le kpole yɛɛ ɔlɛ tumi ɔtɛla ye.”

14. Ndonwo boni a maa yɛnwu kɛ ndelebɛbo ɛnle nu kɛ Nyamenle bamaa Abɔnsam ahile menli nyane wɔ abɔnsamsenle nu a?

14 Suzu neazo ɛhye noko anwo. Bie mɔ die di kɛ Seetan a “nea” abɔnsamsenle ne azo a. Ndonwo bahola amaa wovolɛ bie ade deɛmɔti ndelebɛbo ɛnle nu kɛ Nyamenle bamaa Abɔnsam ahile menli nyane wɔ abɔnsamsenle nu la abo. Yɛbahola yɛaha kɛ: “Fa ye kɛ ɛ ra ɛde atua na ɔlɛyɛ ninyɛndane. Duzu a ɛbayɛ a?”  Ɔda ali kɛ, wovolɛ ne baha kɛ ɔbadenrɛ ɔ ra ne. Bie a ɔbabɔ mɔdenle fane dɔɔnwo kɛ ɔmaa kakula ne agyakyi ɛtane ɛyɛlɛ. (Mrɛ. 22:15) Wɔ ɛke, yɛbahola yɛabiza wovolɛ ne kɛ, na saa kakula ne kpo mɔdenle mɔɔ ɔlɛbɔ kɛ ɔboa ye la noko ɛ? Awovolɛ dɔɔnwo bɛaha kɛ, awieleɛ kolaa ne bɛbahwe kakula ne anzo. Akee yɛbahola yɛabiza kɛ: “Na saa ɛnwu kɛ ɛtanevolɛ bie a ɛbɛlabɛla ɛ ra ne yemaa yede atua noko ɛ?” Kpolerazulɛ biala ɛnle nwolɛ kɛ, wovolɛ ne bava ahenle anwo ɛya. Saa yɛlɛtwe adwenle yɛahɔ ɛzukoalɛdeɛ mɔɔ wɔ ndonwo ne anu la azo a, yɛbahola yɛabiza wovolɛ ne kɛ, “Saa ɛnwu kɛ ɛtanevolɛ bie ɛmaa ɛra ɛyɛ ɛtane a, asoo ɛbaha wɔahile ahenle zɔhane kɛ ɔhwe ɛ ra ne anzo ɔmaa wɔ ɔ?” Nɔhalɛ nu, mualɛ ne bayɛ kyɛkyɛ. Ɛnee ɔda ali wienyi kɛ, Nyamenle ɛnrɛmaa Seetan ɛnrɛhwe menli mɔɔ Abɔnsam mumua ne a ɛmaa bɛyɛ ɛtane la anzo!

NYIA ADWENLE MƆƆ FƐTA

15, 16. (a) Duzu ati a ɔnle kɛ yɛmaa yɛ nye da kɛ awie biala mɔɔ yɛbaha Belemgbunlililɛ edwɛkɛ ne yɛahile ye la balie ali ɛ? (b) Asoo ɔwɔ kɛ yɛnyia ahyɛlɛdeɛ titile bie na yɛahola yɛahilehile kpalɛ ɔ? Kilehile nu. (Nea ɛlɛka “Debie Mɔɔ Boa Yɛ Maa Yɛbua Edwɛkɛ.”)

15 Yɛze kɛ tɛ menli mɔɔ yɛka Belemgbunlililɛ edwɛkɛ ne yɛkile bɛ la amuala a bɛalie ali a. (Mat. 10:11-14) Edwɛkɛ ɛhye le nɔhalɛ, saa bɔbɔ yɛbiza kpuyia kpalɛ, yɛ nee menli suzu edwɛkɛ nwo wɔ adenle kpalɛ zo, na yɛfa ndonwo mɔɔ tɛla biala la yɛdi gyima a, ɛhye ɛnrɛzi ɛlɛ. Menli ekyi bie ala a diele Gyisɛse edwɛkɛ a—noko ɛnee ɔdaye a ɔle Kilehilevolɛ mɔɔ ɔtɛla biala wɔ azɛlɛ ye azo a!Dwɔn 6:66; 7:45-48.

16 Noko saa yɛte nganeɛ kɛ yɛnlɛ ahyɛlɛdeɛ biala a, yɛbahola yɛabɔ mɔdenle wɔ daselɛlilɛ nu. (Bɛgenga Gyima ne 4:13.) Nyamenle Edwɛkɛ ne maa yɛnwu ye wienyi kɛ “bɛ nuhua [ne] mɔɔ ɔwɔ kɛ Nyamenle maa bɛ ngoane mɔɔ ɛnlɛ awieleɛ la” ala a, bɛalie edwɛkpa ne ali a. (Gyi. 13:48) Yemɔti, bɛmaa yɛnyia adwenle mɔɔ fɛta la wɔ yɛdayɛ mumua ne nee menli mɔɔ yɛkpondɛ kɛ yɛka Belemgbunlililɛ edwɛkpa ne yɛkile bɛ la anwo. Ɔrɛla ye kɛ yɛbava ndetelɛ mɔɔ Gyihova fa maa yɛ la yɛali gyima kpalɛ na yɛanyia anwodozo kɛ ɔbaboa yɛ nee menli mɔɔ tie yɛ la. (1 Tem. 4:16) Gyihova bamaa yɛanwu kɛzi ɔwɔ kɛ yɛye “awie biala edwɛkɛ nloa la.” Kɛmɔ yɛbanwu ye la, adenle ko mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛali konim wɔ daselɛlilɛ gyima ne anu la a le kɛ yɛbali mɔɔ bɛta bɛfɛlɛ ye Mɛla Kpalɛ ne la azo.

^ ɛden. 6 Nea edwɛkɛ “Is It Possible to Build Faith in a Creator?” (“Yɛbahola Yɛanyia Bɔvolɛ Ne Anu Diedi Ɔ?”) mɔɔ wɔ October 1, 2009, The Watchtower ne anu la.