Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

‘No Mũhaka Wende Jehova Ngai Waku’

‘No Mũhaka Wende Jehova Ngai Waku’

“Enda Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na gwĩciria gwaku guothe.”—MAT. 22:37.

1. Nĩ kĩĩ gĩatũmire wendo gatagatĩ ka Ngai na Mũriũ ũkũre?

JESU KRISTO akĩaria ũhoro wa ũkuruhanu wake na Jehova, oigire ũũ: “Nĩnyenda Ithe witũ.” (Joh. 14:31) Agĩcoka akiuga ũũ: “Ithe nĩenda Mũriũ.” (Joh. 5:20) Ũndũ ũcio ti wa kũgegania tondũ mĩaka mĩingĩ mbere ya gũka gũkũ thĩ, Jesu ‘aateithagĩrĩria Ngai gũthondeka maũndũ.’ (Thim. 8:30)(The Holy Bible in Gĩkũyũ Language) Hĩndĩ ĩrĩa Jehova na Jesu maarutithanagia wĩra, Mũriũ ũcio nĩ eerutire maũndũ maingĩ megiĩ ngumo cia Ithe, na nĩ ũndũ ũcio akĩgĩa na itũmi nyingĩ cia kũmwenda. Ma nĩ atĩ, ũrata wao wa hakuhĩ mũno nĩ watũmire wendo wao ũthiĩ na mbere gũkũra.

2. (a) Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo Ngai atwende? (b) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria?

2 Mwandĩki wa Thaburi Daudi aainire ũũ: “Nĩngwendete mũno, wee Jehova, o wee hinya wakwa.” (Thab. 18:1) O na ithuĩ ũguo noguo twagĩrĩirũo nĩ kwenda Ngai, tondũ nĩ atwendete. Jehova oigĩte atĩ twamwathĩkĩra, nĩ arĩtuonagia atĩ nĩ atwendete. (Thoma Gũcokerithia Maathani 7:12, 13.) Tondũ tũtingĩhota kũmuona-rĩ, hihi no tũhote kũmwenda? Kwenda Jehova nĩ kuuga atĩa? Twagĩrĩirũo kũmwenda nĩkĩ? Na tũngĩhota atĩa kuonania wendo witũ harĩ Jehova?

 HIHI NO TŨHOTE KWENDA NGAI?

3, 4. Nĩkĩ no tũhote kwenda Jehova?

3 “Ngai nĩ roho,” na nĩ ũndũ ũcio tũtingĩhota kũmuona na maitho. (Joh. 4:24) O na kũrĩ ũguo, no tũhote kũmwenda, na Maandĩko nĩ matwĩraga twĩke ũguo. Kwa ngerekano, Musa eerire Aisiraeli ũũ: “Nawe enda Jehova Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, o na hinya waku wothe.”—Gũcok. 6:5.

4 Twagĩrĩiũo kuonania wendo mũnene harĩ Ngai nĩkĩ? Nĩ tondũ aatũmbire tũrĩ na merirĩria ma kũmũthathaiya na agĩtũhe ũhoti wa kuonania wendo. Hĩndĩ ĩrĩa merirĩria macio mahingio ũrĩa kwagĩrĩire, wendo witũ harĩ we nĩ wongererekaga na tũgakorũo na gĩtũmi kĩega gĩa gũkena. Jesu oigire ũũ: “Gũkena-rĩ, nĩ arĩa mahũtagĩra maũndũ marĩa ma ũthingu, na makamanyotera, nĩ gũkorũo nĩ makahũnio.” (Mat. 5:6) Thĩinĩ wa ibuku rĩake rĩtagwo Man Does Not Stand Alone, A. C. Morrison oigire atĩ nĩ ũndũ wa magegania kuona atĩ hingo ciothe andũ nĩ makoretwo magĩcaria na magĩtĩkia Ngai. O ta mwandĩki ũcio, andũ aingĩ nĩ metĩkĩtie atĩ andũ maciaragwo marĩ na merirĩria ma kũmenya Ngai.

5. Tũmenyaga atĩa atĩ gũcaria Ngai ti wĩra wa tũhũ?

5 Hihi gũcaria Ngai nĩ wĩra wa tũhũ? Aca, tondũ we nĩ endaga tũgĩe na ũkuruhanu wa hakuhĩ nake. Mũtũmwo Paulo nĩ onanirie ũndũ ũcio wega rĩrĩa aahunjagĩria gĩkundi kĩmwe thĩinĩ wa Athene. Aingĩ ao maathiaga hekarũ-inĩ gũthathaiya ngai yetagwo Athena. Ĩndĩ Paulo aamerire atĩ no mahote kũmenya Ngai ũrĩa wa ma “ũrĩa wombire thĩ o na indo ciothe iria irĩ kuo,” agĩcoka akĩmeera atĩ Ngai ũcio “ndatũũraga hekarũ ciakĩtwo na moko ma andũ.” Ningĩ atĩ “nĩwe watũmire andũ a ndũrĩrĩ ciothe moime thĩinĩ wa mũndũ ũmwe, nĩguo matũũre kũndũ guothe gũkũ thĩ, aarĩkia gũtua matukũ mao marĩa maathĩrĩirũo, o na mĩhaka ya kũndũ kwao gwa gũtũũra: nĩ getha marongoragie Ngai makĩhambatagĩria marore kana hihi maahota kũmuona, o na atakĩrĩ haraya na mũndũ o na ũmwe witũ.” (Atũm. 17:24-27) Ma nĩ atĩ, andũ no mahote kuona Ngai. Aira a Jehova makĩria ma milioni mũgwanja na nuthu nĩ ‘mahotete kũmuona’ na nĩ mamwendete mũno.

KWENDA JEHOVA NĨ KUUGA ATĨA?

6. Jesu oigire “rĩathani rĩrĩa inene, na rĩa mbere” nĩ rĩrĩkũ?

6 Wendo witũ harĩ Jehova wagĩrĩirũo kuuma ngoro. Jesu nĩ onanirie ũndũ ũcio wega rĩrĩa oririo nĩ Mũfarisai ũmwe ũũ: “Mũrutani, rĩathani rĩrĩa inene watho-inĩ nĩ rĩrĩkũ?” Jesu aamũcokeirie ũũ: “Enda Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na gwĩciria gwaku guothe. Rĩu nĩrĩo rĩathani rĩrĩa inene, na rĩa mbere.”—Mat. 22:34-38.

7. Nĩ kuuga atĩa kwenda Jehova na (a) ‘ngoro itũ yothe’? (b) ‘muoyo witũ wothe’? (c) ‘gwĩciria gwitũ guothe’?

7 Jesu eendaga kuuga atĩa rĩrĩa oigire atĩ no mũhaka twendage Ngai na ‘ngoro yothe’? Eendaga kuonania atĩ no mũhaka twendage Jehova na ngoro itũ yothe ya mũhaano, ũguo nĩ kuuga mathugunda na merirĩria maitũ. Ningĩ no mũhaka tũmwende na ‘muoyo witũ wothe,’ ũguo nĩ kuuga ũtũũro na maũndũ maitũ mothe. Makĩria ma ũguo, no mũhaka tũmwende na ‘gwĩciria gwitũ guothe,’ ũguo nĩ kuuga matarania maitũ mothe. Na njĩra nguhĩ, twagĩrĩirũo kwenda Jehova biũ tũtetigĩirie.

8. Kwenda Ngai na ngoro itũ yothe kũrĩtũtindĩkaga gwĩka atĩa?

8 Angĩkorũo nĩ twendete Jehova na ngoro, muoyo, na gwĩciria gwitũ guothe, tũrĩthomaga Kiugo gĩake na kĩyo, tũkahingia wendi wake na ngoro yothe, na tũkahunjia ũhoro mwega wa Ũthamaki tũrĩ na kĩyo. (Mat. 24:14; Rom. 12:1, 2) Kwenda Jehova na ngoro itũ yothe nĩ kũrĩtũmaga tũmũkuhĩrĩrie. (Jak. 4:8) Ma nĩ atĩ, tũtingĩhota kũgweta  itũmi ciothe cia kwenda Ngai. O na kũrĩ ũguo, rekei twarĩrĩrie imwe cia cio.

TWAGĨRĨIRŨO KWENDA JEHOVA NĨKĨ?

9. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wende Jehova arĩ Mũũmbi na Mũtũhei mabataro maitũ?

9 Jehova nĩwe Mũũmbi witũ na Mũtũhei mabataro maitũ. Paulo oigire ũũ: “Nĩ thĩinĩ wake we tũtũũraga muoyo, na tũkagĩa na hinya wa gwĩtwara, na wa gũikaraga tũrĩ o ho.” (Atũm. 17:28) Jehova nĩ atũheete thĩ njega ĩgatuĩka mũciĩ witũ. (Thab. 115:16) Ningĩ nĩ atũheaga irio na indo ingĩ iria tũbataraga nĩguo tũtũũre muoyo. Nĩkĩo Paulo eerire athathaiya a mĩhianano itũũra-inĩ rĩa Lusitera atĩ ‘Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo ndaigana gwĩtiga atarĩ na ũira wa atĩ arĩ ho, nĩ ũndũ wa ũrĩa aatuganaga, akamuuragĩria mbura yumĩte igũrũ na akamũrehagĩre imera cia gũciaraga irio, nĩguo mũhũnio wega, na ngoro cianyu ciiyũrũo nĩ gĩkeno.’ (Atũm. 14:15-17) Na githĩ kĩu ti gĩtũmi kĩega gĩa kwenda Mũũmbi witũ na Mũtũhei mabataro maitũ?—Koh. 12:1.

10. Twagĩrĩirũo kuona atĩa mũbango wa Ngai wa gũtwehereria mehia na gĩkuũ?

10 Ngai nĩ abangĩte gũtwehereria mehia na gĩkuũ kĩrĩa twagaire kuuma kũrĩ Adamu. (Rom. 5:12) Hatarĩ nganja, “ũndũ ũrĩa Ngai onanĩtie ũtwendi wake naguo-rĩ, nĩ ũyũ, atĩ Kristo aatũkuĩrĩire rĩrĩa twatũire tũrĩ o ehia.” (Rom. 5:8) Ma nĩ atĩ, tũiguaga twendete Jehova mũno tondũ nĩ atũmaga kũhoteke tuoherũo mehia rĩrĩa twerira biũ na tũonania wĩtĩkio harĩ igongona rĩa ũkũũri rĩa Jesu.—Joh. 3:16.

11, 12. Nĩ ciĩrĩgĩrĩro irĩkũ Jehova atũheete?

11 Jehova ‘nĩ atũheete kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa gĩtũmaga tũiyũrũo nĩ gĩkeno na thayũ.’ (Rom. 15:13) Nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa Ngai atũheete, nĩ tũhotaga gwĩtiiria magerio ma wĩtĩkio. Akristiano aitĩrĩrie maguta, arĩa megũikara ‘marĩ ehokeku nginya gũkua, nĩ makaaheo thũmbĩ ya muoyo kũrĩa igũrũ.’ (Kũg. 2:10) Nao arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũra gũkũ thĩ, maatũria wĩkindĩru wao nĩ magaakenera irathimo cia tene na tene thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ. (Luk. 23:43) Tũiguaga atĩa tweciria ũhoro wa ciĩranĩro icio? Nĩ tũgĩaga na gĩkeno, thayũ, na wendo mũnene kwerekera Mũheani ‘wa maũndũ mothe mega, o na wa kĩheo o gĩothe kĩrĩa kĩagĩrĩire kũna.’—Jak. 1:17.

12 Ngai nĩ atũheete kĩĩrĩgĩrĩro kĩega gĩa kũriũka. (Atũm. 24:15) Nĩ ma nĩ tũiguaga ihooru rĩrĩa twakuĩrũo nĩ mũndũ twendete, no nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩu gĩa kũriũka ‘tũtigĩaga na kĩeha, ta arĩa matarĩ na ũndũ merĩgĩrĩire.’ (1 Thes. 4:13) Nĩ ũndũ wa wendo, Jehova Ngai nĩ eriragĩria mũno kũriũkia arĩa makuĩte, na makĩria arĩa ehokeku, ta Ayubu. (Ayub. 14:15) Ta hũũra mbica ũrĩa tũgaakorũo na gĩkeno tũkĩnyita ũgeni arĩa magaacokio muoyo gũkũ thĩ. Nĩ tũiguaga tũrĩ na wendo mũingĩ harĩ Ithe witũ wa igũrũ, nĩ ũndũ wa gũtũhe kĩĩrĩgĩrĩro kĩu kĩa magegania gĩa kũriũka.

13. Nĩ maũndũ marĩkũ monanagia atĩ Ngai nĩ atũrũmbũyagia?

13 Jehova nĩ atũrũmbũyagia biũ. (Thoma Thaburi 34:6, 18, 19; 1 Petero 5:6, 7.) Nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ ‘ng’ondu cia Jehova kwĩrĩithĩria,’ tũiguaga tũrĩ na ũgitĩri mũno tondũ nĩ tũmenyaga atĩ Ngai witũ ũrĩ wendo akoragwo ehaarĩirie gũteithia arĩa ehokeku harĩ we. (Thab. 79:13) Makĩria ma ũguo, Ngai nĩ akonania wendo wake harĩ ithuĩ kũgerera maũndũ marĩa agaatũhingĩria akĩhũthĩra Ũthamaki wa Kĩĩmesia. Jesu Kristo, Mũthamaki ũrĩa Jehova athuurĩte, nĩ akeeheria ũhinya, ũhinyanĩrĩria, na waganu thĩinĩ wa thĩ. Thutha ũcio, andũ arĩa aathĩki nĩ magaakenera irathimo cia gũkorũo na thayũ na ũgaacĩru tene na tene. (Thab. 72:7, 12-14, 16) Ma nĩ atĩ, ciĩrĩgĩrĩro icio nĩ itũmaga twende Ngai witũ na ngoro, muoyo, hinya, na gwĩciria gwitũ guothe.—Luk. 10:27.

14. Nĩ gĩtĩo kĩrĩkũ kĩa mwanya Ngai atũheete?

14 Jehova nĩ atũheete gĩtĩo kĩa mwanya gĩa gũkorũo tũrĩ Aira ake. (Isa. 43:10-12)  Nĩ twendete Ngai nĩ ũndũ wa gũtũhe mweke ũcio wa kũnyita mbaru ũnene wake na gũteithia andũ magĩe na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ma thĩinĩ wa thĩ ĩno njũru. Ningĩ, nĩ tũhotaga kwaria tũrĩ na wĩtĩkio na ũmĩrĩru tondũ ũhoro mwega ũrĩa tũhunjagia uumaga thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai ũrĩa wa ma, na ciĩrĩgĩrĩro ciake itiagaga kũhinga. (Thoma Joshua 21:45; 23:14.) Ma nĩ atĩ, kũrĩ na irathimo na itũmi nyingĩ cia kwenda Jehova. Ĩndĩ-rĩ, tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũmwendete?

ŨRĨA TŨNGĨONANIA ATĨ NĨ TWENDETE NGAI

15. Kwĩruta na kũhũthĩra Kiugo kĩa Ngai kũngĩtũteithia atĩa?

15 Wĩrutage Kiugo kĩa Ngai na kĩyo na ũkĩhũthagĩre. Rĩrĩa tũreka ũguo tuonanagia atĩ nĩ twendete Jehova na nĩ twendaga kiugo gĩake gĩtuĩke ‘ũtheri ũrĩa ũrĩtuonagia njĩra.’ (Thab. 119:105) Angĩkorũo nĩ tũrahiũrania na mĩtangĩko no tũũmĩrĩrio nĩ ciugo ici irĩ na wendo: “Ngoro ĩrĩa ĩthuthĩkĩte na ĩkahera-rĩ, wee, Ngai, ndũngĩmĩira.” ‘Ũtugi waku, Jehova, nĩ wandiirĩrĩire. Rĩrĩa nyingĩhĩirũo thĩinĩ wakwa nĩ mĩtangĩko ũhoreria waku nĩguo ũngenagia ngoro.’ (Thab. 51:17; 94:18, 19) Jehova nĩ aiguagĩra tha arĩa manyamarĩkaga, na Jesu o nake nĩ acayagĩra andũ. (Isa. 49:13; Mat. 15:32) Kwĩruta Bibilia no gũtũteithie kuona ũrĩa Jehova atũrũmbũyagia na njĩra ya wendo na ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga wendo witũ harĩ we wongerereke.

16. Kũhoyaga kaingĩ kũngĩtũma atĩa wendo witũ harĩ Ngai wongerereke?

16 Hoyaga kaingĩ. Rĩrĩa tũrahoya nĩ tũgĩaga na ũkuruhanu wa hakuhĩ na ‘mũigua wa mahoya.’ (Thab. 65:2) Wendo witũ harĩ Ngai nĩ wongererekaga mũno rĩrĩa tuona agĩcokia mahoya maitũ. Kwa ngerekano, no gũkorũo nĩ wĩyoneire atĩ Ngai ndangĩtĩkĩra tũgerio na magerio tũtangĩhota gwĩtiiria. (1 Kor. 10:13) Rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko, tũngĩthaitha Jehova atũteithie no tũgĩe na “thayũ wa Ngai,” ũrĩa ũtangĩmenyeka ũrĩa ũtariĩ. (Afil. 4:6, 7) Rĩmwe na rĩmwe Ngai no acokie mahoya maitũ, o na tũngĩhoya na ngoro ta ũrĩa Nehemia aahoire. (Neh. 2:1-6) Rĩrĩa ‘twarũmanĩrĩria kũhoya na kĩyo’ na tũkona Jehova agĩcokia mahoya maitũ, nĩ tũiguaga tũmũkuhĩrĩirie makĩria. Ningĩ nĩ tũgĩaga na ma atĩ nĩ arĩtũteithagia rĩrĩa twacemania na magerio ma wĩtĩkio.—Rom. 12:12.

17. Angĩkorũo nĩ twendete Ngai-rĩ, tũrĩonaga mĩcemanio atĩa?

 17 Tigagĩrĩra atĩ ndũratĩĩra mĩcemanio ya Gĩkristiano na igomano. (Ahib. 10:24, 25) Nĩguo Aisiraeli mahote gwĩtigĩra Jehova na kũrũmĩrĩra Watho wake, nĩ maagomanaga magathikĩrĩria na makeruta ũhoro wa Jehova. (Gũcok. 31:12) Angĩkorũo nĩ twendete Ngai biũ tũtirĩonaga gwĩka wendi wake arĩ mũrigo. (Thoma 1 Johana 5:3.) Nĩ ũndũ ũcio, rekei tũtikanareke ũndũ o na ũrĩkũ ũtũme tũhũthie mĩcemanio. Hatarĩ nganja, tũtingĩenda wendo ũrĩa twarĩ naguo harĩ Jehova kĩambĩrĩria-inĩ ũthire.—Kũg. 2:4.

18. Wendo witũ harĩ Ngai ũtũtindĩkaga twĩke atĩa?

18 Hunjagĩria andũ “Ũhoro-ũrĩa-Mwega” ũrĩ na kĩyo. (Gal. 2:5) Wendo witũ harĩ Ngai nĩ ũtũtindĩkaga kwaria ũhoro wa Ũthamaki wa Kĩĩmesia wa Mũriũ wake, ũrĩa ‘ũgaathiĩ atwarĩtwo nĩ mbarathi akarũĩrĩre ũhoro ũrĩa wa ma’ hĩndĩ ya Hari–Magedoni. (Thab. 45:4; Kũg. 16:14, 16) Na githĩ ti gĩkeno kĩnene gũkorũo na itemi harĩ gũtua andũ arutwo, na kũmateithia merute ũhoro wa wendo wa Jehova na wa thĩ njerũ ĩrĩa atwĩrĩire!—Mat. 28:19, 20.

19. Twagĩrĩirũo kuonania ngatho citũ harĩ mũbango wa Jehova wa kũrĩithia rũũru rwake nĩkĩ?

19 Onanagia ngatho harĩ mũbango wa Ngai wa kũrĩithia rũũru rwake. (Atũm. 20:28) Tondũ hingo ciothe Jehova nĩ arũmbũyagia mabataro maitũ, nĩ atũheete athuri a kĩũngano. Athuri acio makoragwo matariĩ ta ‘handũ ha kwĩhitha rũhuho, o na ta handũ ha kwĩũa mbura ya kĩhuhũkanio, na ta njũĩ cia maĩ irĩ kũndũ kũũmũ, o na ta kĩĩruru kĩa rũaro rũa ihiga inene rĩrĩ werũ mũhĩnju.’ (Isa. 32:1, 2) Nĩ tũkenaga mũno rĩrĩa tuona handũ ha kwĩhitha hĩndĩ ya rũhuho rũnene kana rĩrĩa kũrĩ na mbura nene. Hĩndĩ ĩrĩa kũrĩ na riũa ihiũ mũno nĩ tũkenaga rĩrĩa twegitia kĩĩruru-inĩ. Ũguo noguo athuri a kĩũngano matwĩkagĩra ngoro, na magatũhe ũteithio ũrĩa tũrabatara nĩguo tũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova o na kũrĩ na moritũ. Rĩrĩa tũrathĩkĩra arĩa matũtongoragia, nĩ tuonanagia ũrĩa tũkenagĩra athuri acio marĩ “iheo” na tũkonania atĩ nĩ twendete Ngai na Kristo, ũrĩa arĩ we Mũtwe wa kĩũngano.—Ef. 4:8; 5:23; Ahib. 13:17.

Jehova nĩ atũheete arĩithi arĩa matũrũmbũyagia(Rora kĩbungo gĩa 19)

THIĨ NA MBERE GŨKŨRIA WENDO WAKU HARĨ NGAI

20. Angĩkorũo nĩ wendete Ngai-rĩ, ũrĩkaga atĩa?

20 Angĩkorũo ũrĩ na ũkuruhanu wa hakuhĩ na Jehova nĩ ‘ũrĩkaga ũhoro ũrĩa ũiguĩte handũ ha kũũigua ũtekũwĩka.’ (Thoma Jakubu 1:22-25.) Mũndũ ũrĩa ‘wĩkaga’ kũringana na ũhoro ũrĩa aiguĩte, nĩ akoragwo na wĩtĩkio ũrĩa ũmũtindĩkaga ahunjie na kĩyo na acokie ciũria mĩcemanio-inĩ ya Gĩkristiano. Tondũ nĩ wendete Jehova-rĩ, nĩ ũrĩathĩkagĩra ‘kĩrĩra gĩake gĩkinyanĩru’ kĩrĩa gĩkoragwo na maũndũ mothe marĩa endaga wĩke.—Thab. 19:7-11.

21. Mahoya maku ma kuuma ngoro mangĩringithanio na kĩĩ?

21 Wendo witũ harĩ Jehova Ngai nĩ ũrĩtũmaga twarie nake hĩndĩ ciothe kuuma ngoro. Akĩringithania mahoya make na ũbumba ũrĩa wacinagwo o mũthenya hĩndĩ ya kĩrĩkanĩro kĩa Watho, mwandĩki wa Thaburi Daudi aainire ũũ: “Reke ihoya rĩakwa rĩambate mbere yaku ta mũtararĩko wa ũbumba, ngĩara hĩ nĩgũgĩtuĩke no ta gũkĩrutwo igongona rĩrĩa rĩa hwaĩ-inĩ.” (Thab. 141:2; Tham. 30:7, 8) Angĩkorũo nĩ tũrĩhoyaga Jehova twĩnyihĩtie, tũkamũthaitha, tũkamũkumia na tũkamũcokeria ngatho kuuma ngoro, mahoya maitũ marĩkoragwo na mũtararĩko mwega ta wa ũbumba, kuonania nĩ metĩkĩrĩku nĩ Ngai.—Kũg. 5:8.

22. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkaarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

22 Jesu oigire atĩ no mũhaka twendage Ngai o hamwe na mũndũ ũrĩa ũngĩ. (Mat. 22:37-39) O ta ũrĩa tũkoona thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire, wendo witũ harĩ Jehova na harĩ motaaro make nĩ ũrĩtũteithagia gũikarania na andũ arĩa angĩ na kũmenda.