1. Ano an sarong bagay na mahalagang marhay sa satong pagsamba?

NAKAHILING ka na daw nin pangaran na Jehova na nakaukit sa sarong pampublikong edipisyo o sa sarong bagay na nasa museo? Siyertong nagin interesado kang marhay asin naugma. Iyo, bilang Mga Saksi ni Jehova, mahalagang marhay sa satong pagsamba an personal na pangaran nin Diyos. Sa bilog na kinaban, mayo nang ibang grupo nin mga tawo ngunyan an konektadong marhay sa pangaran nin Diyos na arog niyato. Pero, aram ta na an pribilehiyong pagdara kan pangaran nin Diyos may kalabot na responsabilidad.

2. Anong responsabilidad an kalabot sa pribilehiyo niyatong pagdara kan pangaran nin Diyos?

² An paggamit sana kan pangaran nin Diyos dai nangangahulugan na uuyunan na kita ni Jehova. Dapat na mamuhay kita kauyon kan saiyang moral na mga pamantayan. Huli kaiyan, ipinapagirumdom sa sato kan Bibliya na an mga lingkod ni Jehova dapat na ‘rumayo sa maraot.’ (Sal. 34:14) Malinaw na sinabi ni apostol Pablo an prinsipyong ini kan siya magsurat: “Isikwal kan lambang nag-aapod sa pangaran ni Jehova an karatan.” (Basahon an 2 Timoteo 2:19.) * Bilang saiyang mga  Saksi, bantog nanggad kita sa pag-apod sa pangaran ni Jehova. Pero paano ta isisikwal an karatan?

3, 4. Anong teksto an haloy nang nakapukaw kan interes kan mga iskolar sa Bibliya, asin taano?

³ Konsideraron an pinagbasehan sa Kasuratan kan mga tataramon ni Pablo sa 2 Timoteo 2:19. An tekstong ini nagtataram manungod sa “masarig na pundasyon nin Diyos” dangan sinambit an duwang deklarasyon na nakaukit diyan. An inot na deklarasyon na, “Midbid ni Jehova an mga sadiri niya,” minalataw na kinotar hali sa Bilang 16:5. (Hilingon an sinundan na artikulo.) An ikaduwang deklarasyon na, “Isikwal kan lambang nag-aapod sa pangaran ni Jehova an karatan,” haloy nang nakapukaw kan interes kan mga iskolar sa Bibliya. Taano?

⁴ Ipinaparisa kan mga tataramon ni Pablo na nagkokotar siya sa ibang reperensiya. Pero, minalataw na mayo nin teksto sa Hebreong Kasuratan na kapareho kan kinotar ni Pablo. Kaya, ano an pinanunungdan kan apostol kan sabihon niya: “Isikwal kan lambang nag-aapod sa pangaran ni Jehova an karatan”? An mga tataramon bago kaini, na kinotar ni Pablo sa Bilang kapitulo 16, nagsasaysay kan pagrebelde ni Kora. Posible daw na an ikaduwang deklarasyon konektado man sa mga pangyayari kan rebelyon na iyan?

5-7. Anong mga pangyayari kan panahon ni Moises an pinagbasehan kan mga tataramon ni Pablo sa 2 Timoteo 2:19? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

⁵ Sinasabi kan Bibliya na si Datan asin Abiram, na mga aking lalaki ni Eliab, uminiba ki Kora bilang mga lider kan rebelyon tumang ki Moises asin Aaron. (Bil. 16:1-5) Hayag an pagigin daing galang ninda ki Moises asin isinikwal ninda an itinao nin Diyos na awtoridad sa saiya. Padagos na nag-istar kaiba kan banwaan ni Jehova an mga rebeldeng idto, na isinasapeligro an espirituwalidad kan mga maimbod. Kan uminabot an aldaw tanganing ilain ni Jehova an maimbod na mga parasamba sa mga rebelde, nagtao siya nin malinaw na pagbuot.

⁶ Mababasa ta: ‘Dangan si Jehova nagtaram ki Moises na an sabi: “Taraman mo an kasararuan, na sabihan mo, ‘Humali kamo sa palibot kan harong ni Kora, ni Datan, asin ni Abiram!’” Asin si Moises nagtindog asin duminuman ki Datan asin ki Abiram, asin an mga kamagurangan sa Israel nagsurunod sa saiya. Asin siya nagtaram sa kasararuan, na an sabi: “Humali kamo ngunyan sa mga harong kan mga maraot na tawong ini, asin dai kamo magdutdot sa ano man na sadiri ninda, tanganing dai kamo magadan sa saindang mga kasalan gabos.” Asin nagharali [“nagrayo tulos,” NW] sinda sa mga harong ni Kora, ni Datan, asin ni Abiram sa palibot.’ (Bil. 16:23-27) Ginadan ni Jehova an gabos na nagrebelde. Sa ibong na kampi, nagdanay na buhay an maimbod na mga parasamba huling isinikwal ninda an karatan paagi sa pagrayo sa mga rebelde.

⁷ Nababasa ni Jehova an puso! Naririsa niya an kaimbudan kan mga sadiri niya. Pero, kaipuhan na determinadong humiro an mga maimbod, na irinarayo an sadiri sa mga maraot. Kun siring, posibleng nagtataram si Pablo manungod sa pagkasaysay sa Bilang 16:5, 23-27 kan siya magsurat: “Isikwal kan lambang nag-aapod sa pangaran ni Jehova an karatan.” An siring na kongklusyon magigin kauyon kan mga tataramon ni Pablo: “Midbid ni Jehova an mga sadiri niya.”—2 Tim. 2:19, NW.

8. Taano ta bakong igo an paggamit sana kan pangaran ni Jehova o an pagigin kabilang sana sa Kristiyanong kongregasyon?

⁸ Sa pagsambit kan mga pangyayari kan panahon ni Moises, ipinapagirumdom ni Pablo ki Timoteo na kaipuhan an determinadong paghiro tanganing maingatan an saiyang mahalagang marhay na relasyon ki Jehova. Bakong igo an pagigin kabilang sana sa Kristiyanong kongregasyon, kun paanong bakong igo an pag-apod sana sa pangaran ni Jehova kan panahon ni Moises. An maimbod na mga parasamba dapat na  determinadong isikwal an karatan. Ano an nagin kahulugan kaini ki Timoteo? Asin anong mga leksiyon an makukua kan mga lingkod ni Jehova ngunyan sa ipinasabong na konseho ni Pablo?

9. Paano nakaapektar sa inot na Kristiyanong kongregasyon an ‘mga pasuruhay na rungaw’ asin ignorante?

⁹ An Tataramon nin Diyos nagtatao nin espesipikong sadol mapadapit sa klase nin karatan na dapat isikwal o habuan kan mga Kristiyano. Halimbawa, sa pinakaharaning konteksto kan 2 Timoteo 2:19, mababasa ta na sinabihan ni Pablo si Timoteo na ‘dai mag-iriwal dapit sa mga tataramon’ asin na ‘maglikay sa mga basang na tarabilan.’ (Basahon an 2 Timoteo 2:14, 16, 23.) Ipinapalakop kan nagkapirang miyembro kan kongregasyon an apostatang mga katukduan. Siring man, an iba garo baga nagpapalakop nin kontrobersiyal na mga ideya. Dawa pa an kontrobersiyal na mga ideyang iyan bako man direktang kontra sa Kasuratan, iyan nakakapabaranga. Nagresulta iyan sa iriwal asin diriskutiran, kamugtakan na nakakaraot sa espirituwalidad. Huli kaini, idinuon ni Pablo an pangangaipo na ‘isikwal an mga pasuruhay na rungaw asin kablas’ o ignorante.

10. Paano kita maninigong humiro kun mapaatubang sa apostasya?

¹⁰ Ngunyan, an mga lingkod ni Jehova bihirang mapaatubang sa apostasya sa laog kan kongregasyon. Pero, kun mapaatubang kita sa mga katukduan na bakong suno sa Kasuratan, sain man hali iyan, dapat na determinado kitang isikwal iyan. Bakong madunong na makipagdebate sa mga apostata, baga man sa personal, sa pagsimbag sa mga blog ninda sa Internet, o sa ano pa man na porma nin komunikasyon. Dawa kun an intensiyon ta iyo na tabangan an indibidwal, an siring na pakikipag-ulay kontra sa pagbuot kan Kasuratan na pinag-ulayan ta pa sana. Imbes, bilang mga lingkod ni Jehova, biyo niyatong linilikayan, iyo isinisikwal, an apostasya.

11. Ano an puwedeng magresulta sa ‘mga pasuruhay na rungaw,’ asin paano makakatao nin marahay na halimbawa an Kristiyanong mga elder?

¹¹ May iba pang bagay na puwedeng makaraot sa katuninungan kan kongregasyon apuwera sa apostasya. Halimbawa, an pagkakalain-lain nin opinyon dapit sa libangan puwedeng magresulta sa ‘mga pasuruhay na rungaw’ asin ignorante. Siyempre, kun an mga indibidwal nagpapalakop nin libangan na kontra sa mga pamantayan ni Jehova sa moral, dai dapat konsintihon kan Kristiyanong mga elder an siring na paggawi tangani sanang makalikay sa kontrobersiya. (Sal. 11:5; Efe. 5:3-5) Pero, nag-iingat an mga elder na dai magpalakop nin sadiri nindang mga opinyon. Maimbod nindang sinusunod an konseho kan Kasuratan para sa Kristiyanong mga paraataman: ‘Atamana nindo an aripumpon nin Diyos na yaon saindo, na dai naghahadi-hadian sa katungdan na ipinanungod saindo, kundi gibuhon nindo na kamo magin padara sa aripumpon.’—1 Ped. 5:2, 3; basahon an 2 Corinto 1:24.

12, 13. (a) Ano an paninindugan kan Mga Saksi ni Jehova dapit sa pagpili nin libangan, asin anong mga prinsipyo sa Bibliya an minaaplikar? (b) Paano minaaplikar sa lain-lain na personal na bagay an mga prinsipyo na tinukar sa parapo 12?

¹² Kun dapit sa libangan, dai inaanalisar kan satong organisasyon an espesipikong mga pelikula, video game, libro, o kanta tanganing magdesisyon kun ano an maninigo tang likayan. Taano ta dai? Dinadagka kan Bibliya an lambang indibidwal na sanayon an saiyang mga kakayahan sa pagrisa na ‘mamidbid an marahay asin an maraot.’ (Heb. 5:14) Ipinapahiling kan Kasuratan an mahalagang marhay na mga prinsipyo na puwedeng turutimbangon nin sarong Kristiyano kun nagpipili nin libangan. Sa gabos na aspekto kan satong buhay, maninigong magin pasuhan ta na padagos na ‘baluon kun ano an nakakaugma sa Kagurangnan.’ (Efe. 5:10) Itinutukdo kan Bibliya na may awtoridad an mga payo kan pamilya, kaya puwede sindang magdesisyon na dai itugot an partikular na libangan sa saindang pamilya. *—1 Cor. 11:3; Efe. 6:1-4.

¹³ An mga prinsipyo sa Bibliya na pinag-ulayan  ta sa inutan dai sana minaaplikar sa pagpili niyato nin libangan. An mga opinyon dapit sa pagbado saka pagpakarhay sa sadiri, salud saka pagkakan, asin iba pang personal na mga bagay puwedeng pagpunan nin kontrobersiya. Huli kaiyan, kun mayo nin prinsipyo sa Kasuratan na nababalga, madunong na linilikayan kan mga lingkod ni Jehova na pagdiskutiran an siring na mga bagay, huling ‘an uripon nin Kagurangnan dai maninigong makipag-iwal, kundi magin mabuot sa gabos.’—2 Tim. 2:24.

14. Anong ilustrasyon an ginamit ni Pablo tanganing iduon an pangangaipo na likayan an maraot na kairiba?

¹⁴ Sa ano pang ibang paagi puwedeng “isikwal kan lambang nag-aapod sa pangaran ni Jehova an karatan”? Paagi sa paglikay sa dayupot na pakikiiba-iba sa mga tawong naggigibo nin karatan. Mahalagang mangnuhon na an ilustrasyon ni Pablo dapit sa “masarig na pundasyon nin Diyos” sinundan niya nin saro pang ilustrasyon. Nagsurat siya manungod sa “sarong dakulang harong” na ‘bako sanang igwa nin mga lalagan na bulawan asin pirak kundi man mga lalagan na kahoy asin daga, asin an nagkapira manungod sa kaumawan asin an iba manungod sa kasupganan.’ (2 Tim. 2:20, 21) Dangan nagtao siya nin konseho sa mga Kristiyano na “maglinig,” o isuhay an sadiri, sa mga lalagan na ginagamit para sa ‘kasupganan.’

15, 16. Ano an manunudan ta sa ilustrasyon dapit sa “sarong dakulang harong”?

¹⁵ Ano an kahulugan kan ilustrasyon na ini? Sa metaporang ini, ikinukumparar ni Pablo an Kristiyanong kongregasyon sa “sarong dakulang harong” asin an indibidwal na mga miyembro kan kongregasyon sa ‘mga lalagan,’ o mga kasangkapan sa harong. Sa sarong harong, puwedeng makontaminar nin peligrosong kemikal o maating palibot an nagkapirang lalagan. An siring na maating mga kasangkapan isusuhay kan kagharong sa malinig na mga lalagan, arog kan mga ginagamit sa pagluto.

¹⁶ Kaagid kaiyan, an mga lingkod ni Jehova ngunyan, na nagmamaigot na magkaigwa nin malinig na pamumuhay, maninigong likayan na makidayupot sa mga indibidwal sa  kongregasyon na padagos na binabaliwala an mga prinsipyo ni Jehova. (Basahon an 1 Corinto 15:33.) Kun totoo ngani ini sa nagkapira sa laog kan kongregasyon, mas lalo pa na maninigo tang ‘likayan’ an dayupot na pakikiiba-iba sa mga nasa luwas kan kongregasyon, na an dakul sa sainda ‘mga mamumuton sa pirak, masumbikal sa mga magurang, bakong banal, parapakaraot, maringis, bakong mamumuton sa karahayan, mga parapasaloib, asin mga mamumuton sa kasingawan nin urog pa ki sa Diyos’!—2 Tim. 3:1-5.

17. Gurano kalubos na nanindugan tumang sa karatan an maimbod na mga Israelita?

¹⁷ Espesipikong sinasambit kan Bibliya kun paano determinadong huminiro an mga Israelita kan sabihan na ‘humali sa palibot kan harong ni Kora, ni Datan, asin ni Abiram.’ An pagkasaysay nagsasabi na “nagrayo tulos” sinda. (Bil. 16:24, 27) Dai sinda nag-alangan o nagpaliman-liman. Sinasambit man kan teksto kun gurano sinda kalubos na nagkuyog. ‘Nagrayo sinda sa palibot’ kan maraot na mga tawong idto. Dai isasapeligro kan mga maimbod an saindang sadiri. Bilog na puso an saindang pagkuyog. Marigon sindang nanindugan sa lado ni Jehova asin tumang sa karatan. Anong mga leksiyon an manunudan ta sa halimbawang ini?

18. Ano an buot sabihon ni Pablo kan sinadol niya si Timoteo na ‘dumulag sa mga hurot nin [pagkahoben]’?

¹⁸ Tanganing maingatan an satong pakikikatuod ki Jehova, dapat na tulos-tulos asin determinado kitang humiro. Ini an buot sabihon ni Pablo kan sinadol niya si Timoteo na ‘dumulag sa mga hurot nin [pagkahoben].’ (2 Tim. 2:22) Kan panahon na idto, adulto na si Timoteo asin posibleng mga labing 30 anyos na. Pero, an mangmang na ‘mga hurot nin [pagkahoben]’ daing pinipiling edad. Kun mapaatubang sa siring na mga pagmawot, kaipuhan na ‘dulagan’ iyan ni Timoteo. Sa ibang pagtaram, kaipuhan ni Timoteo na ‘isikwal an karatan.’ Ipinahayag ni Jesus an kaagid na mensahe kan siya magsabi: ‘Kun an mata mo iyo an makakapasingkog saimo, hulwata asin tapukan iyan.’ (Mat. 18:9) Ngunyan, an mga Kristiyanong isinasapuso an konsehong ini determinadong inaatubang an mga peligro sa espirituwal, na daing pag-alangan o pagpaliman-liman.

19. Paano determinadong huminiro an nagkapira ngunyan tanganing protektaran an sadiri ninda sa espirituwal na mga peligro?

¹⁹ An nagkapirang may problema sa pag-inom nin arak bago nagin Saksi, personal na nagdesisyon na biyong lumikay sa inumon na de alkohol. An iba linikayan an nagkapirang klase nin libangan na bako man talagang sala pero puwedeng makapalaad sa mga kaluyahan ninda sa moral. (Sal. 101:3) Halimbawa, bago nagin Saksi an sarong tugang, nauugma siya sa imoral na paggawi sa mga parti na may baraylehan na pirmi niyang pigdudumanan kaidto. Pero kan manudan niya an katotoohan, biyo niyang linikayan an pagbayle dawa sa mga pagtiripon-tipon nin mga Saksi huli sa takot na mapukaw an bakong angay na mga pagmawot o kaisipan niya kan nakaagi. Siyempre, dai man inoobligar an mga Kristiyano na biyong likayan an arak, pagbayle, o iba pang bagay na bako man talagang sala. Pero, inaasahan sa sato gabos na determinado asin maingat kitang mahiro tanganing protektaran an satong sadiri sa espirituwal na mga peligro.

20. Minsan ngani bako pirming pasil na ‘isikwal an karatan,’ ano an nagtatao sa sato nin kumpiyansa asin karangahan?

²⁰ An pribilehiyong pagdara kan pangaran nin Diyos may kalabot na responsabilidad. Dapat tang ‘isikwal an karatan’ asin dapat kitang ‘rumayo sa maraot.’ (Sal. 34:14) Totoo, bako pirming pasil an paggibo kaiyan. Pero, nakakaranga nanggad na maaraman na pirming namumutan ni Jehova ‘an mga sadiri niya’ asin an mga nagsusunod sa saiyang matanos na dalan.—2 Tim. 2:19; basahon an 2 Cronica 16:9a.