1. ¿Kasa aijiraaka anainjee Jesuu nümaa chi Nüshikai?

NAASHIN Jesuu, aishi maʼin chi Nüshikai nüpüla (Juan 14:31). Otta müshi nia: «[Aishi] maʼi taya nüpüla chi Tashikai» (Juan 5:20). Süpülapünaa nüntüin Jesuu yaa mmapaʼamüin, kakaliashaatashi maʼin nia sünain aʼyatawaa nümaa Jeʼwaa (Prov. 8:30). Suʼunnaa tia, niʼraajashaatain maʼin nukuwaʼipa chi Nüshikai otta aijiraashii maʼin naya napülajiraa.

2. (1) ¿Jaralüinjatü sukuwaʼipaka naaliin wanee wayuu wapüla? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla alinjanain waya nüpüla Jeʼwaa? (3) ¿Jarat tü pütchi ekirajaanajatkalü anain?

² Aire wapüla wanee wayuu, aishi nia wapüla süka süpüshuaʼa waaʼin. Müshi David: «Aijeechi maʼin pia tapüla Jeʼwaa, piakai aapakai tatsüin» (Sal. 18:​1, NM). Müinjatia wakuwaʼipa nümüin Jeʼwaa, alinjachi nia wapüla. Naashin Jeʼwaa, aijeena waya nüpüla müleka woonoole nümaa ( paashajeʼera Deuteronomio 7:​12, 13). ¿Jamüshi süpüla alinjachin wapüla Maleiwa sümaa nnojolin weʼrüin nia? ¿Jarat tü sukuwaʼipakat süpüla alinjachin wapüla Jeʼwaa? ¿Kasa alinjachika aaʼujee nia wapüla? ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla weeʼiyatüin alin wapüla Jeʼwaa?

3, 4. ¿Jamüsü nnojotka kapüleein wamüin alin wapüla Maleiwa?

³ «Chi Maleiwakai, meʼrujusai sütüma wayuu.» (Juan 4:24.) Mayaapejeʼe meʼrujuin chi Maleiwakai, eeshi süpüla alin nia wapüla. Otta  müshia alinjachi wapüla Maleiwa saashin tü Wiwüliakat. Müshi Moisés namüin na israeliitakana: «Alinjachi püpüla Jeʼwaa süka süpüshuaʼa paaʼin, süka süpüshuaʼa pukuwaʼipa otta süka süpüshuaʼa pütsüin» (Deut. 6:​5, NM).

⁴ ¿Eeshiche süpüla alin wapüla Maleiwa? Jamüsaʼa. Nukumajüin waya süpüla waʼwaajüinjachin nia otta müsia niʼitaain suluʼu waaʼin alinjatüin wapüla wayuu. Waʼwaajüle nia, aireejeechia nia wapüla otta talateerü maʼin waaʼin. Müshi Jesuu süchiki tia: «Anataʼaleeshiijaʼa maʼi jia eʼrakana sünain cheʼojaain chi Maleiwakai jümüin, süka jikeroteenain chamüin eere nuluwataain» (Mat. 5:3). Sünain tü karaloukta kanüliakat Man Does Not Stand Alone [El hombre no está solo], müshi Abraham C. Morrison: «Ponusü maʼin waaʼin tü wayuukoluirua sutuma süchajaain Maleiwa sümaa sunoujüin sünain eein nia».

5. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu wanteenain nünain Maleiwa?

⁵ ¿Eeshiche süpüla wantüin nünain Maleiwa? Jamüsaʼa shia. Keeʼireesü naaʼin aleewainjanain waya nümaa. Nüküjüin tia chi aluwataaushikai Pablo wanaa sümaa naashajaain namaa waneeinnua wayuu chejeʼewalii suluʼujee tü mmakat Atenas. Naashin naya wayuukana, choʼujaasü namüin noʼunüinjanain suluʼu tü aʼwaajüleekat sünain aʼwaajaa Atenas, tü namaleiwasekat. Jülüjataa paaʼin chajachire pia naʼaka naya wayuukana wanaa sümaa nüküjüin Pablo namüin nüchiki «chi Maleiwa kakumalakai tü sirumakat sümaa süpüshuaʼa tü kasa eekat chaa iipünaa, tü mmakat sümaa tü kasa eekat süpaʼa». Nüküjüin namüin nnojolin kepiain chi Maleiwakai «suluʼu miichi saainjanainkat wayuu süpüla aʼwaajiain nia». Nümaka süchikijee: «Nünainjee waneeshia wayuu, naainjüin tü wayuukalüirua süpüshuaʼa, tü wattakat saalin shiʼipapaʼa sainküin mmakat, süpüla eeinjatüin shia süpaʼa. Süpülapünaa naainjain shia, niʼitaatüjülia sükaʼiya otta tü shipiapalainjatkat. Nükumajüin shia Maleiwakai süpüla süchajaainjachin nüchikü, kamaʼache süntüle nünain müleka süchajaale maʼi nüchikü. Nnojoishijasa wattain Maleiwakai woulia waneʼewai wakua» (Aluw. 17:24-27). Watta naalii wayuu antaka nünain Maleiwa. Alatüshii suulia siete miyoone shiatapünaamüin aküjülii pütchi nüchiki Jeʼwaa otta aishaatashi maʼin nia napüla.

6. ¿Jarat ‹tü alanaʼaleekat saʼakajee tü pütchi aapünakat nümüin Moisés› naashin Jesuu?

⁶ Nnojoishi aiyaainjachin neʼe wapüla Jeʼwaa. Shiimainjatü tü naaliinkat wapüla. Asakinnüshi Jesuu nutuma wanee fariseo sünain jaralin tü alanaʼaleekat sünainjee tü pütchi aapünakat nümüin Moisés, nümaka Jesuu nümüin: « ‹Alinjachi püpüla Jeʼwaa süka süpüshuaʼa paaʼin, süka süpüshuaʼa pukuwaʼipa otta süka tü jülüjakat paaʼin›. Tüü, shia tü alanaʼaleekat saʼakajee tü pütchi aapünakat nümüin Moisés» (Mat. 22:34-38, NM).

7. ¿Jamaluʼulu alin wapüla Jeʼwaa (1) «süka süpüshuaʼa [waaʼin]»? (2) «süka süpüshuaʼa [wakuwaʼipa]»? (3) «süka tü jülüjakat [waaʼin]»?

⁷ ¿Jamaluʼulu tü nünüikikat Jesuu soʼu nüküjüin alinjachin wapüla Maleiwa «süka süpüshuaʼa [waaʼin]»? Weeʼiyatüinjatü naaliin Maleiwa wapüla süka tü suchuntaakat waaʼin otta tü ojuʼitakat suluʼujee waaʼin. Naashin Jesuu, alinjachi wapüla Jeʼwaa «süka süpüshuaʼa [wakuwaʼipa]». Tia sünainpünaasü süpüshuaʼa tü waaʼinrakat kataiwaʼaya woʼu. Tü wanee kasa nümakat Jesuu shia alinjachin wapüla Jeʼwaa «süka tü jülüjakat [waaʼin]». Tia sünainpünaasü tü kasa wekiiruʼujutkat. Tü nüküjeekat Jesuu shia alinjachin wapüla Jeʼwaa sükajee tü wakuwaʼipakat otta sükajee süpüshuaʼa tü wamaʼanakat.

8. ¿Kasa waaʼinrajatka aire wapüla Maleiwa?

⁸ Müleka aire wapüla Maleiwa süka süpüshuaʼa waaʼin, süka süpüshuaʼa wakuwaʼipa otta tü jülüjakat waaʼin, wekirajaajeerü anain waneepia tü Wiwüliakat, waaʼinreerü süka anakalü akuwaʼipa tü nuluwataakalü anain waya otta waküjeerü tü pütchi anasükat süchiki tü Nuluwataayakat (Mat. 24:14; Roma 12:​1, 2). Waaʼinrüle tia, aleeweena maʼin waya nümaa Jeʼwaa (Sant. 4:8). Wainmashaata tü kasa alinjachikalü aaʼujee wapüla Maleiwa. Wekirajaa sünain waneeirua.

9. ¿Jamüshi aika püpüla Jeʼwaa?

⁹ Nia Jeʼwaa kakumalaka waya otta nia aapaka tü choʼujaakat wamüin. Müshi Pablo: «Nünain Maleiwakai, katoʼuchii waya, waraittüshii waya otta wayuushii waya» (Aluw. 17:28). Nia Jeʼwaa akumajaka tü Mmakat süpüla kepiainjanain waya saaʼu (Sal. 115:16). Naapüinya wamüin eküülü otta waneeirua kasa choʼujaaka wamüin süpüla katüinjatüin woʼu. Müshijeseʼe nüküjüin Pablo namüin na wayuu chejeʼewaliikana Listra, aʼwaajakana maleiwayaasüirua, eein «chi Maleiwa katoʼuchikai». Süchikijee nümaka Pablo: «Nnojoittaapajaʼa nia ooʼulaain suulia eeʼiyataa sünain jaralin nia sükajee tü kasa anasü naaʼinrakat waneepia. Niaʼa aʼititka tü juyakat jaaʼu, otta nia aapaka tü aʼttieekat jümüin juyapü. Je niaʼaya aapaka jümüin tü jikakat waneepia süpüla emirainjanain jia otta talatüinjatüin jaaʼin» (Aluw. 14:15-17). Naapüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa choʼujaakat wamüin, makalaka alinjachin nia wapüla (Ecl. 12:1).

10. ¿Jamajaasü paaʼin sotopa paaʼin naapajiraain nikii Jesuu waaʼu?

¹⁰ Taashishii waya nutuma Maleiwa suulia tü niʼipünaakalü Adán wapüla, tü kaainjalaakat jee tü ouktaakat (Roma 5:12). Müsü tü Wiwüliakat: «Mayaainje kaainjaraliin waya, ouktüshia neʼe [Jesuu] waneepia waaʼujee. Süka tüü, niiʼiyatüin Maleiwa wamüin sünain alin maʼi waya nüpüla» (Roma 5:8). Waapashaatain maʼin tü analuʼutkat nümüin Jeʼwaa saaʼujee naapüin chi Nüchonkai waaʼu. Jee müsia aishaatashi maʼin nia wapüla saaʼujee tia. Müleka wayaawajaale suulia waainjala sümaa weʼitaain waaʼin sünain waakajinnüin nükajee Jesuu, nülatireerü Jeʼwaa sooʼopünaa naaʼin tü waainjalakat (Juan 3:​16, NM).

11, 12. ¿Kasa tü waʼatapajakat nutuma Jeʼwaa?

¹¹ Nüküjüin Jeʼwaa wamüin katüinjatüin woʼu waneepia (Roma 15:13). Sutuma waʼatapajüin katüinjatüin woʼu waneepia, eejiraashii waya sümaa tü ooʼulakünakalü aka wanoula. Jamüshiijaʼa na anoujüshii chainjanakana iipünaa, müleka nachechereʼerüle naaʼin sünain anoujaa waneʼereʼeya ouktapa naya, eejeena nümaa Maleiwa waneepia chaa iipünaa (Alat. Map. 2:10). Otta na wanee anoujüshiikana, eejeena naya waneepia yaa saaʼu tü Mmakat paʼaraiisüpa shia (Luc. 23:​43, NM). ¿Jamüsü waaʼin sutuma tü waʼatapajakat? Talatüsü waaʼin, jimatüsü waaʼin otta aishi wapüla Jeʼwaa, chi asülajakai wamüin kasa anasü (Sant. 1:17).

¹² Nüküjüin Jeʼwaa wamüin susoʼiraajeerüin naaʼin na ouktüshiikana (Aluw. 24:15). Aisü maʼin wamüin nümüliala wanee wapüshi eekai ouktüin. Sutuma watüjaain saaʼu süsoʼiraainjatüin naaʼin na ouktüshiikana, nnojotsü maʼin müliain waaʼin maʼaka naaʼin na manoujüinsaliikana mamülialuuin naaʼin ouktüle napüshi (1 Tes. 4:13). Nüsoʼireʼereein naaʼin Jeʼwaa na ouktüshiikana. Yaaʼaleekajaʼa nayale na aʼyataapuʼukana nümüin maʼaka naaʼin Job (Job 14:15). ¿Jamajaajeerü paaʼin piʼrapa süsoʼiraain naaʼin na wayuukana otta kottiraapa naya namaa nachonnii? ¿Jamajaajeerü paaʼin piʼrapa kottiraain nachikuaʼa na wayuukana namaa na naʼaleewainyuu asoʼiraajeenakana aaʼin? Aireejeechia maʼin wapüla Jeʼwaa süsoʼiraapa naaʼin na ouktüshiikana. Anashaatashi maʼin Jeʼwaa wamüin saaʼu nüküjüin wamüin tü naainjüinjatkat napüleerua na ouktüshiikana.

13. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu jülüjüin waya naaʼin Maleiwa?

¹³ Jülüjüshii waya naaʼin Jeʼwaa ( paashajeʼera Salmo 34:​6, 18, 19 otta 1 Pedro 5:​6, 7). Anasü maʼin tü wakuwaʼipakat sutuma naʼakain waya na wayuu aʼyataakana nümüin Jeʼwaa otta watüja aaʼu nükaaliinjeenain waya müleka waneepiale waya nümaa (Sal. 79:13). Sükajee tü naainjüinjatkat Jeʼwaa mapeena, niiʼiyatüin wamüin sünain alin maʼin waya nüpüla. Jamüshijaʼa nuluwataapa Jesuu yaa saaʼu tü Mmakat, najaʼttireerü wayuu kaainjarannuu, najaʼttireena na aluwataalii müliakana atuma wayuu otta nnojoleerü tü müliaakat. Na wayuu oonookana nümaa Maleiwa aneerü naaʼin otta eejeerü namaʼana süpüshuaʼa tü choʼujaakat namüin süpüla talatüinjatüin naaʼin (Sal. 72:​7, 12-14, 16). Jülüjüle waaʼin tü naainjüinjatkat Jeʼwaa mapeena, aijeechi maʼin nia wapüla süka süpüshuaʼa waaʼin, süka süpüshuaʼa wakuwaʼipa otta süka tü jülüjakat waaʼin (Luc. 10:27).

14. ¿Kasa niʼitaaka anain waya Jeʼwaa?

 ¹⁴ Niʼitaain waya Jeʼwaa süpüla waküjüliin pütchi nüchiki (Is. 43:10-12). Aishi wapüla Jeʼwaa sutuma niʼitaain waya süpüla waʼyataainjanain nümüin otta süpüla waküjüinjanain tü Nünüikikat sümüin wayuu eekai müliain. Wanouja anainrü tü pütchi waküjakat sümüin wayuu otta nnojoishii waya mmoluin seema waküjüin shia. Süka jamüin, nünüikin shia chi Maleiwa shiimainshikai otta ekeraajüsü süpüshuaʼa tü nümakat (paashajeʼera Josué 21:45 otta 23:14). Wekirajaaitpa anain wainmashaatain kasa alinjachika aaʼujee wapüla Maleiwa. ¿Kasakaʼa waaʼinrüinjatüin süpüla weeʼiyatüin alin nia wapüla?

15. ¿Jameerü wakuwaʼipa wekirajaale sünain tü Wiwüliakat otta weʼitaale suluʼu wakuwaʼipa tü wekirajaakalü anain?

¹⁵ Wekirajaainjatü anain waneepia tü Wiwüliakat otta weʼitaainjatü suluʼu wakuwaʼipa tü wekirajaakalü anain. Waaʼinrüle tia, weeʼiyateerü sünain alin wapüla Jeʼwaa sümaa keeʼireein waaʼin shiain oʼunirüin wakuwaʼipa tü Nünüikikat (Sal. 119:105). Jamüsüjaʼa mojule waaʼin sutuma sülatüin wanee kasa mojusü wamüin, atütülaajeerü waaʼin sutuma pütchikat tüü: «Maleiwakalee, nnojoleechi piyouktajaain amaa wanee wayuu eekai mojuin maʼin naaʼin». Otta müsia eesü wanee pütchi müsü mayaa: «Jeʼwaakalee, süka alin taya püpüla anasü taaʼin putuma. Wanaa sümaa shapaain maʼin taaʼin, pümülialüin taya» (Sal. 51:17; 94:​18, 19, NM). Amülialaasü naaʼin Jeʼwaa otta Jesuu naaliin na wayuu müliakana aaʼin (Is. 49:13; Mat. 15:32). Wekirajaale sünain tü Wiwüliakat, weʼreerü jülüjashaanain waya naaʼin Jeʼwaa. Sutuma tia kooʼomüinjeerü maʼin tü naaliinkat wapüla.

16. ¿Jamüsü kooʼomüinjeetka naaliin Jeʼwaa wapüla woʼuraajüle waneepia?

¹⁶ Oʼuraajüinjana waya waneepia. Woʼuraajüle nümüin Maleiwa, kooʼomüinjeerü naaliin wapüla (Sal. 65:2). Wanaa sümaa naapüin wamüin Jeʼwaa tü wachuntakat nümüin, kooʼomüinsü maʼin tü naaliinkat wapüla. Eeshii weʼrüinnale nükaaliinjüin waya Jeʼwaa wanaa sümaa wooʼulakünüin aaʼin (1 Cor. 10:13). Wachuntüle kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa suʼunnaa shapaain waaʼin, aneerü waaʼin nutuma (Filip. 4:​6, 7). Eeshii woʼuraajüinnale nümüin Jeʼwaa suluʼu waaʼin maʼaka naaʼin Nehemías, shiasaʼa süchikijee, weʼrüin nusouktüin shiʼipajee tü wachuntakat nümüin (Neh. 2:1-6). Sutuma wachuntüin waneepia nümüin Jeʼwaa sümaa weʼrüin nusouktüin shiʼipajee tia, kooʼomüinsü  tü naaliinkat wapüla. Otta müsia watüjaajeerü aaʼu nükaaliinjeenain waya weʼrüle müliaa saaliijee tü wanoulakat (Roma 12:12).

17. ¿Kasa woʼuneetka anain waneepia aire wapüla Jeʼwaa?

¹⁷ Oʼunüinjana waya waneepia sünain tü outkajawaakat jee tü outkajawaakat miyoʼu (Heb. 10:​24, 25). Outkajaapuʼushii na israeliitakana süpüla naapajüin nünüiki Jeʼwaa, nekirajaain nünain, naʼwaajüin nia otta noonooin sümaa tü nuluwataakalü anain naya. Jee müsia kojutüinjachin nia namüin (Deut. 31:12). Müleka shiimainre alin wapüla Jeʼwaa, nnojoleerü kapüleein wamüin aaʼinraa tü keeʼireekat naaʼin (paashajeʼera 1 Juan 5:3). Wachajaainjatü sukuwaʼipa süpüla woutkajaain waneepia namaa na wawalayuukana. Ayatüinjachia alin wapüla Jeʼwaa maʼaka saaʼin wekeroloiwaʼaya sünain anoujaa (Alat. Map. 2:4).

18. ¿Kasa waaʼinraka sutuma alin wapüla Maleiwa?

¹⁸ Waküjüinjatü süka süpüshuaʼa waaʼin tü pütchi anasükat (Gal. 2:5). Sutuma alin wapüla Maleiwa waküjüin sümüin wayuu tü kasa naaʼinreetkat Jesuu nuluwataapeena. Soʼu Armagedón atkaajeechi Jesuu «süchiirua tü shiimainkat» (Sal. 45:4 NM; Alat. Map. 16:​14, 16). Talatüsü maʼin waaʼin sünain ekirajaa wayuu nüchiki Maleiwa otta süchiki tü Mma jeket eeinjatkat nutuma (Mat. 28:​19, 20).

19. ¿Jamüsü kojutüinjatka wamüin naʼyataain na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat?

¹⁹ Kojutüinjatü wamüin naʼyataain na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat (Aluw. 20:28). Aneesü wakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa, makalaka niʼitaain na wayuu laülaakana wapüleerua sünain anoujaa. Saashin tü Wiwüliakat, na laülaashiikana «waneʼewai nakua müinjana naya maʼaka saaʼin wanee ounjulaaya suulia jouktai otta suulia juya wawaimaajatü, müshii maʼaka saaʼin wüin palatüsü suluʼu wanee mma jososhiisü, müshii maʼaka saaʼin seemioushi wanee ipa miyoʼu suluʼu wanee mma mainyasat» (Is. 32:​1, 2, NM). Anashaatasü maʼin wamüin eere wanee piichi eere wounjulaainjanain suulia wanee juya wawaimaajatü. Shiasaʼa jaʼishaatale maʼin chi kaʼikai, aneerü maʼin waaʼin suupünaale waya seemioushi wanee ipa miyoʼu. Müsia neʼe tü wakuwaʼipakat nakaaliinjüle jee natütüleʼerüle waaʼin na laülaashiikana suʼunnaa weʼrüin müliaa. Müleka woonoole namaa na laülaashiikana, weeʼiyateerü kojutüin naya wamüin. Otta müsia weeʼiyateerü sünain alin wapüla Maleiwa nümaa Jesuu, chi Wekiipüʼükai (Éf. 4:​8, NM; 5:23; Heb. 13:17).

20. Shiimainre alin püpüla Maleiwa, ¿kaseerü paaʼinraka?

²⁰ Aleewale maʼin waya nümaa Jeʼwaa, oonoojeena waya nümaa sünain waaʼinreerüin süpüshuaʼa tü nümakat ( paashajeʼera Santiago 1:22-25). Waküjüle tü pütchi anasükat, woʼunüle waneepia sünain tü outkajawaakat, shiimain woonooin sümaa tü nümakat Jeʼwaa. Süka alin maʼin nia wapüla, waaʼinrüin süpüshuaʼa tü nuluwataakalü anain waya (Sal. 19:7-11).

21. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla müinjatüin aka saaʼin wunuʼu jemeta eejuu tü wanüikikat nümüin Jeʼwaa?

²¹ Oʼuraajüshii waya waneepia nümüin Jeʼwaa süka alin nia wapüla. Sümaiwa paala, aʼajapuʼushii wunuʼu jemeta eejuu nümüin Jeʼwaa na sacerdoote chajanakana Israel. Naainjüin tia waneepia. Anashaatasü nünüiki David sünain oʼuraajaa, müsü aka saaʼin wunuʼu jemeta eejuu aʼajünaka nümüin Maleiwa. Müshi nia: «Tü tanüikikat sünain oʼuraajaa taasü shiakai saaʼin tü wunuʼu jemeta eejuu aʼajünakat pümüin; tawaʼlapa tajapü iipünaamüin, taasü shiakai saaʼin tü eʼitujuushi asülajünakat pümüin aliikawai» (Sal. 141:​2, NM; Éx. 30:​7, 8). Naapüin Jeʼwaa nünüiki David. Süpüla müinjatüin aka saaʼin wunuʼu jemeta eejuu tü wanüikikat nümüin Jeʼwaa, nnojotsü yaletayaainjatüin waaʼin sünain achuntaa nümüin, ojuʼitajatü suluʼujee waaʼin tü wanüikikat sümaa waapüin tü analuʼutkat nümüin (Alat. Map. 5:8).

22. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain tü wanee ekirajaayakat?

²² Naashin Jesuu, alinjachi wapüla Maleiwa. Akatsaʼa nüküjaleein alinjanain wapüla na wayuukana (Mat. 22:37-38, NM; Mat. 22:39). Sünain tü wanee ekirajaayakat, wekirajaajeerü anain mapüleejeerüin wamüin alin wapüla wayuu müleka aire wapüla Jeʼwaa sümaa kojutüin wamüin nünüiki.