Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

‘Jehová Diosamaruw munasiñama’

‘Jehová Diosamaruw munasiñama’

“[Jehová] Tatit Diosamaruw munäta taqe chuymamampi, taqe almamampi, taqe amuyumampiraki.” (MAT. 22:37)

1. Jehová Diosampi Jesucristompejja, ¿kunatsa wal munasipjjäna?

JEHOVÁ DIOSAN Jesucristo Yoqapajj akham sänwa: ‘Nayajj Awkir munastwa’ ukat ‘Awkejj Yoqarojj munasirakiwa’ sasa (Juan 14:31; Juan 5:20). Jesucristojj janïr aka Oraqer jutkasajja, walja millón millón maranakaw alajjpachan Awkipampi trabajïna (Pro. 8:30, NM). Ukhamatwa kunjam chuymanis Awkipajj taqe ukanak sum yateqäna, ukatwa jupanakajj wal munasipjjäna.

2. 1) ¿Kunjamatsa Jehová Diosajj munasistaspa? 2) ¿Kuna jisktʼanakatsa yatjjataskañäni?

2 Salmo qellqer Davitajj akham qʼochüna: “Tatay, jumaw chʼamañchirejjätajja, jumaruw taqe chuymamp munassma” sasa (Sal. 18:1). Ukhamarakiw jiwasajj Jehová Diosar wal munasiñasa, Jupajj wal munasistu. Jiwasatï Jehová Diosar istʼañäni ukhajja, Jupajj jukʼampiw munasistani (Deuteronomio 7:12, 13 liytʼañataki). Ukampisa, ¿kunjamarak Diosar jan uñjkasajj jupar munassnasti? ¿Kunjamsa Jehová Diosar munasiñasa? ¿Kunatsa Diosar munasiñasa? ¿Kunanak lurasas Diosar munasitas uñachtʼaysna?

¿DIOSAR MUNASSNATI?

3, 4. ¿Kunjamatsa Jehová Diosar munassna?

3 “[Jehová] Diosajj Ajayuwa” janiw jupar uñjksnati (Juan 4:24).  Ukhamäkchi ukhasa, Juparojj munassnawa. Ukhamarus Biblianjja, Diosar munasipjjañamawa sasaw sistu. Amuytʼañataki, Moisesajj israelitanakarojj sänwa: “[Jehová] Tatitu Diosamarusti taqe chuymamampi, taqe jakañamampi, taqe chʼamamampi munam” sasa (Deu. 6:5).

4 ¿Kunjamatsa Diosar munassna? Diosajj jupat amtasiri, jupar munasiri ukhamwa lurawayistu. Kunapachatï Diosampi sum apastan ukhajja, wali kusisitaw jikjjatastanjja, Juparus jukʼampiw munastanjja. Jesusajja, khitinakatï Diosamp sum apasiñat llakisipki ukanakat parlkasajj akham sänwa: “Kusisiñanïpjjew khitinakatejj ajay toqen aynachtʼatäpjjatap amuyasipjje ukanakajja, Diosan reinopajj jupanakankarakiwa” sasa (Mat. 5:3). Abraham C. Morrison sat mä chachajja, akhamwa libropan säna: ‘Jaqenakajj Diosarojj thaqapjjapuniwa, jupar creyiñsa wal munapjjaraki, ukaw wali musparkañajja’ sasa (Man Does Not Stand Alone [Jaqejj janiw sapäkiti]). Uka libro qellqer chachjamarakiw waljanejj amuyapjje, ukatjja sapjjarakiwa: ‘Taqe jaqew Diosar yupaychañ amtampi nastanjja’ sasa.

5. ¿Diosar thaqsna ukhajj jikjjatsnati?

5 ¿Inamayat Diosar thaqsna? Janiwa, Jupar uñtʼsna ukwa Diosajj muni. Kunapachatï apóstol Pablojja, Atenas markankir Areópago cheqan jaqenakar yatiykäna ukhajja, Diosarojj jikjjatapjjasmawa sasaw säna. Areópago uñkatasinsti Paternón sat templow utjäna, ukansti Atenea sat idoloruw yupaychapjjerïna. Pablosti akham sänwa: “[Diosankiw] alajjpachas akapachasa. Juparakiw akapachsa ukhamarak taqe ukan utjirinaksa lurejja. Jupajj janiw jaqen lurat templonakan jakkiti [...]. Jupasti mä sapa jaqetakrakwa taqe cast jaqenaksa mirtayi taqe akapachan utjañapataki. Jupan munañaparakiw jaqenakan qawqha maranaka akapachan utjañapasa, ukhamarak kawkhakam jakañapasa. Diosajj jaqenakan jupar thaqapjjañapatakiw ukham ukjj luri, inampis jupar kunjämats jikjjatapjjaspa. Ukampis Diosajj cheqpachana janiw jayankkiti sapaqat jiwasanakatjja” sasa (Hech. 17:24-27). Ukhamasti, Diosarojj jikjjatsnawa. Cheqas niya kimsaqallqo millón jaqenakaw Diosar jikjjatawayapjje, Jehová Diosan uka Qhanañchirinakapasti taqe chuymaw Jupar munasipjjaraki.

¿KUNJAMSA JEHOVÁ DIOSAR MUNASIÑASA?

6. ¿‘Kawkïr mandamientow wali jachʼajja’ sasas Jesusajj säna?

6 Jehová Diosarojj chuymatpachwa munasiñasa. Mä kutejja, akham sasaw mä fariseojj Jesusar jisktʼäna: “Yatichiri, ¿kawkïr mandamientos taqet sipansa wali jachʼajja?” sasa. Jesusasti juparojj qhanwa sarakïna: “‘[Jehová] Diosamaruw munäta taqe chuymamampi, taqe almamampi, taqe amuyumampiraki’. Akawa taqet sipansa jachʼa mandamientojja” sasa (Mat. 22:34-38).

7. ¿Kunjamsa Jehová Diosaru 1) taqe chuymampi munassna? 2) taqe almampi munassna? 3) taqe amuyumpi munassna?

7 ‘Taqe chuymamampi, taqe almamampi, taqe amuyumampiraki’ munasiñamawa sasajja, ¿kamsañsa Jesusajj munäna? “Taqe chuymamampi” sasajja kuntï munktan kunjamtï jikjjatasktan uk sañwa munäna. “Taqe almamampi” sasasti, taqpach jakäwisampi luratasampi munasiña sañwa munarakïna. “Taqe amuyumampiraki” sasasti, taqe amtanakasampi, lupʼïwinakasampi muñasiña sañwa munarakïna. Ukhamasti, Jehová Diosarojj taqe kunatï utjkistu ukampiw munasiñasa.

8. Diosar munasiñajja, ¿kun lurañatakis chʼamañchistu?

8 Jiwasatï Jehová Diosar taqe chuymampi, taqe almampi, taqe amuyusampi munasiñäni ukhajja, sapüruw Bibliat yatjjañäni, kuntï Diosajj maykistu uksa sum phoqañäni ukhamarak Diosan Reinopatsa taqe chuymaw yatiyarakiñäni (Mat. 24:14; Rom. 12:1, 2). Ukanaktï  phoqañäni ukhajja, Jehová Diosarojj jukʼamp jakʼachasiñäni (Sant. 4:8). Cheqas kunatsa Diosar munasiñasajj wakisi uka toqet waljaw parlañajj utjaspa, ukampisa jichhajj mä qawqha uñjañäni.

¿KUNATSA JEHOVÁ DIOSAR MUNASIÑASA?

9. ¿Kunatsa Jehová Diosar munasta?

9 Jehová Diosaw jakañsa ukat kunanakatï jakañatak wakiski ukanaksa churistu. Pablojj sänwa: “Jiwasanakajj [Diosïpanwa] jakapjjtanjja, sarnaqapjjaraktanjja, utjapjjaraktansa” sasa (Hech. 17:28). Jehová Diosaw aka suma Oraqe churistu (Sal. 115:16). Juparakiw jakañatakejj manqʼsa, taqe kunsa churistu. Ukatwa apóstol Pablojj Listra markanjja, kʼari diosanakar yupaychirinakarojj akham säna: ‘Jakkir Jehová Diosajj jaqenakarojj yatiyänwa jupan jakatapa, jaqenakar aski luratap toqe. Jupajjay jallsa, suma cosechanaksa churchistojja, ukhamarak walja manqʼañanaksa jiwasanakan kusisiñasataki’ sasa (Hech. 14:15-17). Ukanak uñjasawa ‘taqe kun Luriri Diosasarojj’ munastanjja (Ecl. 12:1).

10. Jesucriston jiwas layku jiwatapatjja, ¿kunjamas jikjjatastanjja?

10 Diosajja Adanat katoqawayktan uka juchampita jiwañampit qhespiyistani (Rom. 5:12). Biblianjja siwa: “Diosajj munasiñapwa uñachtʼayistu, kunapachatejj jiwasanakajj juchanïskäyätan ukapachaw Cristojj jiwasanak layku jiwawayi” sasa (Rom. 5:8). Ukham luratapatjja Jehová Diosar ¡wal yuspärtanjja! Jiwasatï taqe chuyma arrepentisiñäni, ukhamarak Jesucriston loqtasïwipar iyawsasin ukarjam sarnaqañäni ukhajja, Jehová Diosajj perdonistaniwa (Juan 3:16).

11, 12. ¿Kuna suytʼañanaksa Jehová Diosajj churistu?

11 Jehová Diosajj mä suytʼaña churistu, ukatwa chuymasajj kusisita, samarata jikjjatasi (Rom. 15:13). Wiñay jakañ suyktan ukaw yantʼanaka aguantañatakejj yanaptʼistu. Ajllit cristianonakajja, jiwañkama taqe chuyma Diosar servipjjani ukhajja, alajjpachan ‘jakañ coronwa’ katoqapjjani (Apo. 2:10). Ukat Jehová Diosan mayni servirinakapasti aka Oraqenwa mä suma paraison wiñay jakasipjjani (Luc. 23:43). ¿Uk yatisajj kunjamas jikjjatastanjja? ¿Janit chuymasajj kusisita samarata ukhamäki? ¿Janit Diosar jukʼamp munasktan? Cheqas ‘taqe kunatejj askïki ukhamarak cheqäki ukanakajj alajjpach’ Awkisatwa juti (Sant. 1:17).

12 Diosajja, jiwatanakaruw jaktayani ukajj wal kusisiyistu (Hech. 24:15). Cheqas familiasata jan ukajj amigosata maynejj jiwjje ukhajja, wal llakistanjja. Ukampis jiwatat jaktañajj utjkani uk yatiñaw wal chuymachistu, ukatjja janirakiw ‘jan kuna suytʼañanjama’ llakimpi aynachtʼktanti (1 Tes. 4:13). Jehová Diosajj wal jiwatanakar jaktayañ muni, yamas Job chachjam servirinakaparojj jukʼamp jaktayañ muni (Job 14:15). Kunapachatï familianakasasa amigonakasas jaktanjjapjjani ukhajja, wal kusisiñäni. Uk yatisaw alajjpach Awkisarojj jukʼamp munastanjja.

13. ¿Kunjamatsa Jehová Diosan jiwasat llakisitap yattanjja?

13 Jehová Diosajja wal jiwasat llakisi (Salmo 34:6, 18, 19 ukat 1 Pedro 5:6, 7 liytʼañataki). Jupajj taqe chuyma servirinakaparojj yanaptʼapuniwa, ukatwa ‘tamapankir ovejanakjamajja’ jarkʼaqata jikjjatastanjja (Sal. 79:13). Kunanaktï jutïrin lurkani ukanakajj qawqsa munasistu ukwa uñachtʼayistu. Kunapachatï Diosan Reinopan Jesucristojj Reyjam apnaqjjani ukhajja, llakinaksa, tʼaqhesiñanaksa, kuna jan walinakatï akapachan utjki ukanaksa qʼalwa chhaqtayani. Ukat istʼasir jaqenakasti sumankañampi walja bendicionanakampi katoqapjjani (Sal. 72:7, 12-14, 16). ¿Janit ukanak yatiñajj Jehová Diosaru taqe chuymampi, taqe almampi, taqe chʼamampi, taqe amuyumpi munasiñataki chʼamañchkistu? (Luc. 10:27.)

14. ¿Kun lurañasatakis Jehová Diosajj uttʼayistu?

 14 Jehová Diosajj Qhanañchiripatwa uttʼayistu (Isa. 43:10-12). Reinopat yatiyañatakisa, akapachan tʼaqhesirinakaru chuymachäwi arunak yatiyañatakisa Diosaw khitistu, ukatwa Jupar wal munastanjja. Ukhamarus Jehová Diosajj kuntï arski ukjja phoqapuniwa, ukatwa Bibliat parlasajja, jan pächasisa taqe chuyma yatiyaraktanjja (Josué 21:45 ukat 23:14 liytʼañataki). Kunjamtï uñjaniwayktanjja, Jehová Diosat walja bendicionanakwa katoqtanjja, ukaw Jupar munasiñataki chʼamañchistu. Ukampis ¿kunanak lurasasa Jupar munasitas uñachtʼaysna?

¿KUNANAK LURASAS DIOSAR MUNASITAS UÑACHTʼAYSNA?

15. ¿Kunjamsa Bibliat yatjjatañasa yateqtan ukarjam sarnaqañas yanaptʼistu?

15 Bibliatjja sum yatjjatapjjañäni ukatsti ukarjam sarnaqapjjarakiñäni. Ukhamtï lurañäni ukhajja, Diosar munasitasasa arupampi irpayasiñ munatasasa qhanaw amuyasini (Sal. 119:105). Kuna jan walinakan uñjasiñäni ukhajja, akham arunak istʼañaw chuymachtʼistani. Biblianjja siwa: “Diosay, llampʼuptat chuymarojj janiw jumajj jiskʼachktati”. “Tatay, niy lanktasiñampïskäyät ukapachaw, khuyapayasiñamajj yanaptʼitu. Llakinakajjajj walipun yapjjataskän ukapachaw chuymachäwimampejj kusisiyista” sasa (Sal. 51:17; 94:18, 19). Jehová Diosasa Jesusasa tʼaqhesirinakat wal khuyaptʼayasipjje (Isa. 49:13; Mat. 15:32). Bibliat yatjjatasajja, qawqsa Jehová Diosajj jiwasat llakisi ukwa amuytanjja, ukatwa Juparus jukʼampi munastanjja.

16. Diosar sapa kuti mayistan ukhajja, ¿kunjamsa Diosar jukʼamp jakʼachastanjja?

16 Jehová Diosat mayisipjjapuniñäni. Diosar mayistan ukhajja, jukʼampwa ‘mayisitanakasar istʼiri’ Diosarojj jakʼachastanjja (Sal. 65:2). Kunapachatï mayisitanakas istʼatap amuytan ukhajja, Diosarojj jukʼampirakwa munastanjja. Amuytʼañataki, yantʼan uñjastan ukhajja, Diosajj kunjamatsa uka yantʼar atipañjja yanaptʼistuwa, janiw ukhamak jaytkistuti (1 Cor. 10:13). Wali llakitäsina, Jehová Diosar taqe chuyma mayistan ukhajja, ‘Diosajj samarañapwa’ churistu (Fili. 4:6, 7). Awisajj Nehemiasjam chuyma manqhasat Diosar mayisstan ukhasa, istʼarakistuwa (Neh. 2:1-6). Ukhamajja, Diosar jukʼamp mayisiskaktan  ukhamarak kunjamsa Jehová Diosajj mayisitas istʼistu uk amuytan ukhajja, Juparojj jukʼampwa munastanjja, ukatjja yantʼanakan uñjaskañäni ukhasa, Jupar taqe chuymaw confiyañäni (Rom. 12:12).

17. Jehová Diosar munasstan ukhajja, ¿kunjamsa tantachäwinakasar uñjañäni?

17 Taqpach tantachäwinakasaru jan faltasis sarañäni (Heb. 10:24, 25). Israelitanakajj Jehová Diosar istʼañatakisa, jupat yateqañatakisa tantachasipjjapunirïnwa, ukhamata Diosar wali respetompi yupaychapjjañapataki, ukat Leyinakap sum phoqapjjañapataki (Deu. 31:12). Jiwasatï Diosar munasstan ukhajja, munañap phoqañajj janiw chʼamäkiti (1 Juan 5:3 liytʼañataki). Ukhamasti janipuni tantachäwinakasat chhaqasipjjañäniti. Diosar munasiñasajj qalltan utjkistän ukjja, janiw khitis chhaqayañ munktanti (Apo. 2:4).

18. Diosar munasitas laykojja, ¿kun lurañatakis chʼamachasiraktanjja?

18 Jehová Diosan ‘cheqa arunakap’ taqe chuyma yatiyañäni (Gál. 2:5). Jehová Diosar munasitas laykuwa jaqenakar Diosan Reinopat yatiyañatak chʼamachastanjja. Jesucristojj Diosan Reinopan Reyipjamajja, ‘cheqa laykuw’ Jehová Dios toqet saytʼasini (Sal. 45:4; Apo. 16:14, 16). Cheqansa, jaqenakar Diosan munasiñapata ukhamaraki machaq jutïr pachat yatichañajja, ¡wali kusiskañapuniwa! (Mat. 28:19, 20.)

19. ¿Kunatsa irpir chuymaninakaru wali askit uñjañasa?

19 Kuntï taman irpirinakasajj lurapki uk wali askit uñjapjjañäni (Hech. 20:28). Sumaki jakassna ukwa Jehová Diosajj muni, ukatwa irpir chuymaninakar uttʼayi. ‘Jupanakasti thayat imantasiñ samaräwïpjjewa, jachʼa mathapi thayatsti imapjjarakiwa, waña oraqensti uma irpañ jawiranakjamäpjjewa, wasaransti mä jachʼa qalan chʼiwipjamäpjjarakiwa’ (Isa. 32:1, 2). Kunapachatï thayatakis lupitakis jarkʼaqasiñajj utji ukhajja, ¡wali askiwa! Niya ukhamarakiw irpir chuymaninakajja, jan waltʼäwinakan uñjasktan ukhajj Diosar serviskakiñatak yanaptʼistu, chʼamañchtʼarakistu. Irpir chuymaninakar istʼasajja, kunja askitsa jupanakar uñjtan, ukhamaraki Diosarusa Jesucristorusa qawqsa munastan ukwa uñachtʼaytanjja (Efe. 4:8; 5:23; Heb. 13:17).

Jehová Diosajj awatirinak churistu, jupanakajj sapa maynitwa llakisipjje (19 tʼaqa uñjjattʼäta)

DIOSAR JUKʼAMP MUNASISKAKIÑÄNI

20. Diosarutï munasstanjja, ¿kunjamsa Santiago 1: 22-25 qellqat uñjañasa?

20 Jiwasatï Jehová Diosampi sum apasiñäni ukhajja, ‘kuntï Diosajj yatichkistu ukwa lurañäni, janirakiw aleq ischʼukirikïkañäniti’ (Santiago 1:22-25 liytʼañataki). Jiwasatï taqe chuyma yatiyir sarañäni, tantachäwinakansa arstʼarakiñäni ukhajja, Arupar istʼirïtaswa uñachtʼayañäni. Jehová Diosarutï wal munasstanjja Diosan ‘cheqa’ arunakaparojj istʼañasawa, ukwa Jupajj mayirakistu (Sal. 19:7-11).

21. ¿Kunar uñtasitäspasa taqe chuyma mayisitanakasajja?

21 Jehová Diosar munasitas laykuw Jupar sapa kuti mayistanjja. Nayra Israel markanjja, sacerdotenakajj sapüruw incienso Jehová Diosatak naktʼayapjjerïna. Ukatwa David reyejj oracionapat parlkasajj inciensot parlarakpachäna, jupasti sänwa: “Mayisitajjajj inciensor uñtat nayraqatamar makhatanpan, loqatatat amparanakajjasti, jaypʼu loqtäwjamäpan” sasa (Sal. 141:2; Éxo. 30:7, 8). Ukhamasti, Jehová Diosar altʼat chuymampi mayisitasasa, taqe chuyma artʼasitasasa, Diosar jachʼañchatasasa, yuspäratasasa mä suma inciensor uñtatäpan (Apo. 5:8).

22. ¿Kunsa jutïr yatichäwin yatjjataskañäni?

22 Jesusajj Jehová Diosar munasipjjam sasaw säna, ukampis jaqe masimarusti juma kipkarjam munasirakim sasaw sarakïna (Mat. 22:37-39). Kunapachatï Jehová Diosarusa yatichäwinakaparusa munastan ukhajja, jaqe masisar munasiñajj janiw chʼamäkaniti. Ukwa jutïr yatichäwin yatjjataskañäni.