1. Aiseā na tuputupu aʻe ai le alofa i le va o Ieova ma lona Alo?

NA FETALAI le Alo o Ieova o Iesu Keriso e faapea: “Ou te alofa i le Tamā.” (Ioa. 14:31) Na fetalai foʻi o ia: “E alofa faapelepele le Tamā i le Atalii.” (Ioa. 5:20) E lē tatau ona faateʻia i tatou i nei faamatalaga, auā sa avea Iesu ma “tufuga poto” a Ieova, i le faitau miliona o tausaga a o leʻi afio mai i le lalolagi. (Faata. 8:30) A o galulue faatasi Ieova ma Iesu, sa aʻoaʻoina e Iesu le tele o mea e faatatau i uiga o lona Tamā, ma e anoanoaʻi māfuaaga na tatau ai ona alofa i lona Tamā. E mautinoa o lenā aufaatasiga māfana, na māfua ai ona tuputupu aʻe le alofa o le tasi i le isi.

2. (a) O le ā e aofia ai i le alofa? (e) O ā fesili o le a tatou talanoaina?

² O le alofa e aofia ai faalogona māfana mo se tasi. Ua taʻua i le Iakopo 5:11: ʻE alofa faapelepele Ieova.’ Talu ai e alofa faapelepele Ieova iā i tatou, o le lagona foʻi lenā e tatau ona iā i tatou e faatatau iā Ieova. Pe afai e tatou te usiusitaʻi iā Ieova, o le a alofa mai o ia iā i tatou. (Faitau le Teuteronome 7:12, 13.) Ae ona e lē mafai ona tatou vāai iā Ieova, pe e mafai moni lava la ona tatou alolofa iā te ia? O le ā le uiga o le faaupuga ia alofa iā Ieova? Aiseā e tatau ai ona tatou alolofa iā te ia? E faapefea ona faaalia e tatou te alolofa iā te ia?

3, 4. Aiseā e mafai ai ona tatou alolofa iā Ieova?

³ E lē mafai ona tatou vāai i le Atua auā “o le Atua o le Agaga.” (Ioa. 4:24) Peitaʻi, e mafai ona tatou alolofa iā Ieova, ma ua poloaʻia i tatou i le Tusi Paia ia faaalia lenā alofa. O se faaaʻoaʻoga, na faapea atu Mose i tagata Isaraelu: “Ia e alofa atu foʻi iā Ieova lou Atua ma lou lotoatoa, ma lou ola atoa, ma lou malosi atoa.”​—Teu. 6:5.

⁴ Aiseā e mafai ai ona tatou faaalia le alofa loloto i le Atua? Talu ai na ia foafoaina i tatou ma se manaʻoga ia tapuaʻi atu iā te ia, ma ia mafai ona faaalia atu le alofa. Pe a lelei ona tausia o tatou manaʻoga faaleagaga, o le a tuputupu aʻe lo tatou alofa mo Ieova ma iai se faavae lelei mo le mauaina o le fiafia. Na fetalai Iesu: “E fiafia o ē e naunau i mea faaleagaga, auā e fai mo i latou le malo o le lagi.” (Mata. 5:3) Ua taʻua e nisi e faapea na fananau mai tagata ma se faanaunauga ia tapuaʻi. E tusa ai o lea manatu, ua taʻua e A. C. Morrison i sana tusi e faapea: “E tatou te maofa pe a vāai atu o loo saʻili ma talitonu tagata uma e iai sē e silisili ese.”​—Man Does Not Stand Alone.

5. E faapefea ona tatou iloa e sesē le manatu e faapea, e leai se aogā e tatou te saʻili ai i le Atua?

⁵ E manatu nisi e leai se aogā e tatou te saʻili ai i le Atua. Peitaʻi, e finagalo le Atua ia tatou saʻili atu iā te ia. Sa faamanino e Paulo lenā manatu, ina ua molimau atu i se vaega o tagata na faapotopoto i le maupuʻepuʻe e taʻua o Areopako. Sa ia iloa atu mai i inā le Parthenon, o se malumalu sa tapuaʻi ai tagata iā Athena, le atua fafine faapaupau o le aai o Atenai. Seʻi faapea o loo e iai i inā a o lauga atu Paulo, e faatatau i le “Atua o lē na faia le lalolagi ma mea uma ua iai,” ona faapea atu lea “e lē afio o ia i malumalu e faia e lima.” Na taʻua atili e Paulo o le Atua na “faia foʻi nuu uma mai i le tagata e toʻatasi, ina ia nonofo i le fogāeleele uma o le lalolagi, ma ua ia tofia taimi atofaina ma tuaoi o mea ua latou nonofo ai, ina ia latou saʻili i le Atua, pe mafai ona latou tautagotago iā te ia ma maua o ia, ae peitaʻi e lē o mamao o ia mai iā i tatou taʻitoʻatasi.” (Galu. 17:24-27) Ioe, e mafai ona tatou maua le Atua. E silia i le fitu ma le ʻafa miliona Molimau a Ieova ua latou “maua o ia,” ma e latou te alolofa moni lava iā te ia.

6. O le ā na taʻua e Iesu “o le poloaʻiga silisili ma le muamua”?

⁶ O lo tatou alofa mo Ieova e tatau ona sau mai i le loto. Na manino ona taʻua e Iesu lenā manatu ina ua fesili atu i ai se Faresaio: “Le Aʻoaʻo e, o le ā le poloaʻiga e sili i le Tulafono?” Na tali Iesu: “ʻIa e alofa atu iā Ieova lou Atua ma lou lotoatoa, ma lou ola atoa, ma lou mafaufau atoa.’ O le poloaʻiga silisili ma le muamua lenā.”​—Mata. 22:34-38.

7. O le ā lona uiga ia alofa i le Atua ma o tatou (a) “lotoatoa”? (e) “ola atoa”? (i) “mafaufau atoa”?

⁷ O le ā na uiga i ai Iesu ina ua fetalai, e tatau ona alolofa atu i le Atua ma o tatou “lotoatoa, “tagata atoa,” ma le “mafaufau atoa”? O le “lotoatoa,” o lona uiga o o tatou faalogona moni, manatu moni, ma faanaunauga moni. O le “ola atoa,” o lona uiga o le ituaiga tagata e iai i tatou ma e aofia ai mea uma e tatou te faia i le olaga. O le “mafaufau atoa,” e uiga atu i le auala e tatou te mafaufau ai ma mea e tatou te mafaufau i ai. Pe a taaofaʻi le manatu, na faamatilatila e Iesu e tatau ona atoatoa lo tatou alofa mo Ieova, e aunoa ma le faalotolotolua.

8. O le ā e uunaʻia i tatou e fai pe afai e tatou te alolofa atoatoa i le Atua?

⁸ Pe afai e tatou te alolofa i le Atua ma o tatou lotoatoa, ola atoa, ma le mafaufau atoa, o le a tatou filigā e suʻesuʻe lana Afioga, faia ma le lotoatoa lona finagalo, ma maelega e folafola atu le tala lelei o le Malo. (Mata. 24:14; Roma 12:1, 2) O le alofa moni iā Ieova o le a tatou matuā vavalalata atu ai iā te ia. (Iako. 4:8) E lē  mafai ona tatou lisiina māfuaaga uma e tatau ai ona tatou alolofa i le Atua. Peitaʻi, seʻi o tatou talanoaina nisi o māfuaaga.

9. Aiseā e te alofa ai iā Ieova o Lē na foafoaina i tatou ma o Lē e saunia mai mea?

⁹ O Ieova o Lē na foafoaina i tatou ma o Lē e saunia mai mea. Na taʻua e Paulo i le Galuega 17:28: “O ia ua tatou ola ai, gaoioi ai, ma ua tatou iai foʻi ona o ia.” Ua saunia mai e Ieova le lalolagi matagofie mo i tatou. (Sala. 115:16) Ua ia saunia mai foʻi meaʻai ma isi mea e manaʻomia ina ia tatou maua ai pea le ola. O le pogai lenā na faapea atu ai Paulo i tagata tapuaʻi i tupua na nonofo i Lusa: ʻO le Atua soifua, na ia saunia se molimau i mea lelei na ia faia, auā na ia foaʻi mai le timu mai i le lagi ma fuata o le tau, na foaʻi mai foʻi le anoanoaʻi o meaʻai ma ua tutumu ai o outou loto i le olioli.’ (Galu. 14:15-17) Pe e lē o se māfuaaga lenā e tatou te alolofa ai i Lē e Sili na foafoaina i tatou, ma o Lē e alofa e saunia mai mea?​—Fai. 12:1.

10. O ā ni ou faalogona e faatatau i le togiola?

¹⁰ O le a aveesea e Ieova le agasala ma le oti lea ua tuufaasolo mai iā Atamu. (Roma 5:12) Ua taʻua i le Roma 5:8: “Ua faaali mai e le Atua lona lava alofa iā i tatou, auā na maliu Keriso mo i tatou a o tatou agasala pea.” Pe afai e tatou te salamō moni ma faatuatua i le taulaga togiola, o le a faamagalo e Ieova a tatou agasala. E tatou te matuā lotofaafetai iā Ieova, ona o lona alofa tele na ia auina mai ai lona Alo ina ia maliu mo i tatou.​—Ioa. 3:16.

11, 12. O ā auala ua saunia mai ai e Ieova mo i tatou le faamoemoe?

¹¹ Ua aumaia e Ieova iā i tatou le faamoemoe o le ola e faavavau. (Roma 15:13) O lenei faamoemoe ua fesoasoani iā i tatou e onosaia ai tofotofoga o le faatuatua. O ē faauuina ua faamaonia le ʻfaamaoni seʻia oo i le oti, o le a avatu i ai le pale o le ola i le lagi.’ (Faaa. 2:10) Ua maua e isi o ē faamaoni le faamoemoe e ola e faavavau i le Parataiso i le lalolagi. (Luka 23:43) O ā ni o tatou faalogona e faatatau i lo tatou faamoemoe? E faatumulia i tatou i le olioli, filemu, ma le alofa i Lē e foaʻiina mai “meaalofa lelei uma ma mea uma e atoatoa ona lelei.”​—Iako. 1:17.

¹² Ua saunia mai e Ieova mo i tatou le faamoemoe faamāfanafanaloto o le toetū. (Galu. 24:15) E tatou te matuā faanoanoa pe a maliu sē e pele iā i tatou. Peitaʻi, ona o le faamoemoe o le toetū, e tatou te lē ʻfaavauvau ai e pei o ē e leai so latou faamoemoe.’ (1 Tesa. 4:13) O le alofa o Ieova le Atua, ua naunau ai e toe faatutū mai ē ua maliliu, aemaise lava tagata faamaoni e pei o Iopu. (Iopu 14:15) Faaāta i le mafaufau aufaatasiga fiafia, pe a toe feiloaʻi i ē o le a toetutū mai i le ola i le lalolagi. Maʻeu le faatumulia o o tatou loto i le alofa mo le Tamā i le lagi, o lē ua saunia mai mo i tatou le faamoemoe matagofie o le toetū!

13. O ā faamaoniga e iloa ai e manatu mamafa moni mai lava le Atua iā i tatou?

¹³ E manatu mamafa moni mai lava Ieova iā i tatou. (Faitau le Salamo 34:6, 18, 19; 1 Peteru 5:6, 7.) Ua tatou iloa e nofosauni lo tatou Atua alofa i taimi uma e fesoasoani mai i ē e faamaoni iā te ia. O lea, e tatou te lagona le saogalemu i le avea ai ma vaega o le “lafu mamoe ua ia fafagaina.” (Sala. 79:13) E lē gata i lea, o le a faamaonia le alofa o le Atua mo i tatou, i mea o le a ia faia e ala mai i le Malo faa-Mesia. Pe a uma ona tafiesea e lana Tupu tofia o Iesu Keriso faiga sauā, mafatiaga ma le amioleaga mai le lalolagi, o le a maua e tagata usiusitaʻi le filemu ma faamanuiaga tumau. (Sala. 72:7, 12-14, 16) Pe e te lē ioe o na faamanuiaga ua avea ma māfuaaga e tatou te alolofa ai i le Atua ma o tatou lotoatoa, tagata atoa, malosi atoa ma le mafaufau atoa?​—Luka 10:27.

14. O le ā le faaeaga tautele ua finagalo Ieova e tuuina mai iā i tatou?

¹⁴ Ua finagalo Ieova e tuuina mai iā i tatou le faaeaga tautele, o le auauna atu iā te ia o ni ana  Molimau. (Isa. 43:10-12) E tatou te alolofa i le Atua ona o le tuuina mai iā i tatou o lenei avanoa e lagolagoina ai lana pule silisili ese, ma aumaia le faamoemoe moni i tagata i lenei lalolagi pagatia. Ua iā i tatou le faatuatua ma le mautinoa e molimau atu ai i tagata e faatatau i le tala lelei. Aiseā? Auā o la tatou feʻau e faavae mai i le Afioga a le Atua, le Tusi Paia, ma e taunuu i taimi uma folafolaga a le Atua. (Faitau le Iosua 21:45; 23:14.) E tele māfuaaga e tatau ai ona tatou alolofa iā Ieova. Ae e faapefea ona faaalia lo tatou alolofa iā Ieova?

15. E faapefea i le suʻesuʻeina ma le faatatauina o le Afioga a le Atua, ona fesoasoani iā i tatou?

¹⁵ Ia filigā e suʻesuʻe ma faatatau le Afioga a le Atua. O le faia faapea ua faaalia ai e tatou te alolofa iā Ieova, ma e tatou te mananaʻo moni lava e avea lana Afioga ma ʻmalamalama i o tatou ala.’ (Sala. 119:105) Pe a tatou mafatia, e faamāfanafanaina i tatou i faamautinoaga e pei o nei: “Le Atua e, e te lē inosia le loto momomo ma le nutimomoia.” “Ieova e, na tausia pea aʻu e lou alofa faamaoni. Ina ua tele popolega o loʻu loto, na fiafia loʻu loto ona o au faamāfanafanaga.” (Sala. 51:17; 94:18, 19) E faaalia mai e Ieova le alofa mutimutivale i ē mafatia, ma e tigā alofa foʻi Iesu i tagata. (Isa. 49:13; Mata. 15:32) O le suʻesuʻeina o le Tusi Paia, e tatou te matuā malamalama ai i le alofa naunau mai o Ieova, ma uunaʻia ai i tatou e alolofa moni iā te ia.

16. E faapefea i le tatalo e lē aunoa ona tuputupu aʻe ai lo tatou alofa i le Atua?

¹⁶ Ia tatalo e lē aunoa i le Atua. O a tatou tatalo e tatou te matuā vavalalata atu ai i le “Faafofoga tatalo.” (Sala. 65:2) O le a faamalosia lo tatou alofa i le Atua, pe a iloa o loo tali mai o ia i a tatou tatalo. O se faataʻitaʻiga, atonu ua tatou iloa e na te lē tuua i tatou i se faaosoosoga e sili atu nai lo o le mea e tatou te lavātia. (1 Kori. 10:13) Pe a iai ni o tatou popolega ma tatalo faatauanau atu iā Ieova, e mafai ona tatou maua le “filemu mai i le Atua.” O lenei filemu e na o Ieova e mafai ona ia aumaia. (Fili. 4:6, 7) O nisi taimi e tatou te faia ai se tatalo lē leoa e pei ona sa faia e Neemia, ma iloa mulimuli ane ua tali mai lenā tatalo. (Nee. 2:1-6) A o tatou “finafinau i le tatalo” ma iloa o loo tali mai Ieova i a tatou ōlega, e tuputupu aʻe ai lo  tatou alofa mo ia ma mautinoa o le a ia fesoasoani mai, ina ia tatou onosaia isi tofotofoga o le faatuatua.​—Roma 12:12.

17. Pe afai e tatou te alolofa i le Atua, o le ā lo tatou manatu i le auai i sauniga?

¹⁷ Ia auai e lē aunoa i sauniga, fonotaga ma tauaofiaga. (Epe. 10:24, 25) Sa faapotopoto tagata Isaraelu e faalogologo ma aʻoaʻoina e uiga iā Ieova, ina ia faaalia ai lo latou faaaloalo loloto iā Ieova ma usiusitaʻi i ana Tulafono. (Teu. 31:12) Pe afai e tatou te alolofa moni lava iā Ieova, e lē o se avega mamafa la le usitaʻia o lona finagalo. (Faitau le 1 Ioane 5:3.) O lea, seʻi aua lava neʻi avea so o se mea ma itu e tatou te manatu māmā ai i le auai i sauniga. E mautinoa e tatou te lē mananaʻo i se mea e iʻu ai ina mou atu lo tatou uluaʻi alofa sa iai mo Ieova.​—Faaa. 2:4.

18. O le ā e tatou te faia ona o le alolofa i le Atua?

¹⁸ Ia maelega e taʻu atu le “tala lelei” i isi. (Kala. 2:5) O le alofa i le Atua, e uunaʻia ai i tatou e talanoa atu i isi e faatatau i le Malo faa-Mesia a lona Alo pele, o lē o le a ʻtiʻetiʻe i le ala o le upu moni’ iā Amaketo. (Sala. 45:4; Faaa. 16:14, 16) E tatou te matuā fiafia ona o le fesoasoani i tagata ia aʻoaʻoina e faatatau i le alofa o le Atua, ma lana lalolagi fou ua ia folafola mai.​—Mata. 28:19, 20.

19. Aiseā e tatau ai ona tatou talisapaia le faatulagaga a Ieova mo le leoleoina o lana lafu?

¹⁹ Ia talisapaia le faatulagaga a le Atua mo le leoleoina o lana lafu. (Galu. 20:28) O toeaina Kerisiano o se sauniuniga mai iā Ieova, o lē e gaoioi i taimi uma mo lo tatou lelei. E pei toeaina o se “lafitaga mai i le matagi ma se mea e malu ai mai i timuga mamafa, e pei o vaitafe i atunuu e leai ni vai, e pei foʻi o le paolo o le papa tele i le laueleele naumati.” (Isa. 32:1, 2) E tatou te matuā talisapaia pe a iai se fale e malu ai mai i se matagi malosi po o timuga mamafa. Pe a aasa le lā, e tatou te matuā lotofaafetai i le paolo mai i se papa. O nei faaupuga faafaatusa e fesoasoani iā i tatou e iloa ai, e saunia mai e toeaina le fesoasoani ma faalaeiauga faaleagaga e manaʻomia. Pe a usiusitaʻi i ē o loo taʻimua, ua faaalia ai lo tatou matuā talisapaia o nei “meaalofa i tagata,” ma faamaonia atu ai lo tatou alolofa i le Atua ma Keriso le Ulu o le faapotopotoga.​—Efe. 4:8; 5:23; Epe. 13:17.

20. Pe afai e te alofa iā Ieova, o le a faapefea ona e tali atu i manatu o loo i le Iakopo 1:22-25?

²⁰ Pe afai e iai sa oulua faiā māfana ma Ieova, o le a avea oe ma ʻlē e usitaʻi i le upu ae e lē na o le faalogologo i ai.’ (Faitau le Iakopo 1:22-25.) O ʻlē e usitaʻi,’ e iā te ia le faatuatua lea e iʻu ai i galuega e pei o le maelega i le galuega talaʻi, ma faia se sao i sauniga faa-Kerisiano. O lou alofa moni iā Ieova o le a e usitaʻia ai lana “tulafono lelei atoatoa,” lea e aofia ai mea uma lava ua ia finagalo mai ai iā te oe.​—Sala. 19:7-11.

21. O le ā e ono faatusa i ai au tatalo mai i le loto?

²¹ O le alofa mo Ieova o le a uunaʻia ai oe e tatalo atu e lē aunoa mai i le loto iā te ia. Na pese Tavita iā Ieova: “Tau ina ia saunia laʻu tatalo e pei o le mea manogi i ou luma, o le sisii aʻe foʻi o oʻu lima ia pei o le taulaga i meaʻai o le afiafi.” E foliga mai sa faasino atu Tavita i le faamūina o mea manogi i aso taʻitasi, e tusa ai ma le feagaiga o le Tulafono. (Sala. 141:2; Eso. 30:7, 8) Tau ina ia avea au ʻaiʻoiga ma le lotomaulalo, talosaga faatauanau, ma upu mai i le loto o viiga ma le faafetai i le Atua, e pei o ni mea manogi lelei lea e faatusa i ai tatalo e taliaina e Ieova.​—Faaa. 5:8.

22. O le ā le ituaiga alofa o le a tatou talanoaina i le mataupu o sosoo mai?

²² Na fetalai Iesu e tatau ona tatou alolofa i le Atua faapea o tatou tuaoi. (Mata. 22:37-39) A o tatou talanoaina atili lenei uiga i le mataupu o sosoo mai, o le a fesoasoani le alofa iā Ieova ma le usitaʻi i ana mataupu silisili, e feutagaʻi ai ma o tatou uso a tagata i se auala lelei ma faaalia le alofa i o tatou tuaoi.