1. I yini lexi hlawulekeke evugandzerini bya hina?

XANA u tshame u vona vito ra Yehovha ri tsariwe emuakweni wo karhi kumbe eka swilo swo hambana-hambana? A swi kanakanisi leswaku u tsakile loko u ri vona. Phela, vito ra Xikwembu ri hlawulekile evugandzerini bya hina—hi Timbhoni ta Yehovha! Emisaveni hinkwayo, a ku na ntlawa wun’wana wa vanhu lowu tirhisaka vito ra Xikwembu ku fana na hina. Kambe ha swi tiva leswaku lunghelo ra ku vitaniwa hi vito ra Xikwembu ri endla leswaku hi va ni vutihlamuleri.

2. Lunghelo ra hina ra ku vitaniwa hi vito ra Xikwembu ri endla hi va ni vutihlamuleri byihi?

² Leswaku hi amukeleka eka Yehovha a swi vuli leswaku hi fanele hi tirhisa vito ra yena ntsena. Hi fanele hi hanya hi ku pfumelelana ni milawu yakwe ya mahanyelo. Hikwalaho Bibele ya hi tsundzuxa leswaku vanhu va Yehovha va fanele va ‘fularhela swo biha.’ (Ps. 34:14) Muapostola Pawulo u wu hlamusele kahle nawu lowu lowu kongomisaka loko a tsala a ku: “Un’wana ni un’wana la vitanaka vito ra Yehovha a a fularhele leswi nga lulamangiki.” (Hlaya 2 Timotiya 2:19.) Tanihi Timbhoni ta yena, hi tiviwa tanihi vanhu lava vitanaka vito  ra Yehovha. Kambe hi fanele hi swi fularhela njhani leswi nga lulamangiki?

3, 4. I ndzimana yihi leyi swidyondzi swa Bibele a yi swi tikela ku yi twisisa, naswona ha yini?

³ Xiya marito ya Pawulo lama sekeriweke eMatsalweni lama kumekaka eka 2 Timotiya 2:19. Ndzimana leyi yi vulavula hi “masungulo lama tiyeke ya Xikwembu” ivi yi vulavula hi swiga swimbirhi leswi tsariweke eka wona. Xiga xo sungula lexi nge, “Yehovha wa va tiva lava nga vakwe,” a swi kanakanisi leswaku i marito lama tshahiweke eka Tinhlayo 16:5. (Vona xihloko lexi hundzeke.) Xiga xa vumbirhi lexi nge, “Un’wana ni un’wana la vitanaka vito ra Yehovha a a fularhele leswi nga lulamangiki,” i khale swidyondzi swa Bibele swi lava ku xi twisisa. Ha yini?

⁴ Marito ya Pawulo ma kombisa leswaku a a xi tshaha kun’wana xiga lexi. Kambe, a ku na ndzimana eMatsalweni ya Xiheveru leyi fambisanaka ni marito lama tshahiweke hi Pawulo. Hikwalaho, xana muapostola loyi a a vulavula hi yini loko a ku: “Un’wana ni un’wana la vitanaka vito ra Yehovha a a fularhele leswi nga lulamangiki”? Loko a nga si vula marito wolawo, Pawulo u tshahe marito man’wana eka Tinhlayo ndzima 16, leyi vulavulaka hi ku xandzuka ka Kora. Xana xiga lexa vumbirhi na xona xi nga ha va xi vulavula hi xiendlakalo xolexo xa ku xandzuka?

5-7. I swiendlakalo swihi swa le nkarhini wa Muxe leswi Pawulo a a vulavula ha swona eka 2 Timotiya 2:19? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

⁵ Bibele yi vula leswaku Dathani na Abirama, vana va Eliyabu, va joyine Kora ivi va rhangela vanhu eku xandzukeleni ka Muxe na Aroni. (Tinhl. 16:1-5) Va delele Muxe va tlhela va fularhela vulawuri lebyi Xikwembu a xi n’wi nyike byona. Vaxandzuki lava va ye emahlweni va tshama exikarhi ka vanhu va Yehovha, hikwalaho a va endla leswaku vuxaka lebyi vanhu vo tshembeka a va ri na byona na Yehovha byi va ekhombyeni. Loko siku ri fikile ra leswaku Yehovha a kombisa ku hambana exikarhi ka vagandzeri va yena lava tshembekaka ni vaxandzuki, u vule xileriso lexi a xi ri erivaleni.

⁶ Rungula ra kona ri hlayeka hi ndlela leyi: “Hiloko Yehovha a byela Muxe a ku: ‘Byela ntshungu u ku, “Sukani eka titabernakela ta Kora, Dathani na Abirama!”’ Endzhaku ka sweswo Muxe a suka a yima a ya eka Dathani na Abirama, vakulukumba va Israyele va famba na yena. Kutani a vulavula ni ntshungu a ku: ‘Ndzi kombela mi kendluka emintsongeni ya vavanuna lava vo homboloka, mi nga khumbi nchumu swa vona, leswaku mi nga kukuriwi ni swidyoho swa vona hinkwaswo.’ Hi ku hatlisa va suka etabernakeleni ya Kora, Dathani na Abirama, ematlhelweni hinkwawo.” (Tinhl. 16:23-27) Endzhaku ka sweswo Yehovha u dlaye vanhu hinkwavo lava xandzukeke. Vagandzeri lava tshembekaka—lava va kombiseke leswaku va fularhela leswi nga lulamangiki hi ku kendluka—a va dlayiwanga.

⁷ Yehovha u kota ku vona timbilu. Wa byi vona vutshembeki bya lava nga va yena. Nilokoswiritano, vanhu vakwe vo tshembeka a va fanele va teka goza hi ku hatlisa, va tihambanisa ni vanhu vo homboloka. Swi nga endleka leswaku Pawulo a a vulavula hi rungula leri nga eka Tinhlayo 16:5, 23-27 loko a tsala a ku: “Un’wana ni un’wana la vitanaka vito ra Yehovha a a fularhele leswi nga lulamangiki.” Sweswo swi ta va swi fambisana ni marito ya Pawulo lama nge: “Yehovha wa va tiva lava nga vakwe.”—2 Tim. 2:19.

8. Ha yini swi nga enelanga ku tirhisa vito ra Yehovha kumbe ku va xirho xa vandlha ra Vukreste ntsena?

⁸ Loko Pawulo a vulavula hi swiendlakalo swoleswo swa le nkarhini wa Muxe, a a tsundzuxa Timotiya leswaku a a fanele a hatla a teka goza leswaku a ta sirhelela vuxaka bya yena bya risima na Yehovha. A swi nga enelanga ku va xirho xa vandlha ra Vukreste tanihi leswi ku vitana vito ra Yehovha a swi nga enelanga enkarhini wa Muxe. Vagandzeri vo tshembeka va fanele va hatla  va fularhela leswi nga lulamangiki. Xana leswi a swi vula leswaku Timotiya a a fanele a endla yini? Naswona vanhu va Yehovha va nga dyondza yini namuntlha eka ndzayo ya Pawulo leyi huhuteriweke?

9. “Swivutiso swa vuphukuphuku ni swo pfumala vutivi” swi ri khumbe njhani vandlha ro sungula ra Vukreste?

⁹ Rito ra Xikwembu ri nyikela xitsundzuxo xo karhi malunghana ni swilo leswi nga lulamangiki leswi Vakreste va faneleke va swi fularhela kumbe va swi tshika. Hi xikombiso, eka tindzimana ta le mahlweninyana ni le ndzhakunyana ka 2 Timotiya 2:19, Pawulo u byele Timotiya leswaku swi hoxile ku ‘kanetana hi marito’ ivi a n’wi khutaza ku “papalata mavulavulelo ya hava.” (Hlaya 2 Timotiya 2:14, 16, 23.) Swirho swin’wana swa vandlha a swi dyondzisa tidyondzo ta vagwinehi. Nakambe, swi tikomba onge van’wana a va dyondzisa tidyondzo leti a ti vanga timholovo. Hambiloko tidyondzo toleto a ti nga lwisani hi ku kongoma ni tidyondzo ta le matsalweni, a ti endla leswaku ku va ni ku avana evandlheni. Ti endle leswaku ku va ni ku kanetana ku tlhela ku holoviwa hi marito, leswi onheke vuxaka bya vona ni Xikwembu. Hi yona mhaka Pawulo a kandziyiseke xilaveko xo “fularhela swivutiso swa vuphukuphuku ni swo pfumala vutivi.”

10. Hi fanele hi endla yini loko hi kuma swilo leswi fambisanaka ni vugwinehi?

¹⁰ Namuntlha, vanhu va Yehovha a va tali ku va ni vagwinehi evandlheni. Nilokoswiritano, loko hi hlangana ni tidyondzo leti nga sekeriwangiki ematsalweni, ku nga khathariseki leswaku ti huma kwihi, hi fanele hi tiyimisela ku ti fularhela. Ku ta va ku nga ri vutlhari ku vulavurisana ni vagwinehi, ku nga ha va hi ndlela ya xiviri, hi Internet kumbe hi ndlela yin’wana. Hambiloko xikongomelo xa hina ku ri ku pfuna munhu wa kona, loko hi burisana na vona hi ta va hi nga yingisi nkongomiso wa le Matsalweni lowu ha ha ku bulaka ha wona. Ku ri na sweswo, tanihi vanhu va Yehovha, hi byi papalata hi ku helela vugwinehi, hi tlhela hi byi fularhela.

11. I yini leswi nga ha vangaka “swivutiso swa vuphukuphuku,” naswona vakulu lava nga Vakreste va nga xi veka njhani xikombiso lexinene?

¹¹ Ku ni swilo swin’wana leswi nga kavanyetaka ku rhula evandlheni, handle ka vugwinehi. Hi xikombiso, ku va ni mavonelo lama hambaneke malunghana ni vuhungasi swi nga vanga “swivutiso swa vuphukuphuku ni swo pfumala vutivi.” Loko vanhu va khutaza van’wana ku hlalela vuhungasi lebyi lwisanaka ni milawu ya mahanyelo ya Yehovha, vakulu lava nga Vakreste a va fanelanga va pfumelela mukhuva wolowo leswaku va papalata timholovo. (Ps. 11:5; Efe. 5:3-5) Nilokoswiritano, vakulu va fanele va tivonela leswaku a va sindzisi vamakwerhu ku amukela mavonelo ya vona. Va xi landzela hi ku tshembeka xitsundzuxo lexi sekeriweke eMatsalweni lexi nyikiweke valanguteri lava nga Vakreste, lexi nge: “Risani ntlhambi wa Xikwembu lowu khathaleriwaka hi n’wina, . . . ku nga ri ku tikisela lava nga ndzhaka ya Xikwembu, kambe mi va swikombiso entlhambini.”—1 Pet. 5:2, 3; hlaya 2 Vakorinto 1:24.

12, 13. (a) Timbhoni ta Yehovha ti xi endla njhani xiboho malunghana ni vuhungasi lebyi ti faneleke ti byi hlawula naswona i milawu yihi leyi kongomisaka ya le Bibeleni leyi tirhaka? (b) Milawu leyi kongomisaka leyi ku buriweke ha yona eka ndzimana 12 yi tirha njhani eka timhaka to hambana-hambana leti munhu a faneleke a tiendlela xiboho eka tona?

¹² Emhakeni ya vuhungasi, nhlengeletano ya hina a yi kambisisi tifilimi, mintlangu ya tivhidiyo, tibuku kumbe tinsimu to karhi ivi yi endla xiboho xa leswi hi faneleke hi swi papalata. Ha yini? Bibele yi khutaza munhu un’wana ni un’wana ku letela ‘matimba yakwe ya ku twisisa leswaku a hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.’ (Hev. 5:14) Matsalwa ma hi nyika milawu ya xisekelo leyi kongomisaka, leyi Mukreste a nga yi tirhisaka loko a hlawula vuhungasi. Eka swilo hinkwaswo leswi hi swi endlaka evuton’wini, xikongomelo xa hina ku fanele ku va ku “[hambeta hi] tiyiseka hi leswi amukelekaka eHosini.” (Efe. 5:10) Bibele yi dyondzisa leswaku tinhloko ta mindyangu ti ni vulawuri, hikwalaho  ti nga ha hlawula ku nga pfumeleli vuhungasi byo karhi emindyangwini ya tona. *—1 Kor. 11:3; Efe. 6:1-4.

¹³ Milawu leyi kongomisaka ya le Bibeleni leyi se hi buleke ha yona a yi tirhi loko hi hlawula vuhungasi ntsena. Mavonelo yo hambana malunghana ni maambalelo ni ku tilunghisa, rihanyo ni swakudya ni timhaka tin’wana leti munhu a faneleke a tiendlela xiboho eka tona ti nga ha pfuxa timholovo. Hikwalaho, loko ku nga tluriwi nawu lowu kongomisaka wa le Matsalweni, vanhu va Yehovha hi vutlhari a va kanetani hi timhaka toleto, hikuva “hlonga ra Hosi a ri fanelanga ri lwa, kambe ri fanele ri olova eka hinkwavo.”—2 Tim. 2:24.

14. Pawulo u tirhise xifaniso xihi leswaku a kandziyisa xilaveko xo papalata vanghana vo biha?

¹⁴ Hi yihi ndlela yin’wana leyi lava ‘vitanaka vito ra Yehovha va fularhelaka leswi nga lulamangiki’ ha yona? Hi ku papalata ku endla xinghana ni vanhu lava endlaka swilo swo biha. Xiya leswaku endzhaku ka loko Pawulo a vulavule hi xifaniso xa “masungulo lama tiyeke ya Xikwembu” u tlhele a vula xifaniso xin’wana. U tsale hi ‘yindlu leyikulu’ leyi nga riki na “swibya swa nsuku ni swa silivhere ntsena kambe ni leswi vatliweke hi ntsandza ni swa vumba, swin’wana i swa xikongomelo lexi xiximekaka kambe swin’wanyana i swa xikongomelo lexi nga xiximekiki.” (2 Tim. 2:20, 21) Endzhaku ka sweswo u tsundzuxe Vakreste ku “papalata” kumbe ku tihambanisa ni swibya leswi tirhiseriwaka xikongomelo “lexi nga xiximekiki.”

15, 16. Hi nga dyondza yini eka xifaniso xa ‘yindlu leyikulu’?

¹⁵ Xifaniso lexi xi vula yini? Xigego xa Pawulo xi fanisa vandlha ra Vukreste ni ‘yindlu leyikulu,’ naswona xirho ha xin’we xa vandlha i “swibya,” kumbe switirhisiwa swa le ndlwini. Endlwini, swibya swin’wana swi nga thyakisiwa hi swilo leswi nga ni khombo kumbe hi swilo leswi nga ni switsongwatsongwana. N’wini wa yindlu u fanele a hambanisa swibya swoleswo eka  leswi baseke, tanihi leswi a swi tirhisaka loko a sweka.

¹⁶ Hilaha ku fanaka, vanhu va Yehovha namuntlha, leswi va tikarhatelaka ku hanya vutomi lebyi baseke, va fanele va papalata ku endla xinghana evandlheni ni vanhu lava nga swi laviki ku yingisa milawu leyi kongomisaka ya Yehovha. (Hlaya 1 Vakorinto 15:33.) Loko hi fanele hi papalata vanghana vo biha endzeni ka vandlha, entiyisweni hi fanele hi “fularhela” ku endla xinghana ni vanhu lava nga riki vapfumeri, lava vo tala va vona va ‘rhandzaka mali, va nga yingisiki vatswari, va nga tshembekiki, va lumbetaka, va nga ni tihanyi, va nga rhandziki vunene, va xengaka, naswona va rhandzaka mintsako ku ri ni ku rhandza Xikwembu’!—2 Tim. 3:1-5.

17. Vaisrayele vo tshembeka va swi kombise njhani leswaku va fularhela swilo leswi nga lulamangiki hi ku hetiseka?

¹⁷ Bibele yi vulavula hi ndlela leyi Vaisrayele va hatleke va teka goza ha yona loko va byeriwe leswaku va “[suka] eka titabernakela ta Kora, Dathani na Abirama!” Rungula ra kona ri vula leswaku ‘va sukile hi ku hatlisa.’ (Tinhl. 16:24, 27) A va kalanga va kanakana kumbe va dya nkarhi. Ndzimana leyi yi tlhela yi vulavula hi ndlela leyi va swi endleke hi ku hetiseka ha yona. Va ‘suke ematlhelweni hinkwawo.’ Vanhu lava tshembekaka a va nga ta veka vutomi bya vona ekhombyeni. Va yingise hi mbilu hinkwayo. Va swi veke erivaleni leswaku va seketela Yehovha naswona va fularhela leswi nga lulamangiki. Hi nga dyondza yini eka xikombiso lexi?

18. Pawulo a a vula yini loko a byela Timotiya ku “balekela ku navela loku fambisanaka ni vuntshwa”?

¹⁸ Loko swi ta emhakeni ya ku sirhelela vunghana bya hina na Yehovha, hi fanele hi teka goza hi xihatla. Pawulo a a vula sweswo loko a tsundzuxa Timotiya ku “balekela ku navela loku fambisanaka ni vuntshwa.” (2 Tim. 2:22) Hi nkarhi wolowo, Timotiya se a a kurile, kumbexana a a ri ni malembe yo tlulanyana 30. Nilokoswiritano, “ku navela loku fambisanaka ni vuntshwa” a ku hlaseli vantshwa ntsena. Loko Timotiya a hlaseriwa hi ku navela ko tano, a a fanele a ku “balekela.” Hi marito man’wana, Timotiya a a fanele a “[fularhela] leswi nga lulamangiki.” Yesu u vule marito yo fana ni wolawo loko a ku: “Loko tihlo ra wena ri ku khunguvanyisa, ri xokole u ri cukumeta ekule na wena.” (Mat. 18:9) Namuntlha, Vakreste lava yingisaka ndzayo leyi va teka goza hi xihatla leswaku va sirhelela vunghana bya vona ni Xikwembu.

19. Van’wana va byi sirhelele njhani vuxaka bya vona na Yehovha?

¹⁹ Vanhu van’wana lava a va ri ni xiphiqo xa byala loko va nga si va Timbhoni va tiendlele xiboho xo tshika ku nwa mixaka hinkwayo ya byala. Van’wana va papalata vuhungasi byo karhi lebyi byi nga hoxangiki kambe byi nga endlaka leswaku va va ni ku navela loko biha. (Ps. 101:3) Hi xikombiso, makwerhu un’wana wa xinuna loko a nga si va Mbhoni a a tsakela ku ya eminkhubyeni leyi a ku ciniwa eka yona laha vanhu a va tikhoma hi ndlela yo biha. Kambe endzhaku ka loko a dyondze ntiyiso, u swi papalate hi ku helela hambi ku ri ku cina eswinkhubyanini swa Timbhoni hi ku chava leswaku a nga tlhela a va ni ku navela loko biha. Entiyisweni, Vakreste a va boheki ku tshika byala, ku cina kumbe swilo swin’wana leswi swi nga hoxangiki. Hambiswiritano, hinkwerhu hi fanele hi tivonela ivi hi teka goza hi xihatla leswaku hi sirhelela vuxaka bya hina na Yehovha.

20. Hambileswi swi nga ha tikaka ku ‘fularhela leswi nga lulamangiki,’ i yini lexi nga ha hi chavelelaka?

²⁰ Lunghelo ra ku vitaniwa hi vito ra Xikwembu ri endla leswaku hi va ni vutihlamuleri. Hi fanele hi ‘fularhela leswi nga lulamangiki’ naswona hi ‘fularhela swo biha.’ (Ps. 34:14) I ntiyiso leswaku minkarhi yin’wana a swi olovi ku endla tano. Kambe swa chavelela ku tiva leswaku Yehovha u ta tshama a ri karhi a va rhandza “lava nga vakwe” ni lava namarhelaka tindlela takwe to lulama.—2 Tim. 2:19; hlaya 2 Tikronika 16:9a.