Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

 AJIE KƐJƐ WƆNITOOHE LƐ

“Nikpamɔ Nitsumɔ Babaoo Yɛ ni Abaatsu”

“Nikpamɔ Nitsumɔ Babaoo Yɛ ni Abaatsu”

George Young yashɛ Rio de Janeiro yɛ March 1923

YƐ AFI 1923 mli lɛ, tsũ ko ni akwɛɔ sini yɛ mli yɛ skul ko ni yɔɔ São Paulo lɛ mli yi obɔ. No mli lɛ, George Young miihã maŋshiɛmɔ kɛ gbee ni mli tse. Kɛ́ ewie lɛ, kɛkɛ lɛ atsɔɔ shishi kɛtee Portuguese mli. Mɛi 585 ni ba lɛ fɛɛ ka amɛtoi diŋŋ kɛbo sane lɛ toi. Asha ŋmalɛi ni etsɛ yisɛɛ lɛ fɛɛ yɛ Portuguese mli yɛ mama ni akɛjieɔ sini nɔ. Be ni nifeemɔ lɛ baa naagbee kwraa lɛ, aja wolo bibioo ko ni yitso ji, Millions Now Living Will Never Die! (Mɛi Akpekpei Abɔ ni Yɔɔ Bianɛ lɛ Gboiŋ Gbi ko Gbi Ko!) lɛ oha yɛ Portuguese, Blɔfo, German, kɛ Italian mli. Nɔ fɛɛ nɔ tee nɔ jogbaŋŋ! Sane nɛɛ gbɛ eshwã. Enɔ gbii enyɔ yɛ gbɛkɛ mli lɛ, he ni akwɛɔ sini lɛ yɛ lɛ yi kɛhã wiemɔ kroko ni abaahã. Shi mɛni kɛ enɛ fɛɛ ba?

Yɛ afi 1867 lɛ, Sarah Bellona Ferguson kɛ eweku lɛ fɛɛ fã kɛjɛ United States kɛtee Brazil. Yɛ afi 1899, be ni Sarah ekane asafo lɛ woji komɛi ni enyɛmi nuu fioo ko kɛjɛ United States kɛba Brazil sɛɛ lɛ, eyɔse akɛ ena anɔkwale lɛ. Akɛni eetao ekane wɔwoji lɛ babaoo hewɔ lɛ, ebɔi Blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ eko shɛɛ. Biblia mli sane lɛ ta etsuiŋ aahu akɛ, eŋma Nyɛminuu C. T. Russell, ni ekɛ ehe fee nɔkwɛmɔnɔ akɛ, anɔkwale lɛ ni enine eshɛ nɔ lɛ tsɔɔ akɛ “nine baanyɛ ashɛ mɔ fɛɛ mɔ nɔ, ekɔɔɔ he eko he ni mɔ lɛ yɔɔ.”

Can the Living Talk With the Dead? (Portuguese)

Sarah Ferguson bɔ mɔdɛŋ waa ehã mɛi krokomɛi le Biblia lɛ mli anɔkwale lɛ, shi bei pii lɛ esusuɔ bɔ ni baafee ni aye abua lɛ kɛ eweku lɛ kɛ mɛi krokomɛi ni yɔɔ Brazil lɛ he. Yɛ afi 1912 lɛ, ahã ele kɛjɛ Brooklyn Betel akɛ, mɔ ko kɛ dɛhiɛmɔ woji akpei abɔ ni yitso ji, Where Are the Dead? (Nɛgbɛ Gbohii lɛ Yɔɔ?) ni akala yɛ Portuguese mli lɛ miiba São Paulo. Yɛ afi 1915 lɛ, ewie akɛ efeɔ lɛ naakpɛɛ waa kɛ́ ekane yɛ wɔwoji lɛ amli akɛ, Biblia Kaselɔi lɛ babaoo miikpa gbɛ akɛ etsɛŋ ni abaaŋɔ amɛ kɛya ŋwɛi lɛ. Eŋma akɛ: “Ni mɛi ni yɔɔ Brazil kɛ Amerika wuoyigbɛ fɛɛ lɛ hu? . . . Kɛ́ osusu bɔ ni  Amerika wuoyigbɛ da hã lɛ he lɛ, obaana akɛ nikpamɔ nitsumɔ babaoo yɛ ni abaatsu.” Nikpamɔ nitsumɔ babaoo yɛ lolo ni abaatsu lɛɛlɛŋ!

Aaafee afi 1920 lɛ, oblahii kpaanyɔ komɛi ni jɛ Brazil ni amɛji amlakui lɛ tee asafoŋ kpeei yɛ New York City, be ni asaa amɛmeele ni efite lɛ ahãa amɛ lɛ. Be ni amɛku amɛsɛɛ kɛba Rio de Janeiro lɛ, amɛgba mɛi krokomɛi nibii ni amɛkase kɛjɛ Biblia lɛ mli lɛ. No sɛɛ etsɛɛɛ, yɛ March 1923 lɛ, George Young, ni eji nɔkwɛlɔ gbɛfalɔ lɛ tee Rio de Janeiro, ni eyanina mɛi babaoo ni yɔɔ wiemɔ lɛ he miishɛɛ. Eto gbɛjianɔ ni atsɔɔ wɔwoji lɛ babaoo shishi kɛtee Portuguese mli. Etsɛɛɛ kɛkɛ ni Nyɛminuu Young tee São Paulo, ni ji maŋtiase ko kɛ emli mɛi aaafee 600,000 lɛ. Jɛmɛ ji he ni eyahã wiemɔ ni eja wolo bibioo ni yitso ji, Millions Now Living Will Never Die! lɛ babaoo yɛ, taakɛ awie he yɛ sane nɛɛ shishijee gbɛ lɛ. Ewie akɛ: ‘Akɛni mi pɛ ji Odasefonyo yɛ biɛ hewɔ lɛ, adafitswaa woji anɔ titri mitsɔɔ mihãa aleɔ maŋshiɛmɔ ni mahã lɛ he sane.’ Ekɛfata he akɛ: “Nɛkɛ be nɛɛ ji klɛŋklɛŋ kwraa ni atswa I.B.S.A. lɛ maŋshiɛmɔi ahe adafi yɛ adafitswaa woji amli yɛ Brazil.” *

Asha ŋmalɛi ni Nyɛminuu Young tsɛ yisɛɛ yɛ e-maŋshiɛmɔ lɛ mli lɛ yɛ mama ni akɛjieɔ sini nɔ

Be ni December 15, 1923 Blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ bɔɔ bɔ ni nitsumɔ lɛ yaa nɔ ehãa yɛ Brazil lɛ he amaniɛ lɛ, ewie akɛ: “Akɛni nitsumɔ lɛ je shishi yɛ biɛ yɛ June 1, ni no mli lɛ abɛ wolo ko kwraa yɛ jɛmɛ hewɔ lɛ, bɔ ni Nuŋtsɔ lɛ ejɔɔ nitsumɔ lɛ nɔ lɛ yɛ naakpɛɛ waa.” Buu-Mɔɔ lɛ tee nɔ ni etsɔɔ mli akɛ, maŋshiɛmɔi 21 ni Nyɛminuu Young hã kɛjɛ June 1 kɛyashi September 30 lɛ, ehã amɛteŋ 2 yɛ São Paulo, ni kɛ́ abu naa lɛ, mɛi ni yabo fɛɛ toi lɛ ayibɔ ji 3,600. Maŋtsɛyeli sane lɛ gbɛ eshwã fiofio yɛ Rio de Janeiro. Ni yɛ nyɔji fioo pɛ mli lɛ, wɔwoji ni aja yɛ Portuguese mli lɛ fa fe 7,000! Kɛfata he lɛ, nakai beaŋ nɔŋŋ abɔi Buu-Mɔɔ lɛ kalamɔ yɛ Portuguese mli, ni klɛŋklɛŋ nɔ ni akala ji November-December 1923 nɔ lɛ.

Sarah Bellona Ferguson, mɔ klɛŋklɛŋ ni bɔi Blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ shɛɛ yɛ Brazil

George Young yasara Sarah Ferguson, ni Buu-Mɔɔ lɛ bɔ amaniɛ akɛ: “Nyɛmi yoo lɛ banina lɛ yɛ asa lɛ nɔ, ni edamɔ shi be saŋŋ ni ehiii lɛ wiemɔ. Emɔ Nyɛminuu Young nine mli, ni ekwɛ ehiɛ gãa, ni ebi lɛ akɛ: ‘Nɔkwɛlɔ gbɛfalɔ minaa lɛɛlɛŋ lɛ?’” Etsɛɛɛ ni abaptisi ekɛ ebii lɛ ekomɛi. Kɛjɛ be ni ebale anɔkwale lɛ, afii 25 ho dani abaptisi lɛ! August 1, 1924 Blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ bɔ amaniɛ akɛ, abaptisi mɛi 50 yɛ Brazil, titri lɛ, yɛ Rio de Janeiro.

Afii 90 eho kɛjɛ nakai beaŋ, shi ŋmɛnɛ lɛ ehe ehiaaa ni wɔbi akɛ: “Ni mɛi ni yɔɔ Brazil kɛ Amerika wuoyigbɛ fɛɛ lɛ hu?” Yehowa Odasefoi ni fa fe 760,000 miishiɛ sane kpakpa lɛ yɛ Brazil. Ni yɛ Amerika wuoyigbɛ fɛɛ lɛ, aashiɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane lɛ yɛ Portuguese, Spanish, kɛ wiemɔi krokomɛi ni awieɔ yɛ jɛi lɛ babaoo mli. Nɔ ni Sarah Ferguson wie yɛ afi 1915 mli lɛ ji anɔkwale akɛ, “Nikpamɔ nitsumɔ babaoo yɛ lolo ni abaatsu.”—Ajie kɛjɛ wɔnitoohe lɛ yɛ Brazil.

^ kk. 6 I.B.S.A. damɔ shi kɛhã International Bible Students Association.