1, 2. а) «Шаһид» сөзү нә мәна дашыјыр вә дүнја медиасынын бу ады доғрултмадығы нәдән ҝөрүнүр? б) Јеһова нә үчүн дүнја медиасына мөһтаҹ дејил?

ШАҺИД. Бу сөз нә мәна дашыјыр? Бир лүғәтдә изаһ едилир ки, шаһид «һадисәни ҝөрән вә бу һагда мәлумат верән шәхсдир». Мәсәлән, Ҹәнуби Африканын Питермаритсбург шәһәриндә 160 илдән чохдур ки, «Витнес» адлы гәзет дәрҹ едилир. Адынын тәрҹүмәси «шаһид» олан бу гәзет өз адына ујғун олараг дүнјада баш верән һадисәләр һагда дәгиг мәлумат верир. Гәзетин илк баш редактору сөз вермишди ки, бу гәзет «һәгигәти, јалныз вә јалныз һәгигәти» чатдыраҹаг.

² Тәәссүф ки, бу ҝүн дүнја медиасы бәшәр тарихинин ән ваҹиб фактларыны ја ҝизләдир, ја да тәһриф едир. Мәсәлән, онлар Күлли-Ихтијар Аллаһын гәдимдә Језекел пејғәмбәр васитәсилә бәјан етдији: «Милләтләр биләҹәкләр ки, Мән Рәббәм», — хәбәриндән бәшәријјәти бихәбәр гојублар (Јез. 39:7). Лакин каинатын Али Һөкмдары дүнја медиасына мөһтаҹ дејил. Чүнки Онун кечмишдә вә инди бәшәријјәт үчүн ҝөрдүјү ишләри бүтүн милләтләрә дујуран сәккиз милјона јахын Шаһиди вар! Бу Шаһидләр ордусу Аллаһын бәшәријјәт үчүн ҝәләҹәкдә едәҹәји ишләр барәдә дә бәјан едир. Бу шаһидлик ишинә ән үмдә иш кими јанашмагла Аллаһын бизә вердији ады доғрултмуш олуруг. Чүнки Јешаја 43:10 ајәсиндә Јеһова Өзү бәјан едир: «Сизсиниз Мәним шаһидләрим, сечдијим гулларым».

3, 4. а) Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары јени ады нә заман гәбул етдиләр вә буна неҹә јанашылды? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бах.) б) Инди һансы суаллары мүзакирә едәҹәјик?

 ³ «Адым әбәди олараг будур. Гој Мәни нәсилдән-нәслә белә хатырласынлар», — сөзләрини дејән «Әбәдијјәт Падшаһы» Јеһованын адыны дашымаг неҹә дә бөјүк шәрәфдир! (1 Тим. 1:17; Чых. 3:15; Ваиз 2:16 ајәси илә мүгајисә ет.) Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары 1931-ҹи илдә Јеһованын Шаһидләри адыны гәбул етдиләр. Бунунла бағлы «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында чохлу миннәтдарлыг мәктубу дәрҹ едилмишди. Канададакы јығынҹаглардан бири јазмышды: «“Јеһованын шаһидләри” олмаг севиндириҹи хәбәрдир, бу, бизи вәҹдә ҝәтирир вә дашыдығымыз јени ада лајиг олмаг гәтијјәтимизи мөһкәмләндирир».

⁴ Аллаһын адыны дашымағын сәнин үчүн шәрәф олдуғуну неҹә ҝөстәрә биләрсән? Бәс Јеһованын бизи нәјә ҝөрә Өз Шаһидләри адландырдығыны «Јешаја» китабындан изаһ едә биләрсән?

5, 6. а) Исраилли валидејнләр һансы үсулла Јеһоваја шаһидлик едирдиләр? б) Исраилли валидејнләрә даһа нә әмр едилмишди вә нә үчүн буҝүнкү валидејнләр дә буна риајәт етмәлидирләр?

⁵ Јешајанын ҝүнләриндәки исраиллиләрин һәр бири ајры-ајрылыгда Јеһованын шаһиди, бир халг кими исә, Аллаһын гулу идиләр (Јешаја 43:10). Исраилли валидејнләрин шаһидлик етмәк үсулларындан бири Аллаһын онларын әҹдадлары үчүн етдији ишләр барәдә өз ушагларына өјрәтмәк иди. Мисал үчүн, халга Пасханы һәр ил кечирмәк әмри вериләндә һәмчинин дејилмишди: «Өвладларыныз сиздән “Бу ибадәтин мәнасы сизин үчүн нәдир?” дејә сорушдуглары заман онлара сөјләјин: “Бу, Мисирлиләри бәлаја салдығы заман Мисирдә Исраил өвладларынын евләри јанындан кечиб хилас едән Рәбб үчүн Пасха гурбаныдыр”»  (Чых. 12:26, 27). Валидејнләр һәмчинин ушагларына нәгл едә биләрдиләр ки, Муса пејғәмбәр илк дәфә фиронун јанына ҝәлиб исраиллиләрин сәһрада Јеһоваја ибадәт етмәләри үчүн ондан иҹазә истәјәндә о белә демишди: «[Јеһова] кимдир ки, Онун сәсинә гулаг асыб Исраил өвладларыны бурахым?» (Чых. 5:2). Бунунла јанашы, онлар ушагларына даныша биләрдиләр ки, өлкәни виран едән Он бәладан вә исраиллиләр Гырмызы дәниздә Мисир ордусунун әлиндән гуртуландан сонра фиронун суалынын ҹавабы, јәни Јеһованын һәмишә Күлли-Ихтијар Аллаһ олдуғу һамыја ајдын олду. Исраиллиләр дә Јеһованын һәгиги вә вәдләрини јеринә јетирән Аллаһ олдуғунун ҹанлы шаһиди олдулар.

⁶ Шүбһә јохдур ки, Јеһованын адыны дашымағы шәрәф санан исраиллиләр бу мөҹүзәләри нәинки өвладларына, евләриндәки јаделли гулларына да данышырдылар. Валидејнләрә һәмчинин ушагларына Аллаһын мүгәддәслик нормаларыны өјрәтмәк әмри дә верилмишди. Јеһова демишди: «Мүгәддәс олун, чүнки Мән Аллаһыныз Рәбб мүгәддәсәм» (Лев. 19:2; Ганун. т. 6:6, 7). Бу, мүасир мәсиһчи валидејнләр үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Онлар да өвладларына мүгәддәслик јолу илә јеримәји өјрәтмәли вә Аллаһын уҹа адыны иззәтләндирмәјә көмәк етмәлидирләр. (Сүлејманын мәсәлләри 1:8; Ефеслиләрә 6:4 ајәләрини оху.)

7. а) Исраиллиләр Јеһоваја садиг галанда бу әтраф халглара неҹә тәсир едирди? б) Аллаһын адыны дашыјан һәр кәсин үзәриндә һансы мәсулијјәт вар?

⁷ Демәли, садиг галдыглары мүддәтдә исраиллиләр Аллаһын адына јахшы шаһидлик верирдиләр. Онлара дејилмишди: «Јер үзәриндәки бүтүн халглар Рәббә мәхсус олдуғунузу ҝөрүб сиздән горхаҹаг» (Ганун. т. 28:10). Амма тәәссүф һисси илә дејә биләрик ки, Исраил тарихи даһа чох сәдагәтсизликлә јадда галыб. Онлар дөнә-дөнә бүтләрә ибадәтә гајыдырдылар. Һәлә бу азмыш кими, аллаһларына ибадәт етдикләри кәнанлылар кими давраныр, вәһшилик төрәдир, өвладларыны бүтләрә гурбан верир, касыблара зүлм едирдиләр. Бу, адыны дашыдығымыз ән Мүгәддәс Олана бәнзәјиб һәмишә мүгәддәс олмағымыз үчүн неҹә дә ибрәтамиз дәрсдир!

8. Јеһова Јешајаја һансы тапшырығы вермишди вә о, буна неҹә јанашмышды?

⁸ Јеһова габагҹадан демишди ки, исраиллиләр мөҹүзәви шәкилдә әсирликдән гуртулмағын шаһиди олаҹаглар (Јешаја 43:19). «Јешаја» китабынын илк алты фәслиндә Јерусәлимин вә әтраф шәһәрләрин үзәринә ҝәләҹәк бәлалар һагда әтрафлы бәһс едилир. Үрәкләри јахшы ҝөрән Јеһова Јешаја пејғәмбәрә демишди ки, һәтта сәрт мүгавимәтлә үзләшсә белә, бу хәбәрдарлыглары бәјан етмәји дајандырмасын. Јешаја дәһшәтә ҝәлмишди, ахы, бу халг нә вахтадәк дикбашлыг едәҹәк? Аллаһ Өзү ҹаваб верир: «Шәһәрләр харабалыглара дөнүб кимсәсиз, евләр адамсыз, бу торпаг бүсбүтүн виранә галанадәк». (Јешаја 6:8—11 ајәләрини оху.)

9. а) Јешајанын Јерусәлим барәдә пејғәмбәрлији нә заман јеринә јетди? б) Дүнјада баш верән һансы һадисәләр биздән ојаг галмағы тәләб едир?

⁹ Јешаја бу тапшырығы Уззија падшаһын һакимијјәтинин сонунҹу илиндә, јәни ерамыздан әввәл тәхминән 778-ҹи илдә алмышды. О, Хизгијанын падшаһлыг мүддәтинин мүәјјән гисми дә дахил олмагла, ерамыздан әввәл 732-ҹи илә кими тәхминән 46 ил пејғәмбәрлик етмишди. Бу тарих ерамыздан әввәл 607-ҹи илдә Јерусәлимин мәһв едилмәсиндән 125 ил әввәлә дүшүр. Демәли, башларына нә ҝәләҹәји Аллаһын халгына габагҹадан ајдын шәкилдә дејилмишди. Бу ҝүн дә Јеһова халгыны ҝәләҹәкдә баш верәҹәк һадисәләрдән  хәбәрдар едир. Илк сајындан бу јана 135 илдир ки, «Ҝөзәтчи гүлләси» журналы тезликлә Шејтанын пис системинин сонунун ҝәләҹәји вә дәрһал ардынҹа Иса Мәсиһин Миниллик Һөкмранлығынын башлајаҹағы барәдә хәбәрдар етмәклә охуҹуларыны ојаг галмаға сәсләјир (Вәһј 20:1—3, 6).

10, 11. Исраиллиләр Јешајанын һансы пејғәмбәрлијинин јеринә јетмәсинин шаһиди олдулар?

¹⁰ Бабиллиләрә тәслим олан итаәткар јәһудиләрин әксәријјәти Јерусәлимин мәһвиндән сағ чыхды вә Бабилә әсир апарылды (Јер. 27:11, 12). «Сизи Сатыналан, Исраилин Мүгәддәси, Рәбб белә дејир: “Сизин хатиринизә Бабилә орду ҝөндәрәҹәјәм. Онларын һамысыны гачгын едәҹәјәм”» пејғәмбәрлији исә 70 илдән сонра Аллаһын халгынын ҝөзү өнүндә һејрәтамиз шәкилдә јеринә јетди (Јешаја 43:14).

¹¹ Бу пејғәмбәрлик ерамыздан әввәл 539-ҹу илин октјабр ајынын әввәлиндә бир ҝеҹәдә баш верән вә бүтүн дүнјаны сарсыдан бир һадисә илә һәјата кечди. Бабил падшаһы Јерусәлим мәбәдиндән ҝөтүрүлмүш гызыл габларда өз аллаһларынын шәрәфинә задәҝанлары илә бирҝә шәраб ичәркән Мидија вә Фарс ордусу Бабили әлә кечирди. Бабили әлә кечирән Кир ерамыздан әввәл 538 вә ја 537-ҹи илдә фәрман верди ки, јәһудиләр вәтәнә гајытсын вә Јерусәлимдә Аллаһын мәбәдини бәрпа етсин. Јеһованын төвбә етмиш халгы Јерусәлимә гајтармагла гејдинә галаҹағына вә мүдафиә едәҹәјинә даир вердији вәд дә дахил олмагла, бүтүн бу һадисәләри Јешаја нөгтәсинә кими пејғәмбәрлик етмишди. Аллаһ онлар һагда демишди: «Бу халгы Мән Өзүм үчүн јаратдым ки, Мәнә һәмдләр сөјләсин» (Јешаја 43:21; 44:26—28). Бәли, Јерусәлимә гајыдыб мәбәди бәрпа едән бу халг Јеһованын сөзүнүн ағасы олан јеҝанә һәгиги Аллаһ олдуғунун шаһиди олду.

12, 13. а) Бәрпа едилмиш ибадәтдә исраиллиләрә кимләр гошулду? б) «Аллаһын [Исраилини]» дәстәкләјән «башга [гојунлардан]» нә ҝөзләнилир вә онларын һансы үмиди вар?

¹² Јенидән тәшкил едилмиш бу халга һәм о вахт, һәм дә сонралар минләрлә гејри-јәһуди гошулараг јәһуди прозелити олду (Езра 2:58, 64, 65; Ест. 8:17). Бу ҝүн Исанын «башга [гојунларындан]» ибарәт «бөјүк бир издиһам» «Аллаһын [Исраилини]» тәшкил едән мәсһ олунмуш мәсиһчиләри сәдагәтлә дәстәкләјирләр (Вәһј 7:9, 10; Јәһ. 10:16; Галат. 6:16). Бөјүк издиһам да Аллаһын вердији ады — Јеһованын Шаһидләри адыны дашыјыр.

¹³ Бөјүк издиһамын үзвләри Мәсиһин Миниллик Һөкмранлығы заманы дирилдиләҹәк кәсләрә ахыр ҝүнләрдә Јеһованын Шаһиди кими јашамағын нә демәк олдуғу һагда бөјүк севинҹлә данышаҹаглар.  Анҹаг бу, јалныз дашыдығымыз ады доғрултдуғумуз вә мүгәддәс галмаға чалышдығымыз тәгдирдә мүмкүн олаҹаг. Бундан савајы, мүгәддәс галмаг үчүн әлимиздән ҝәләни етсәк дә, бағышланмаг үчүн һәр ҝүн дуа етмәлијик, чүнки биз ҝүнаһлы олдуғумуз һалда Аллаһын мүгәддәс адыны дашымаг шәрәфинә лајиг ҝөрүлмүшүк. (1 Јәһја 1:8, 9 ајәләрини оху.)

14. «Јеһова» адынын мәнасы нәдир?

¹⁴ Аллаһын адыны дашымағын нә дәрәҹәдә шәрәфли олдуғуну дәрк етмәк үчүн бу адын мәнасы үзәриндә дүшүнмәлијик. Адәтән, «Јеһова» кими тәрҹүмә едилән Аллаһын ады һәрәкәт билдирән ибрани фелидир вә «олмаг» кими тәрҹүмә едилир. Белә ки, Јеһова ады «олмасына сәбәб Олан» мәнасында баша дүшүлүр. Бу изаһат Јеһованын һәм каинатын вә шүурлу варлыгларын Јараданы, һәм дә нијјәтләрини һәјата кечирән мөвгејинә там ујғун ҝәлир. Һадисәләр ҹәрәјан етдикҹә О, ирадәсини јеринә јетирмәјә давам едир. Вә Шејтан кими дүшмәнләрин манеә олмаға чалышмасындан асылы олмајараг, нијјәтини һәјата кечирир.

15. Адынын мәнасыны изаһ етмәклә Јеһова Өз шәхсијјәтинин бир ҹәһәтини неҹә ачыглады? (« Дәрин мәналы ад» адлы чәрчивәјә бах.)

¹⁵ Јеһова халгыны Мисирдән чыхармасы үчүн Мусаја тапшырыг верәндә илк дәфә она адынын мәнасыны ејникөклү феллә изаһ етмәклә Өз шәхсијјәтинин бир ҹәһәтини ачыгламышды. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Аллаһ Мусаја деди: “Истәдијим Кәс Олаҹағам” вә әлавә етди: “Исраиллиләрә белә дејәрсән: “Мәни сизин јаныныза Олаҹағам ҝөндәриб”» (Чых. 3:14; Јени Дүнја тәрҹүмәси). Демәли, Јеһова Өз нијјәтини јеринә јетирмәк үчүн истәнилән шәраитдә лазым олан шәхс ола биләр. О, көләликдә олан исраиллиләрә Хиласкар, Рәһбәр, мүдафиә едән вә онларын мадди вә руһани еһтијаҹларынын гејдинә галан Аллаһ олдуғуну сүбут етди.

16, 17. а) Аллаһын адыны дашымаг шәрәфинә ҝөрә миннәтдарлығымызы неҹә ҝөстәрә биләрик? б) Нөвбәти мәгаләдә нәји мүзакирә едәҹәјик?

¹⁶ Бу ҝүн дә Јеһова руһани вә мадди тәләбатларымызы өдәмәклә адынын мәнасыны доғрултмаға давам едир. Бунунла белә, Аллаһын адынын мәнасы истәдији Кәс олмагла кифајәтләнмир. Бу, һәмчинин Шаһидләринин Онун нијјәтини јеринә јетирмәк үчүн ҝөрдүкләри ишин һәјата кечмәсинә сәбәб олмағы да билдирир. Бунун үзәриндә дүшүнмәк Онун адына ујғун јашамаг гәтијјәтимизи артырыр. Өтән 70 ил әрзиндә Норвечдә ҹанла-башла шаһидлик етмиш 84 јашлы Коре гардаш дејир: «Әбәдијјәт Падшаһы Јеһоваја хидмәт етмәк вә Онун мүгәддәс адыны дашыјан бир халгын арасында олмаг мәним үчүн бөјүк шәрәфдир. Мүгәддәс Китаб һәгигәтини изаһ етмәкдән вә инсанларын ҝөзүндә севинҹ вә биликдән доған ишылтыны ҝөрмәкдән бөјүк бәхтәвәрлик ола билмәз! Инсанлара Мәсиһин фидјә гурбанлығы сајәсиндә сүлһ вә салеһликлә долу јени дүнјада әбәди јашаја биләҹәкләрини өјрәдәндә гәлбим фәрәһлә долур».

¹⁷ Үмуми ҝөтүрдүкдә, бәзи әразиләрдә Аллаһ һагда өјрәнмәк истәјән инсанлары тапмаг саманлыгда ијнә ахтармаг гәдәр чәтиндир. Анҹаг һәр шејә рәғмән, мәҝәр бизим дә, Коре гардаш кими, һәгигәтә һај верән инсанлары тапанда вә онлара Аллаһын ады барәдә өјрәдәндә севинҹимиз ашыб-дашмыр? Бәс биз Јеһованын Шаһиди олмагла јанашы, Исанын да шаһиди неҹә ола биләрик? Нөвбәти мәгаләдә елә бу суал арашдырылаҹаг.