Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

‘Yehova Uyukile Bandi’

‘Yehova Uyukile Bandi’

“Shi muntu usenswe Leza, uno’u wayukwa nandi.” —1 KO. 8:3.

1. Sekununa mānga ya mu Bible ilombola mulangilo wa bituputupu wātādile bantu ba Leza bamo. (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

DIFUKU dimo lubanga, Alone Kitobo mukatampe wāimene pa kibelo kya tabenakulo ya Yehova, ukwete luvungu lwa mudilo lwa kusōkela’mo ensense. Kola ne bana-balume 250 bādi kubwipi nandi bela ensense kudi Yehova, muntu ne muntu ukwete luvungu wa lwandi wa lwandi. (Umb. 16:16-18) Na kwibatala’tu bitupu, bantu bonso bādi bamweka bu batōtyi ba kikōkeji ba Yehova. Inoko, kwishila na Alone, bantu bakwabo bādi bantomboki ba mitatulo bādi bakimba kusompola bupidishitu. (Umb. 16:1-11) Bādi beongola abo bene na kulanga’mba Leza uketabija butōtyi bwabo. Ino, kulanga namino kwādi i kutuka Yehova, mwine wādi ubwanya kuyuka bidi mu mityima ne kumona buzazangi bwabo.—Yel. 17:10.

2. Lelo i bika byālaile Mosesa, ne binenwa byandi byāfikidile?

2 Na bubine, Mosesa wālaile difuku dimo kumeso amba: “Lubanga Yehova ukalaija boba badi bu-bandi.” (Umb. 16:5) Ne kutatana kwine mpika, Yehova wālombwele kwishila kwādi pa bukata bwa batōtyi ba bine ne ba bubela kitatyi kyālupukile mudilo kudi “Yehova, keuloteja [Kola ne] bana-balume tutwa tubidi ne makumi atano’ba baelele ensense.” (Umb. 16:35; 26:10) Mu kitatyi kimo kyonka, Yehova wāpandija būmi bwa Alone, kilomboji kine kya kwitabijibwa bu  kitobo wa bine ne bu mutōtyi wa bine wa Leza.—Tanga 1 Kodinda 8:3.

3. (a) Le i mwanda’ka wālupukile mu mafuku a mutumibwa Polo? (b) Le Yehova wābadikile kupwa butomboki’ka mu myaka tutwa kunyuma?

3 Mwanda wa uno muswelo wālupukile kintu kya myaka 1500 pa kupita’po mu mafuku a mutumibwa Polo. Bantu bamo bādi betela bu bene Kidishitu bāitabije mfundijo ya bubela; abo koku bekele nyeke mu kipwilo. Na kwibatala’tu bitupu, bano batupondo bādi bamweka bu kebeshidilepo na bakwabo mu kipwilo. Inoko, bupondo bwabo bwādi bu kyaka ku bene Kidishitu ba kikōkeji. Bano bampumpi bavwele bivwalwa bya bu mikōko bāshilwile ‘kuvutakanya lwitabijo lwa bamobamo.’ (2 Tm. 2:16-18) Inoko, Yehova aye kabandilangapo bitupu, kadi Polo wāyukile kino kupityila ku muswelo wāpwile Leza myanda ya bantomboki—ke ba Kola ne bantu bādi bamukwatakenye mu myaka tutwa kunyuma kadi. Pa uno mwanda, tulangulukilei bidi pa Kisonekwa kisangaja kya mu Bible ne kumona ñeni miyampe yotubwanya kuboila’ko.

“AMIWA YEHOVA; NKYALAMUKANGAPO”

4. Lelo Polo wādi ukulupile bika, ne wālombwele kikulupiji kyandi kudi Temote namani?

4 Polo wādi ukulupile amba Yehova ubwanya kujingulula butōtyi bwa buzazangi, kadi wādi ukulupile amba Yehova ubwanya kuyuka boba Bamukōkele. Polo wālombwele kikulupiji kyandi kikatampe na binenwa byaāingidije kitatyi kyaālembēle Temote kupityila ku bukomo bwa mushipiditu. Pa kupwa kwisambila pa muswelo wāonenwe bantu bamo ba mu kipwilo ku mushipiditu na bano batupondo, Polo wāsonekele amba: “Nansha nankyo, kyalwilo kikomokomo kya Leza akyo kikimene nkū, patūlwe kino kiyukeno amba: ‘Yehova uyukile bandi,’ ne amba: ‘Yewa ense utela dijina dya Yehova aleke bukondame.’”—2 Tm. 2:18, 19.

5, 6. Le kwingidija kwingidije Polo bishima “kyalwilo kikomokomo kya Leza” kudi na kamweno’ka, ne bino bishima byākweshe Temote namani?

5 Lelo binenwa byāingidije Polo mu kino kisonekwa bidi na kamweno’ka? Uno i musunsa umo kete utelelwe “kyalwilo kikomokomo kya Leza” mu Bible. Bible wingidije kishima “kyalwilo” mu muswelo wa kyelekejo mwanda wa kufunkila pa bintu bishileshile, kimfwa kibundi kya Yelusalema, mwipata mwa Isalela wa kala. (Ñim. 87:1, 2) Mwingilo wingila Yesu mu mpango ya Yehova nao udingakanibwe na kyalwilo. (1 Ko. 3:11; 1 Pe. 2:6) Le i bika byādi bilanga Polo paāsonekele myanda itala “kyalwilo kikomokomo kya Leza”?

6 Polo utēla “kyalwilo kikomokomo kya Leza” mu mwanda umo onka wapituluka mu binenwa bya Mosesa bisambila padi Kola ne bantu bādi bamukwatakenye, bisonekelwe mu Umbadilo 16:5. Na bubine, Polo wisambila pa bintu byālongekele mu mafuku a Mosesa mwanda wa kukankamika Temote ne kumuvuluja’mba, Yehova udi na bukomo bwa kujingulula ne kukankaja bilongwa bya butomboki. Mpango ya Yehova keyākalakanibwepo na batupondo bādi mu kipwilo monka mobyāikadile mu tutwa twa myaka kumeso mu mafuku a Kola. Polo kāshintulwilepo pa bute pa bute kine kyādi kifunkila’po “kyalwilo kikomokomo kya Leza.” Inoko, binenwa byaāingidije byāpele bine Temote milangwe ya kukulupila mu mashinda a Yehova.

7. Mwanda waka tubwanya kukulupila’mba, Yehova ukalonga bintu na boloke ne kikōkeji?

7 Misoñanya ya peulu ya Yehova keishintangapo. Mitōto 33:11 unena amba: “Ñeni ya Yehova īmene pototo, pō, nyeke ne nyeke; ne mifwatakanyo ya wandi mutyima ku nkongo yonso.” Bisonekwa bikwabo bisambila pa buludiki bwa Yehova, buswe bwa binebine, boloke ne kikōkeji amba i bya nyeke. (Div. 15:18; Ñim. 106:1; 112:9; 117:2) Malaki 3:6 unena amba: “Amiwa  Yehova nkyalamukangapo.” Mu muswelo umo onka, Yakoba 1:17 nandi unena’mba, Yehova “kashintangapo nansha kwalamuka pamo bwa minjiñininya yalamukaalamuka.”

‘KIYUKENO’ KITAMIJA LWITABIJO MUDI YEHOVA

8, 9. Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku ‘kiyukeno’ kya mu kyelekejo kya Polo?

8 Kishima kya kyelekejo kingidije Polo mu 2 Temote 2:19 kilombola kyalwilo kilembelwe’po musapu, pamo bwa kitampa kidi na kiyukeno. Pa kala, kebādipo bavudile kulemba pa kyalwilo kya njibo, padi bilembwa bya kulombola mwine ūbakile’yo nansha mwine’yo. Polo wādi mulembi mubajinji wa Bible wāingidije kino kyelekejo kya pa bula. * Kiyukeno kidi pa “kyalwilo kikomokomo kya Leza,” kidi na bilembwa bibidi. Kibajinji, “Yehova uyukile bandi” ne kya bubidi nakyo amba, “Yewa ense utela dijina dya Yehova aleke bukondame.” Kino kituvuluja byobya byotutanga mu Umbadilo 16:5. Tanga.

9 Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku ‘kiyukeno’ kingidije Polo mu muswelo wa kyelekejo? Ku bantu ba Leza, mbila ne misoñanya ya Yehova bibwanya kwipipijibwa mu bubinebine bubidi bwa kyalwilo: (1) Yehova usenswe boba bamukōkele ne (2) Yehova ushikilwe bukondame. Le buno bufundiji bukwatañene namani na mwanda utala bupondo bwa mu kipwilo?

10. Le bilongwa bya batupondo byāikele na lupusa’ka pa bantu ba kikōkeji ba mu mafuku a Polo?

10 Temote ne bantu bakwabo ba kikōkeji bavutakanibwe padi na bilongwa bya batupondo bādi mu bukata mwabo. Bene Kidishitu bamo babwanya padi kwiipangula kine kyādi kilekelwe bantu ba uno muswelo mu kipwilo. Bantu ba kikōkeji bādi padi beipangula shi Yehova wādi bine wa kushiañanya bantu bamukōkele bya binebine ne butōtyi bwa buzazangi bwa batupondo.—Bil. 20:29, 30.

Temote kāiwilepo bilongwa bibi bya bantu ba milangwe ya batupondo (Tala musango 10-12)

11 Mukanda wa Polo ke wābudilwe’po kukomeja lwitabijo lwa Temote na kumuvuluja bintu byālongekele kitatyi kyābingijibwe Alone muntu wa kikōkeji, ne kusokwelwa patōka kwa buzazangi, kupelwa ne konakanibwa kwa Kola ne bapwani nandi. Na bubine, Polo wānene amba nansha byokwādi bene Kidishitu ba bubela mu bukata mwabo, Yehova wādi uyukile bandi, monka mwaādi wibayukile mu mafuku a Mosesa.

11, 12. Le Mukanda wa Polo wākomeje lwitabijo lwa Temote namani?

 12 Yehova kashintangapo; aye i ukulupilwa nyeke. Ushikilwe bukondame, kadi pa kitatyi kifwaninwe, utyibilanga mambo banonga-bibi bampikwa kwisāsa. Temote byaādi “utela dijina dya Yehova,” nandi wāvulujibwe’mba udi na kiselwa kya kupela lupusa lubi lwa bene Kidishitu ba bubela. *

BUTŌTYI BWA BINEBINE KE BWA BITUPUTUPUPO

13. Lelo tubwanya kukulupila bika?

13 Netu tubwanya kukomejibwa ku mushipiditu na binenwa bya Polo bya ku bukomo bwa mushipiditu. Dibajinji, i bikulupija pa kuyuka’mba Yehova uyukile biyampe’mba tumukōkele. Kuno ke kuyukapo’tu bitupu. Ino, Yehova utele bantu bandi mutyima bininge. Bible unena amba: “Meso a Yehova akeñenya kusambakanya ntanda yonsololo, konsokonso pi na pi, kwilomboja mukomo wa boba ba mutyima mubwaninine kwadi.” (2 Bi. 16:9) Nanshi, tubwanya kukulupila bya binebine amba byonso byotulongela Yehova “na mutyima utōka tō” ke bya bituputupupo.—1 Tm. 1:5; 1 Ko. 15:58.

14. Le Yehova katalengapo kilomo-nyeka butōtyi bwa muswelo’ka?

14 Kadi i biyampe tuyuke’mba, Yehova katalengapo butōtyi bwa buzazangi kilomo-nyeka. Meso andi ‘byo akeñenya kusambakanya ntanda yonsololo,’ ubwanya kujingulula boba bakubulwa “mutyima mubwaninine kwadi.” Nkindi 3:32 unena’mba, “mupupakane i wa munyanji kudi Yehova,” pamo bwa muntu wifya mu mpala aye mwine, ne kutyumuna kikōkeji kyandi na kulonga bubi mu bufyafya. Nansha muntu mupupakane byabwanya padi kongola bantu na bunwa mu kitatyi kampanda, ino bukomo ne boloke bwa Yehova bitukulupija’mba, “yewa upūtanga kujilula kwandi kakamonepo dyese, ehe.”—Nki. 28:13; tanga 1 Temote 5:24; Bahebelu 4:13.

15. Le i bika byotufwaninwe kwepuka, ne mwanda waka?

15 Bantu ba Yehova bavule i bepāne bya binebine. I bikomo kutana mu kipwilo muntu witabija ku kusaka butōtyi bwa kyongo. Inoko, byo byālongekele mu mafuku a Mosesa ne mu kipwilo kibajinji kya bwine Kidishitu, bibwanya ne kulongeka dyalelo. (2 Tm. 3:1, 5) Ino, le tufwaninwe kufwatakenya banabetu bene Kidishitu, na kutatana kikōkeji kyabo kya binebine kyobakōkele Yehova? Mhm! Bikekala bibi kufwatakanya pa kubulwa bubinga myanda ya batutu ne bakaka. (Tanga Loma 14:10-12; 1 Kodinda 13:7.) Ne kadi, kukimba kutatana bululame bwa bakwetu mu kipwilo kuketona ku mushipiditu batwe bene.

16. (a) Le i bika byotubwanya kulonga batwe bonso kutyina buzazangi bwakala miji mu mityima yetu? (b) Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kapango kanena’mba, “Mwitompei Nyeke . . . Jingululai Nyeke . . .”?

16 Mwine Kidishitu yense ufwaninwe kubandaula “bilongwa byandi.” (Ngt. 6:4) Byotudi na milangwe ya bubi, bipēlanga nyeke kwiula byampikwa kufwaninwa ngikadilo ya budimbidimbi. (Bah. 3:12, 13) Nanshi, tufwaninwe kubandaula kitatyi ne kitatyi kukanina kwetu potwingidila Yehova. Tubwanya kwiipangula amba: ‘Le ntōtanga Yehova pa mwanda wa buswe bomuswele ne kwitabija bubikadi bwandi? Lelo ntele mutyima bininge ku madyese a ku ngitu onkulupile kukamona mu Paladisa?’ (Kus. 4:11) Na bubine, batwe bonso tukamwena kamweno mu kubandaula bilongwa byetu ne kufundwila kulampe buzazangi bo-bonso mu mityima yetu.

KIKŌKEJI KITWALA KU NSANGAJI

17, 18. Mwanda waka tufwaninwe kwikala ba binebine ne bampikwa budimbidimbi mu butōtyi botutōta Yehova?

17 kitatyi kyotulonga bukomo bwa kwikala ba binebine ne bampikwa budimbidimbi  mu butōtyi bwetu, tumwenanga’mo byabuyabuya bivule. Mulembi wa mitōto wānenene amba: “Keye wa katōkwe kandi, shandi! yewa wampikwa kujingululwa bubi kudi Yehova, wa mushipiditu wandi wa kubulwa ne bumbalwe.” (Ñim. 32:2) Bine, boba bonso batalula buzazangi mu mityima yabo badi na nsangaji, kadi batwelanga mu mulongo wa bantu bakamona nsangaji mibwaninine mu mafuku a kumeso.

18 Yehova ukasokwela patōka pa kitatyi kifwaninwe, bonso balonga bubi nansha boba badi na būmi bwa mapala abidi, na kulombola patōkelela ‘kwishila kudi pa bukata bwa boloke ne bapupakane, pa bukata bwa yewa wingidila Leza ne yewa wampikwa kumwingidila.’ (Mal. 3:18) Pano’ko bidi, i bikulupija’po kashā pa kuyuka’mba, “meso a Yehova adi pa boloke, ne matwi andi nao ku kwabija kwabo.”—1 Pe. 3:12.

^ mus. 8 Kisonekwa kya Kusokwelwa 21:14, kyāsonekelwe makumi a myaka pa kupwa kwa Polo kutumina Temote mukanda, kitela “mabwe a kyalwilo” 12 palembelwe majina a batumibwa 12.

^ mus. 12 Kishinte kilonda’ko kikesambila pa muswelo otubwanya kwiula Yehova na kupela bukondame.