Julani

Lutani pa vo ve mukati

YATULIYA MUNKHANI ZIDU ZAKALI

“Peche Nchitu Yikulu Yakuvuna”

“Peche Nchitu Yikulu Yakuvuna”

George Young wangufika ku Rio de Janeiro mu March 1923

M’CHAKA cha 1923, holu ya ku São Paulo yo awonesiyangamu maseŵeru ndipuso kumbiyamu sumu yinguzaza ndi ŵanthu. Yeruzgiyani kuti namwi mwe muholu yeniyi ndipu mutuvwa nkhani yo George Young wakamba. Nkhani yo yifwatulikiya mu Chiphwitikizi. Ŵanthu 585 atiyivwisiya. Malemba nga m’Bayibolo la Chiphwitikizi ngawoneka pakanema. Pakumaliya paki, timabuku 100 tamutu wakuti, Millions Now Living Will Never Die! tigaŵika. Pe so tinyaki ta Chingelezi, Chijeremani ndi Chitaliyana. Ŵanthu anandi ayanduwa ndi nkhani yaki. Pavuli pa mazuŵa ngaŵi, ŵanthu awungana so kuti avwisiyi nkhani yinyaki. Kumbi nchinthu wuli cho chinguchitiska kuti ŵanthu awungani kaŵi?

Mu 1867, Sarah Bellona Ferguson pamoza ndi banja laki angusama ku United States kuluta ku Brazil. Mu 1899, Sarah wanguziŵa kuti wasaniya uneneska wati waŵerenga magazini ngo mzichi waki mumana wanguza nangu ku Brazil kutuliya ku United States. Iyu wayanjanga kuŵerenga ndipu wangulembesa kuti walondiyengi Chigongwi cha Alinda cha Chingelezi. Uthenga wa m’Bayibolo wati wamukondwesa ukongwa, wangulembe M’bali C. T. Russell ndipu wangukonkhoska kuti “vo vamuchitikiya vilongo kuti palivi munthu yo uthenga ungatondeka kumufikiya.”

Kabuku kakuti Can the Living Talk With the Dead? (ka Chiphwitikizi)

Sarah Ferguson wanguyesesa kukambiyaku anyaki uneneska wa m’Bayibolo kweni waziŵanga cha wo atingi alutirizgengi kumuwovya iyu, banja laki kweniso ŵanthu amampha a ku Brazil kuti aziŵi uneneska. Mu 1912, Beteli ya ku Brooklyn yingumukambiya kuti munthu munyaki wazengi ku São Paulo ndi timapepala tinandi tamutu wakuti, Can the Living Talk With the Dead? mu Chiphwitikizi. Iyu wangukamba kuti wanguzizwa ukongwa mu 1915 wati waŵerenga kuti Akusambira Bayibolo anandi agomezganga kuti ŵenga pafupi kuluta kuchanya. Iyu wangukamba kuti: “Nanga ŵanthu wosi a ku Brazil ndi ku South America achitengi wuli? . . . Asani tingaŵanaŵaniya ukulu wa charu cha South America, tikhoza kuwona kuti peche nchitu yikulu yakuvuna yo yikhumbika kugwirika.” Kukamba uneneska, peche nadi nchitu yikulu yo yikhumbika kugwirika!

Cha m’ma 1920, anyamata 8 a ku Brazil wo ayendanga pa sitima za pamaji, angusanirikapu pa maunganu nganyaki nga mpingu ku New York City pa nyengu yo sitima yawu yankhondu yanozgekanga. Ŵati awere ku charu cha Rio de Janeiro, angwamba kukambiyaku anyawu vo angusambira m’Bayibolo. Pati pajumpha ŵaka nyengu yimanavi, mu March 1923, George Young yo wenga wakuwonere dera, wangufika ku Rio de Janeiro ndipu wangusaniya ŵanthu akunweka. Iyu wangunozga kuti mabuku nganandi ngafwatulikiyi mu Chiphwitikizi. Pambula kuswera, M’bali Young wanguluta ku São Paulo, msumba wo wenga ndi ŵanthu pafupifupi 600,000. Kumsumba wenuwu, wangukamba nkhani ndipuso wangupereka timabuku takuti, Millions Now Living Will Never Die!, nge mo takonkhoske kukwamba kwa nkhani iyi. Iyu wangukamba kuti, “Chifukwa chakuti ndenga ndija, ndathembanga ukongwa kupharazga mu nyuzipepala.” Iyu wangukamba so kuti “nkhani zenizi zenga zakwamba kupharazgika mu zina la I.B.S.A., ku Brazil.” a

Malemba nga m’Bayibolo ngawonekanga pakanema asani M’bali Young wakamba nkhani

Magazini ya Chigongwi cha Alinda ya December 15, 1923, yingukonkhoska mo nchitu yakupharazga yingwambiya ku Brazil ndipu yingukamba kuti: “Po nchitu yakupharazga yingwambiya pa 1 June, tengavi mabuku nganandi ngakupharazgiya kweni nchinthu chakukondwesa kuwona mo sonu Ambuya atumbikiya nchitu yeniyi.” Magazini iyi yingukamba so kuti nkhani zo M’bali Young wangukamba ku São Paulo zenga ziŵi mwa nkhani 21 zo zingukambika kutuliya pa 1 June mpaka pa 30 September ndipu ŵanthu 3,600 anguvwisiya nkhani zenizi. Pavuli paki, uthenga wa Ufumu ungwamba kuwanda m’charu cha Rio de Janeiro. Pati pajumpha myezi yimanavi, ŵanthu angulonde mabuku nga Chiphwitikizi ngakujumpha 7,000 m’charu chenichi. Ndipuso angwamba kufwatuliya magazini nga Chigongwi cha Alinda mu Chiphwitikizi ndipu angwambiya ndi Chigongwi cha November-December 1923.

Sarah Bellona Ferguson, ndiyu wangwamba kulembesa kuti walondiyengi Chigongwi cha Alinda mu Chingelezi ku Brazil

George Young wanguluta kwaku Sarah Ferguson ndipu Chigongwi cha Alinda chingukamba kuti: “Mzichi mwenuyu wanguza ko asungiyangaku mabuku ndipu wangusoŵa chakukamba. Iyu wangumuko m’manja M’bali Young ndipu wati wamuleresa kumasu, wangukamba kuti: ‘Kumbi ndimwi nadi wakuwonere dera?’” Pambula kuswera, iyu ndi ŵana ŵaki anyaki angubatizika. Iyu wangulindizga kwa vyaka 25 kuti wazibatiziki. Chigongwi cha Alinda cha August 1, 1924, chingukamba kuti ŵanthu 50 angubatizika ku Brazil, ukongwa ku Rio de Janeiro.

Mo sonu pajumphiya vyaka 90, tikhumbika cha kujifumba kuti: “Nanga ŵanthu a ku Brazil ndi ku South America achitengi wuli?” Sonu ku Brazil kwe Akaboni aku Yehova akujumpha 760,000 wo apharazga uthenga wamampha. Ndipuso, ku South America uthenga wa Ufumu upharazgika mu Chiphwitikizi, Chisipanichi kweniso mu vineneru vinandi vimanavimana. Sarah Ferguson waneneskanga po mu 1915 wangukamba kuti, ‘Peche nchitu yikulu yakuvuna.’—Yatuliya mu nkhani zidu zakali ku Brazil.

a Mazu ngakuti I.B.S.A. ngamiya International Bible Students Association.