1. Naegbọn Jiwheyẹwhe po Visunnu etọn po tindo owanyi sisosiso na ode awetọ?

JESU KLISTI, Visunnu Jehovah tọn dọmọ: “Yẹn yiwanna Otọ́.” (Joh. 14:31) Jesu sọ dọmọ: “Otọ́ yiwanna Visunnu lọ.” (Joh. 5:20) Enẹ ma dona paṣa mí, na Jesu ko yin “azọ́nwatọgan” Jiwheyẹwhe tọn na owhe madosọha lẹ whẹpo do wá aigba ji. (Howh. 8:30) Dile Jehovah po Jesu po to azọ́nwa dopọ, Visunnu lọ plọn jẹhẹnu Otọ́ etọn tọn susu lẹ bo tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado yiwanna ẹn. Na nugbo tọn, gbẹdido pẹkipẹki zọ́n bọ yé omẹ awe lẹ tindo owanyi sisosiso na ode awetọ.

2. (a) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yiwanna mẹde? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?

² Nado tindo owanyi na mẹde zẹẹmẹdo nado tindo numọtolanmẹ sisosiso na mẹlọ. Psalm-kantọ Davidi jihàn dọmọ: “Yẹn na yiwanna we, OKLUNỌ huhlọn ṣie.” (Ps. 18:1) Numọtolanmẹ he mí dona tindo na Jiwheyẹwhe niyẹn, na ewọ yiwanna mí wutu. Eyin mí setonuna Jehovah, e na yiwanna mí. (Hia Deutelonomi 7:12, 13.) Ṣigba, to whenuena e yindọ mí ma sọgan mọ Jiwheyẹwhe, be mí sọgan yiwanna ẹn nugbonugbo ya? Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yiwanna Jehovah? Naegbọn mí dona yiwanna ẹn? Podọ nawẹ mí  sọgan dohia dọ mí yiwanna Jiwheyẹwhe gbọn?

3, 4. Naegbọn mí sọgan yiwanna Jehovah?

³ “Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe,” enẹwutu mí ma sọgan mọ ẹn. (Joh. 4:24) Etomọṣo, mí sọgan yiwanna Jehovah, podọ Owe-wiwe lẹ dotuhomẹna mí nado yiwanna ẹn. Di apajlẹ, Mose dọna Islaelivi lẹ dọmọ: “Hiẹ bo na yí ayiha towe lẹpo, po alindọn towe lẹpo po, po hlọnhlọn towe lẹpo po, do yiwanna OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe.”—Deut. 6:5.

⁴ Naegbọn mí sọgan tindo owanyi sisosiso na Jiwheyẹwhe? Na ewọ dá mí to aliho de mẹ nado nọ tindo nuhudo gbigbọmẹ tọn bosọ na mí nugopipe nado nọ do owanyi hia. Eyin mí hẹn pekọ wá na nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn ganji, owanyi he mí tindo na Jehovah nọ siso deji bọ mí nọ tindo ayajẹ. Jesu dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ mẹhe yọnẹn dọ yé tindo nuhudo gbigbọmẹ tọn lẹ, na yetọn wẹ ahọluduta olọn tọn.” (Mat. 5:3) Weyọnẹntọ A. C. Morrison dọ gando nuhe mẹdelẹ nọ ylọdọ ojlo jọwamọ tọn he gbẹtọvi lẹ nọ tindo nado basi sinsẹ̀n go dọmọ: “Nujiawu wẹ e yin nado mọdọ gbẹtọvi lẹ lẹdo aihọn pé nọ dín mẹhe yin nupojipetọ de bosọ nọ tindo yise to ewọ mẹ.”—Man Does Not Stand Alone.

5. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ e ma yin ovọ́ nado dín Jiwheyẹwhe?

⁵ Be ovọ́ wẹ e yin nado dín Jiwheyẹwhe ya? Lala, na ewọ jlo dọ mí ni dín emi mọ. Apọsteli Paulu hẹn enẹ họnwun to whenue e dekunnuna pipli de to Aleopagu, fie yè sọgan mọ Parthénon hlan te, yèdọ tẹmpli de he yin kinklandovo na yẹwhe-yọnnu Athéna to Atẹni hohowhenu tọn. Mí ni dọ dọ a tin to finẹ to whenue Paulu to hodọ gando “Jiwheyẹwhe he basi aihọn po nuhe tin to e mẹ lẹpo po” go bo dohia dọ Ewọ “ma nọ nọ̀ tẹmpli he yè yí alọ do basi lẹ mẹ gba.” Apọsteli lọ yidogọ dọ Jiwheyẹwhe “hẹn akọta gbẹtọ tọn lẹpo wá sọn omẹ dopo mẹ, nado nọ nọ̀ nukunmẹ aigba tọn pete ji, ewọ sọ de ojlẹ dide lẹ bosọ na dogbó fininọ tọn gbẹtọ lẹ, na yé nido dín Jiwheyẹwhe, eyin yé sọgan dín in vẹkuvẹku bo mọ ẹn nugbonugbo, dile etlẹ yindọ, na nugbo tọn, ewọ ma dẹn do dopodopo mítọn.” (Owalọ 17:24-27) E họnwun dọ gbẹtọvi lẹ sọgan dín Jiwheyẹwhe mọ. Kunnudetọ Jehovah tọn he hugan 7 500 000 lẹ ko dín in bo “mọ ẹn nugbonugbo,” podọ yé sọ yiwanna ẹn nugbonugbo.

6. Etẹwẹ Jesu ylọdọ “gbedide lọ he klohugan bosọ yin tintan”?

⁶ Mí dona yiwanna Jehovah sọn ahun mẹ wá. Jesu hẹn enẹ họnwun to whenue Falesi de kanse e dọmọ: “Mẹplọntọ, gbedide tẹwẹ klohugan to Osẹ́n lọ mẹ?” Jesu gblọn dọmọ: “‘Hiẹ dona yí ahun towe lẹpo, alindọn towe lẹpo, podọ ayiha towe lẹpo do yiwanna Jehovah Jiwheyẹwhe towe.’ Ehe wẹ gbedide lọ he klohugan bosọ yin tintan.”—Mat. 22:34-38.

7. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yiwanna Jiwheyẹwhe (a) po ‘ahun mítọn lẹpo’ po? (b) po ‘alindọn mítọn lẹpo’ po? (c) po ‘ayiha mítọn lẹpo’ po?

⁷ Etẹ dọ wẹ Jesu te to whenue e dọ dọ mí dona yí ‘ahun mítọn lẹpo’ do yiwanna Jiwheyẹwhe? Nuhe dọ e te wẹ yindọ mí dona yiwanna Jehovah po ahun yẹhiadonu tọn mítọn po, ehe nọ yinuwado ojlo po numọtolanmẹ mítọn lẹ po ji. Mí sọ dona yí ‘alindọn mítọn lẹpo’ kavi gbẹzan mítọn blebu do yiwanna ẹn. Humọ, mí dona yí ‘ayiha mítọn lẹpo,’ yèdọ nugopipe apọ̀nmẹ tọn mítọn lẹpo do yiwanna Jiwheyẹwhe. Do glido, mí dona yí míde pete po nuhe mí tindo lẹpo po do yiwanna Jehovah.

8. Eyin mí yiwanna Jiwheyẹwhe to gigọ́ mẹ, etẹwẹ enẹ na whàn mí nado wà?

⁸ Eyin mí yí ahun, alindọn, po ayiha mítọn lẹpo po do yiwanna Jiwheyẹwhe, mí na nọ yí sọwhiwhe do plọn Ohó etọn, bo nọ yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ lẹndai etọn sọn ahun mẹ wá, bosọ nọ lá wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn po zohunhun po. (Mat. 24:14; Lom. 12:1, 2)  Eyin mí yiwanna Jehovah sọn ahun mẹ wá mí na dọnsẹpọ ẹ dogọ. (Jak. 4:8) Nugbo wẹ dọ mí ma sọgan slẹ whẹwhinwhẹ́n he wutu mí dona yiwanna Jiwheyẹwhe lẹpo. Etomọṣo, mì gbọ mí ni gbadopọnna vude to yé mẹ.

9. Naegbọn hiẹ do yiwanna Jehovah he yin Mẹdatọ podọ Awuwledainanutọ mítọn?

⁹ Jehovah wẹ Mẹdatọ mítọn podọ Awuwledainanutọ mítọn. Paulu dọmọ: “Gbọn ewọ dali wẹ mí tindo ogbẹ̀ bo nọ yì bosọ tin.” (Owalọ 17:28) Jehovah wẹ na mí aigba whanpẹnọ mítọn. (Ps. 115:16) E sọ nọ wleawuna núdùdù po nudevo he sin hudo mí tindo nado sọgan nọgbẹ̀ lẹ po. Abajọ Paulu do dọna boṣiọ-sẹ̀ntọ he tin to Listla lẹ dọ “Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ . . . wleawuna kunnudenu de gbọn onú dagbe he e wà lẹ gblamẹ, bo nọ na mì jikun sọn olọn podọ ojlẹ sinsẹ́n susugege lẹ tọn, bosọ na núdùdù susugege mì bo yí ayajẹ do gọ́ ahun mìtọn.” (Owalọ 14:15-17) Be enẹ ma yin whẹwhinwhẹ́n de nado yiwanna Mẹdatọ Daho mítọn podọ Awuwledainanutọ owanyinọ mítọn ya?—Yẹwh. 12:1.

10. Na Jiwheyẹwhe hẹn ẹn yọnbasi nado de ylando po okú po sẹ̀ wutu, etẹwẹ e jẹ dọ mí ni wà?

¹⁰ Jiwheyẹwhe hẹn ẹn yọnbasi nado de ylando po okú po he mí dugu etọn sọn Adam dè sẹ̀. (Lom. 5:12) Na nugbo tọn, “Jiwheyẹwhe do owanyi ede tọn hia mí to enẹ mẹ dọ, dile mí gbẹ́ to ylandonọ yin, Klisti kú na mí.” Matin ayihaawe, mí yiwanna Jehovah sisosiso, na e hẹn ẹn yọnbasi na mí nado mọ jona ylando mítọn lẹ tọn yí eyin mí lẹnvọjọ bo do yise hia to avọ́sinsan ofligọ Jesu Klisti tọn mẹ.—Joh. 3:16.

11, 12. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah na mí todido te?

¹¹ Jehovah ‘nọ namẹ todido he nọ yí ayajẹ po jijọho po do gọ́ mí mẹ.’ (Lom. 15:13) Todido he Jiwheyẹwhe na mí nọ gọalọna mí nado doakọnna whlepọn yise tọn lẹ. Mẹyiamisisadode he do yede hia taidi ‘nugbonọ, yèdọ kakajẹ okú lẹ, na mọ jẹgbakun ogbẹ̀ olọn mẹ tọn yí.’ (Osọ. 2:10) Mẹhe tindo todido aigba ji tọn bo hẹn tenọgligo lẹ na duvivi dona susu tọn to Paladisi mẹ to aigba ji kakadoi. (Luku 23:43) Numọtolanmẹ tẹwẹ mí nọ tindo gando todido mọnkọtọn lẹ go? Be mí ma gọ́ na ayajẹ po jijọho po bo yiwanna Mẹhe nọ na mí “nunina dagbe lẹpo gọna nunina pipé lẹpo” ya?—Jak. 1:17.

¹² Jiwheyẹwhe na mí todido fọnsọnku tọn he nọ miọnhomẹna mí. (Owalọ 24:15) Nugbo wẹ dọ mí nọ blawu tlala eyin mẹyiwanna mítọn de kú, ṣigba na mí tindo todido fọnsọnku tọn wutu, ‘mí ma nọ blawu di mẹhe ma tindo todido lẹ.’ (1 Tẹs. 4:13) Na Jehovah Jiwheyẹwhe yiwanna mí wutu, e tindo ojlo vẹkuvẹku nado fọ́n oṣiọ lẹ, titengbe nugbonọ lẹ taidi Job dodonọ lọ. (Job 14:15) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayajẹ he mí na tindo to whenue mí na dokuavọna mẹhe fọnsọnku lẹ nado wá nọgbẹ̀ to aigba ji. Lehe mí yiwanna Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn he na mí todido jiawu fọnsọnku tọn do sọ!

13. Kunnudenu tẹwẹ dohia dọ Jiwheyẹwhe nọ hò mítọn pọ́n nugbonugbo?

¹³ Jehovah nọ hò mítọn pọ́n nugbonugbo. (Hia Psalm 34:6, 18, 19; 1 Pita 5:6, 7.) Na mí yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe owanyinọ mítọn tin to gbesisọ mẹ to whepoponu nado gọalọna mẹhe yin nugbonọ na ẹn lẹ wutu, mí nọ tindo numọtolanmẹ hihọ́ tọn taidi ‘lẹngbọ yìndugbo etọn tọn lẹ.’ (Ps. 79:13) Humọ, nuhe Jiwheyẹwhe na wà na mí gbọn Ahọluduta Mẹsia tọn gblamẹ lẹ nasọ hẹn owanyi he ewọ tindo na mí họnwun dogọ. To whenue Ahọlu dide etọn, Jesu Klisti na ko de danuwiwa, kọgbidinamẹ po kanyinylan po sọn aigba ji godo, gbẹtọvi tonusetọ lẹ na tindo jijọho po vivomẹninọ po kakadoi. (Ps. 72:7, 12-14, 16) Be todido mọnkọtọn lẹ ma na mí whẹwhinwhẹ́n nado yí ahun, alindọn, huhlọn, po ayiha lẹpo po do yiwanna Jiwheyẹwhe mẹtọnhopọntọ mítọn ya?—Luku 10:27.

14. Lẹblanulọkẹyi daho tẹwẹ Jiwheyẹwhe na mí?

¹⁴ Jehovah na mí lẹblanulọkẹyi daho lọ nado yin Kunnudetọ etọn lẹ. (Isa. 43:10-12)  Mí yiwanna Jiwheyẹwhe, na e na mí dotẹnmẹ hundote nado nọgodona nupojipetọ-yinyin etọn podọ nado lá todido nujọnu tọn na gbẹtọ lẹ to aihọn ylankan ehe mẹ. Humọ, mí sọgan yí yise po nujikudo po do dọho, na mí to wẹndagbe he sinai do Ohó Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn ji lá wutu, mẹhe opagbe etọn ma nọ gboawupo gbede. (Hia Jọṣua 21:45; 23:14.) Na nugbo tọn, dona po whẹwhinwhẹ́n he wutu mí do nọ yiwanna Jehovah lẹ po sù taun. Ṣigba, nawẹ mí sọgan dohia dọ mí yiwanna ẹn gbọn?

15. Nawẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn pinplọn po yíyí i do yizan mẹ po sọgan gọalọna mí gbọn?

¹⁵ Nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn po sọwhiwhe po bo nọ yí i do yizan mẹ. Mọwiwà nọ dohia dọ mí yiwanna Jehovah bosọ jlo nugbonugbo dọ ohó etọn ni yin ‘hinhọ́n hlan omọ́-liho mítọn.’ (Ps. 119:105) Eyin mí to pipehẹ ayimajai, hogbe jidenamẹ tọn delẹ nọ miọnhomẹna mí taidi ehelẹ: “Ayiha gbigbà finfinyọ́n, Jiwheyẹwhe E, hiẹ ma to na vlẹ gba.” “OKLUNỌ E, dagbewanyi towe hẹn mi dote. To gege tùmajai ṣie lẹ tọn mẹ to yẹn homẹ homẹmiọn towe lẹ hẹn homẹ ṣie hùn.” (Ps. 51:17; 94:18, 19) Jehovah nọ do lẹblanu hia mẹhe to yaji lẹ, podọ onú gbẹtọ lẹ tọn nọ wàlẹblanu na Jesu lọsu. (Isa. 49:13; Mat. 15:32) Biblu pinplọn sọgan gọalọna mí nado yọnẹn dọ Jehovah nọ hò mítọn pọ́n bọ mílọsu nọ yin whinwhàn nado tindo owanyi sisosiso na ẹn.

16. Nawẹ dẹ̀hiho whẹwhẹ sọgan hẹn owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe siso dogọ gbọn?

¹⁶ Nọ hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe whẹwhẹ. Odẹ̀ mítọn lẹ nọ dọ̀n mí sẹpọ Mẹlọ he “nọ sè odẹ̀.” (Ps. 65:2) Eyin mí doayi e go dọ Jiwheyẹwhe to gblọndo na na odẹ̀ mítọn lẹ, owanyi he mí tindo na ẹn nọ sinyẹn deji. Di apajlẹ, mí sọgan ko doayi e go dọ ewọ ma nọ dike mí ni yin whiwhlepọn zẹ̀ nuhe mí sọgan doakọnna go. (1 Kọl. 10:13) To whenue mí tindo nuhahun bo vẹ̀ Jehovah vẹkuvẹku to odẹ̀ mẹ, mí sọgan tindo “jijọho Jiwheyẹwhe tọn” he ma pé awe. (Flp. 4:6, 7) To whedelẹnu, mí sọgan hodẹ̀ do homẹ dile Nẹhemia wà do, bo na wá mọdọ Jehovah sè odẹ̀ lọ. (Nẹh. 2:1-6) Eyin mí nọ “sinyẹnlin to odẹ̀ mẹ” bo doayi e go dọ Jehovah to gblọndo na na obiọ mítọn lẹ, owanyi he mí tindo na ẹn nọ siso dogọ, podọ mí sọ nọ tindo jide mlẹnmlẹn dọ ewọ  na gọalọna mí nado doakọnna whlepọn yise tọn devo lẹ.—Lom. 12:12.

17. Eyin mí yiwanna Jiwheyẹwhe, nukun tẹwẹ mí na nọ yí do pọ́n opli lẹ yìyì?

¹⁷ Nọ yì opli po plidopọ lẹ po to gbesisọ mẹ. (Heb. 10:24, 25) Islaelivi lẹ nọ pli dopọ nado dotoai bo plọnnu gando Jehovah go nado sọgan dibusi i bo setonuna Osẹ́n etọn. (Deut. 31:12) Eyin mí yiwanna Jiwheyẹwhe nugbonugbo, nuyiwa sọgbe hẹ ojlo etọn ma na pẹnagbàn mí. (Hia 1 Johanu 5:3.) Enẹwutu, mì gbọ mí ni ma nọ yí nukunpẹvi do pọ́n opli lẹ yìyì gbede blo. Mí ma jlo dọ nudepope ni hẹn mí nado jo owanyi he mí tindo na Jehovah to tintan whenu do.—Osọ. 2:4.

18. Etẹwẹ owanyi he mí tindo na Jiwheyẹwhe nọ whàn mí nado wà?

¹⁸ Nọ lá “nugbo wẹndagbe lọ tọn” po zohunhun po. (Gal. 2:5) Owanyi he mí tindo na Jiwheyẹwhe nọ whàn mí nado dọho gando Ahọluduta Mẹsia tọn go. To Amagẹdọni, Jesu he yin Ahọlu dide Jiwheyẹwhe tọn na yiavùnlọna jlọjẹ Jehovah tọn nado dugán. (Ps. 45:4; Osọ. 16:14, 16) Ayajẹ nankọ die nado tindo mahẹ to gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi mẹ gbọn alọgigọna yé nado yọ́n owanyi he Jiwheyẹwhe tindo na mí po aihọn yọyọ he e dopagbe etọn na mí po dali!—Mat. 28:19, 20.

19. Naegbọn mí dona yọ́n pinpẹn etọn dọ Jehovah de mẹho agun tọn lẹ nado nọ yìn apó etọn?

¹⁹ Nọ yọ́n pinpẹn tito he Jiwheyẹwhe basi nado yìn apó etọn tọn. (Owalọ 20:28) Na dagbemẹninọ mítọn nọ duahunmẹna Jehovah to whelẹponu wutu, e na mí mẹho agun tọn lẹ. Mẹho agun tọn lẹ “taidi otẹn whiwhla tọn sọn jẹhọn nu, bẹtẹn sọn yujẹhọn nu; di otọ̀ osin tọn to ofi húhú, di oyẹ̀ awinyan daho tọn to aigba húhú ji.” (Isa. 32:1, 2) Lehe mí nọ yọ́n pinpẹn ohọ̀ de tọn to yujẹhọn kavi jikun sinsinyẹn de whenu do sọ! To whenue owhè hùn sinsinyẹn mí nọ dopẹ́ dọ mí mọ yẹtẹn de he na basi hihọ́na mí. Mọdopolọ, mẹho agun tọn lẹ nọ gọalọna mí bosọ nọ miọnhomẹna mí to gbigbọ-liho. Gbọn tonusisena mẹhe to anadenanu to ṣẹnṣẹn mítọn lẹ dali, mí nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn ‘sunnu he yin ninamẹ di nunina’ enẹlẹ tọn bo nọ do kunnudenu hia dọ mí yiwanna Jiwheyẹwhe po Klisti he yin Ota agun lọ tọn po.—Efe. 4:8; 5:23; Heb. 13:17.

20. Eyin a yiwanna Jiwheyẹwhe, nawẹ a na yinuwa sọgbe hẹ Jakọbu 1:22-25 gbọn?

²⁰ Eyin a yiwanna Jehovah, a na yin ‘basitọ ohó lọ tọn, e ma yin sisètọ kẹdẹ gba.’ (Hia Jakọbu 1:22-25.) Mẹhe yin “basitọ ohó lọ tọn” nọ tindo yise he nọ de sinsẹ́n delẹ tọ́n taidi yẹwhehodidọ po zohunhun po gọna mahẹ tintindo to opli agun tọn lẹ mẹ. Eyin hiẹ yiwanna Jiwheyẹwhe nugbonugbo, a na nọ setonuna “osẹ́n pipé” Jehovah tọn, ehe bẹ nuhe e biọ to asi we lẹpo hẹn.—Psalm 19:7-11.

21. Etẹ go wẹ odẹ̀ ahundopo tọn towe lẹ sọgan yin yiyijlẹdo?

²¹ Owanyi tintindo na Jehovah Jiwheyẹwhe na whàn we nado nọ hodẹ̀ ahundopo tọn hlan ẹn whẹwhẹ. To whenue Psalm-kantọ Davidi to nulẹnpọn gando nuyọnwan mimẹ̀ he nọ yin bibasi egbesọegbesọ to Osẹ́n Mose tọn glọ go, e jihàn dọmọ: “Gbọ odẹ̀ ṣie ni yin zizedai, di nuyọnwan to nukọn towe [Jehovah]; podọ zizedaga alọ ṣie tọn di avọ́nunina jinulili whèjai tọn.” (Ps. 141:2; Eks. 30:7, 8) Na obiọ whiwhẹ tọn towe lẹ, ovẹ̀ vẹkuvẹku towe lẹ, podọ hogbe pipà po pẹdido ahundopo tọn he a nọ dọ hlan Jiwheyẹwhe lẹ po ni taidi owán vivi nuyọnwan tọn he nọtena odẹ̀ he yin alọkẹyi lẹ.—Osọ. 5:8.

22. Owanyi tẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ he bọdego mẹ?

²² Jesu dọ dọ mí dona yiwanna Jiwheyẹwhe po kọmẹnu mítọn po. (Mat. 22:37-39) Dile mí na mọ do to whenue mí na to hodọdo jẹhẹnu ehe ji to hosọ he bọdego mẹ, owanyi he mí tindo na Jehovah po nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ po na gọalọna mí nado nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ to aliho dagbe mẹ podọ nado do owanyi hia kọmẹnu mítọn lẹ.