1. Apwóróusa eú pwóróus lón Paipel mi menlapei ifa usun ekkóch néún Kot aramas ra otupu pwisin iir. (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

 LÓN eú sossoran, Aaron, ewe souasor mi lap, a útá leasamalapen ewe imwenfel mangaku nge a kamwéch eú sepien asoren étúét. Kora me chienan kewe 250 mwán ra pwal nóm ikena ie, me ra uweato fán mesen Jiowa en me an sepien asoren étúét mi masou ren appach mi pwokkus. (Num. 16:16-18) Usun itá iir meinisin ra tuppwél lón ar fel ngeni Jiowa. Iwe nge, ekkena mwán rese usun Aaron, pún ra ú ngeni Kot, lamalam tekia, me mochen angei seni Aaron ewe wis souasor. (Num. 16:1-11) Ra pwisin otupuur ren ar ekieki pwe Kot epwe etiwa ar fel ngeni. Nge ar na ekiek a asonga Jiowa, ewe a tongeni silei masouen letiper me kúna pwe iir mi likótuputup.​—Jer. 17:10.

2. Met Moses a erá pwe epwe fis, iwe ifa usun a pwénútá alon na?

² Iei met Moses a erá pwe epwe fis: “Ewe Samol mi Lapalap epwe pwärätä iön nöün.” (Num. 16:5) Iwe mi fen pwúng, Jiowa a asókkofeseni ekkewe chón fel ngeni i mi enlet me ekkewe mi chofona lupwen “ekkei a feitiu seni ewe Samol mi Lapalap o kenala [Kora me] ekewe ruopükü lime mwän mi eäni ekewe asoren ötüöt.” (Num. 16:35; 26:10) Lón pwal chék ena atun, Jiowa a túmúnú  Aaron, iwe a pwáraatá pwe i a pwapwaiti Aaron usun emén wesewesen souasor mi lap me chón fel ngeni i mi enlet.​—Álleani 1 Korint 8:3.

3. (a) Menni osukosuk a ppiitá lón fansoun aposel Paulus we? (b) Met sia tongeni káé seni minne Jiowa a féri ngeni ekkewe chón ú ngeni i lón fansoun Moses we?

³ Ena esin osukosuk a pwal ppiitá 1,500 som ier mwirin, lón fansoun aposel Paulus we. Ekkóch mi erá pwe iir Chón Kraist, ra etiwa ekkewe afalafal mi chofona nge ra chúen sópweló le chiechi ngeni ewe mwichefel. Ekkeei chón rikiló usun itá iir pwal chón fel mi enlet ngeni Jiowa. Nge ar angangen ú ngeni a eú minen efeiengaw ngeni ekkewe Chón Kraist mi tuppwél. Ra usun chék wolif mwacho mi poputá le “atai” án ekkóch lúkúlúk. (2 Tim. 2:16-18) Iwe nge, Paulus a mirititi pwe Jiowa a kúkkúna met a kan fiffis pokiten a silei minne Jiowa a fen féri ngeni Kora me chienan kewe, ekkewe chón ú ngeni i fitepúkú ier lóóm. Ren ei mettóch, sipwe etittina ekkewe kapas Paulus a makkeei ngeni Timoty me ppii menni lesen sia tongeni káé seni.

4. Met Paulus a fókkun lúkúlúkú pwe Jiowa a tufichin féri? Ifa usun a pwáraatá ngeni Timoty an na lúkúlúk?

⁴ Paulus a fókkun lúkúlúk pwe Jiowa a tongeni esilla ekkewe mi likótuputup lón ar fel ngeni me a pwal silei ié kewe mi álleasochisi I. A pwáraatá péchékkúlen an na lúkú ren itiitin ekkewe kapas a makkeei ngeni Timoty fán án Kot emmwen. Mwirin án Paulus apasa ifa usun ekkewe chón rikiló ra fen atokaló án ekkóch chón mwichefel lúkú, iei met a makkeei: “Nge ewe longolong mi nükünük Kot a anomu esap tongeni mwökütüküt. A mak won ei longolong ekei kapas: ‘Ach Samol a silei chokewe ir nöün,’ a pwal mak ‘Iö a apasa pwe i nöün ach Samol epwe fokun kul seni föföringau.’”​—2 Tim. 2:18, 19.

5, 6. Ifa aúchean án Paulus néúnéú ei itiitin kapas: “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu,” iwe, ifa usun a tongeni kkúú letipen Timoty?

⁵ Ifa aúchean ewe itiitin kapas Paulus a néúnéú lón ena wokisin? Lón Paipel, ina chék ewe wokisin a néúnéú ei itiitin kapas: “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu.” Lón sókkópaten kapas áwewe lón Paipel ra néúnéú ewe kapas “longolong.” Áwewe chék, Paipel a fós usun án Kot kewe allúk rese sissiwil ekkewe ra kan nemeni mwékútúkútún fénúfan me amwéchatiw lón leenian, pwe usun itá ikkena lóngólóngun. (Kölf. 104:5) Ewe Paipel a pwal erá pwe ewe wis Jesus a wiseni lón pwénútáán minne Kot a tipeni a usun chék eú lóngólóng, áwewe chék a néúnéú ewe itiitin kapas “eföü föün lepwokuku.” (1 Pet. 2:6; 1 Kor. 3:11) Nge, met weween án Paulus apasa, “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu”?

⁶ Paulus a aloni alon Moses usun Kora me chienan kewe, ewe a mak lón Numperis 16:5, nge mwirin a apachaatá ei itiitin kapas: “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu.” Iwe, a ffat pwe Paulus a fós usun minne a fis lón fansoun Moses we pwe epwe ápéchékkúla Timoty me áchema ngeni pwe Jiowa a tongeni esilla me ataieló angangen ekkewe chón rikiló. Lón fansoun Moses we, Kora ese tongeni siwili minne Kot a tipeni. Iwe, pwal ina chék usun, ekkena chón rikiló lón ewe mwichefel resap tongeni siwili minne Kot a tipeni. Paulus ese tichikin áweweei weween ei itiitin kapas: “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu.” Nge ese mwáál ekkena kapas ra apéchékkúla Timoty an epwe lúkúlúk wóón Jiowa.

7. Pwata sia tongeni lúkúlúk pwe fansoun meinisin Jiowa a pwúng me alúkúlúk?

⁷ Án Jiowa kewe kapasen emmwen resap tongeni siwil. Kölfel 33:11 a erá: “Än ewe Samol mi Lapalap akot a nonom tori feilfeilachök, ekiekin lelukan a nonom seni eu täppin aramas tori eu täppin.” Pwal ekkóch wokisin ra erá pwe án Jiowa “nemenem,” “tong ellet,”  “pwüng,” me “allükülük” ra nónnóm tori feilfeiló chék. (Eks. 15:18; Kölf. 106:1; 112:9; 117:2) Malakai 3:6 a erá: “Ngang ewe Samol mi Lapalap, üsap tongeni siwil.” James 1:17 a pwal erá pwe Jiowa “esap siwil,” esap usun núrún mettóch mi kan sissiwil.

8, 9. Ifa ewe lesen sia tongeni káé seni minne a mak wóón “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu”?

⁸ Án Paulus we kapas áwewe lón 2 Timoty 2:19, a fós usun eú lóngólóng mi wor mettóch a makketiw are nechenech wóón. Lón fansoun lóóm, aramas ra kan makkeei wóón lóngólóngun eú imw iten ewe chón féri are minne ká imwan. Paulus i ewe áeménún chón makkeei Paipel mi áeá ena kapas áwewe. * A wor ruu pwóróus mi mak wóón “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu.” Áeúin, “Ach Samol a silei chokewe ir nöün,” me oruuan, “Iö a apasa pwe i nöün ach Samol epwe fokun kul seni föföringau.” Ei mettóch a áchema ngenikich met sia álleani lón Numperis 16:5.​—Álleani.

⁹ Met sia tongeni káé seni minne a mak wóón “ewe longolong mi nükünük Kot a anomu”? Fán iten néún Jiowa kewe aramas, an kewe kapasen emmwen me minne mi lamot ngeni i, ra lóngólóng wóón ruu pwóróus mi enlet me lamot: (1) Jiowa a tongei chókkewe mi tuppwél ngeni, me (2) Jiowa a oput féffér mi ngaw. Ifa usun ei lesen a weneiti ewe angangen chón rikiló lón ewe mwichefel?

10. Ifa usun féfférún ekkewe chón rikiló a kkúú ekkewe Chón Kraist mi tuppwél lón fansoun Paulus we?

¹⁰ Timoty me ekkewe ekkóch Chón Kraist mi tuppwél ra osukosuk ren met ekkewe chón rikiló ra féri. Ekkóch Chón Kraist neman ra nenneiruk ika pwata a mumutá ngeni ekkena esin aramas ar repwe chúen nónnóm lón ewe mwichefel. Ekkóch leir neman ra ekieki ika Jiowa a wesewesen tongeni álefila lefilen ar tipeppós le tuppwél ngeni I me án ekkewe chón rikiló sókkun fel mi likótuputup.—Föf. 20:29, 30.

11, 12. Ifa usun néún Paulus we taropwe a tongeni apéchékkúla án Timoty lúkú?

¹¹ Ese mwáál, néún Paulus we taropwe a apéchékkúla án Timoty lúkú ren an áchema ngeni i met a fis lupwen Jiowa a affata pwe Kora me chienan kewe iir chón likótuputup, iwe a oput iir me a nireló. Nge Jiowa a pwáraatá an pwapwaiti ewe mwán mi tuppwél, Aaron. Lón och itiitin, Paulus a apasa pwe inaamwo ika mi wor ekkewe Chón Kraist chofona leir, nge Jiowa a silleni ié kewe wesewesen néún,  usun chék met a pwal féri lón fansoun Moses we.

¹² Jiowa esap tongeni siwil, sia tongeni lúkúlúk wóón fansoun meinisin. A oput minne mi ngaw, me lón fansoun mi fich epwe apwúngú ekkewe chón féfféringaw rese aier. Paulus a áchema ngeni Timoty pwe wisan an epwe ú ngeni etipetipaen ekkewe Chón Kraist chofona, pún ina met a lamot ngeni meinisin mi ‘apasa pwe ir nöün ach Samol.’ *

13. Met sia tongeni lúkúlúk wóón?

¹³ Sia pwal tongeni meefi péchékkúl seni néún Paulus we taropwe ngeni Timoty. A anúkúnúkú letipach pwe Jiowa a fókkun silei ach tuppwél ngeni. I ese chék esilla chókkewe iir néún, nge a pwal fókkun áfánniir. Ewe Paipel a apasa: “Ewe Samol mi Lapalap a nenengeni unusen fanüfan, pwe epwe apöchöküla chokewe mi fang ngeni unusen letiper.” (2 Kron. 16:9) Ina minne, sia tongeni lúkúlúk pwe minne sia féri fán iten Jiowa “seni eu leluk mi limöch,” esap fókkun lamotongaw.​—1 Tim. 1:5; 1 Kor. 15:58.

14. Ifa ewe sókkun fel Jiowa a oput?

¹⁴ Ach silei pwe Jiowa a oput ewe sókkun fel mi otuputup, ina eú minen éúréúr ngenikich. A “nenengeni unusen fanüfan,” iwe a tongeni kúna chókkewe rese “fang ngeni unusen letiper.” Iei met Kölfel 5:6 a erá usun Kot: “Ka oput . . . chon atupu aramas,” áwewe chék ren emén mi pwomwen álleasochisi Kot nge a féfféri tipis le monomon. Inaamwo ika emén mi otuputup a tipachem solá le otupu aramas ren och fansoun, nge pokiten án Jiowa manaman me pwúng, sia tongeni lúkúlúk pwe “eman aramas mi aopala an tipis esap fefeitä lon manauan.”​—SalF. 28:13; álleani 1 Timoty 5:24; Ipru 4:13.

15. Met sipwe túmúnúkich seni, iwe pwata?

¹⁵ Lap ngeni meinisin néún Jiowa kewe aramas ra angang ngeni i fán letip wenechar. Epwe fókkun ámáirú ika emén lón ewe mwichefel epwe eáni ewe sókkun fel ngeni Jiowa mi likótuputup. Nge, ika a fis ena mettóch lón fansoun Moses we me lón fansoun ekkewe aposel, iwe, a pwal tongeni fis lón ach ei fansoun. (2 Tim. 3:1, 5) Iwe, itá sipwe ekiekingaw ngeni chienach kewe Chón Kraist me tipemwaramwareiti enletin ar tuppwél ngeni Jiowa? Aapw! Ese pwúng ach sipwe ekiekingaw ngeniir ika ese wor popun. (Álleani Rom 14:10-12; 1 Korint 13:7.) Pwal eú, a tongeni ta ach riri ngeni Kot ika sia lúkúlúkúmmang ngeni pwiich kewe.

16. (a) Met emén me emén leich a tongeni féri an epwe túmúnú seni likótuputup pwe ete puk waran lón letipan? (b) Ikkefa ekkewe lesen sipwe káé seni ewe pwóór “ Oupwe Püsin Sotunikemi o Apwüngükemi”?

¹⁶ Emén me emén Chón Kraist epwe “püsin apwüngü an föför.” (Kal. 6:4) Pokiten sise unuséch sia tongeni poputá le eáni ewe sókkun fel ese feito seni wenecharen letipach nge sise tepereni. (Ipru 3:12, 13) Ina minne, mi éch ach sipwe kan etittina ewe popun sia angang ngeni Jiowa. Sia tongeni pwisin eisinikich: ‘Ua fel ngeni Jiowa pokiten ua tongei i me mochen onómuei fán an nemenem? Are ua chék ekieki usun ekkewe feiéch upwe pwapwaiti lón Paratis?’ (Pwär. 4:11) Ach etittina pwisin ach kewe féffér epwe álisikich le unusen urusawu likótuputup seni letipach.

17, 18. Pwata a lamot sipwe fel ngeni Jiowa seni wenecharen letipach?

¹⁷ Sia kúna chómmóng feiéch atun sia achocho le fel ngeni Jiowa seni wenecharen letipach. Iei alon ewe soumakken kélfel: “Feiöchün ewe aramas ewe Samol mi Lapalap esap tip ngeni och pwüngingau, ewe aramas ese wor chofana lon lelukan.” (Kölf. 32:2) Ewer, chókkewe mi péútaaló likótuputup seni lón letiper ra pwapwa  me ra tongeni ápilúkúlúk pwe lón mwachkkan ar pwapwa epwe wesewesen unus.

¹⁸ Lón fansoun mi fich, Jiowa epwe pwáraaló meinisin chón féfféringaw are iir kewe mi eáni ewe sókkun manaw mi likótuputup, iwe epwe álefila “lefilen eman chon pwüng me eman aramasangau, lefilen ätewe mi angang ngeni Kot me ätewe esap angang ngeni.” (Mal. 3:18) Nge ren mwo iei, sia meefi núkúnúkéch ren ach silei pwe Jiowa a “nennengeni ekkewe aramas mi pung, o selingan mi susuuk ngeni ar kewe iotek.”​—1 Pet. 3:12, Testament Mi Fö.