Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

 YUYARINANCHISPAQ

“Askharaqmi ruwanaqa kashan”

“Askharaqmi ruwanaqa kashan”

1923 watapi marzo killapin George Young Río de Janeiro llaqtaman chayarqan

SÃO PAULO llaqtapin 1923 watapi, musicata yachachina hatun wasipi askha runakuna kasharqanku. Chaypin George Young iñiqmasi huk discursota qorqan, portugués simimantaq t’ikrakurqan. 585 runakunan tukuy yuyaywan discursota uyarisharqanku, hatun televisionpi hinataq Bibliamanta textokunata portugués simipi qhawachirqanku. Huñunakuy tukuytataq pachak folletokuna rakikurqan. Chay folleton karqan “Kay tiempopi waranqanpi runakunan mana wañunqakuchu” nisqa, portugués, alemán, inglés, italiano simikunapi. Askha runan yacharqorqan chay discurso aparikusqanta, chaymi iskay tuta qhepata yapamanta discursota uyarinankupaq hamurqanku. Ichaqa, ¿imaynapin chaykuna aparikurqan?

1867 watapin Sarah Bellona Ferguson familianwan Estados Unidosmanta Brasil nacionman astakurqan. 1899 watapitaq Bibliamanta qelqakunata leeyta qallarirqan, chaytan Estados Unidosmanta sullk’a turan apasqa karqan. Chaypin Sarahqa repararqan cheqaq yachachikuy tarisqanta. Astawan yachayta munaspan, inglés simipi Qhawaq revistata sapa killa chaskinanpaq anotachikurqan. Chaykunata leespan kusisqa kasharqan, hinan Russell iñiqmasiman huk cartata qelqarqan. Chaypin nirqan: “Sut’itan reparani Diospa yachachikuyninqa maypiña kashaqmanpas chayasqanta, imaynan ñoqaman chayamuwarqan hinata”, nispa.

¿Atisunmanchu wañusqakunawan parlayta? (portugués simipi folleto)

Sarahqa kallpachakurqanmi Bibliamanta yachashasqanta hukkunaman yachachinanpaq, ichaqa nirqanmi: “¿Pitaq ñoqatapas familiaytapas kay nacionpi runakunatapas iñiyniykupi yanapawanqaku?”, nispa. Chaymi 1912 watapi Brooklyn Betelmanta willamurqanku huk iñiqmasita askha qelqakunantinta São Paulo llaqtaman kachamunankuta. Chay qelqan karqan “¿Maypin wañusqakuna kashanku?” nisqa tratado portugués simipi. Ichaqa 1915 watapin Sarah nirqan Biblia estudiaqkuna hanaq pachaman chay watakunallapi ripunankumanta mana entiendesqanta. Paymi qelqarqan: “¿Imataq kanqa Brasilpi runakunamanta wak nacionkunamantapas? [...] Yachasqaykichis hina, kay ladopiqa askha runakunan tiyanku, chhaynaqa askharaqmi  ruwanaqa kashan”, nispa. Arí, paypa nisqan hina, askharaqmi ruwanaqa karqan.

1920 watakunapin Brasilmanta pusaq waynakuna Nueva York llaqtapi kasharqanku. Hinan guerrapi kananku barconkuta allichashanankukama chay llaqtapi iñiq t’aqaq huñunakuyninman rirqanku. Río de Janeiro llaqtaman kutipuspankutaq, yachamusqankuta hukkunaman willayta qallarirqanku. 1923 watapitaqmi George Young peregrino (kunanqa watukuq umalli) chay llaqtaman chayarqan. Chaypin rikurqan Bibliamanta yachay munaq runakunaqa askha kasqankuta. Hinan allin t’ikraqta tarispa wakin qelqakunata t’ikrananpaq churarqan. Chay qhepamanmi São Paulo llaqtata viajarqan, chay llaqtapiqa 600.000 runakunan tiyarqanku. Chay llaqtapin qallariypi nisqanchis hina, discursota qorqan folletokunatapas rakirqan. Paymi nirqan: “Sapallaymi kasharqani, chaymi discursoman runakuna hamunankupaqqa periodicokunapi willachirqani”, nispa. Nillarqantaqmi: “Ñawpaqpiqa, manan hayk’aqpas Biblia estudiaqkunamanta * Brasil nacionpiqa discursota qokurqanchu”, nispa.

Young iñiqmasi discursota qoshaqtinmi Bibliamanta textokunata kay maquinawan qhawachirqanku

Inglés simipi 1923 wata 15 diciembre killamanta Qhawaq revistan willarqan, 1 junio killapi Brasil nacionpi predicay qallarikusqanta; manas ima qelqapas karqanchu, chaywanpas Señorsi chay llank’ay aparikusqanta bendecirqan. Nillarqantaqmi São Paulo llaqtapi Young iñiqmasi iskay discurso qosqanta. Llapanpis 21 discursokunata qorqan 1 junio killamanta 30 setiembre killakama. 3.600 runakunataqsi uyarirqanku. Killakunaq pasasqanmansi allin willakuykunaqa Río de Janeiro llaqtapi mast’arikurqan, qanchis waranqa más qelqakunataq portugués simipi rakikurqan. Hinamantaq portugués simipi Qhawaq revista qallarirqan, 1923 wata noviembre-diciembre killamanta revistawan.

Sarah Bellona Ferguson Brasil nacionpi sapa killa Qhawaq revistata chaskikuq

George Young iñiqmasin Sarahta visitarqan. Chay revistan tupasqankumanta nillarqantaq: “Sarahqa manan ima niytapas atirqanchu, makinta haywarispan iñiqmasita admirasqa qhawarqan. Chaymantañan nirqan: ‘¡Cheqaqtapunichu watukuq umalliwan tupashani!’”, nispa. Chay qhepamansi paypas wakin wawankunapas bautizakurqanku. Sarahqa 25 watan suyakurqan bautizakunanpaq. 1924 wata 1 agosto Qhawaq revistan willarqan 50 runakuna Brasil nacionpi bautizakusqankumanta, yaqa llapansi Río de Janeiro llaqtapi bautizakusqaku.

Kunanqa 90 watakunañan pasarqon. Manataqmi ninchisñachu: “¿Imataq kanqa Brasilpi runakunamanta wak nacionkunamantapas?”, nispa. ¿Imarayku? Brasil nacionpi 760.000 más Jehová Diospa testigonkuna predicashasqankurayku. Hinaspapas chay ladopi kaq llapa nacionkunapin Diospa gobiernonmanta allin willakuykuna willakushan portugués, español simikunapi huk simikunapipas. 1915 watapi Sarah Ferguson nisqan hina, ¡askharaqmi ruwanaqa kasqa! (Yuyarinanchispaq: Brasil nacionpi.)

^ par. 6 Chay sutiwanmi ñawpaqpiqa Jehová Diospa testigonkunata reqsikurqan.