Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zeova yaa Wẽnnaam sẽn yaa siginda

A Zeova yaa Wẽnnaam sẽn yaa siginda

“Wẽnd yaa laafɩ Wẽnnaam, b ka zũnd-zãnd Wẽnd ye.”—1 KOR. 14:33, SEBR SÕNGO.

1, 2. a) Ãnda la Wẽnnaam reng n naane, la a tũnuga ne-a n maan bõe? b) Bõe n wilgd t’a Zeova sigla malɛgsã?

A ZEOVA sẽn yaa yĩngr la tẽng naandã naana bũmbã fãa pʋgd-pʋgdga. A reng n naana a Bi-ribl a Zezi. Biiblã boonda a Zezi tɩ “Gomdã,” bala yẽ n yaa Wẽnnaam pipi koe-taasda. A zĩnda saasẽ n maan a Zeova raabã yʋʋm milyõ-rãmba. Bala, Biiblã paasame tɩ “hal sɩngrẽ, Gomdã ra beeme, la Gomdã ra bee ne Wẽnnaam,” la tɩ “bũmb fãa yaa bãmb n naane, bũmb ka be sẽn ka bãmb n naan ye.” Sẽn na n maan yʋʋm 2 000 rũndã, a Zeova tʋma Gomdã tẽng zugu. A yɩɩ ninsaal sẽn zems zãnga, tɩ b ra boond-a t’a Zezi Kirist. A maana a Ba wã raabã bal kɛpɩ.—Zã 1:1-3, 14.

2 Nand t’a Zezi wa tẽngã zugu, a ra yaa Wẽnnaam “tʋʋm-mita.” (Yel. 8:30) A Zeova tũnuga ne yẽ n naan malɛgs milyõ-rãmb saasẽ. (Kol. 1:16) Biiblã wilgame tɩ malɛgsã yaa bãmb “tus-kẽema” n tʋmd Wẽnnaam tʋʋma, la tɩ b yaa ‘tus ka tɛk n yas a taoore.’ (Dan. 7:10) B yaa “saasẽ pãens rãmb” la “tʋm-tʋmdb” sẽn maand Wẽnnaam raabã.—Yɩɩl 103:21.

3. Ãdsã sõor yaa wãna, la wãn to la a Zeova sigl-ba?

3 La bõn-naands a taabã yẽ? Ãds milyaar-dãmb naoor milyaar-dãmb n be yĩngrã. Sebr a yembr wilgame tɩ ãdsã sõor yɩɩda bãngdbã sẽn da magã naoor a tã. Ãdsã siglame tɩ ãd-sul beẽ, tɩ ãd-sull fãa tar ãds milyaar-dãmba. Sẽn paase, ãd-sulã me siglame.

4. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Zeova siginda neb nins sẽn be tẽngã zug n maand a raabã?

4 Wa d sẽn yã wã, a Zeova sigla malɛgsã la ãdsã sõma. (Ezai 40:26) Rẽnd d tõe n yeelame t’a siginda neb nins sẽn be tẽngã zug n maand a raabã me. Woto yaa tɩlae ne-ba, bala b tara tʋʋm wʋsg sẽn tar yõod n segd n tʋme. Hal pĩnd wẽndẽ n tãag masã, a Zeova siginda a nin-buiidã sẽn na yɩl tɩ b tũ-a sõma. Kibay wʋsg n wilgd t’a bee ne-ba, la t’a “yaa laafɩ Wẽnnaam,” n “ka zũnd-zãnd Wẽnd ye.” (1 Kor. 14:33, Sebr Sõngo) A ratame tɩ “bũmb fãa maan tɩ zemse.”—Karm-y 1 Korẽnt dãmb 14:40.

WẼNNAAM SIGLA NEB PĨND WẼNDẼ

5. Bõe n maan tɩ Wẽnnaam sẽn dat tɩ tẽngã tõr lebg arzãnã na n kaoos n yaool n pidsi?

5 A Zeova sẽn naan d yaab a Ãdem ne a Hawa wã poore, a yeel-b lame tɩ b “rog kamb n pid dũniyã la b tõog-a. La b soog zĩmã sẽn be koomã pʋsẽ wã la bõn-yɩgdɩ wã sẽn yɩgd yĩngrã, la rũms nins fãa sẽn kẽnd dũniyã zugã.” (Sɩng. 1:28) A Zeova pa naan neb milyõ-rãmb zĩig pʋgẽ ye. Yaa a Ãdem ne a Hawa n da segd n dog kamba, tɩ kom-kãens me rog kamba, hal tɩ ninsaalbã wa pid dũniyã. Wẽnnaam daabã ra yaa tɩ tẽngã tõr lebg arzãna. A Ãdem ne a Hawa sẽn kɩɩs Wẽnnaamã kɩtame tɩ raab-kãng na n kaoos n yaool n pidsi. (Sɩng. 3:1-6) B kambã la b yagensã fãa la bal pa sak a Zeova ye. Biiblã wilgame tɩ kaoosg zugẽ, “Zu-soabã yãame tɩ ninsaalbã wẽng yaa wʋsg dũniyã zugu, la wakat fãa, ninsaalbã yam ne b sũy tagsg fãa yaa wẽng bala.” Sẽn paase, “dũniyã nebã ra maanda taab pãnga.” Wẽnnaam nifẽ, ‘dũniyã ra yaa wa bũmb sẽn põoge.’ Rẽ n so t’a yãk yam n na n kɩt tɩ sa-kãseng ni, n sãam wẽn-kɩɩsdbã fãa.—Sɩng. 6:5, 11-13, 17.

6, 7. a) Bõe yĩng t’a Zeova ra nong a Nowe? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.) b) Bõe n paam neb nins sẽn pa kelg a Nowe wã?

6 La a Zeova “ra nonga a Nowe,” bala, a ra “yaa nin-tɩrg sẽn ka tar yell yẽ zãmaanã nebã sʋk ye.” A “Nowe ra tũuda Wẽnnaam.” A Zeova yeel-a lame t’a ka koglg sẽn yaa kẽenga, n wilg-a koglgã sẽn segd n yɩ to-to. (Sɩng. 6:8, 9, 14-16) A ra segd n maan-a-la sõma, sẽn na yɩl tɩ koomã ra rɩ nebã la rũms nins sẽn na n kẽ a pʋgẽ wã ye. A Nowe ne a zakã rãmb “maana bũmb fãa wa Zu-soabã sẽn togs yẽ wã.” B sẽn wa n ka koglgã n sa tɩ bãmb ne rũmsã kẽ wã, a Zeova paga koglgã.—Sɩng. 7:5, 16.

7 A kɩtame tɩ sa-kãsengã ni yʋʋmd 2370 sẽn deng a Zezi rogmã, n sãam “bõn-vɩɩs nins fãa sẽn be tẽngã zugã,” la a fãag a Nowe ne a zakã rãmb sẽn da be koglgã pʋgẽ wã. (Sɩng. 7:23) Nebã fãa sẽn be dũniyã zug rũndã-rũndã wã yaa a Nowe ne a zakã rãmb yagense. La neb nins sẽn pa kelg a Nowe sẽn yɩ “tɩrlem koe-moondã” baa a ye pa põs ye.—2 Pɩɛ. 2:5.

A Nowe ne a zakã rãmb sẽn sigl b tʋʋmã sõma wã, sõng-b lame tɩ b põs sa-kãsengã sasa (Ges-y sull a 6, 7)

8. Bõe n wilgd t’a Zeova sigla Israyɛll nebã sõma b sẽn wa n kẽed kãabg tẽngã pʋgẽ wã?

8 Yʋʋm 800 la zak sa-kãsengã poore, Wẽnnaam sigla Israyɛll nebã tɩ  b lebg buud a sẽn so. A kõ-b-la noy b sẽn da segd n tũ b vɩɩmã nens fãa pʋsẽ. Sẽn yɩɩd fãa, a wilg-b-la b sẽn segd n tũ-a to-to. Wala makre, a yãka b kẽer tɩ b yaa maan-kʋʋdba, la a yãk Levi nebã tɩ b sõngd-ba. Sẽn paase, pagb la b ra sigl tɩ b ‘tʋmd sɛk-roogã noore.’ (Yik. 38:8) La a Zeova sẽn wa n yeel Israyɛll nebã tɩ b tɩ zab n deeg Kanaã tẽngã, b fãa la bal yɛɛsame, n zãgs tɩ b pa na n kẽng ye. Rẽ n so t’a yeel-b woto: “Yãmb ned ba a ye ka na n kẽ tẽng ning mam sẽn wẽen n yeel tɩ m na n kõo yãmbã pʋgẽ ye. Yaa a Zefune biig a Kalɛɛb ne a Nun biig a Zozue bal n na n kẽ be.” Bõe yĩnga? Yaa t’a Zozue ne a Kalɛɛb sẽn wa n tɩ ges kãabg tẽngã n lebg n wa wã, b bao n na n kenga nin-buiidã raoodo. (Sõd. 14:30, 36-38) Kaoosg zugẽ, a Zeova yãka a Zozue t’a lebg Israyɛll nebã taoor-lʋɩta. (Sõd. 27:18-23) Nand t’a tall-b n tɩ kẽ Kanaã tẽngẽ wã, a Zeova yeel-a-la woto: “Nang pãng la f keng f sũuri, la f ra zoe rabeem la f ra yɛɛs tɩ f Zu-soab a Wẽnnaam bee ne foom fo sẽn dabd zĩis nins fãa.”—Zoz. 1:9.

9. Bõe n wilgd t’a Rahaab ra zoeta a Zeova la a nand a nin-buiidã?

9 A Zeova sɩd zĩnda ne a Zozue. Wala makre, tẽeg-y bũmb ning sẽn maan yʋʋmd 1473 sẽn deng a Zezi rogmã, wakat ning Israyɛll nebã sẽn kẽ Kanaã soolmã. Rẽ tɩ b ra bee Zeriko noore. A Zozue tʋma rap a yiib tɩ b tɩ soos n ges tẽngã. Rapã tɩ siga pʋg-yoodr a Rahaab zakẽ wã. A solg-b-la a roogã zugu, bala tẽngã nebã ra gẽesd-b lame n na n yõke. A yeela rap a yiibã woto: “Mam miime tɩ Zu-soabã kõo yãmb tẽn-kãngã. . . . Tõnd wʋma Zu-soabã sẽn kɩt tɩ mog-miuugã lebg koɛɛng wakat ning yãmb sẽn yi Ezipt tẽngã. La d wʋma bũmb ning yãmb sẽn da maan Amoor naab a Sihõ ne a Oog Zʋrdẽ kʋɩlgã rʋʋndã.” A paasame: “Yãmb Zu-soab  a Wẽnnaam yaa saasẽ Wẽnnaam, la bãmb yaa dũniyã ka Wẽnnaam me.” (Zoz. 2:9-11) A Rahaab sõnga a Zeova nin-buiidã. Rẽ n so tɩ Israyɛll nebã sẽn wa n na n sãam Zeriko wã, Wẽnnaam fãaga yẽ ne a ba wã zak rãmba. (Zoz. 6:25) A Rahaab ra zoeta a Zeova, la a nand a nin-buiidã.

WẼNNAAM SIGLA PIPI KIRIS-NEBÃ

10. Bõe la a Zezi yeel zʋɩf-rãmbã tũudmã taoor-dãmba, la bõe yĩnga?

10 A Zozue lʋɩɩ Israyɛll nebã taoore, tɩ b zab n dees Kanaã tẽnsã yembr-yembre. La rẽ poore, bõe n maane? Yʋʋm 1 500 pʋgẽ, Israyɛll nebã kɩɩsa Wẽnnaam noyã naoor wʋsgo. B ra pa kelgd a no-rɛɛsdbã me ye. A Zeova sẽn wa n tʋm a Biigã tẽngã zugã tɩ Israyɛll nebã kɩɩsgã paama pãnga, hal t’a Zezi yeel tɩ Zerizalɛm nebã yaa neb “sẽn kʋʋd Wẽnnaam no-rɛɛsdba.” (Karm-y Matɩe 23:37, 38.) Zʋɩf-rãmbã tũudmã taoor-dãmb sẽn da kɩɩsd a Zeova wã, a raag-b lame n base. A Zezi yeel-b lame: “B na n deega Wẽnnaam soolmã yãmb nengẽ n kõ buud ning sẽn na n maan tʋʋm sẽn zemse.”—Mat. 21:43.

11, 12. a) Bõe n wilg t’a Zeova basa Israyɛll buudã n teend Kirist karen-biisã? b) Sigl-paalgã neb yaa ãnd dãmba?

11 Israyɛll nebã kɩɩsgã kɩtame t’a Zeova raag b buudã n base. La woto pa rat n yeel t’a pa na n le tall neb sẽn sigl tẽngã zug n maand a raabã ye. A yãka neb nins sẽn da tẽed a Zezi la b sakd a noyã tɩ b lebg a siglga, n ledg Israyɛll buudã. Yɩɩ yʋʋmd 33 Pãntekotã daar la a maan woto. Daar-n-kãnga, a Zezi karen-biis na maan 120 n da tigim taab Zerizalɛm. “La vugr bala, bʋrg sẽn wẽnd sob-kãseng yii [“saasẽ,” MN] n wa n pid roog ning bãmb sẽn be wã. La bãmb yãa zɛlma sẽn wẽnd bug-witim sẽn welg taab n zĩnd ned kam fãa zugu. Bãmb fãa pida ne Sɩɩg Sõngo. La b sɩngame n gom gom-zẽna, sẽn zems wa Sɩɩg Sõng sẽn kõ-ba.” (Tʋʋ. 2:1-4) Yel-solem-kãngã wilga vẽeneg t’a Zeova teenda sigl-paal-kãngã sẽn yaa Kirist karen-biisã siglgã.

12 Daar-n-kãng sẽn yɩ ra-kãsenga, “karen-biisã paasa sẽn kolg tus a tãabo.” Kibarã wilgame me tɩ “daar fãa, Zu-soabã fãagda neb n paasdẽ.” (Tʋʋ. 2:41, 47) A Zezi karen-biisã koe-moonegã ra womda biisi, bala, Biiblã yeela woto: “Wẽnnaam koɛɛgã saagame n yɩɩd pĩnda, la karen-biisã paasa wʋsg Zerizalɛm. La maan-kʋʋdbã wʋsg saka tẽeb kãnga.” (Tʋʋ. 6:7) Dẽnd pʋ-peelem dãmb wʋsg saka Kiristã koɛɛg a karen-biisã sẽn da moondã. Kaoosg zugẽ, a Zeova kɩtame tɩ neb sẽn pa zʋɩf-rãmb lebg kiris-neba, tɩ wilg me t’a teenda sigl-paalgã.—Karm-y Tʋʋm 10:44, 45.

13. Tʋʋm-bʋg la Wẽnnaam kõ sigl-paalgã neba?

13 Kirist karen-biisã ra mii tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn dat tɩ b tʋmã. A Zezi sẽn wa n be tẽng zugã, a kõ-b-la mak-sõngo. A lisgã poore, a sɩngame n moond saasẽ soolmã koe-noogo. (Mat. 4:17) A zãmsa a karen-biisã tʋʋm-kãnga. A yeel-b-la woto: “Sɩɩg Sõng sã n wa yãmb zutu, yãmb na reeg pãnga. La yãmb na n yɩɩ mam kaset-dãmb Zerizalɛm, ne Zide la Samari ne dũniyã tɛk fãa.” (Tʋʋ. 1:8) La rẽ yĩnga b ra mii rẽ sẽn baood tɩ b maan bũmb ningã bɩ? N-ye. Daar a ye, a Poll ne a Barnabas yeela zʋɩf-rãmb sẽn da  kɩɩsd koe-moonegã woto: “Wẽnnaam goamã tog n deng n togsa yãmb pipi. La yãmb sẽn zãgs Wẽnnaam goamã, yãmb kao y mens bʋʋd ne vɩɩm sẽn ka sɛtã yelle, tɩ yãmb ka zems ye. Gese, tõnd na n kẽnga bu-zẽmsã nengẽ. Tɩ bõe, Zu-soabã yeela tõnd yaa: ‘Mam yãka foom tɩ f yɩ bu-zẽms vẽenem, n wa ne fãagr dũniyã tɛk fãa.’ (Tʋʋ. 13:14, 45-47) Pipi kiris-nebã wakat tɛk n tãag rũndã, Wẽnnaam siglgã babg ning sẽn be tẽngã zugã modgdame, n wilgd nebã bũmb ning Wẽnnaam sẽn maan n na n fãag ninsaalbã.

SẼN SAKD-B WẼNNAAMÃ PÕSAME

14. Pipi kiris-nebã wakatẽ, bõe n maan Zerizalɛm, la ãnd dãmb n põse?

14 Zʋɩf-rãmbã wʋsg pa sak koe-noogã, tɩ yel-beed ra na n paam-ba. Bala, a Zezi yeela a karen-biisã woto: “Yãmb sã n wa yã tɩ sodaas wʋsg gũbg Zerizalɛm, dẽ, bɩ y bãng t’a sãoong kolgame. Wakat kãnga, neb nins sẽn be Zide, bɩ b zoe n kẽng tãens zutu. La neb nins sẽn be Zerizalɛm, bɩ b yi. La neb nins sẽn be wetẽ, bɩ b ra kẽ tẽngã pʋgẽ ye.” (Luk 21:20, 21) A Zezi sẽn deng n togs bũmb ningã pidsame. Zʋɩf-rãmbã wa n yikame n tõdg Rom naamã, tɩ Rom sodaasã wa yʋʋmd 66, n gũbg Zerizalɛm n dat n zabe. La b wa n lebg n loogame, tɩ kiris-nebã paam n zoe n yi Zerizalɛm la Zide. Kʋdemdã yɛl-mit a Ezɛɛb wilgame tɩ wʋsg rʋʋga Zʋrdẽ kʋɩlgã, n kẽng Pella sẽn be Peere soolmẽ wã. Yʋʋmd 70 soabã, Rom sodaasã lebg n waame, n sãam Zerizalɛm tẽngã. La kiris-nebã sẽn tũ a Zezi saglgã, b põsame.

15. Zu-loe-bʋs la pipi kiris-nebã seg-yã?

15 Pipi kiris-nebã bɛɛbã nams-b-la wʋsgo. B sega zu-loees a taab me. Baasgo, neb wʋsg n sak koe-noogã b sẽn da moondã. (Tʋʋ. 11:19-21; 19:1, 19, 20) Bõe n kɩt tɩ yɩ woto? Yaa t’a Zeova ra ningd-b-la barka.—Yel. 10:22.

16. Bõe la pipi kiris-nebã fãa ra segd n maan n kell n tall tẽeb sẽn tar pãnga?

16 Kiris-ned sã n da rat t’a tẽebã kell n tall pãnga, a segd n modga wʋsgo. A ra segd n zãmsda Gʋlsg Sõamyã, n kẽnd tigissã n pa vaandẽ, la a moond koɛɛgã ne yẽesem. Bõn-kãens sõnga pipi kiris-nebã tɩ b tall tẽeb sẽn tar pãnga, la b kell n zems taaba. B sõngda tõnd me rũndã-rũndã. Tigimsã ra sigla sõma, n da tar kãsem-dãmb la kãsemb-sõngdb sẽn tʋmd wʋsg n sõngd b tẽed-n-taasã ne yamleoogo. Woto ra nafda tigimsã neb fãa. (Fil. 1:1, MN; 1 Pɩɛ. 5:1-4) Sẽn paase, yel-gɛtb n da be n gilgd n kaagd tigimsã, wa a Poll sẽn da maandã, tɩ kengd b raoodo. (Tʋʋ. 15:36, 40, 41) D nee vẽeneg tɩ tõnd sẽn tũud a Zeova to-to rũndã-rũndã wã wõnda pipi kiris-nebã sẽn da maandã. A Zeova sẽn sigind a nin-buiidã wakat fãa wã pa noom-d sɩda? *

17. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n goma bõe yelle?

17 D vɩɩ yaoolem wakatã, t’a Sʋɩtãan dũniyã sãoong tar kolgre, t’a Zeova siglgã babg ning sẽn be tẽng zugã pãng tar paasgo. Yãmb sakda siglgã sor-wilgr la y teend-a bɩ? Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga d sẽn tõe n maan dẽ to-to.

^ sull 16 Ges-y yʋʋmd 2002 sa-sik kiuug pipi daar Gũusg Gasgã sõss nins gom-zug sẽn yaa: “Kiris-nebã balemda Wẽnnaam b yamẽ la ne sɩda,” la “Kiris-neb hakɩkã ket n kẽnda sɩdã pʋgẽ.” Y sã n dat n bãng Wẽnnaam siglgã babg ning sẽn be tẽng zugã sẽn tʋmd to-to rũndã-rũndã wã, y tõe n karma Ãnd dãmb n maand a Zeova raabã rũndã-rũndã? seb-bilã.