‘Jehova nĩ Amenyaga Arĩa Marĩ Ake’
“Mũndũ angĩkorũo endete Ngai, ũcio nĩwe ũũĩo nĩ Ngai.”—1 KOR. 8:3.
1. Taarĩria rũgano rwa Bibilia rũrĩa ruonanagia mwĩcirĩrie wa maheeni ũrĩa andũ amwe a Ngai manakorũo naguo. (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)
RŨCINĨ rũmwe, Haruni Mũthĩnjĩri-Ngai-Mũnene, nĩ aarũgamire mũrango-inĩ wa hema-ya-gũtũnganwo anyitĩte rũgĩo rwa gũcinĩra Jehova ũbumba. Nake Kora marĩ na arũme 250 maarũngiĩ hakuhĩ nake, o mũndũ arĩ na rũgĩo rwa gũcinĩra Jehova ũbumba. (Ndar. 16:16-18) Maitho-inĩ ma andũ, arũme acio othe moonekaga ta maarĩ athathaiya ehokeku a Jehova. No ngũrani na Haruni, arũme acio maarĩ aregenyũki arĩa meendaga kwĩgwatĩra ũthĩnjĩri-Ngai na hinya. (Ndar. 16:1-11) Meehenagia atĩ Ngai nĩ angĩetĩkĩrire ũthathaiya wao. Ĩndĩ itanya ta rĩu rĩarĩ rĩa kũnyũrũria Jehova, ũrĩa ũthomaga ngoro na woonaga ũhinga wao.—Jer. 17:10.
2. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Musa aarathĩte, na hihi nĩ wahingire?
2 Mũthenya ũmwe mbere ĩyo, Musa akoretwo arathĩte ũũ: “Rũcinĩ nĩguo Jehova ekũroka kuonania andũ ake kũna.” (Ndar. 16:5) Hatarĩ nganja, Jehova nĩ onanirie ngũrani ya athathaiya ake a ma na arĩa maarĩ na ũhinga, rĩrĩa ‘mwaki woimire he Jehova, ũgĩcina andũ acio magana merĩ ma mĩrongo ĩtano maacinĩte ũbumba.’ (Ndar. 16:35; 26:10) Ihinda-inĩ o rĩu, Jehova nĩ aahonokirie Haruni, na njĩra ĩyo akĩonania atĩ nĩwe etĩkĩrĩte arĩ mũthĩnjĩri-Ngai na mũthathaiya wa ma.—Thoma 1 Akorintho 8:3.
3. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ woimĩrire matukũ-inĩ ma mũtũmwo Paulo? (b) Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ũrĩa Jehova eekire aremi matukũ-inĩ ma Musa?
3 Ũndũ ta ũcio nĩ wahanĩkire mĩaka 1,500 thutha ũcio, matukũ-inĩ ma mũtũmwo Paulo. Andũ amwe meeĩtaga Akristiano nĩ maarutanaga ũrutani wa maheeni, o na kũrĩ ũguo, no maathire na mbere kũnyitanĩra na kĩũngano. Ndwarĩ ũndũ mũhũthũ maitho-inĩ ma andũ kuona ngũrani ya aregenyũki acio, na andũ arĩa angĩ kĩũngano-inĩ. Ĩndĩ ũregenyũki wao warĩ ũgwati harĩ Akristiano arĩa maarĩ ehokeku. Njũi icio ciehumbĩte rũa rwa ng’ondu nĩ ciambĩrĩirie ‘kũgarũrania wĩtĩkio wa andũ amwe.’ (2 Tim. 2:16-18) O na kũrĩ ũguo, Jehova ndonaga maũndũ ta ũrĩa andũ monaga, na Paulo nĩ aamenyete ũndũ ũcio kuumana na ũrĩa Ngai eekire Kora, na aregenyũki arĩa angĩ maamũnyitaga mbaru karine cigana ũna mbere ĩyo. Nĩ ũndũ ũcio, rekei tũthuthurie rũgano rũmwe rũrĩ Maandĩko-inĩ tũcoke tuone nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩruta kuumana naruo.
“NĨ GŨKORŨO NIĨ NDIGARŨRŨKAGA”
4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Paulo aarĩ na ma naguo, na onanirie ũguo atĩa kũrĩ Timotheo?
4 Paulo nĩ aarĩ na ma biũ atĩ Jehova nĩ angĩakũũranire ũthathaiya wa ũhinga na nĩ angĩamenyire arĩa mamwathĩkagĩra. Paulo nĩ oonanirie ũũma ũcio kũgerera ciugo iria aahũthĩrire rĩrĩa aandĩkĩire Timotheo marũa. Thutha wa kũgweta ũgwati wa kĩĩroho ũrĩa aregenyũki maarehete kũrĩ andũ amwe thĩinĩ wa kĩũngano, Paulo aandĩkire ũũ: ‘Ĩndĩ gĩtina kĩrĩa kĩrũmu kĩrĩa kĩhande nĩ Ngai no gĩtũire, nakĩo kĩoretwo rũũri rũrũ, atĩrĩ, Jehova nĩ amenyaga andũ arĩa marĩ ake: ningĩ-rĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũgwetaga rĩĩtwa rĩa Jehova no atiganage na maũndũ marĩa matarĩ ma ũthingu.’—2 Tim. 2:18, 19.
5, 6. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa mwanya harĩ ciugo ‘gĩtina kana mũthingi ũrĩa mũrũmu wa Ngai’ iria Paulo aahũthĩrire, na ciateithirie Timotheo atĩa?
5 Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa mwanya harĩ ciugo iria Paulo aahũthĩrire rĩandĩko-inĩ rĩu? Thĩinĩ wa Bibilia, rĩu norĩo rĩandĩko rĩrĩa rĩgwetaga ciugo ‘gĩtina kana mũthingi ũrĩa mũrũmu wa Ngai.’ Bibilia ĩhũthagĩra ‘gĩtina kana mũthingi’ kĩrĩ kiugo kĩa ngerekano ĩkĩaria ũhoro wa indo itiganĩte. Kwa ngerekano, ĩkĩaria ũhoro wa mawatho ma Ngai ma ndũire marĩa matongoragia ũrĩa thĩ ĩthiũrũrũkaga na magatũma ĩikare harĩa yagĩrĩire, ĩmaringithanagia na mũthingi. (Thab. 104:5, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language) Ningĩ itemi rĩrĩa Jesu akoragwo narĩo harĩ muoroto wa Jehova nĩ rĩringithanagio na mũthingi. (1 Kor. 3:11; 1 Pet. 2:6) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Paulo aarĩ naguo meciria-inĩ rĩrĩa aandĩkire igũrũ rĩgiĩ ‘gĩtina kana mũthingi mũrũmu wa Ngai’?
6 Paulo agwetete ciugo ‘gĩtina kana mũthingi ũrĩa mũrũmu wa Ngai’ mũhari-inĩ o ũrĩa agwetete ciugo iria Musa eerire Kora na arĩa maamũnyitaga mbaru iria irĩ thĩinĩ wa Ndari 16:5. Paulo aagwetaga maũndũ marĩa meekĩkire matukũ-inĩ ma Musa akĩgeria gwĩkĩra Timotheo ngoro na kũmũririkania atĩ Jehova nĩ arĩ ũhoti wa gũkũũrana ciĩko cia ũregenyũki na gũcigirĩrĩria. Muoroto wa Jehova ndũngĩarigĩrĩirio nĩ aregenyũki arĩa maarĩ thĩinĩ wa kĩũngano o ta ũrĩa Kora atahotire kũũgirĩrĩria matukũ-inĩ ma Musa. Paulo ndataarĩirie biũ kĩrĩa kĩrũgamĩrĩirũo nĩ ciugo ‘gĩtina kana mũthingi ũrĩa mũrũmu wa Ngai.’ O na kũrĩ ũguo, ciugo icio nĩ ciateithirie Timotheo agĩe na mwĩhoko harĩ Jehova.
7. Nĩkĩ no tũkorũo na ma atĩ hingo ciothe Jehova arĩkaga maũndũ na njĩra ya ũthingu na ya ma?
7 Ithimi cia Jehova cia ũthingu itigarũrũkaga. Thaburi 33:11 yugaga ũũ: “Ũndũ ũrĩa Jehova etaarĩte arĩ we ũtũũraga wĩ mũrũmu nginya mĩndĩ na mĩndĩ, mathugunda ma ngoro yake-rĩ, magagĩkinyĩrĩra njiaro na njiaro.” Jehova nĩ Mũthamaki, nĩ onanagia ũtugi, nĩ mũthingu, na nĩ wa ma. Bibilia yonanagia atĩ ngumo icio ciake gũtirĩ hĩndĩ igaacenjia. (Tham. 15:18; Thab. 106:1; 112:9; 117:2) Malaki 3:6 yugaga ũũ: “Nĩ gũkorũo niĩ ndigarũrũkaga.” Ningĩ, rĩandĩko rĩa Jakubu 1:17 riugaga atĩ Jehova ‘ndagariũkaga, na ndarĩ na kĩĩruru gĩa kũgarũrũka.’
“RŨŨRI KANA MŨHŨŨRI” ŨRĨA ŨTŨMAGA TŨKŨRIE WĨTĨKIO HARĨ JEHOVA
8, 9. Tũreruta atĩa kuumana na “rũũri kana mũhũũri” ũrĩa ũrĩ ngerekano-inĩ ya Paulo?
8 Kiugo kĩa ngerekano kĩrĩa Paulo ahũthĩrĩte thĩinĩ wa 2 Timotheo 2:19 kĩonanagia mũthingi mwandĩke ndũmĩrĩri igũrũ rĩaguo ta arĩ gwĩkĩrũo wĩkĩrĩtwo rũũri kana mũhũũri. Matukũ-inĩ ma tene, warĩ ũndũ wa ndũire kwandĩka ciugo mũthingi-inĩ wa mwako, rĩngĩ cia kuonania mwene guo kana mũndũ ũrĩa wawakire. Paulo nĩwe mwandĩki wa mbere wa Bibilia kũhũthĩra kiugo kĩu kĩa ngerekano. * Rũũri kana mũhũũri ũrĩa wĩkĩrĩtwo harĩ “gĩtina kana mũthingi ũrĩa mũrũmu wa Ngai” ũkoragwo na maũndũ merĩ ma bata. Wa mbere, ‘Jehova nĩ amenyaga andũ arĩa marĩ ake,’ na wa kerĩ, ‘Mũndũ o wothe ũrĩa ũgwetaga rĩĩtwa rĩa Jehova no atiganage na maũndũ marĩa matarĩ ma ũthingu.’ Ũndũ ũcio ũratũririkania ciugo iria tũthomaga thĩinĩ wa Ndari 16:5.—Thoma.
9 Tũngĩĩruta atĩa kuumana na “rũũri kana mũhũũri” ũrĩa Paulo aagwetire kiugo-inĩ gĩake kĩa ngerekano? Kũrĩ andũ a Ngai, ithimi cia Jehova na motaaro make ciĩhocetie harĩ ma ici igĩrĩ cia mũthingi: (1) Jehova endete arĩa ehokeku harĩ we, na (2) Jehova nĩ athũire maũndũ marĩa matarĩ ma ũthingu. Ũrutani ũyũ ũhutanĩtie atĩa na ũhoro wa ũregenyũki thĩinĩ wa kĩũngano?
10. Ciĩko cia aregenyũki ciahutagia atĩa andũ arĩa ehokeku matukũ-inĩ ma Paulo?
10 No kũhoteke Timotheo na andũ arĩa angĩ ehokeku nĩ maarakaragio nĩ ciĩko cia aregenyũki arĩa maarĩ gatagatĩ-inĩ kao. No gũkorũo Akristiano amwe nĩ meeyũragia kĩrĩa gĩatũmaga andũ ta acio marekererio maikare kĩũngano-inĩ. Kwahoteka andũ arĩa ehokeku nĩ maarigagwo kana hihi Jehova nĩ aahotaga kuona ngũrani gatagatĩ ka wĩhokeku wao wa kuuma ngoro na ũthathaiya wa ũhinga wa aregenyũki.—Atũm. 20:29, 30.
Timotheo ndangĩagagirio nĩ ciĩko cia arĩa maarĩ na mĩerekera ya ũregenyũki (Rora kĩbungo gĩa 10-12)
11, 12. Marũa ma Paulo meekĩrire wĩtĩkio wa Timotheo hinya na njĩra ĩrĩkũ?
11 Hatarĩ nganja, marũa ma Paulo nĩ mekĩrire wĩtĩkio wa Timotheo hinya. Nĩ maamũririkanirie atĩ Jehova nĩ onete ũhinga wa Kora na arĩa maamũnyitaga mbaru, na nĩkĩo aamaregire na akĩmanina, no akĩonania atĩ nĩ eetĩkĩrĩte Haruni tondũ arĩ mwĩhokeku. Na njĩra ĩngĩ, Paulo nĩ ta kuuga oigaga atĩ o na angĩkorũo nĩ kwarĩ na Akristiano a maheeni gatagatĩ-inĩ kao, Jehova nĩ angĩakũũranire arĩa marĩ ake o ta ũrĩa eekire matukũ-inĩ ma Musa.
12 Jehova ndagarũrũkaga; we nĩ wa kwĩhokeka. Nĩ athũire maũndũ marĩa matarĩ ma ũthingu, na ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩakinya nĩ atuagĩra ehia arĩa maregaga kwĩrira. Arĩ ũmwe wa arĩa ‘maagwetaga rĩĩtwa rĩa Jehova,’ Timotheo nĩ aaririkanirio atĩ no mũhaka angĩareganire na maũndũ marĩa matarĩ ma ũthingu maarehagwo nĩ Akristiano arĩa maarĩ na ũhinga. *
ŨTHATHAIYA ŨTARĨ WA ŨHINGA NĨ ŨREHAGA IRATHIMO
13. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩkorũo na ma naguo?
13 O na ithuĩ no twĩkĩrũo hinya kĩĩroho nĩ ciugo iria Paulo aandĩkĩire Timotheo. Ũndũ ũmwe wa gũtwĩkĩra ngoro nĩ kũmenya atĩ, Jehova nĩ amenyaga wĩhokeku witũ harĩ we. Makĩria ma kũmenya wĩhokeku witũ, Jehova nĩ akenagio mũno nĩ arĩa marĩ ake. Bibilia yugaga ũũ: “Jehova orũragia maitho kũndũ guothe thĩ yothe akĩonania atĩ e na hinya mũno wa gũteithia andũ arĩa mamũrũmagĩrĩra na ngoro yao yothe.” (2 Maũ. 16:9) Nĩ ũndũ ũcio, no tũkorũo na ma biũ atĩ, ũndũ o wothe tũngĩkĩra Jehova tũrĩ “na ngoro theru” ti wa tũhũ.—1 Tim. 1:5; 1 Kor. 15:58.
14. Nĩ ũthathaiya ũrĩkũ Jehova atangĩkirĩrĩria?
14 Ningĩ nĩ wega kũririkana atĩ Jehova ndangĩkirĩrĩria ũthathaiya wa ũhinga. Tondũ ‘orũragia maitho thĩ yothe’ nĩ amenyaga arĩa matamũrũmagĩrĩra na “ngoro yao yothe.” Thimo 3:32 yugaga atĩ “mũndũ mũhĩtanu kana mwaganu nĩ kĩndũ kĩĩ magigi harĩ Jehova.” Mũndũ ta ũcio nĩ ũrĩa wĩtuaga nĩ mwathĩki no akehagia ehithĩte. O na gũtuĩka mũndũ ta ũcio no ahũthĩre wara wake kũheenia andũ kwa ihinda, ndangĩheenia Jehova. Bibilia yugaga atĩ “ũrĩa ũrindagĩrĩra mehia make ndangĩgaacĩra.” Gĩtũmi nĩ tondũ Jehova nĩwe Mwene-Hinya-Wothe na nĩ mũthingu.—Thim. 28:13; thoma 1 Timotheo 5:24; Ahibirania 4:13.
15. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ gwĩthema, na nĩkĩ?
15 Athathaiya aingĩ a Jehova mamũtungatagĩra na ngoro yothe. Ti ũndũ mũhũthũ gũkorũo na mũndũ kĩũngano-inĩ, ũthathayagia Jehova arĩ na ũhinga. O na kũrĩ ũguo, tondũ kwarĩ na andũ ta acio hĩndĩ ya Musa na hĩndĩ ya Akristiano a tene, o na ũmũthĩ no gũkorũo nao. (2 Tim. 3:1, 5) No hihi ũguo nĩ kuuga atĩ twĩkũagĩre Akristiano arĩa angĩ tũgĩĩkagĩrĩra nganja wĩhokeku wao harĩ Jehova? Aca! No akorũo arĩ mahĩtia gwĩkũagĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ hatarĩ mũthingi. (Thoma Aroma 14:10-12; 1 Akorintho 13:7.) Ningĩ gũkorũo na mwerekera wa gwĩkĩrĩra nganja wĩkindĩru wa andũ arĩa angĩ kĩũngano-inĩ, no gũthũkie ũrata witũ na Jehova.
16. (a) Tũngĩka atĩa nĩguo twĩgitĩre gũkũria ũhinga ngoro-inĩ citũ? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ithandũkũ ‘Wĩgeragiei, Wĩtuĩragiei’?
16 Mũkristiano o wothe agĩrĩirũo “aroragie wĩra kana ciĩko” ciake mwene. (Gal. 6:4) Nĩ ũndũ wa gũkorũo tũtarĩ akinyanĩru, nĩ ũndũ mũhũthũ gũkũria mĩerekera ya ũhinga tũtekũmenya. (Ahib. 3:12, 13) Kwoguo, nĩ wega gũikara tũgĩthuthuragia kĩrĩa kĩratũma tũtungatĩre Jehova. No twĩyũrie ũũ: ‘Hihi ndungatagĩra Jehova nĩ ũndũ wa kũmwenda na nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ nĩwe Mũnene wa Igũrũ na Thĩ? Kana hihi ndĩciragia tu ũhoro wa irathimo cia kĩĩmwĩrĩ iria njĩrĩgagĩrĩra gũgaakenera thĩinĩ wa Paradiso?’ (Kũg. 4:11) Hatarĩ nganja, ithuothe no tũgunĩke tũngĩthuthuria ciĩko citũ na tweherie mĩerekera o yothe ya ũhinga ĩrĩa ĩngĩkorũo ĩtigarĩte ngoro-inĩ citũ.
WĨHOKEKU ŨRĨA ŨREHAGA GĨKENO
17, 18. Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo gũkorũo tũtarĩ na ũhinga ũthathaiya-inĩ witũ harĩ Jehova?
17 Twerutanĩria gũthathaiya Jehova tũtarĩ na ũhinga, nĩ tũrĩgĩaga na irathimo nyingĩ. Mwandĩki wa Thaburi oigire ũũ: “Gũkena-rĩ, nĩ ũrĩa Jehova atangĩtua mwaga nu, o ũrĩa ũtakĩrĩ na ũhinga ngoro.” (Thab. 32:2) Ma nĩ atĩ, arĩa othe magitagĩra ngoro ciao itikagĩe na ũhinga nĩ magĩaga na gĩkeno kĩnene, na magakorũo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũkagĩa na gĩkeno gĩkinyanĩru mahinda marĩa maroka.
18 Ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩru rĩakinya, Jehova nĩ akaaguũria arĩa othe mekaga waganu kana arĩa makoragwo na ũhinga, na njĩra ĩyo onanie ‘ngũũrani ya mũndũ ũrĩa mũthingu na ũrĩa mwaganu, na ũrĩa ũtungatagĩra Ngai na ũrĩa ũtamũtungatagĩra.’ (Mal. 3:18) Ihinda-inĩ rĩrĩ, nĩ twĩkĩragwo ngoro nĩ kũmenya atĩ “maitho ma Mwathani merekeire na kũrĩ arĩa athingu, namo matũ make magategerũo mathaithana mao.”—1 Pet. 3:12.
^ kib. 8 Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire gĩkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩĩgerekania na Jehova na njĩra ya kũregana na maũndũ marĩa matarĩ ma ũthingu.
^ kib. 12 Rĩandĩko rĩa Kũguũrĩrio 21:14, rĩrĩa rĩandĩkirũo mĩaka mĩingĩ thutha wa Paulo kwandĩkĩra Timotheo, rĩgwetaga mahiga 12 ma “itina kana mũthingi” marĩa mandĩkĩtwo marĩĩtwa ma atũmwo arĩa 12.
