Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

 TOLO A NGA HA VUYI

“Ku Ni Ntirho Wo Tala Wo Tshovela Lowu Faneleke Wu Endliwa”

“Ku Ni Ntirho Wo Tala Wo Tshovela Lowu Faneleke Wu Endliwa”

George Young u fike eRio de Janeiro hi March 1923

A KU ri hi 1923. Holo ya le Xikolweni xa Mintlangu ni Vuyimbeleri xa le São Paulo a yi lo mphaa, hi vanhu. Xana wa ri twa rito leri nga ni matimba ra George Young? Xivulwa xin’wana ni xin’wana xa nkulumo yakwe a xi ri karhi xi tolokiwa hi Xiputukezi. Vanhu va 585 lava a va ri kona a va yingisele hi vurhon’wana. Tindzimana ta Bibele ta Xiputukezi a ti kombisiwa eka xikirini. Eku heteleleni, vanhu va nyikiwe tikopi leti ringanaka dzana ta xibukwana lexi nge Millions Now Living Will Never Die! hi Xiputukezi, kasi tin’wana a ti ri hi Xinghezi, Xijarimani ni hi Xintariyana. Nkulumo yoleyo yi fambe kahle! Vanhu vo tala se a va twe hi ta nkulumo yoleyo. Endzhaku ka masiku mambirhi, holo yoleyo a yi tele hi vanhu lava a va ta yingisela nkulumo yin’wana. Kambe i yini leswi endleke leswaku ku nyikeriwa tinkulumo teto?

Hi 1867, Sarah Bellona Ferguson ni ndyangu wakwe va suke eUnited States va rhurhela eBrazil. Hi 1899, Sarah a a swi tiva leswaku u kume ntiyiso endzhaku ko hlaya minkandziyiso yin’wana leyi sekeriweke eBibeleni leyi ndzisana yakwe ya mufana yi teke na yona eBrazil yi huma na yona eUnited States. Leswi Sarah a a rhandza ku hlaya, u endle xikhokhelo xa Xihondzo xo Rindza hi Xinghezi. Leswi a a tsakisiwe hi rungula ra le Bibeleni, u tsalele Makwerhu C. T. Russell papila, a vula leswaku yena i “vumbhoni bya xiviri bya leswaku a ku na munhu la nga le kule lerova a nga ka a nga fikeleriwi.”

Xibukwana lexi nge Can the Living Talk With the Dead? (hi Xiputukezi)

Sarah Ferguson u endle leswi a nga swi kotaka leswaku a chumayela van’wana ntiyiso wa le Bibeleni, kambe a a tshamela ku tivutisa leswaku i mani loyi a a ta pfuna yena ni ndyangu wakwe, ku katsa ni vanhu hinkwavo lavanene va le Brazil. Hi 1912, Bethele ya le Brooklyn yi n’wi byeleleswaku a ku ta ta munhu un’wana le São Paulo a ri ni swiphephana swa magidi leswi nga ni nhloko-mhaka leyi nge Where Are the Dead? hi Xiputukezi. Hi 1915 u vule leswaku minkarhi hinkwayo a swi n’wi hlamarisa leswi Swichudeni swa Bibele swo tala a swi langutele ku tekeriwa etilweni ku nga ri khale. Loko a hlamusela langutelo rakwe u tsarile: “Ku vuriwa yini hi Brazil ni tiko-nkulu hinkwaro ra Amerika Dzonga? . . . Loko u anakanya hi ndlela leyi tiko-nkulu ra Amerika Dzonga ri nga  kurisa xiswona, swa olova ku vona leswaku ku ni ntirho wo tala wo tshovela lowu faneleke wu endliwa.” Ntirho wo tala wo tshovela a wu ta endliwa hakunene!

Kwalomu ka 1920, vatluti va nhungu va le Brazil lava a va ha ri majaha va ye eminhlanganweni yin’wana ya vandlha le Dorobeni ra New York loko xikepe xa vona xa nyimpi xi ri karhi xi lunghisiwa. Loko va tlhelele le Rio de Janeiro, va byele van’wana hi ntshembo wa vona lowuntshwa wa le Bibeleni. Swi nga si ya kwihi, hi March 1923, George Young loyi a a ri philigrimi kumbe mulanguteri wa xifundzha u ye eRio de Janeiro, laha a kumeke vanhu lava tsakelaka. U hlele leswaku ku hundzuluxeriwa minkandziyiso yo hlayanyana hi Xiputukezi. Hi ku hatlisa Makwerhu Young u ye eSão Paulo, edorobeni leri eka rona a ku tshama vanhu va kwalomu ka 600 000 hi nkarhi wolowo. U fike a nyikela nkulumo a tlhela a nyika vanhu swibukwana leswi nge Millions, hilaha swi hlamuseriweke hakona eku sunguleni ka xihloko lexi. U ri: “Leswi a ndzo va ndzexe a ndzi boheka ku titshega swinene hi ku navetisa eka maphepha-hungu.” U tlhele a vula leswaku leti a ku ri “tinkulumo ta le rivaleni to sungula ku navetisiwa leti a ti seketeriwa ni ku pfumeleriwa hi I.B.S.A. le Brazil.” *

Tindzimana ta Bibele a ti kombisiwa eka xikirini loko Makwerhu Young a ri karhi a nyikela tinkulumo

Loko Xihondzo xo Rindza xa December 15, 1923, xi hlamusela hi xiviko xa le Brazil xi te: “Loko hi xiya leswaku ntirho wu sungule hi June 1 kwalaho ni leswaku a ku nga ri na minkandziyiso hi nkarhi wolowo, swa hlamarisa ku vona ndlela leyi Hosi yi wu katekiseke ha yona ntirho lowu.” Xiviko xi ye emahlweni xi vula leswaku Makwerhu Young u nyikele tinkulumo ta le rivaleni timbirhi eka ta 21 le São Paulo ku sukela hi June 1 ku ya fika hi September 30, laha a ku ri ni vanhu va 3 600. Le Rio de Janeiro, rungula ra Mfumo ri ye ri hangalaka hakatsongo-tsongo. Eka tin’hweti ti nga ri tingani ntsena, ku fambisiwe minkandziyiso ya hina yo tlula 7 000 hi Xiputukezi! Ku tlula kwalaho, Xihondzo xo Rindza hi Xiputukezi xi sungule ku humesiwa hi nkandziyiso wa November-December 1923.

Sarah Bellona Ferguson, munhu wo sungula ku endla xikhokhelo xa Xihondzo xo Rindza hi Xinghezi le Brazil

George Young u endzele Sarah Ferguson naswona Xihondzo xo Rindza xi te: “Makwerhu loyi wa xisati u ye ekamareni ro amukela vaendzi naswona a a languteka a hlamarile swa xinkarhana. U khome voko ra Makwerhu Young kutani a n’wi languta exikandzeni ivi eku heteleleni a ku: ‘Xana u Philigrimi ya xiviri hakunene?’” Endzhakunyana ka kwalaho yena ni vana va yena van’wana va khuvuriwile. Entiyisweni, u rindze malembe ya 25 leswaku a ta khuvuriwa! Xihondzo xo Rindza xa August 1, 1924 xi boxe leswaku ku khuvuriwe vanhu va 50 eBrazil, ngopfu-ngopfu eRio de Janeiro.

Leswi se ku nga hundza malembe ya kwalomu ka 90, a swi kali swi lava hi vutisa hi ku: “Ku vuriwa yini hi Brazil ni tiko-nkulu hinkwaro ra Amerika Dzonga?” Timbhoni ta Yehovha to tlula 760 000 ti chumayela mahungu lamanene le Brazil. Naswona etiko-nkulu hinkwaro ra Amerika Dzonga sweswi rungula ra Mfumo ri chumayeriwa hi Xiputukezi, Xipaniya ni tindzimi to tala ta kwalaho. Hi 1915, Sarah Ferguson a a tiyisile loko a ku, ‘A ku ri ni ntirho wo tala wo tshovela lowu a wu fanele wu endliwa.’—Tolo a nga ha vuyi eBrazil.

^ ndzim. 6 Maletere lama nge, I.B.S.A. ma yimela International Bible Students Association [Nhlangano wa Swichudeni swa Bibele wa Misava Hinkwayo].