Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

 LE BAʼAXOʼOB K-LÍIʼSMOʼ

«Yaʼab u bin le joochoʼ»

«Yaʼab u bin le joochoʼ»

George Youngeʼ kʼuch tu kaajil Río de Janeiro tu mesil marzo tiʼ 1923

TU JAʼABIL 1923, chochoʼkil kaʼach le kúuchil ku kʼaabaʼtik Conservatório Dramático e Musical de São Paulooʼ (Brasil). Teʼ kʼiin jeʼeloʼ táan kaʼach u máansaʼal junpʼéel tsoltʼaan tumen George Young, jeʼex u bin u máansikeʼ bey u bin u suʼutul ich portugués. Chʼenxikintaʼab tumen 585 máakoʼob, tsʼoʼoleʼ tsʼaʼan xan junpʼéel pantalla tuʼux ku chíikpajal tekstoʼob tiʼ le Biblia ich portuguesoʼ. Tu tsʼoʼokbaleʼ tʼoʼox cien u pʼéelel tiʼ le folleto Millones que ahora viven no morirán jamás ich portugués, alemán, inglés yéetel italiano. ¡Yaʼab utsil tu taasaj le tsoltʼaanoʼ! Joʼopʼ u juum u tsikbaltaʼal. Tu yóoxpʼéel kʼiineʼ kaʼa choʼbalnaj le kúuchiloʼ utiaʼal u yuʼubaʼal uláakʼ tsoltʼaan. Baʼaleʼ koʼoneʼex ilik baʼaxoʼob úuch táanil tiʼ lelaʼ.

Tu jaʼabil 1867, u láakʼtsiloʼob Sarah Bellona Fergusoneʼ lukʼoʼob Estados Unidoseʼ ka binoʼob kajtal Brasil. Tu jaʼabil 1899, Saraheʼ tu xokaj jujunpʼéel jóoʼsaʼaniloʼob chʼaʼab tumen u yíitsʼin ka lukʼoʼob Estados Unidos. Desde ka tu xokeʼ tu tsʼáaj cuenta letiʼ u jaajil. Tumen taak u kanik u maasileʼ tu kʼáataj ka túuxtaʼaktiʼ le revista Watch Tower ich inglesoʼ. Jach kiʼimak u yóol yoʼolal le baʼax ku kanik tiʼ le Bibliaoʼ, le oʼolal tu tsʼíibtaj tiʼ sukuʼun Russelleʼ le «baʼax úuch tiʼ letiʼoʼ ku yeʼesik jeʼel tuʼuxak ka yanak máakeʼ jeʼel u kʼuchul» u jaajil tu yiknaleʼ.

¿Pueden los vivos hablar con los muertos? (ich portugués)

Saraheʼ tu tsʼáaj u yóol u kʼaʼayt le baʼax ku kanikoʼ, baʼaleʼ joʼopʼ u tuklik máax kun áantik letiʼ, u láakʼtsiloʼob yéetel tuláakal le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼob yaan Brasiloʼ. Tu jaʼabil 1912, u Betelil Brooklyneʼ tu yaʼalajtiʼeʼ yaan u túuxtik wa máax tu kaajil São Paulo yéetel le máax kun binoʼ yaan u bisik u milesil tratadoʼob ¿En dónde están los Muertos? ich portugués. Tu jaʼabil 1915, Saraheʼ tu yaʼaleʼ jelaʼan u yuʼubik kaʼach yaʼab j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia táan u páaʼtkoʼob u binoʼob kaʼanoʼ. Letiʼeʼ tu tsʼíibtaj: «¿Kux túun le máaxoʼob yaan Brasil yéetel Sudaméricaoʼ? [...] Tumen jach nojoch u luʼumil América del Sureʼ chíikaʼan u yilaʼal yaʼab u bin le joochoʼ». ¡Jach jaaj le baʼax tu yaʼaloʼ!

 Óoliʼ tu jaʼabil 1920, ocho xiʼipalaloʼob soldadoʼob yéetel Brasil u taaloʼobeʼ, binoʼob tiʼ jujunpʼéel muchʼtáambaloʼob tu kaajil Nueva York mientras táan kaʼach u yutskíintaʼal le nojoch barco ku meyajtiʼob utiaʼal baʼateloʼ. Le ka suunajoʼob tu kaajil Río de Janeiroeʼ tu tsikbaltoʼob le baʼaxoʼob tu kanoʼoboʼ. Tu mesil marzo tiʼ 1923, kʼuch George Young tu kaajil Río de Janeiro, ku beetik kaʼach u peregrinoil (superintendente viajante). Tu yileʼ yaʼab máakoʼob taak u kaanbaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ. Ka tsʼoʼok u beetik tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u suʼutul jujunpʼéel jóoʼsaʼaniloʼob ich portugueseʼ bin tu kaajil São Paulo, tuʼux kajaʼan óoliʼ 600,000 máakoʼob. Teʼ kaaj tu máansaj le tsoltʼaan yéetel tu tʼoxaj le folleto t-aʼalaj tu káajbaloʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Tin juunal yanen kaʼachi, le oʼolal chéen wa ku jóokʼol teʼ periodicooʼ ku yojéeltaʼal baʼax kin beetik». Tu yaʼalaj xaneʼ letiʼe «yáax tsoltʼaanoʼob anunciartaʼab tu máansaj juntúul máax representartik le IBSA». *

Ka tu máansaj u tsoltʼaanoʼob le sukuʼun Youngoʼ chíikpaj tiʼ junpʼéel pantalla u tekstoiloʼob le Bibliaoʼ

Le revista Watch Tower, 15 tiʼ diciembre tiʼ 1923, tʼaanaj tiʼ le meyaj ku beetaʼal tu luʼumil Brasiloʼ, tu yaʼalaj: «Ku jaʼakʼal k-óol ken k-il bix u kiʼikiʼtʼantik Yuumtsil le meyajoʼ, tumen le ka káaj tu kʼiinil 1 tiʼ junioeʼ mix junpʼéel jóoʼsaʼanil yaan». Le revistaoʼ tu yaʼalaj xaneʼ 21 tsoltʼaanoʼob tu máansaj sukuʼun Young tu luʼumil Brasil desde 1 tiʼ junio tak 30 tiʼ septiembre, kaʼapʼéeleʼ tu kaajil São Paulo tu máansaj. Tres mil seiscientos máakoʼob uʼuy le tsoltʼaanoʼob tu máansoʼ. Tu kaajil Río de Janeiroeʼ jujunpʼíitil úuchik u kʼaʼaytaʼal le Reinooʼ, ka máan wa jaypʼéel meseseʼ, tʼoʼox maas tiʼ siete mil jóoʼsaʼaniloʼob ich portugués. Tsʼoʼoleʼ káaj u jóokʼol le revista Watch Tower ich portuguesoʼ, le yáax jóokʼoʼ noviembre-diciembre tiʼ 1923.

Sarah Bellona Fergusoneʼ letiʼe yáax máax kʼáat ka túuxtaʼaktiʼ le revista Watch Tower ich inglés tu luʼumil Brasiloʼ

George Youngeʼ bin u xíimbalt Sarah Ferguson. Le revista Watch Toweroʼ tu yaʼalaj baʼax úuchi: «Ka ook le kiik teʼ salaoʼ maʼ tu jáan kaxtaj baʼax u yaʼaliʼ. Tu saludartaj sukuʼun Young, ka joʼopʼ u jach paktik u yich tu tsʼookeʼ tu yaʼalajtiʼ: ‹¿Jach wa tu jaajil peregrinoech?›». Ka máan wa jaypʼéel kʼiineʼ okjaʼanaj Sarah bey xan jujuntúul tiʼ u paalal. ¡Saraheʼ tu páaʼtaj veinticinco jaʼaboʼob utiaʼal u yokjaʼ! Le revista Watch Tower, 1 tiʼ agosto tiʼ 1924, tu yaʼaleʼ 50 máakoʼob okjaʼanaj tu luʼumil Brasil, u maas yaʼabileʼ Río de Janeiro u taaloʼob.

Tsʼoʼok u máan noventa jaʼaboʼob úuchuk le baʼax t-tsikbaltoʼ, yéetel maʼ kʼaʼabéet k-aʼalik: «¿Kux túun le máaxoʼob yaan Brasil yéetel Sudaméricaoʼ?». Bejlaʼeʼ maas tiʼ 760,000 j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeoba kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tu luʼumil Brasiloʼ. Tsʼoʼoleʼ táan xan u kʼaʼaytaʼal tiʼ tuláakal Sudamérica ich portugués, español yéetel uláakʼ jejeláas tʼaanoʼob. Tu jaʼabil 1915, jach tu jaajil yaʼab u bin kaʼach le jooch jeʼex tu yaʼalil Sarah Fergusonoʼ. (Le baʼaxoʼob k-líiʼsmoʼ, Brasil.)

^ xóot’ol 6 Bey u abreviartaʼal ich inglés le kʼaabaʼ Asociación Internacional de Estudiantes de la Biblia.