Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Ñee nannuʼ ni la?

Ñee nannuʼ ni la?

Ximodo biʼniʼ impermeabilizarcabe ca barcu ca dxiqué

Lionel Casson, ti hombre ni nanna de ca barcu ni guyuu dxiqué, bisiénebe despué de guquiidicabe ra guiʼdiʼ ca tabla stiʼ cascu que, cani bizáʼ ca barcu tiempu stiʼ ca romanu «rixubicaʼ brea (betún) ra guiʼdiʼ barcu que o fuera de laani o laaca biguuchacabe brea ne cera; de racá rixubicabe ti capa de brea ndaaniʼ ni». Ante de ca romanu que, ca acadio ne ca babilonio maca biquiiñecaʼ betún para guni impermeabilizarcaʼ barcu sticaʼ.

Ndaaniʼ ca guidxi ruzeeteʼ Biblia nabé guyuu stale betún nanisa

Biblia ruzeeteʼ ti modo casigá ni bizéʼtenu ca lu Génesis 6:14. Diidxaʼ hebreu ni bitiixhicabe para «alquitrán» ca zándaca biquiiñecabe ni para guiníʼcabe de betún, ne ribeecabe ni de petróleo.

Betún ca nanisa ni ne richóngani. Ca binni de dxiqué ni bizáʼ barcu biquiiñecaʼ betún ni nanisa que para xúbicaʼ ni ladi ca barcu bizaʼcaʼ. Ora maʼ guxúbicabe ni ladi barcu stícabe ribidxi betún que ne richóngani ne zaqué riaʼ ti capa ni runi impermeabilizar barcu que.

Ndaaniʼ ca guidxi ruzeeteʼ Biblia nabé guyuu stale betún. Ne ndaaniʼ valle stiʼ Sidim, ladu riaana mar Muerto, nabé guyuu stale lugar ra guleecabe betún (Génesis 14:10).

Xi biʼniʼ binni dxiqué para cadi gaca feu benda sticaʼ

Huaquiiñeʼ binni benda ca maʼ raca stale mil de iza casi ti guendaró nabé risaca. Caadxi de ca discípulo stiʼ Jesús gúcacaʼ pescador lu nisadóʼ stiʼ Galilea ante sanándacaʼ laabe (Mateo 4:18-22) Stale de ca benda ni rinaazecabe lugar que yenécabe laacame ndaaniʼ ca «fábrica» ni nuu gaxha de raqué para gucuiidxicabe laacame.

Ti guié ra rihuinni caadxi pescador de Egipto de dxiqué

Modo biʼniʼ ca binni de guidxi Galilea para cadi gaca feu benda sticaʼ nuu lugar rúniruʼ binni ni dede yanna. Primeru la? ribeecabe xquíʼcame ne riguiibicabe laacame ne nisa. Libru ni láʼ Studies in Ancient Technology (Estudios en tecnología antigua) cusiene sicaríʼ: «Ruchácabe stale zidi xcaya ca benda ca, ruaacame ne xlázacame. Despué riguíxhecabe ti capa zidi ne ti capa benda ne ruchiicabe luni ne lari nabidxi. Rusaanacabe ni chonna o gaayuʼ gubidxa, de racá rutiixiicabe laacame ne guiaanani xhonna o xcaayu gubidxa zaqueca. Tiempu riaanacame zacá ruunaʼ nísacame ne riaaziʼ zidi ca ládicame. Ora maʼ bibídxicame richonga ládicame ne riraayaʼ ni».

Qué gánnadinu pabiáʼ tiempu rindaa ca benda ni rúnicabe zacá. Peru ca binni bibani Egipto dxiqué biseendacaʼ benda bidxi guidxi Siria, nga rusihuinni galán modo bicuiidxicabe ca benda que.