A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

‘Jehova I Pathian Chu I Hmangaih Tûr A Ni’

‘Jehova I Pathian Chu I Hmangaih Tûr A Ni’

“Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin i rilru zawng zawngin i hmangaih tûr a ni.”—MT. 22:37.

1. Engvângin nge Pathian leh a Fapa inhmangaihna chu a ṭhan chhoh?

ISUA Krista, Jehova Fapa chuan: “Pa ka hmangaih,” tiin a sawi a. (Joh. 14:31) “Pain Fapa a hmangaih” tih a sawi bawk. (Joh. 5:20) Chu chu mak kan ti tûr a ni lo. Tihah chuan, Isua chu mihring anga a lo pian hmain kum tam tak chhûng Pathian tân “mi themthiam” angin a awm a ni. (Thuf. 8:30) Jehova leh Isua’n hna an thawh dun lai chuan, Fapa’n a Pa mizia tam tak a zir a, hmangaih chhan tûr tam tak a nei bawk. Inhnaih taka an awmna chuan hmangaihnaah a ṭhan chhohtîr a ni.

2. (a) Pathianin min hmangaih kan duh chuan eng nge kan tih ngai? (b) Eng zawhnate nge kan sawiho vang?

2 Fakna hla phuahtu Davida chu: “Aw LALPA, ka chakna, ka hmangaih a che,” tiin a zai a. (Sâm 18:1) Chu chu Pathian chunga kan rilru put dân tûr a ni, ani chuan min hmangaih si a. Jehova’n a thu kan awih chuan min hmangaihna a lantîr ang. (Deuteronomy 7:12, 13 chhiar rawh.) Mahse, Pathian chu kan hmu thei si lo va, kan hmangaih tak zet thei dâwn em ni? Jehova hmangaih tih awmzia chu eng nge? Engvângin nge amah kan hmangaih ang? Pathian kan hmangaihna chu engtin nge kan lantîr theih ang?

PATHIAN KAN HMANGAIH THEIH CHHAN

3, 4. Engvângin nge Pathian hmangaih chu thil theih a nih?

3 “Pathian chu thlarau” a nih avângin, kan hmu thei lo. (Joh. 4:24) Mahse, Jehova chu hmangaih theih a ni a, Bible chuan chu hmangaihna chu târ lang tûrin min ti a. Entîr nân, Mosia chuan Israelte hnênah: “LALPA in Pathian chu in thinlung zawng zawngin, in rilru zawng zawngin, in chakna zawng zawngin in hmangaih tûr a ni,” tiin a hrilh a ni.—Deut. 6:5.

4 Engvângin nge Pathian kan hmangaih tak zet theih? A chhan chu thlarau lam mamawh nei tûr leh hmangaihna târ lang thei tûra min siam vâng a ni. Kan thlarau lam mamawh ṭha taka phuhrûk a nih hian Pathian kan hmangaihna chu a ṭhang chho va, hlim chhan tûr ṭha tak kan nei bawk. “Mahni thlarau lam mamawh hriate chu an hlim e, vân ram an ta a ni si a,” tiin Isua’n a sawi a ni. (Mt. 5:3, NW) Mihringte chuan eng lai pawhin Pathian an zawngin, rin an duh tih hmuh chu thil mak tak a nih thu A.  C. Morrison-a chuan Man Does Not Stand Alone tih a lehkhabu ziahah a târ lang a. Pathian hriat mamawhna neiin mihringte chu an lo piang tih mi tam tak chuan he thu ziaktu ang bawk hian an hre thiam a ni.

5. Pathian zawn chu thil sâwt lo mai a ni lo tih engtin nge kan hriat?

5 Pathian zawn chu thil sâwt lo mai a ni em? Ni lo, amah ngeiin zawng hmu tûrin min duh si a. Tirhkoh Paula’n hmân lai Atheni khuaa mite a biak lai khân chu mi chungchâng chu a tichiang a ni. An zînga tam tak chuan pathiannu, Athena be tûrin temple-a an kal ngai niin an hria a. “Khawvêl leh a chhûnga thil zawng zawng siamtu,” Pathian dik chu an zawng hmu thei tih leh Ani chu “kuta sak inahte a awm lo” tih Paula’n a hrilhfiah laia awm ve angah han inmitthla teh. Tirhkoh chuan Pathianin “lei chung zawng zawnga awm tûrin bul hmun khat vekin hnam tin mi a siam a, an tân hun bite a ruat a, an awmna rîte pawh a khamsak a, pathian an zawn a, an dap an dap a, an hmuh mial theih nân; nimahsela ani chuan min hlat lo ṭheuh si a,” tiin a sawi belh a ni. (Tirh. 17:24-27) Ni e, mite chuan Pathian an zawng hmu thei a. Jehova Thuhretu mi maktaduai sarih leh a chanvete chuan amah chu ‘an hmu’ tak zetin—an hmangaih tak zet a ni.

PATHIAN HMANGAIH TIH AWMZIA CHU

6. Isua’n “thu pêk ropui leh pawimawh ber” nia a sawi chu eng nge ni?

6 Jehova kan hmangaihna chu kan thinlung aṭang ngeia lo chhuak a ni tûr a ni. Pharisai pakhatin: “Zirtîrtu, Dân thuah chuan eng thupêk hi eng ropui ber?” tia a zawh lai khân Isua’n chu chu a ti chiang a. Ani chuan: “‘Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin i rilru zawng zawngin i hmangaih tûr a ni,’ tih hi. Chu chu thu pêk ropui leh pawimawh ber a ni,” tiin a chhâng a ni.—Mt. 22:34-38.

7. (a) Kan ‘thinlung zawng zawng’ (b) kan ‘thlarau zawng zawng,’ leh (c) kan ‘rilru zawng zawnga’ Pathian hmangaih tih awmzia chu eng nge ni?

7 Isua’n kan ‘thinlung zawng zawnga’ Pathian hmangaih tûra min tih khân eng a tihna nge? Jehova chu entîr nei kan thinlung zawng zawngin kan hmangaih tûr a ni a, kan duhna te, kan rilru te, leh kan ngaihtuahnate pawh a nghawng tûr, a tihna a ni. Kan ‘thlarau zawng zawng,’ a nih loh leh kan nunna zawng zawngin kan hmangaih tûr a ni bawk. Chu bâkah, Pathian chu kan ‘rilru zawng zawng,’ a nih loh leh kan finna zawng zawngin kan hmangaih tûr a ni bawk. Chu chu tiam chin awm lovin, thinlung kimin Jehova kan hmangaih tûr tihna a ni.

8. Thinlung kima Pathian kan hmangaihna chuan engti tûrin nge min chêttîr ang?

8 Kan thinlung, thlarau, leh rilru zawng zawnga Pathian kan hmangaih chuan, taima takin a Thu kan zirin, ti tûra min tih apiang kan ti ang a, Lalram chanchin ṭha chu ṭhahnemngai takin kan puang chhuak bawk ang. (Mt. 24:14; Rom 12:1, 2) Jehova kan hmangaihna dik tak chuan amah min hnaih zualtîr ang a. (Jak. 4:8) Amah kan hmangaih chhan tûr zawng zawng chu kan sawi vek sêng lo ngei mai. Mahse, chûng zînga ṭhenkhat chu i lo ngaihtuah ang u.

JEHOVA KAN HMANGAIH CHHAN TUR

9. Min Siamtu leh kan mamawhte min Petu a nih angin Jehova chu engvângin nge kan hmangaih?

9 Jehova chu min Siamtu leh kan mamawhte min Petu a ni. “Amah avângin kan nung, kan che, kan awm,” tih Paula chuan a sawi a. (Tirh. 17:28) Jehova chuan kan chênna leilung mawi tak min pe a. (Sâm 115:16) Kan nun chhawmdâwlna atâna kan mamawh ei tûr leh thil dangte pawh min pe bawk. Chuvângin, Paula chuan Lustra khuaa awm milem betute hnênah “Pathian nung . . . [chuan] amah hriattîrna awm lovin a insiam lo, chutin thil a ti ṭha ṭhîn a, vân ata ruahte leh kum ṭhat kumte a pe che u a, in rilru ei tûr leh lâwmnain a tikhah ṭhin che u kha,” tih a sawi thei a ni. (Tirh. 14:15-17) Chu chu min Siamtu Ropui leh kan mamawhte min Petu kan hmangaih chhan tûr a ni lâwm ni?—Thur. 12:1.

10. Tlanna chu engtin nge kan ngaih?

10 Pathian chuan Adama hnên aṭanga kan rochun sual leh thihna chu a nuai bo vang. (Rom 5:12) A nihna takah chuan, “Pathian chuan a mi hmangaihna chu fak tlâkin a lantîr a, mi sualte kan la nih laia Krista kan aia a thih avâng khân.” (Rom 5:8) Kan inlam lêt a, Isua tlanna inthawinaa rinna kan lantîr phawt chuan sual ngaihdamna dawng theia min siam avângin, kan thinlung chu Jehova hmangaihnain a luangliam zawih zawih tih rinhlelh rual a ni lo.—Joh. 3:16.

11, 12. Eng kawngin nge Jehova chuan beiseina min pêk?

11 Jehova chuan ‘lâwmna leh remna tinrênga khat beiseina’ min pe. (Rom 15:13) Pathian min pêk beiseina chuan rinna fiahna chu chhel taka tuar chhuak tûrin min ṭanpui a. ‘Thih thlenga rinawm’ hriak thihte chu ‘nunna lallukhum pêk an ni ang.’ (Thup. 2:10) An rinawmna vawngtu lei lam beiseina neite chuan lei Paradise-ah chatuan malsâwmna an chên ang. (Lk. 23:43) Chutiang beiseinate kan chhân lêt dân tlângpui chu eng nge ni? “Thilpêk ṭha leh thilpêk famkim zawng zawng” min Petu avângin hlimna, remna leh hmangaihnain kan khat a ni lâwm ni?—Jak. 1:17.

12 Pathian chuan thawhleh beiseina phûrawm tak min pe. (Tirh. 24:15) Kan hmangaihte an thih avângin kan lungngai hle ngei mai; mahse, thawhleh beiseina avângin, ‘beiseina rêng nei lote angin kan lungngai lo a ni.’ (1 Thes. 4:13) Hmangaihna avângin, Pathian Jehova chuan mitthite, a bîk takin mi rinawm, Joba ang mi ṭhate chu kaihthawh a châk a ni. (Job. 14:15) Tho lehte nêna inhmuh khâwm a hlimawm dân tûr chu han mitthla teh. Thawhleh beiseina ropui tak min petu, kan Pa vâna mi chu kan va hmangaih tak êm!

13. Pathianin min ngaihsak tak zet tih finfiahna eng nge awm?

13 Jehova chuan min ngaihsak tak zet. (Sâm 34:6, 18, 19; 1 Petera 5:6, 7 chhiar rawh.) Min hmangaihtu kan Pathian chuan a laka rinawmte chu ṭanpui a inpeih reng avangin “a ran tlatna hmuna berâmte” zînga mi angin kan inngai a ni. (Sâm 79:13) Chu bâkah, Pathian min hmangaihna chu Messia Lalram hmanga a thil tih tûrah a lang chiang dâwn a ni. Lala a thlan Isua Krista’n leilunga tharum thawhna, inawpbehna, leh suahsualnate a tih reh hnuah Pathianin thuâwih mihringte chungah chatuan daih remna leh hmuingîlna a thlentîr ang. (Sâm 72:7, 12-14, 16) Chûng beiseinate chuan min ngaihsaktu kan Pathian chu kan thinlung zawng zawng, thlarau zawng zawng, chakna zawng zawng, leh rilru zawng zawnga hmangaih chhan tûr min pe tih i pawm lâwm ni?—Lk. 10:27.

14. Pathian chuan eng ang chanvo hlu takte nge min pêk?

14 Jehova chuan a Thuhretute anga rawngbâwl theihna chanvo hlu tak min pe. (Is. 43:10-12) Pathian chuan a lal chungnunna thlâwp tûr leh he khawvêl buai taka mite hnêna beiseina dik tak thlen theihna tûr hun ṭha min pêk avângin amah chu kan hmangaih a. Chu bâkah, a thutiamte thlâwn ngai lo, Pathian dik Thu ṭanchhana chanchin ṭha kan puan chhuah avângin rinna leh rin tlatna nei chungin thu kan sawi thei a ni. (Josua 21:45; 23:14 chhiar rawh.) Malsâwmna kan dawnte leh Jehova kan hmangaih chhan tûr chu a tam hle a. Mahse, engtin nge amah kan hmangaihna chu kan lan chhuahtîr theih ang?

PATHIAN KAN HMANGAIHNA KAN LANTIR THEIH DAN

15. Engtin nge Pathian Thu zirna leh nunpuina chuan min ṭanpui theih?

15 Pathian Thu taima taka zirin, nunpui rawh. Chutianga kan tihna chuan Jehova kan hmangaih tih leh a thu chu ‘kan kawng atân êng’ nihtîr kan duh takzet tih a târ lang a ni. (Sâm 119:105) Manganna kan tawh chuan, hmangaih taka min tiamna hêng thu: “Aw Pathian, thinlung lungchhia leh inchhîr ngawih ngawih hi i hmusit lo vang.” “Aw Lalpa, i ngilneihna chuan mi kai a. Ka rilrua ngaihtuah tam tak ka neih lai chuan i thlamuannate chuan ka nunna hi a tihlim ṭhîn,” tihte hian kan inthlamuan thei a ni. (Sâm 51:17; 94:18, 19) Jehova chuan hrehawm tuarte chungah chuan zahngaihna a lantîr a, chutiang bawkin Isua pawhin mite chu a khawngaih a ni. (Is. 49:13; Mt. 15:32) Bible zirna chuan Jehova’n min hmangaihzia min hriat chiantîr a, chu chuan nasa lehzuala hmangaih tûrin min ṭanpui a ni.

16. Engtin nge kan ṭawngṭai ziahna chuan Pathian kan hmangaihna a tihzual?

16 Pathian hnênah ṭawngṭai ziah rawh. Kan ṭawngṭainate chuan “ṭawngṭaina ngaithlatu” chu min hnaih zualtîr a. (Sâm 65:2) Pathianin kan ṭawngṭainate a chhâng tih hriatna chuan amah kan hmangaihna a tizual a ni. Entîr nân, kan tuar theih bâk thlêmna kan tawh a phal lo tih kan tawng tawh pawh a ni thei. (1 Kor. 10:13) Manganna kan neih hunah Jehova hnêna kan thlen chuan “Pathian thlamuanna” tehkhin rual loh chu kan tawng thei a ni. (Phil. 4:6, 7) A châng chuan, Nehemia angin ri lovin kan ṭawngṭaiin, chu chu chhân a ni ngei tih kan hria pawh a ni thei bawk. (Neh. 2:1-6) Kan ‘ṭawngṭai fan fan a,’ Jehova’n kan dîlna a chhâng tih kan hriat bawk chuan amah kan hmangaihna a tihzual bâkah, fiahna kan la tawh tûrte pawh tuar chhuak tûrin min ṭanpui dâwn tih kan rinna a tinghet a ni.—Rom 12:12.

17. Pathian kan hmangaih chuan, inkhâwmna chu engtin nge kan thlîr ang?

17 Kristian inkhâwmte leh inkhâwmpuitea tel ziah chu chîn ṭhanah nei rawh. (Heb. 10:24, 25) Jehova an ṭih a, a dân an zawm theih nân a chanchin ngaithla leh zir tûrin Israel mite chu an kalkhâwm ṭhîn a. (Deut. 31:12) Pathian kan hmangaih tak tak a nih chuan a duhzâwng tih chu khirh kan ti lo vang. (1 Johana 5:3 chhiar rawh.) Chuvângin, inkhâwma kan tel kim vek theih nân theih tâwp i chhuah ang u. Jehova kan hmangaihna hmasa ber min chântîr thei thil engmah a thlen kan duh lo ngei ang.—Thup. 2:4.

18. Pathian kan hmangaihna chuan chanchin ṭha nêna inkûngkaihin eng ti tûrin nge min chêttîr?

18 Mi dangte hnênah “chanchin ṭha thutak” chu ṭhahnemngai takin hrilh ang che. (Gal. 2:5) Pathian kan hmangaihna chuan Armageddon-a ‘felna avânga sakawr chunga chuang’ tûr, a Fapa Messia Lalram chungchâng puang chhuak tûrin min chêttîr a ni. (Sâm 45:4; Thup. 16:14, 16) Pathian hmangaihna leh a thutiam khawvêl thar chungchâng mite zirtîrnaa kan tel ve thei chu a va hlimawm êm!—Mt. 28:19, 20.

19. Jehova’n a berâmte châwm nâna ruahmanna a siam chu engvângin nge kan ngaihhlut ang?

19 Pathianin a berâmte châwm nâna ruahmanna a siam chu ngaihhlutna lantîr rawh. (Tirh. 20:28) Kristian upate chu Jehova min pêk an ni a, anni chuan kan ṭhatna tûrin thil an ti ṭhîn. Upate chu ‘thlipui laka bîkna hmun ang leh thlihrâng laka inhumhimna ang; thlalêra lui luang ang leh ramrova lungpui lian tak hlim ang mai,’ an ni. (Is. 32:1, 2) Thlipui leh thlihrâng laka bihrûkna hmun chu kan va ngaihlu tak êm! Ni sa tak hnuaiah chuan lungpui hlim chu kan ngaihlu hle ṭhîn. Hêng entîr nei ṭawngkamte hian upate’n kan mamawh anga thlarau lama ṭanpuina leh tihharhna min pêkzia hmu thiam tûrin min ṭanpui a ni. Kan zînga hmahruaitute thu âwihin, chûng “thilpêkte” kan ngaihhlutzia chu kan lantîr a, Pathian leh Krista, kohhran lu ber kan hmangaihna kan lan chhuahtîr bawk a ni.—Eph. 4:8; 5:23; Heb. 13:17.

Jehova chuan min ngaihsak tak zettu kohhran upate min pe (Paragraph 19-na en rawh)

PATHIAN I HMANGAIHNAAH ṬHANG CHHO ZEL RAWH

20. Pathian i hmangaih chuan, engtin nge Jakoba 1:22-25-na chu i chhân lêt ang?

20 Jehova nêna inlaichînna duhawm tak i neih chuan, ‘thu ngaithlatu mai ni lovin zâwmtu’ i ni ngei ang. (Jakoba 1:22-25 chhiar rawh.) Thu ‘zâwmtu’ chuan taima taka thu hrilh rawngbâwlnaa tel leh Kristian inkhâwmnaa chhânna pêkna ang chi, thiltihte chuan rah ṭha a chhuah dâwn tih a hria a ni. Pathian kan hmangaih tak zet avângin, ti tûra a phût che zawng zawng chuanna, A ‘dân ṭha famkim’ chu kan zâwm ang.—Sâm 19:7-11.

21. Tih tak zeta i ṭawngṭaina chu eng nên nge i tehkhin theih?

21 Pathian Jehova hmangaihna chuan tih tak zeta ṭawngṭai fo ṭhîn tûrin a chêttîr ang che. “Ka ṭawngṭaina hi englo rimtui tak angin i hmâah tihchhuahin awm sela; ka kut phar hi tlai lam inthawina angin awm rawh se,” tia fakna hla phuahtu Davida a zai khân Dân thuthlung hnuaia nî tina rimtui hlan ṭhin chungchâng a sawi a ni ngei ang. (Sâm 141:2; Ex. 30:7, 8) Inngaitlâwm taka i ngenna te, tihtak zeta i dîlna te, leh tihtak zeta fakna leh lâwmthu sawinate chu Pathian tân ṭawngṭaina pawmtlâk a ni tih târ langtu thil rimtui tak ang ni lul rawh se.—Thup. 5:8.

22. Eng ang hmangaihna nge a dawta thuziakah kan sawiho vang?

22 Isua chuan Pathian leh vêngte kan hmangaih tûr a ni tih a sawi a. (Mt. 22:37-39) Jehova leh a thu bulte kan hmangaihna chuan mi dangte ṭha taka dâwr tûr leh kan vêngte hmangaihna lantîr tûrin min ṭanpui dâwn a, chu mi chungchâng chu a dawta thuziakah sawiho a ni ang. (w14-E 06/15)