Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

Aqane Tro Xome Iehova La Itre Ewekë

Aqane Tro Xome Iehova La Itre Ewekë

“Tha qa thei Akötesieti kö la menumenu, ngo loi la tingeting.” 1 KOR. 14:33.

1, 2. (a) Drei la hna pane xupe hnei Akötresie, nge nemene la hnëqa i nyidrë? (b) Easa atre tune kaa ka hape, hna amekötine hnyawa la itre angela?

AME la Iehova a xup ekö la itre ewekë, lolo la aqane huliwa i Nyidrë. Hnei Nyidrëti hna pane xupi Iesu Hupuna i Nyidrë. Tusi Hmitrötr a hë Iesu ka hape, “logo” pine laka nyidrëti la qeneqaja ka sisitria i Akötresie. Easa e ka hape: “Ngöne la qane la Logo nge thei Akötesieti la Logo nge Akötesieti la Logo.” Itre milio la etrune la itre macatre ne nyihlue i Iehova hnei Iesu ekoho hnengödrai. Kola qaja hnei Tusi Hmitrötre göi Iesu, ka hape: “Hnei anganyidëti hna xupe la nöjei ewekë asëjëihë, nge pëkö ewekë hna xupe lo tha hna xupe hnei nyidë.” Thupene la 2 000 lao macatre, hnei Iehova hna upi Iesu Keriso, ene lo Logo, a tro celë fen; nge atr ka pexeje Iesu. Hnei Iesu pala hi hna kuca la nöjei ewekë asë hnei Tretretro i nyidrë hna upi nyidrë troa kuca.—Ioane 1:1-3, 14.

2 Qëmekene tro Iesu a uti a tro celë fen, ketre “ate xup” nyidrë, fe i Akötresie; nge hnei nyidrë hna aeatrëne hnyawa la hnëqa i nyidrë. (Ite edomë 8:30) Jëne Iesu, hnei Iehova hna xupe la itre angela ekoho hnengödrai, itre milio la etrun. (Kol. 1:16) Nge Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, ame la aqane xom ameköti angatre hnei Iehova, tre tune lo aqane xom amekötine lo itre trongene isi; ke easa e ka hape: “Ca thausane la o thausan’ a nyi hlue i nyidë, nge  ca miriade la o miriad’ a cile xajawa i nyidë.”—Sal. 103:21; Dan. 7:10.

3. Ije wëtresij me planètes e caha hnengödrai? Tune kaa la aqane ami itre eje e caha?

3 Ame lo Iehova a xupe la hnengödrai asë, tru catr la itre wëtresij me itre planètes hnei Nyidrëti hna xup. Ijetre? Kola qaja hnene la ketre zonal (the Houston, Texas, Chronicle), ka hape, hna öhne me mekune hnene la itre ka kuci sias ka hape, ma “300 sextillion” lao wëtresij me planètes. Kösë 3, nge 23 lao zero e thupen! Hna amë tune kaa e caha hnengödrai la itre wëtresij memine la itre planètes? Ame la itre wenge wëtresij, tre itre ej e hnine la itre ifini wëtresiji. Nge ame e hnine la itre ifini wëtresiji cili, tre thatreine kö së e la etrune la itre planètes me itre wëtresij. Ame la itre ifini wëtresij, tre, itre ej e hnine lo hna hape, itre amas de galaxies qene Wiwi, nge ame la itre amas cili, ke hna iacasinekeune itre ej e hnine lo hna hape itre super amas.

4. Easa atre tune kaa ka hape, Akötresieti fe a tro xom la itre hlue i Nyidrëti e celë fen?

4 Easa haine la aqane amekötine Iehova la itre angela, me aqane amë Nyidrëti la itre wëtresij me itre planètes e koho hnengödrai. (Is. 40:26) Haawe, meköti tro sa mekune ka hape, lolo fe la aqane amekötine la Atre Xupi së la itre hlue i Nyidrë e celë fen. Nyipi ewekë catr troa hetre ka tro xomi angatr, pine laka, tru catre la huliwa hnei angatr hna troa kuca. Itre macatre ne tro xome Iehova la itre hlue i Nyidrë, matre hmaloi koi angatr troa nyipici koi Nyidrë. Nyimutre la itre hatrene ka amamane ka hape, ce Akötresieti pala hi me angatr, nge ‘tha qa thei Nyidrëti kö la menumenu, ngo loi la tingeting.’—E jë la 1 Korinito 14:33, 40.

AQANE TRO XOME AKÖTRESIE LO NÖJE I NYIDRËTI EKÖ

5. Nemene la ka kuca, matre pane cile ju hi la huliwa i Akötresie?

5 Ame la Iehova a xupe lo lue pane atr, hnei Nyidrëti hna qaja koi nyidro ka hape: “Manapi me hate, me atiqane la fene hnengödrai, me xom’ acon’ ej ; nge musinënejë la ite i e kuhu hnagejë, me ite öni ka sheshë e caha nyipin, me ite öni asë ka wewë e celë fen.” (Gen. 1:28) Tha hnei Iehova kö hna aca ce xupe jë hi la itre atr asë. Hnei Nyidrëti hna aijijë Adamu me Eva me itre nekö i nyidro, me itre xötr api nyidro e thupen troa hnaho, uti hë haöth asë la fene hnengödrai. Akötresieti ekö a ajane tro angatr a kuca matre paradraiso asë jë la fen. Ngo ame ju hi la Adamu me Eva a ena lo wathebo i Akötresie, kösë lo pane cile ju hi la huliwa i Nyidrë. (Gen. 3:1-6) Tru catr la itre nekö i Adamu me Eva ka tha nyihlue i Iehova kö; matre ame hë e thupen, ‘öhne hë Iehova laka atraqate la ngazo ne la atr e celë fen, nge ngazo o drai pala hi la nöjei mekun asë e kuhu hni nyën.’ Nge pine lai, “ngazo hë la fene hnengödrai, [nge] tiqa ha la fene hnei iangazo.” Celë hi matre Akötresieti a mekune ju troa apatrene la nöjei atr ka ngazo? me axulune la iwë atraqatr kowe la fen asë.—Gen. 6:5, 11-13, 17.

6, 7. (a) Pine nemene matre Iehova a amele Noa? (Wange ju la pane iatr.) (b) Nemene la ka traqa pë hë kowe lo nöjei atr ka xele ma drei angeic?

6 Tha meci asë kö lo itre atr ngöne lo ijine Iwë Atraqatr. “Hna hnimi Noa hnei Iehova,” pine laka, “ate thina ka meköt” angeic nge ka “ce trotro me Akötesie.” Hnei Iehova hna upi Noa troa cane la ketre aka atraqatr, nge hnei Nyidrëti hna hamëne fe la itre hna amekötin ka troa aijijë angeic troa aeatrëne la hnëqa cili. (Gen. 6:8, 9, 14-16) Hna kuca matre troa manije la aka, nge matre tro kö a mele la itre atr me itre öni e koho hnin, ngöne lai ijine Iwë. Hnei Noa me hnepe lapa i angeic hna kuca asë lo itre hnei Iehova hna upi angatr troa kuca. Ame ju hi la angatr a ase alöne lo itre öni hnine la aka, Iehova pë hë a ‘thinge ju la qëhnelö.’—Gen. 7:5, 16.

7 Hnei Noa hna canga thuemacane la itre atr ka hape, calemi hë la Iwë Atraqatr, ngo tha pi drei angeice pi kö hnei angatr. (2 Pet. 2:5) Ame ju hi lo macatre 2370 M.P.K., kolo  hi a xulu la Iwë Atraqatr. Iehova pë hë a apatrene pi “la nöjei ewekë ka mel;” ngo mele pe kö Noa me itre nekö i angeic me itre föi angatr. (Gen. 7:23) Ame asë hi së itre ka mele enehila e celë fen, tre, itre ka fetra asë hi së qaathei Noa me hnepe lapa i angeic. Ngo meci asë pë hë lo itre atr ekö ka xele ma drei Noa.

Mele kö lo ala eitr ka trongëne la itre hna amekötin (Wange ju la paragarafe 6, 7)

8. Nemene la ewekë ka traqa ngöne lo ijine Akötresieti a upi angetre Isaraela troa tro kowe la Nöje Hna Thingehnaean?

8 Itre macatre thupene lo Iwë Atraqatr, Akötresieti a eköthe ju la ketre nöje ka tru; kolo angetre Isaraela. Hnei Nyidrëti hna tro xomi angatr, me amekötine la aqane tro angatr a hmi koi Nyidrë. Hnei Nyidrëti hna iëne la itre xan matre troa itretre huuj, me sine la lapa i Levi. Hnei Nyidrëti fe hna kuca matre tro la itre xa föe a “icasikeu ngöne la qëhnelö ne la uma ne heta ne icasikeu.” (Eso. 38:8) Iehova pë hë a upi angatre jë a tro Kanana, matre tro angatr a mele e cili. Ngo ala nyimu la angetre Isaraela ka xou nge ka xele ma tro; öni Nyidrëti jë hi: “Tha tro kö nyipunie a traqa kowe la nöje lo hnenge hna qaja catëne tro nyipunie a lapa ngön, ngo loi Kaleba nekö i Iefune, me Iosua nekö i Nuna.” Iosua me Kaleba hmekuje hi la lue ka bëeke fë maca ka loi, thupene la hna alamekëne lo Nöje Hna Thingehnaean. (Num. 14:30, 37, 38) Ame hë e thupen, Iehova a acili Iosua ju troa elemekene la tronge i angetre Isaraela. (Num. 27:18-23) Ame ju hi la Iosua a troa lö sai angatr a tro Kanana, öni Iehova jë hi koi angeic: “Catejë, nge iahlëpi ; the qou kö, nge the hmengöhmengöne kö, ke eje kö Iehova Akötesi ’ö thei ’ö ngöne la hnei ’ö hna troa tro kow.”—Ios. 1:9.

9. Tune kaa la aqane goeë Iehova me nöje i Nyidrë hnei Rahaba?

9 Hnei Iehova pala hi hna ce me Iosua ngöne la nöjei jëne tronge i angeic. Ame ngöne lo macatre 1 473, lo patre petre kö Keriso, hnei angetre Isaraela hna pane hunuma ezine la ketre traone i angetre Kanana; Ieriko la ëjen. Hnei Iosua hna upe la lue atr, matre tro nyidroti a alamekën e Ieriko; e cili hi la hnei nyidroti hna iöhnyi me Rahaba, ketre föe ne gojeny. Ame ju hi la kola thele nyidro hnene la itre atrene la nöj, Rahaba pë  hë a juetrë nyidroti ju e koho hune la uma i angeic. Öni angeic kowe la lue atre Isaraela ka hape: “Ate hë ni laka hnei Iehova hna hamëne koi nyipunie la nöj. . . . . Ke dengë hë huni laka hnei Iehova hna aeane la hnagejë ka palulu thatraqai nyipunie, . . . memine la hnei nyipunie hna kuca kowe la lue joxu i angete Amora.” Öni angeice hmaca jë hi: “Iehova Akötesi nyipunie la Akötesieti e koho hnengödrai me e celë fen.” (Ios. 2:9-11) Rahaba me hnepe lapa i angeic a xatuane jë la nöje i Iehova. Ame hë ngöne lo kola thapa la traon e Ieriko hnei angetre Isaraela, Iehova a kuca ju matre mele pe kö Rahaba me itre sinee i angeic. (Ios. 6:25) Rahaba la ketre föe ka metrötrë Iehova memine la organizasio i Nyidrë.

HNA TRO XOME FE LO ITRE PANE KERESIANO

10. Nemene la hnei Iesu hna qaja kowe lo itre hene ne hmi ne Iudra, nge pine nemen?

10 Ame lo Iosua a elemekene la nöje Isaraela, angatre pë hë a lepe trongëne jë la itre traon ne Kanana, uti hë la xome angatre la nöje Kanana nyine nöje i angatr. Ngo ame hë e thupen, traqa koi 1 500 lao macatre ne lapaa tha idrei hnene la angetre Isaraela. Ame hë la Iesu a traqa e celë fen, nyidrëti pë hë a hëne jë la angetre Isaraela ne Ierusalema ka hape, itre “ate humuthe la nöjei perofeta,” ke tha drei Iehova hmaca kö hnei angatr. (E jë la Mataio 23:37, 38.) Iehova pë hë a nuetrije pi la itre hene ne hmi angetre Iudra, pine la ewekë cili. Öni Iesu koi angatr: “Tro ha xome qa thei nyipunie la baselaia i Akötesie, me hamëne kowe la nöje ate wa wen’ ej.”—Mat. 21:43.

11, 12. (a) Nemene la ka amamane ka hape, hetre itre xa atr hë hnei Iehova hna wang atrun, ngo tha angetre Isaraela hmaca kö? (b) Drei la itre atr cili?

11 Ame lo Iesu e celë fen, hnei Iehova hna nuetrije la nöje Isaraela. Ngo hetre itre hlue i Nyidrëti pala kö e celë fen ka mele nyipici koi Nyidrë nge ka drengethenge Keriso, me kapa la itre ini nyidrë. Ame hë lo ijine Penetekos macatre 33, tha goeë angetre Iuda hmaca kö hnei Iehova, ngo Nyidrëti pena a wang atrune la itre xa atr; kolo ala 120 lao itretre drei Iesu. Angatr a icasikeu, ngo sesëkötre ju hi angatr la kola “canga traqapi la ulili qa hnengödrai, kösë enyi ka hnahna cat, me atiqane la uma asë lo hnei angate hna lapa ngön.” Thupene jë hi lai, “hna mamapi koi angate la ite thineme ka pici kösë eë, kola isa të hui angat. Ame hna tiqa angat’ asë hnei Uati Hmitöt, me qane troa ewekëne la ite xa qene hlapa kö.” (Ite hu. 2:1-4) Celë hi sipu hatrene lai laka, ce Iehova memine la itre hlue i Nyidrë ka hnyipixe, ene la itretre drei Keriso.

12 Ame ju kö ngöne la drai cili, ala 3 000 lao atr ka lö hnine la organizasio i Iehova ka hnyipixe. Nge kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape “hnei [Iehova] hna nyi xane koi angat’ o drai la ite ka troa mel.” (Ite hu. 2:41, 47) Ketre, pine laka hetre thangane catre la hna cainöj hnene la itretre drei Iesu, öni Tusi Hmitrötr ka hape: “Hna kekë la wesi ula i Akötesie, nge ala nyimu hë la angete deng’ e Ierusalema.” Ala nyimu la itre atr ka kapa hnyawa la itre ini qaathei Keriso; goi kapa fe hnene la itre xa atre huuj. (Ite hu. 6:7) Ame hë la Iehova a kapa la itre atrene la itre xa nöj e thupen, tre mama hnyawa pi hi ka hape, itre atr cili la hnei Iehova hna ce memin.—E jë la Ite Huliwa 10:44, 45.

13. Nemene hnëqa la hnei Akötresieti hna ahnithe kowe la itre hlue i Nyidrë?

13 Tha sihngödri kö koi së la pengöne huliwa hnei Akötresieti hna ahnithe kowe la itretre drei Iesu. Ase hë Iesu ekö amamane koi angatr la hnëqa i angatr. Ame ju fe kö lo kola ase bapataiso Iesu, nyidrëti ha nyiqaane cainöjëne la “Baselaia ne hnengödrai.” (Mat. 4:17) Iesu pë hë a ini angatre jë la aqane troa kuca la huliwa cili. Nyidrëti a qaja ju fe koi angatr ka hape, tro angatr a anyipici nyidrë ngöne la nöje “Iuda asë, me Samaria, nge uti hë la cane la fene hnengödrai.” (Ite hu. 1:8)  Trotrohnine kö la itretre drei Iesu la nyine tro angatr a kuca? Eje hi! Hnei Paulo me Banaba hna qaja kowe la angetre Iudra ngöne la ketre ijin, ka hape, tro la itretre drei Iesu a cainöje kowe la itre xa nöj. Öni nyidro: “Hnei Iehova hna ahnithe koi huni, ka hape, ‘Hnenge hna acilë eö nyine lai koi angete ethen, mate celohmë eö nyine iamele uti hë la cane la fene hnengödrai.’ ” (Ite hu. 13:14, 45-47) Qaane ju lai hneijine i Iesu, tha mano kö la itre hlue i Akötresie qaja koi itre atr la itre ewekë hna kuca hnei Iehova, göi troa amelene la nöjei atr.

MELE PË HË LA ITRE HLUE I AKÖTRESIE

14. Nemene la ewekë ka traqa e Ierusalema ngöne lo hneijine ne lo itre pane Keresiano, nge drei pë hë la itre ka mele pe?

14 Ala nyimu catre la angetre Iudra ka xele ma drenge la kola cainöjë Iesu; nge tha drei Iesu kö hnei angatr, lo nyidrëti a thuemacanyi angatr ka hape, hetre ewekë ka troa traqa e Ierusalema. Öni nyidrëti kowe lo itretre drei nyidrë ka hape: “E öhnë hë hnei nyipunie Ierusalema hna isiline hnei ishi, wangate hmekune ju nyipunie, eashenyi hë troa drum’ ej. Ngöne la ijine cili, loi e tro angete Iuda a köte kowe la ite wet ; nge loi e löpi angete lapa e kuhu hnine la lapa cili ; nge the lö kö angete qa kuhu.” (Luka 21:20, 21) Tha tria ju kö lo ithanata i Iesu. Hnene la angetre Iudra hna icilekeu memine la angetre Roma, celë hi matre ame ju hi lo macatre 66, hnene la itre trongene isi angetre Roma hna lapa xötreith e Ierusalema, ke angatr a troa uti kow ej. Ngo tro hmaca pi angetre Roma, ene pe hetre jë ne kötre i angetre drei Iesu ju hi, angetre mel e Ierusalema me Iudra. Ala nyimu la itre ka kuhu thenge lo Hneopegejë ne Ioridano, me kötre kowe la itre wetr. Ame hë lo macatre 70, kola bëeke hmaca hnene la itre trongene isi angetre Roma, me lep apatrenyi Ierusalema ju fe. Tune kaa ha lo itre Keresiano? Mele kö angatr, ke, hnei angatr hna drengethenge Iesu.

15. Pine nemene matre tru pala hi hnei itre atr ka lö kowe la ekalesia i Keresiano?

15 Ngacama hna qanangazone lo itre pane Keresiano, me tupathe la lapaune i angatr ngöne lo hneijine i angatr, ngo tru catre pala hi la itre atr ka lö kowe la hmi cili. (Ite hu. 11:19-21; 19:1, 19, 20) Pine nemen jë? Pine laka, ce Akötresieti memine la ekalesia i Keresiano.—Ite edomë 10:22.

16. Nemene la nyine troa kuca hnene la itre Keresiano asë, matre troa catre la lapaune i angatr?

16 Nyipi ewekë ekö tro la itre Keresiano a isa catr, matre tro pala hi angatr a cas, nge matre tro fe a catre catr la lapaune i angatr. Nyipi ewekë fe koi angatr la troa ini Tusi Hmitrötr, me sine pala hi la itre icasikeu, me catre cainöj. Lolo la aqane eköthe ekö la itre ekalesia. Hetrenyi la itre qatre thup me itre drikona ka ajane troa xatuane la itre atrene la itre ekalesia, nge öhne hi la itre Keresiano la thangane la hna catre huliwa hnene la itre trejine cili. (Fil. 1:1; 1 Pet. 5:1-4) Hetrenyi fe ekö la itretre thup ka wange trongëne la itre ekalesia, tui Paulo. (Ite hu. 15:36, 40, 41) Easa hai la easa goeëne ka hape, casi hi la aqane eköthe enehila la itre ekalesia, memine la itre ekalesia ne lo itre pane Keresiano ekö. Tru la madrine së koi Iehova, hnene la aqane tro xom pala hi Nyidrë la itre hlue i Nyidrë! *

17. Nemene la hne së hna troa ce ithanatane ngöne la ketre tane mekun?

17 Easa melëne la itre drai tixenuë ne la fene i Satana, ke easenyi hë tro ej a patr. Ngo ame göne la organizasio i Akötresie, aqane trongene eje hë la. Ngo, hapeu, nyipunieti kö a hane ce tro memine la organizasio i Iehova? Tro pë hë la ketre tane mekun a amamane la aqane tro nyipunieti a hane ce tro hnyawa memine la organizasio cili.

^ par. 16 Wange ju la itre tane mekune hna hape, “Les chrétiens adorent Dieu avec l’esprit et la vérité” me “Ils continuent à marcher dans la vérité” hnine la Ita Ne Thup ne 15 Julai 2002. Maine easa ajane la itre ithuemacany ka qeje pengöne la aqane huliwa e celë fen hnene la organizasio i Akötresie enehila, wange ju lo itus Les Témoins de Jéhovah : Prédicateurs du Royaume de Dieu.