Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

‘Yehowa Le Lɛ Nitsɛ E Nihi’

‘Yehowa Le Lɛ Nitsɛ E Nihi’

“Se nɔmlɔ nɛ suɔ Mawu ɔ, Mawu le lɛ.”—1 KOR. 8:3.

1. Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ ko nɛ tsɔɔ bɔ nɛ Mawu we bi komɛ ye Mawu he fɛu ha. (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ni kasemi ɔ sisije ɔ.)

LIGBI ko mɔtu ɔ, Osɔfo Nɔkɔtɔma Aaron ya da si ngɛ Yehowa kpe he bo tsu ɔ sinya a nya. E pee klaalo kaa e maa sã tsopa kɛ e he via kɛ ha Yehowa. Kora kɛ nyumuhi 250, nɛ mɛ hu a ma tsopa kɛ e he via sami kɛ ha Yehowa a daa si ngɛ Aaron kasa nya. (4 Mose 16:16-18) Ke o na mɛ ɔ, e maa pee mo kaa mɛ tsuo a yeɔ Yehowa anɔkuale. Se pi jã nɛ e ji. Kora kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ woɔ a he nɔ, nɛ a ji atua tsɔli, nɛ a foɔ mɛ pɛ a nɔ mi. A ngɛ hlae ma kpɔ osɔfo yemi blɔ nya a ngɛ Aaron dɛ. (4 Mose 16:1-11) A bu kaa Mawu maa kplɛɛ jami nɛ a jaa lɛ ɔ nɔ. Yehowa le adesa tsui mi, enɛ ɔ he ɔ, e na kaa Kora kɛ e we bi ɔmɛ ngɛ e he fɛu yee.Yer. 17:10.

2. Mɛni Mose de to, nɛ anɛ e munyu ɔ ba mi lo?

2 Ligbi nɛ e nɔ jena a maa sã tsopa kɛ e he via a kɛ ha Yehowa a, Mose de ke: ‘Hwɔɔ mɔtu ɔ, Yehowa nitsɛ maa tsɔɔ wɔ nɔmlɔ nɛ ji e nɔ.’ (4 Mose 16:5) Mɛni blɔ nɔ Yehowa gu kɛ tsɔɔ kaa e le nihi nɛ a jaa lɛ nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale, kɛ osatotsɛmɛ nɛ a bua peeɔ a ní kaa a jaa lɛ ɔ? Yehowa ha nɛ ‘la je hiɔwe ba sã nimli 250 ɔmɛ.’ (4 Mose 16:35; 26:10) Se e baa Aaron yi. Jã nɛ Yehowa pee ɔ tsɔɔ kaa e kplɛɛ jami nɛ Aaron jaa lɛ ɔ nɔ, nɛ e suɔ kaa Aaron nɛ ye osɔfo ha lɛ.Kane 1 Korinto Bi 8:3.

3. (a) Mɛni ya nɔ ngɛ bɔfo Paulo be ɔ mi? (b) Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ nɔ́ nɛ Yehowa pee atua tsɔli nɛ a hi si ngɛ Mose be ɔ mi ɔ mi?

3 Maa pee jeha 1,500 se ɔ, sane ko kaa jã te si ngɛ bɔfo Paulo be ɔ mi. Ni komɛ nɛ a tsɛɛ a he ke Kristo we bi kplɛɛ lakpa tsɔɔmihi a nɔ, se kɛ̃ ɔ, a ngɛ asafo ɔ mi. Ke nɔ ko na hemi kɛ yemi kuali nɛ ɔmɛ ɔ, e ma susu kaa slɔɔto ko be a kɛ ni kpahi nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ a kpɛti. Se e biɔ nɛ anɔkuale Kristofohi nɛ a hyɛ a he nɛ hi ngɛ hemi kɛ yemi kuali nɛ ɔmɛ a he. Nimli nɛ ɔmɛ bɔni ni komɛ a ‘hemi kɛ yemi hɛ mi kpatami.’ (2 Tim. 2:16-18) Yehowa na nɔ́ nɛ ngɛ nɔ yae ɔ. Paulo hu le nɔ́ nɛ Mawu pee Kora kɛ atua tsɔli nɛ a piɛɛ e he ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu ngmami ko he nɛ waa hyɛ, konɛ waa hyɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ maa kase ngɛ mi.

‘IMI JI YEHOWA A NƐ; I TSAKEE WE’

4. Mɛni nɔ mi mami Paulo ngɛ, nɛ mɛni e de Timoteo?

4 Paulo ngɛ nɔ mi mami kaa Yehowa ma nyɛ maa na nihi nɛ a bua peeɔ a ní kaa a ngɛ lɛ jae ɔ, kɛ nihi hu nɛ a peeɔ tue bumi kɛ haa lɛ ɔ. Sɛ womi nɛ Paulo ngma ya ha Timoteo ɔ ha nɛ wa na kaa e ngɛ nɔ mi mami nitsɛnitsɛ. E tsɔɔ kaa hemi kɛ yemi kuali ngɛ nihi puɛe ngɛ asafo ɔ mi momo. Lɔ ɔ se ɔ, e ngma ke: “Se tsu sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi ɔ he wa, nɛ e be mimiɛe. Munyu nɛ a kɛ sɔu tɛ ɔ nya ji, ‘Nyɔmtsɛ ɔ le lɛ nitsɛ e nihi.’ Ekpa hu deɔ ke, ‘Nɔ tsuaa nɔ nɛ deɔ ke Mawu nɔ́ ji lɛ ɔ, é kpa yayami peemi.’”2 Tim. 2:18, 19.

5, 6. Mɛni sa kadimi ngɛ munyu nɛ ji, “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” nɛ Paulo kɛ tsu ní ɔ he? Mɛni enɛ ɔ ha nɛ Timoteo pee?

5 Mɛni sa kadimi ngɛ sɛ womi nɛ Paulo ngma a mi? Ngɛ Baiblo ɔ mi tsuo ɔ, Paulo sɛ womi ɔ mi pɛ nɛ a tu “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” ɔ he munyu ngɛ. Baiblo ɔ kɛ munyu nɛ ji ‘sisi tomi tɛ’ ɔ tsu ní kɛ kale Yerusalem ma a kaa ma ngua kɛ ha blema Israel ma a. (La 87:1, 2) A tu ní tsumi nɛ Yesu tsuɔ ngɛ Yehowa yi mi tomi ɔ mi ɔ hu he munyu kaa e ji sisi tomi tɛ. (1 Kor. 3:11; 1 Pet. 2:6) Mɛni Paulo ngɛ tsɔɔe benɛ e wo “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” ɔ ta ngɛ e sɛ womi ɔ mi ɔ?

6 Paulo tsɛ munyu nɛ ngɛ 4 Mose 16:5 nɛ kɔɔ munyu nɛ Mose tu Kora kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ se. Lɔ ɔ se ɔ, e tu “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” ɔ hu he munyu. E ngɛ heii kaa Paulo ngɛ níhi nɛ ya nɔ ngɛ Mose be ɔ mi ɔ he munyu tue konɛ e kɛ wo Timoteo he wami, nɛ e kɛ kai lɛ hu kaa Yehowa yɔseɔ atua tsɔli, nɛ e gblaa a tue. Hemi kɛ yemi kuali miɔ nɛ ma puɛ Yehowa yi mi tomi ngɛ asafo ɔ mi kaa bɔ nɛ Koramɛ hu pee jeha lafahi nɛ be ɔ. Paulo tsɔɔ we “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” ɔ mi fitsofitso. Se kɛ̃ ɔ, nɔ́ nɛ Paulo de ɔ, ha nɛ Timoteo ná hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ mi wa ngɛ Yehowa mi.

7. Mɛni he je nɛ wa ngɛ nɔ mi mami kaa Yehowa maa ye dami sane, nɛ e maa ye anɔkuale daa a?

7 Yehowa sisi tomi mlaahi tsakee we gblegbleegble. Baiblo ɔ de ngɛ La 33:11 ɔ ke: ‘Se Yehowa yi mi tomi ɔmɛ ngɛ daa; e susumi ɔmɛ ngɛ kɛ yaa neneene.’ Ngmami kpahi hu tu Yehowa nɔ yemi ɔ, e suɔmi nɛ ngɛ daa, e dami sane yemi, kɛ e we anɔkuale yemi nɛ ngɛ kɛ yaa neneene ɔ hu he munyu. (2 Mose 15:18; La 106:1; 111:3; 117:2) Malaki 3:6 de ke: ‘Imi ji Yehowa a nɛ; i tsakee we.’ Jã kɛ̃ nɛ Yakobo 1:17 ɔ hu tsɔɔ kaa Yehowa “tsakee we gblegbleegble.”

“MUNYU” NƐ HAA HEMI KƐ YEMI NƐ WA NGƐ NGƐ YEHOWA MI Ɔ MI WAA

8, 9. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ munyu nɛ a ngma ngɛ “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” nɛ Paulo kɛ tsu ní ɔ mi?

8 Munyu nɛ Paulo kɛ tsu ní ngɛ 2 Timoteo 2:19 ɔ tsɔɔ sisi tomi tɛ nɛ a ngma ní ngɛ nɔ. Blema a, ke a fia sisi tomi tɛ ko ɔ, a pɔɔ nɔtsɛ ɔ aloo nɔ nɛ fia jamɛ a sisi tomi tɛ ɔ biɛ ngmami ngɛ nɔ. Paulo ji kekleekle Baiblo ngmalɔ nɛ ngɔ sisi tomi tɛ nɛ a ngma biɛ kɛ fɔ nɔ ɔ kɛ pee nɔ́ hetomi nɔ́. * Munyu enyɔ lɛ a ngma ngɛ “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” ɔ nɔ. Kekleekle ɔ, ‘Yehowa le lɛ nitsɛ e nihi.’ Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, “Nɔ tsuaa nɔ nɛ deɔ ke Mawu nɔ́ ji lɛ ɔ, é kpa yayami peemi.” Enɛ ɔ kaiɔ wɔ munyu nɛ a ngma ngɛ 4 Mose 16:5.—Kane.

9 Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ munyu nɛ a ngma ngɛ “sisi tomi tɛ nɛ Mawu ngɔ kɛ ma si ha hemi kɛ yemi” nɛ Paulo kɛ tsu ní ɔ mi? Yehowa we bi ma nyɛ maa tu Yehowa mlaahi kɛ e sisi tomi mlaahi a he munyu kpiti ngɛ blɔ enyɔ nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ nɔ: (1) Yehowa suɔ nihi nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale, nɛ (2) Yehowa sume nɔ́ yaya. Kɛ munyu nɛ ɔ kɔɔ hemi kɛ yemi kuami nɛ yaa nɔ ngɛ asafo ɔ mi ɔ he ha kɛɛ?

10. Ngɛ Paulo be ɔ mi ɔ, mɛni blɔ nɔ hemi kɛ yemi kuali a ní peepee sa anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ a he ngɛ?

10 Hemi kɛ yemi kuali a ní peepee hao Timoteo kɛ anɔkualetsɛmɛ kpahi. Eko ɔ, ni komɛ be sisi nue kaa a ngmɛ jamɛatsɛmɛ ɔmɛ blɔ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi. Eko ɔ, e pee anɔkualetsɛmɛ komɛ hu kaa Yehowa yɔse we anɔkuale nɛ a yeɔ lɛ ɔ, nɛ jã kɛ̃ nɛ e yɔse we hemi kɛ yemi kuali nɛ a bua peeɔ a ní kaa a jaa lɛ ɔ hulɔ.Níts. 20:29, 30.

Hemi kɛ yemi kuali a ní peepeehi ná we Timoteo nɔ he wami (Hyɛ kuku 10-12)

11, 12. Mɛni he je nɛ e ngɛ heii kaa Paulo sɛ womi ɔ wo Timoteo hemi kɛ yemi mi he wami ɔ?

11 Atsinyɛ jemi ko be he kaa Paulo sɛ womi ɔ wo Timoteo hemi kɛ yemi mi he wami. E kai Timoteo kaa Yehowa sɛ hlami nɛ e ha nɛ nihi le kaa Kora kɛ nihi nɛ piɛɛ e he ɔmɛ ji osatotsɛmɛ. Yehowa je a se nɛ e kpata a hɛ mi, se e bua jɔ Aaron he. Jã kɛ̃ nɛ ngɛ Paulo be ɔ mi hu ɔ, e ngɛ mi kaa osatotsɛmɛ ngɛ Kristo we bi ɔmɛ a kpɛti mohu lɛɛ, se Yehowa le lɛ nitsɛ e nihi.

12 Yehowa tsakee we, enɛ ɔ he ɔ, waa kɛ wa hɛ ma nyɛ maa fɔ e nɔ. E sume nɔ́ yaya, nɛ ngɛ be nɛ sa mi ɔ, e maa gbla yayami peeli nɛ a pia we a he ɔ a tue. Akɛnɛ Timoteo hu “deɔ ke Mawu nɔ́ ji lɛ” he je ɔ, Paulo kai lɛ kaa e sa nɛ lɛ Timoteo ɔ nitsɛ hu nɛ e yu e he ngɛ nihi nɛ a kua hemi kɛ yemi ɔ a he. *

YEHOWA JƆƆ NIHI NƐ A JEƆ A TSUI MI KƐ JAA LƐ Ɔ

13. Mɛni nɔ mi mami wa ma nyɛ ma ná?

13 Munyu nɛ Paulo ngma ya ha Timoteo ɔ ma nyɛ maa wo wɔ hu he wami. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Yehowa le kaa wa yeɔ lɛ anɔkuale. Se pi lemi kɛkɛ nɛ e le kaa wa yeɔ lɛ anɔkuale. Yehowa bua jɔ wa he hulɔ. Baiblo ɔ de ke: ‘Yehowa hɛngmɛ ngɛ je ɔ tsuo he; nihi nɛ yeɔ lɛ anɔkuale ɔ, e woɔ mɛ he wami.’ (2 Kron. 16:9) Enɛ ɔ he ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa ke waa kɛ “tsui nɛ mi tsɔ” sɔmɔ Yehowa a, wa sɔmɔmi ɔ be yaka pee.1 Tim. 1:5; 1 Kor. 15:58.

14. Mɛni jami nɛ Yehowa sume?

14 E ji bua jɔmi hu kaa wa maa le kaa Yehowa sume osato peemi. Akɛnɛ e hɛngmɛ “ngɛ je ɔ tsuo he” he je ɔ, e ma nyɛ maa na nihi nɛ a yi lɛ “anɔkuale ɔ” hulɔ. Abɛ 3:32 ɔ de ke: ‘Yehowa sume nimli yayamihi.’ Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sume nihi nɛ a bua peeɔ a ní kaa a buɔ lɛ tue, pohu a pee we tue bumi ha lɛ ɔ. Eko ɔ, nihi kaa jã a ma nyɛ maa sisi adesahi, se pi Yehowa. Baiblo ɔ de ke: “Nɔ nɛ laa e yayamihi a nɔ ɔ, e yɛ nɔ.” Nɔ́ he je ji kaa Yehowa ngɛ he wami wawɛɛ, nɛ e ji Mawu nɛ suɔ nɔ́ nɛ da hulɔ.Abɛ 28:13; kane 1 Timoteo 5:24; Hebri Bi 4:13.

15. Mɛni e sɛ kaa waa pee, nɛ mɛni he je?

15 Yehowa we bi babauu sɔmɔɔ lɛ kɛ a tsui tsuo. E yee kaa o maa na a kpɛti nɔ ko nɛ peeɔ osato. Se ke ni komɛ nyɛ pee osato ngɛ Mose kɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, e ma nyɛ maa ba jã mwɔnɛ ɔ hulɔ. (2 Tim. 3:1, 5) Se anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sɛ nɛ wa heɔ wa nyɛmimɛ yeɔ lo? Ohoo! Ke wa be nɔ́ ko nɛ wa maa da nɔ ɔ, e sɛ nɛ wa yi mi nɛ pee wɔ enyɔɔnyɔ ngɛ wa nyɛmimɛ a he. (Kane Roma Bi 14:10-12; 1 Korinto Bi 13:7.) Ke wa yi mi peeɔ wɔ enyɔɔnyɔ ngɛ wa nyɛmimɛ a he ɔ, huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ ma puɛ.

16. (a) Mɛni e sa kaa wa ti nɔ tsuaa nɔ nɛ pee konɛ e kɛ osato peemi ko nɛ ko ja Yehowa? (b) Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ daka nɛ e yi ji,  “Nyɛɛ Ka Nyɛ He Nɛ Nyɛɛ Hyɛ” ɔ mi?

16 E sa nɛ Kristofo no tsuaa Kristofo no “nɛ hyɛ lɛ nitsɛ e ní peepee.” (Gal. 6:4) Akɛnɛ wa yi mluku he je ɔ, eko ɔ, waa kɛ juɛmi nɛ dɛ maa hi Yehowa jae nɛ wa be lee. (Heb. 3:12, 13) Lɔ ɔ he ɔ, ke pee ɔ, e sa nɛ waa hyɛ juɛmi nɛ waa kɛ ngɛ Yehowa sɔmɔe ɔ. Wa ma nyɛ ma bi wa he ke: ‘Anɛ suɔmi nɛ i ngɛ ha Yehowa kɛ lemi nɛ i le kaa lɛ ji je mluku ɔ matsɛ ɔ he je nɛ i jaa lɛ ɔ lo? Aloo jɔɔmi nɛ ma ná hwɔɔ se ngɛ Paradeiso ɔ mi ɔ he je nɛ i jaa lɛ ngɛ?’ (Kpoj. 4:11) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wɔ tsuo wa ma nyɛ maa kpa wa mi konɛ waa kɛ osato peemi ko nɛ ko ja Yehowa.

KE WA YEƆ YEHOWA ANƆKUALE Ɔ, WA BUA MAA JƆ

17, 18. Mɛni he je nɛ e sa kaa wa ja Yehowa kɛ wa tsui tsuo ɔ?

17 Ke wa bɔ mɔde nɛ wa sɔmɔ Yehowa kɛ wa tsui tsuo ɔ, e maa jɔɔ wɔ babauu. La polɔ ɔ de ke: ‘A gbaa nɔ nɛ Yehowa nɛ yayami ko ngɛ e he; nɔ nɛ sisi we nɔ.’ (La 32:2) Niinɛ, nihi nɛ a pee we osato ɔ ngɛ bua jɔmi wawɛɛ nitsɛ, nɛ a ma ná bua jɔmi nɛ pi si kɛ ya neneene hwɔɔ se.

18 Ngɛ be nɛ sa mi ɔ, Yehowa ma kpa nihi tsuo nɛ a peeɔ ní yayamihi, aloo a peeɔ osato ɔ a he bo, nɛ e ma ha nɛ a maa ‘na slɔɔto nɛ ngɛ nɔmlɔ nɛ sɔmɔɔ Mawu, kɛ nɔ nɛ sɔmɔ we Mawu ɔ a kpɛti.’ (Mal. 3:18) Se amlɔ nɛ ɔ po ɔ, wa bua jɔ kaa wa le kaa ‘Yehowa buu dali a he, nɛ ke a fa kue ha lɛ ɔ, e nuɔ.’1 Pet. 3:12.

^ kk. 8 Paulo ngma e sɛ womi ɔ kɛ ya ha Timoteo jeha nyɔngmahi a se loko a ngma Kpojemi 21:14 ɔ. Se Kpojemi womi ɔ tu “sisi tomi tɛ” 12 nɛ a ngma bɔfo 12 ɔmɛ a biɛ ngɛ nɔ ɔ he munyu.

^ kk. 12 A tsɔɔ bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ kase Yehowa ha konɛ waa yu wa he ngɛ nɔ́ yaya he ɔ, ngɛ ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ mi.