1, 2. (a) Pase kwagh ugen u yange er, u tesen er ka sea pinen mbampin sha inja ve kwagh u injaa a due ker yô. (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.) (b) Gba u se cia u lamen sha atineakaa a taver ga sha ci u nyi?

KWASEKRISTU ugen yange lu lamen a nom na u fa mimi ga yô sha kwagh u ken Bibilo. Kwagh ne er anyom kar imôngo hegen. Ngise la, nom na ne senge ér un ngu or u civir Aôndo, shi zaan adua ugen. Er ve lu lamen la, nom na kaa ér un na jighjigh a Aôndo Utar ken Môm. Kwasekristu ne kaven ér a̱ shi nan kpa nom na fa kwagh u ityesen i Aôndo Utar ken Môm la tsembelee ga yô, a pine un sha kwaghfan ér, “U na jighjigh wer Aôndo ka Aôndo, Yesu kpa ka Aôndo, shi icighan jijingi kpa ka Aôndo; nahan cii kpa kohol cii ka Mbaaôndo utar ga, ka môm tseeghlee?” Kpiligh nom na iyol, nahan a kaa ér, “Ei, m na jighjigh a kwagh la ga!” Maa ve lam kundu kundu sha kwagh u a pase mlu u Aôndo sha mimi yô.

² Kwagh u yange er ne tese er i doo u se tsuan mbampin sha inja, shi se pinen ve sha kwaghfan yô. Shi kwagh ne pase kwagh u hange hange ugen kpaa ér: Gba u se cia u lamen sha atineakaa a taver, er Aôndo Utar ken Môm shin ityesen i igyamusu shin i sha kwagh u Orgban se la nahan ga. Aluer se suur sha Yehova man ityesen i a ne se la yô, ashighe kpishi se fatyô u nan or mlumun u kuman nan ken ato, u una bende a ishima i nan yô. (Kol. 4:6) De se time se nenge kwagh u mba ve fe kwaghpasen tsema tsema ka  ve er shighe u ve lamen a ior sha atineakaa la yô. Se lu tôvon fan er se (1) pinen mbampin sha u fan kwagh u a lu or ken ishima la, shi se (2) henen sha kwagh u Ruamabera a kaa la vighe vighe vea or, shi se (3) eren tom a anzaakaa sha u wasen or kaven ma ityôkwagh yô.

3, 4. Hii nan ve mbampin ve lu kwagh u hange hange u wasen se u fan kwagh u or ne jighjigh a mini? Tese ikyav.

³ Mbampin vea fatyô u wasen se u fan kwagh u or ne jighjigh a mi yô. Kwagh ne ngu hange hange sha ci u nyi? Anzaakaa 18:13 kaa ér: “Or u nan kaa imo je er nan lu a ungwa ga yô, á hingir lanegh ku nan man kwagh u kunya kpaa.” Jighilii yô, cii man se hii iliam a or sha kwagh u Bibilo i er sha ma itinekwagh yô, hemba doon u se nôngo se vande fan kwagh u nan ne jighjigh a mi jim jim la. Se er nahan ga yô, alaghga se vihi shighe kpishi u nyiman kwagh u kera kpa nan vande nan jighjigh a mi ga la!—1 Kor. 9:26.

⁴ Tôô ase wer se mba lamen a or sha kwagh u hel. Ka hanma or cii nan ne jighjigh ér hel ka ijiir i nande ior ken igyamusu ga. Ior kpishi na jighjigh ér hel ka mlu u oruma lun paleghaa a Aôndo. Sha nahan yô, se fatyô u pine or imba mpin ne ser: “Er ior ve lu a mbamhen kposo kposo sha kwagh u hel yô, m soo u pinen we mer, we ka mhen u nyi u lu a mi sha kwagh shono?” Se ungwan mlumun u nan cii yô, se hemba fan er se wase nan u kaven kwagh u Bibilo i er sha itinekwagh shon yô.

5. Mbampin vea wase se u fan er i hii ve or ne jighjigh a ma kwagh nena?

⁵ Shi u pinen mbampin sha kwaghfan la una wase se u fan er i hii ve or nan ne jighjigh a ma kwagh yô. Ikyav i tesen yô, tôô ase wer u due kwaghpasen u za zua a or u nan ne jighjigh ér Aôndo ngu ga yô. Alaghga fese je maa se hen ser ka mbamnenge mba taregh, er mnenge u akaa cii gbaduen tsô la nahan, ve ne ve nan ne jighjigh ér Aôndo ngu ga ye. (Ps. 10:4) Nahan kpa, ior mbagenev na Aôndo jighjigh ga sha ci u ican i ve ayol a ve ve ye, shin ve nenge mbagenev ve ye kpoghuloo la. Alaghga a taver ve kpishi u lumun ér Orgban u lun a dooshima ngu, kpa shi a de ior mba yan imba ican la her. Sha nahan yô, aluer taver or u lumun ér Aôndo ngu yô, se fatyô u pinen nan ser, “Kape hanma shighe ka i lu u laa?” Aluer nan na mlumun ér ei yô, se fatyô u pinen nan ma kwagh u a ne ve nan te akperan ér Aôndo ngu ga yô. Alaghga mlumun u nan la una wase se u fan gbenda u hemban doon cii u se wase nan ken jijingi yô.—Ôr Anzaakaa 20:5.

6. Shighe u se pin or mpin se bee yô, ka nyi i doo u se ere?

⁶ Zum u se pin or mpin yô, gba u se kegh ato a mlumun u nan la zulee shi se kav er i lu nan la. Ikyav i tesen yô, alaghga or nana pase se ér ka ma aahe a ne ve nan ne jighjigh ér Orgban u lun a dooshima nan ngu ga ye. Cii man se na nan atôakyaa a a tese ér Aôndo ngu yô, hemba doon u se hii zungwen a nan shi se pase nan er i lu kwaghbo u or pinen er i hii ve se ye ican la ga yô. (Hab. 1:2, 3) Aluer se wa ishima a nan shi se er kwagh a nan sha dooshima yô, kwagh ne una mgbegha nan nana soo u seer fan kwagh u se lu ôron nan la. *

7. Ka kwagh u vesen u nyi se eren ve a tese ér se fa kwaghpasen tsema tsema?

⁷ Hegen se time se fa er se er ve se hen sha kwagh u Ruamabera a kaa la vea or vighe vighe yô. Ka Bibilo i lu ikyagh ki tomough ki vesen ki se eren tom a mi ken kwaghpasen ye. Ka i wase se se “kuma [se] lu a agoyol sha ci u hanma tom u dedoo.” (2 Tim. 3:16, 17) Ka avur a Ruamabera a se er kpishi la ka i tese ér se fa kwaghpasen  tsema tsema ga, kpa ka gbenda u se hen vighe vighe sha avur a se er la, man iwanger i se te sha mi la ka u tese nahan ye. (Ôr Aerenakaa 17:2, 3.) Ikyav i tesen yô, nenge ase igbenda itiar, i se tese shin heen, i se fatyô u eren kwagh ne yô.

8, 9. (a) Ka gbenda môm u nyi se fatyô u wasen or u nan ne jighjigh ér Yesu ngu kwaghmôm a Aôndo la u henen vighe vighe sha ikyaa shono? (b) Ka igbenda igen i nyi kpa u kar u nenge i doo u se er tom a mi sha u henen sha itinekwagh ne vighe vighe vea oro?

⁸ Gbenda 1: Se due kwaghpasen, se za zua a or u nan ne jighjigh ér Yesu ngu kwagh môm a Aôndo yô. Ka avur a Bibilo a nyi se fatyô u ôron sha u wasen nan henen sha ikyaa ne vighe vighe? Se fatyô u kaan a nan ser nana ôr Yohane 6:38. Yesu ôr her ér: “M sen Sha, ka sha u Me er ishima Yam ga, kpa ka u eren ishima i u A tindim la.” (Yoh. 6:38) Se timen sha ivur la se been yô, se fatyô u pinen nan ser: “Aluer Yesu ka Aôndo yô, ka an yange nan tindi un shin tar ne? Or u yange nan tindi Yesu la nan hemba un tahav gaa? Bee kera yô, or u nan tindi or yô, nan hemba nan.”

⁹ Se fatyô u ôron Mbafilipi 2:9, ape apostoli Paulu a pase kwagh u Aôndo yange er zum u Yesu kpe kera ve, nder un shin ku la kpaa. Ivur la kaa ér: “Aôndo A kende Un sha kpishi je . . . A ii Un iti i i hembe hanma iti igen cii” yô. Se wase nan u henen sha ivur ne sha u pinen nan ser: “Luun er yange Yesu una lu kwaghmôm a Aôndo cii man ku na, shi Aôndo va kende un sha kpishi yô, kwagh ne ma a ne Yesu ma a hemba Aôndo ga he? Nahan kpa, ka an je nan hembe Aôndo sha wono?” Aluer or la nan ngu a icivir sha Mkaanem ma Aôndo shi nan ngu a ishima i mimi yô, mhen ne una fatyô u mgbeghan nan u seer timen sha itinekwagh ne.—Aer. 17:11.

10. (a) Se fatyô u wasen or u nan ne jighjigh a igyamusu la u henen sha kwagh shon vighe vighe nena? (b) Ka mhen u nyi we u kar u nenge a doo u se er tom a mi shighe u se lu lamen a or sha kwagh u igyamusu?

¹⁰ Gbenda u sha 2: Taver orya ugen u a civir Aôndo kpoghuloo yô, u nan jighjigh a ityesen i i kaa ér mba va nan mbaaferev ican ken igyamusu gbem sha won ga la. Alaghga nan na jighjigh a igyamusu sha ci u sar nan u mbaaferev ve ya ican tsung sha asorabo a ve la. Se time sha kwagh ne vea or u nan lu a imba mnenge ne vighe vighe nena? Kwagh u hiihii yô, se fatyô u pasen nan wang ser mba va tsahan mbaaferev. (2 Tes. 1:9) Maa se kaa a nan ser nana ôr Genese 2:16, 17, ape i tese ér injar i isholibo ka ku la. Se fatyô u pasen nan ser isholibo i Adam la yange i na yô, uumace cii i mar ve ken isholibo. (Rom. 5:12) Kpa se kaa a nan ser Aôndo ôr kwaghmôm sha gbaa u tsahan ior ken igyamusu la ga. Maa se fatyô u pinen nan ser, “Luun er yange gba u Adam man Ifa vea ya ican ken igyamusu gbem sha won nahan, doo u Aôndo ma vande tan ve  icin ga he?” Maa se fatyô u ôron Genese 3:19, ape i tese ér yange i na ve mtsaha shighe u ve er isholibo kera, kpa i gem i ter kwagh môm sha kwagh u igyamusu her ga la. Kpa i kaa a Adam ér una hide a hingir vuulevu. Se fatyô u pinen nan ser, “Luun er mimi je yange gba u Adam una yem ken igyamusu, kpa i gema i kaa a na ér una hide a hingir vuulevu nahan, ngula shi ma lu dooshima kpa?” Aluer or la nan ngu a ishima i gbar gbar yô, imba mpin ne una fatyô u nan nan u hiden seer henen sha itinekwagh ne.

11. (a) Ka gbenda môm u nyi se fatyô u wasen or u nan ne jighjigh ér ior mba dedoo cii mba yemen sha la u henen sha kwagh shon vighe vighee? (b) Ka mhen u nyi we u kar u nenge a doo u se er tom a mi shighe u se lu lamen a or sha kwagh u yemen sha laa?

¹¹ Gbenda u sha 3: Se due kwaghpasen, se za zua a or u nan ne jighjigh ér ior mba dedoo cii mba yamen sha yô. Imba jighjigh u nan ne una fatyô u benden a gbenda u orya la ka nan pase Bibilo la. Ikyav i tesen yô, tôô ase wer gba u se time vea nan sha kwagh u i er ken Mpase 21:4 la. (Ôr.) Alaghga nana nenge ér averen a i pase ken ivur ne la ka averen a ior vea zua a mi sha Tartor yô. Se time sha kwagh ne vea nan vighe vighe nena? Se fatyô u shiishi pasen nan vegher ugen ken ivur la, se kera yem ôron avur a Bibilo agen sha u tan nan iwanger ga. Vegher shon kaa ér “ku ua kera lu ga.” Se fatyô u pinen nan aluer nana lumun ér saa kwagh á vande lun keng ve, a fatyô u kaan ér kwagh shon kera ngu ga yô. Alaghga tsô nana mlumun ér een. Maa se pase nan ser shighe môm kpa ku ngu a wua or sha ga; ka shin tar ne tseegh ior ve kpe ye. Nahan a̱ shi nan kpa, Mpase 21:4 ngu ôron kwagh u averen a ior vea va zua a mi ken hemen shin tar ne yô.—Ps. 37:29.

12. Yesu yange ôron anzaakaa sha ci u nyi?

¹² Yange lu mbampin tseegh Yesu pinen ior shighe u lu eren tom na u pasen kwagh la ga; yange ôron ve anzaakaa kpaa. (Ôr Mateu 13:34, 35.) Anzaakaa yange a wase Yesu a fa mbamhen mba ior mba ve lu ungwan a na la. (Mat. 13:10-15) Shi anzaakaa yange a na ityesen i Yesu i hemba doon, shi ior ve hungur a mi ga. Se fatyô u ôron anzaakaa ken ityesen yase nena?

13. Se fatyô u ôron injakwagh i tesen ér Aôndo hemba Yesu nena?

¹³ Ka anzaakaa a a taver ga la ashighe kpishi ka a hemba doon u ôron cii ye. Ikyav i tesen yô, shighe u se lu pasen ser Aôndo hemba Yesu yô, alaghga se fatyô u dondon gbenda ne. Se fatyô u kaan ser Aôndo man Yesu cii yange ve er tom a ishember i i er kwagh u tsombor yô, shighe u ve lu lamen sha kwagh u mlu ve la. Aôndo kaa ér Yesu ka Wan na; Yesu di gema kaa ér Aôndo ka Ter na. (Luka 3:21, 22; Yoh. 14:28) Se been yô, se fatyô u pinen orya la ser: “Aluer u soo u tesen mo wer iorov uhar hen tsombor mba kwaghmôm nahan, ka ishember i nyi nahan u er tom a mi u pasen mo kwagh ne?” Alaghga nana ter ishember i i er kwagh u mba ve lu ngô môm a nan yô, shin ishember i ahina la je kpaa. Aluer nan ôr nahan yô, se fatyô u pasen nan er ikyav la i gbe sha gbir yô. Maa alaghga se pine nan ser: “Aluer taver we man mo u ôron injakwagh ne nahan ga yô, ka Yesu u a lu Ortesen u Hemban la ve, una fatyô u henen kwagh sha imba gbenda ne nahan ga yee? Nahan cii kpa, a gema a kaa ér Aôndo ka Ter na. Sha nahan yô, Yesu tese ér Yehova hemba un tahav shi a hemba tsan a na kpaa.”

14. Ka injakwagh i nyi i tese ér ka sha inja u Aôndo den ér Diabolo a na ior ican ken igyamusu ga?

¹⁴ Nenge ase ikyav igen kpaa. Mbagenev na jighjigh ér ka Satan a nengen sha igyamusu ye. Aluer se ôr ma injakwagh yô, ia wase ma ormaren nana kav er i doo u Aôndo una na Diabolo ian ér a na ior ican ken igyamusu ga yô. Se fatyô u ôron imbakwagh ne: “Tôô ase wer wan wou hingir u  hemban ato tsung, shi ngu eren aferakaa kpishi kpaa. Nahan u er nena?” Alaghga tsô ormaren la nana kaa ér nana kôôm wan u nan la. Nana nôngo acin imôngo je sha u nana wase wan la nana̱ de u eren kwaghbo yô. (Anz. 22:15) Maa se pine ormaren la kwagh u nana er aluer wan la venda iniôngon i nan lu nôngon sha u nana wase nan la yô. Mbamaren kpishi vea kaa ér vea kera faan kwagh u vea er ga yô, a gba u vea tsaha wan la. Maa se fatyô u pinen nan ser: “Kpa aluer u kav er ka iferor ugen a va vihi u wan a hingir u hemban ato nahan di ye?” Ishima ia vihi ormaren la a iferor la je ka ashe tugh ga. Aluer ka u se wase ormaren la nana kav injakwagh la yô, se fatyô u pinen nan ser, “Er u fe wer ka iferor la a va vihi u wan nahan, shi u kaa a iferor shon wer nana va wase u u tsahan wan wou laa?” Mlumun ka ei je ka u henen a hen ga. Nahan kape Aôndo kpa una de Satan ér a tsaha ior mba i lu un a tuur ve ken ityô u eren aferakaa la ga je la!

15, 16. (a) Gba u se ver ishima ser hanma or u se pase nan loho u Tartor cii nana ungwa u keng ga sha ci u nyi? (b) Saa se fa ityesen a kôr inya ve se fatyô u pasen ior kwagh tsembelee yee? Ta iwanger. (Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér “ Ikyagh Ki Tomough Ki Wasen Se u Nan Or Mlumun” la.”)

¹⁵ Se kav ser ka hanma or u se pase nan loho u Tartor cii nana ungwa u ga. (Mat. 10:11-14) Kwagh a fatyô u lun nahan aluer se pine mbampin sha inja, shi se hen sha kwagh vighe vighe a ior shi se ôr anzaakaa a hemban doon cii je kpaa. Kera kpa, lu iorov kpuaa tseegh ungwa ityesen i Yesu ye; man nenge ase yô un gema lu Ortesen u hemban sha won cii!—Yoh. 6:66; 7:45-48.

¹⁶ Sha gbenda ugen di yô, aluer se nenge ser se fa ityesen kôr inya ga je kpa, se fatyô u eren tom wase u pasen kwagh la tsembelee. (Ôr Aerenakaa 4:13.) Mkaanem ma Aôndo na se ityôkyaa injaa i nan jighjigh ser “mba i sar ve u zuan a uma u tsôron” la cii vea ungwa loho u dedoo. (Aer. 13:48, NW) Sha nahan yô, se za nen hemen u nengen kwagh wase akuma akuma kua u mba se lu nôngon ser se pase ve loho u dedoo la kpaa. Yô, se dondo nen ityesen i Yehova a lu nan se la vighe vighe, shi se lu a vangertiôr ser ia wase se kua mba ve lu ungwan a vese la. (1 Tim. 4:16) Yehova una wase se se fa er se “ôr kwagh a hanma or yô.” Er ngeren u dondon ne una tese se nahan, gbenda ugen u se fatyô u zan ikyura ken tom wase u pasen kwagh ne yô, ka u dondon tindi u i fe un wuee ér ka Tindi u Vesen la.