1, 2. (a) Anga ma obedo lacaden ma pire tek loyo bot Jehovah? (b)  Nying Yecu te lokke ngo, dok Wod pa Lubanga otimo gin ango ma lubbe ki nyinge?

 “GINYWALA pi man, abino i lobo bene pi man, pi bedo caden me lok me ada.” (Kwan Jon 18:33-37.) Yecu Kricito owaco lok meno bot gabuna me Roma ma onongo loyo Judaya i kare ma kitye ka pido i kome. Yecu onongo pud owaco awaca ni etye kabaka. I nge mwaki mapol, lakwena Paulo oloko i kom lanen me tekcwiny pa Yecu-ni kun waco ni en “otuco niyene maber i kare ma miyo lok me cadenne i nyim Pontio Pilato.” (1 Tem. 6:13) Ada, i kine mukene tekcwiny madit mitte wek wabed “caden ma genne ki me ada” i lobo pa Catan ma opong ki adegadega-ni!​—Yabo 3:14.

² Kit ma Yecu obedo Lajudaya-ni, en kinywale macalo lacaden pa Jehovah. (Ic. 43:10) Ki lok ada, en odoko lacaden ma pire pud dong tek loyo ma Lubanga ocwalo wek otit pi Nyinge. Yecu otero te lok me nyinge ma Lubanga omiye-ni calo gin ma pire tek adada. I kare ma lamalaika owaco bot Yucepu, ngat ma opito Yecu-ni, ni latin ma Maliam ogamo i iye-ni obedo pi teko pa cwiny maleng, en omedo ni: “En binywalo latin awobi, ibicako nyinge Yecu,  pien bilaro dano ki i balgi.” (Mat. 1:20, 21) I leb Ibru, nying Yecu te lokke ni “Jehovah Aye Lalar.” Ma lubbe ki te lok me nyinge, Yecu okonyo “jo Icrael, ma gitye calo romi murwenyo” me ngut i kom balgi wek gunong cwak pa Jehovah. (Mat. 10:6; 15:24; Luka 19:10) Pi meno, Yecu omiyo caden i kom Ker pa Lubanga ki mit kom. Marako owaco ni: “Yecu ocako bino i Galilaya kun tito lok me kwena maber ma a ki bot Lubanga; owacci, ‘Kare dong oromo, ker pa Lubanga onyiko cok; wungut, wuye lok me kwena maber.’” (Mar. 1:14, 15) Yecu bene onyuto tekcwiny i kare ma ocanyo lutela dini pa Lujudaya ki leb, man oweko guneke i kom yat.​—Mar. 11:17, 18; 15:1-15.

3. Ngo mutimme i nino me adekke i nge to pa Yecu?

³ Gin mo me aura adada otimme! I nino me adekke ma kineko Yecu kwede ki nek alany, Jehovah ocere woko, pe macalo dano adana ento macalo cwec me cwiny ma pe to. (1 Pet. 3:18) Me moko lok man, Rwot Yecu olokke odoko dano me nyuto ni kicere woko. I kare ma Yecu ocer, orwone en onyutte bot lupwonnyene mapat pat tyen abic kulu.​—Mat. 28:8-10; Luka 24:13-16, 30-36; Jon 20:11-18.

4. Cokke ango ma Yecu odoro i nge cerre, dok en owaco atir ni tic ango ma lupwonnyene gitye kwede?

⁴ I kare ma Yecu onyutte tyen me abicce, lukwena ki jo mukene onongo gucokke kacel. I nino meno ma pire tek tutwal-li, en okwano Lok pa Lubanga kwedgi. “Oyabo tamgi wek giniang ginacoya.” Pi meno, gin guniang ni tone icing lumone pa Lubanga ki dong cerre i yo me tango-ni onongo kitito con i Ginacoya. I agikki me cokke meno, Yecu otito atir ka maleng botgi tic ma onongo myero gutim. En owaco botgi ni ‘myero gutit lok i kom ngut ma kelo weko bal i nyinge bot rok ducu kun gicako ki i Jerucalem.’ En omedo ni: “Wun wucaden me lok man.”​—Luka 24:44-48.

5, 6. (a) Pingo Yecu owaco ni: “wubibedo lucadenna”? (b) Lupwonnye pa Yecu onongo myero gucak tito pi yub mene manyen pa Jehovah?

⁵ I kare ma Yecu onen pi tyen me agikki i nge nino 40, lukwenane nen calo guniang maber adada cik ma en omiyo ni: “Wubibedo lucadenna i Jerucalem ki i Judaya ducu ki i Camaria, wa i agikki lobo ducu.” (Tic 1:8) Pingo Yecu owaco ni: “Wubibedo lucadenna,” ento pe pa Jehovah? Yecu onongo romo wacci lucaden pa Jehovah, ento jo ma en onongo tye ka lok kwedgi-ni gubedo Luicrael dok onongo dong gitye lucaden pa Jehovah.

⁶ Lupwonnye pa Yecu onongo gubicako tito pi yub manyen pa Jehovah​—yub man manyen-ni pud dong pire tek loyo kwanyo Luicrael ki i opii i lobo Ejipt ki dong Babilon. To pa Yecu Kricito kacel ki cerre okelo bedo agonya ki i opii ma pud dong rac loyo, ma gin aye bal ki to. I Pentekote 33 K.M., lupwonnye manyen pa Yecu ma kiwirogi gutito bot dano pi “tic madito me aura pa Rubanga,” dok pol jo ma guwinyo gujolo lokgi. Pi meno, ki i kabedone ma tye tung acuc pa Wonne i polo, Yecu ocako neno kit ma Jehovah tye ka tic kwede ki nyinge me laro dano alip mapol ma gungut dok gitye ki niye.​—Tic 2:5, 11, 37-41, Baibol pa Katoli.

7. Jami mutimme i Pentekote 33 K.M. ginyuto gin ango?

⁷ Jami mutimme i Pentekote 33 K.M. ginyuto ni Jehovah ojolo gityer pa Yecu ma pe ki roc-ci wek okwany bal pa dano. (Ibru 9:11, 12, 24) Yecu otito ni ‘pe ebino ni gitine, ento ni wek en aye eti pi dano, ki pi miyo kwone me koko jo mapol.’ (Mat. 20:28) “Jo mapol” ma gibinongo adwogi maber ki i ginkok pa Yecu-ni pe gubedo Lujudaya ma gungut keken. Ento, miti pa Lubanga tye me “laro jo ducu” kit macalo ginkok “kwanyo bal me lobo[-ni]!”​—1 Tem. 2:4-6; Jon 1:29.

8. Lupwonnye pa Yecu gumiyo caden i rwom ma rom mene, dok man otwere nining?

⁸ Tika lupwonnye pa Yecu me kare macon-ni gubedo ki tekcwiny me medde ki miyo caden i kome? Gin gubedo ki tekcwiny ento pe pi kerogi. Cwiny maleng pa Jehovah aye otugo cwinygi dok ominigi kero me medde ki miyo caden. (Kwan Tic pa Lukwena 5:30-32.) Mwaki 27 i nge Pentekote 33 K.M., onongo dong kiromo wacone ni “lok me kwena maber” oo bot Lujudaya ki Lurok “ducu ma tye i te polo.”​—Kol. 1:5, 23.

9. Kit ma kitito kwede, gin ango mutimme i kacokke me kare macon?

⁹ Tye me cwercwiny ni ka kare woto ki kato, jo me kacokke gucako pwonyo jami mogo ma pe tye ada. (Tic 20:29, 30; 2 Pet. 2:2, 3; Juda 3, 4) Kit ma Yecu otito kwede, Catan “Larac[-ci]” bimedde ki tic ki jo magi mungak-ki kun gengo dano mapol pe me niang lok me ada nio wa i “agikki piny.” (Mat. 13:37-43) I ngeye, Jehovah oketo Yecu me bedo Kabaka ma loyo lobo. Meno otimme i Oktoba 1914, mwaka ma “kare me agikki” me lobo pa Catan-ni ocakke iye.​—2 Tem. 3:1.

10. (a) Dwe mene ma Lukricitayo ma kiwirogi gubedo ka tito pire? (b) Gin ango mutimme i Oktoba 1914, dok wangeyo man nining?

¹⁰ Mwaki makato 30 kulu ma onongo Oktoba 1914 peya oromo, Lukricitayo ma kiwirogi gucako tito kwena ni Ker pa Lubanga bicako loc i dwe meno ma pire tek tutwal-li. Pwonygi-ni onongo jenge i lok ma lanebi Daniel  owaco i kom yat mo ka kitongo kireto woko dok onongo bidongo i nge “mwaka abiro.” (Dan. 4:16) Yecu olwongo kare meno ni “kare pa Lurok,” i kare ma en tye ka lok i kom dwogone i loc ki dong “agikki piny.” Nicakke wa i 1914, dano ducu dong gitye ka neno gin ma ‘nyuto dwogo pa Kricito’ macalo Kabaka manyen. (Mat. 24:3, 7, 14; Luka 21:24) Pi meno, cakke i 1914, “tic madito me aura pa Rubanga” kwako keto Yecu me bedo Kabaka ma loyo lobo-ni.

11, 12. (a) Ngo ma Kabaka manyen ma loyo lobo ocako timone i 1919 i nge lweny me I me wi lobo? (b) Gin ango ma onen ka maleng i 1935? (Nen cal ma tye i pot karatac 24.)

¹¹ Macalo Kabaka manyen ma loyo lobo, Yecu Kricito ocako laro lulub kore ma kiwirogi ki i opii pa “Babilon madit.” (Yabo 18:2, 4) I 1919, i nge lweny me I me wi lobo, doggola oyabbe me tito i lobo ducu lok i kom yo ma Lubanga otiyo kwede me laro dano ki dong kwena maber madok i kom Ker ma kiketo i polo. Lukricitayo ma kiwirogi gutiyo ki kare man me miyo caden, ma oweko dano alip mapol ata gudoko jo ma gibiloc kacel ki Kricito i polo.

¹² Onen atir ka maleng i 1935 ni Kricito dong ocako guro kacel “romi mukene” ma welgi tye milion mapol dok gitye i kin “lwak dano mapol ata” ma gia ki i rok mapat pat. Lwak dano mapol ata-ni kacel ki Lukricitayo ma kiwirogi gitye ka lubo lanen pa Yecu kun gitito ki tekcwiny bot jo mukene ni Lubanga ki Kricito keken aye gitwero larogi. Ka gudiyo cwinygi i tic man me miyo caden-ni kun giketo niyegi i kom ginkok pa Kricito, gin gibibwot ki i “twon can madit atika” ma bityeko lobo pa Catan-ni.​—Jon 10:16; Yabo 7:9, 10, 14.

13. Macalo Lucaden pa Jehovah, gin ango ma wamoko tamwa me timone dok ngo ma romo konyowa?

¹³ Wamedde wunu ki tero calo gin ma pire tek motwa me bedo Lucaden me “tic madito me aura” ma Lubanga Jehovah otimogi ki dong cikkene pi kare me anyim. Ki lok ada, miyo caden ma kit meno kare ducu pe yot. Utmegiwa mapol gitiyo i wang tic mogo ka ma jo mukene pe gimito winyo lokwa, gingalowa, nyo giunowa. Ka tye kumeno, ci waromo lubo lanen pa lakwena Paulo gin ki luwote. Paulo owaco ni: “Kadi pyem [aunauna] obedo dwong, Lubangawa omiyo botwa tekcwiny me tito botwu lok me kwena maber ka maleng.” (1 Tec.  2:2) Pi meno, omyero pe wail cingwa. Ma ka meno, wamedde wunu ki bedo jo mudyere bot Jehovah nio wa i kare ma nongo kitye ka jwero lobo pa Catan-ni woko. (Ic. 6:11) Pe waromo timo man ki kerowa, ento omyero walub lanen pa Lukricitayo me kare macon kun walego bot Jehovah wek cwiny mere maleng ominiwa ‘teko madwong.’​—Kwan 2 Jo Korint 4:1, 7; Luka 11:13.

14, 15. (a) Kibedo ka tero Lukricitayo nining i cencwari me acel, dok ngo ma lakwena Petero ocoyo me cuko cwinygi? (b) Wiwa myero opo i kom gin ango ka ce ki unowa pi bedo Lucaden pa Jehovah?

¹⁴ I kareni dano milion mapol giwacci gibedo Lukricitayo “ento dok gikwere [Lubanga] woko ki gin ma gitimo; gudoko dong macalo gin ma i dano okwero, jo ma pe ki winy, ma pe dong giromo tiyo tic mo maber.” (Tito 1:16) Omyero wiwa opo ni dano mapol gubedo ki adegadega i kom Lukricitayo me ada i cencwari me acel. Meno aye gin mumiyo lakwena Petero ocoyo ni: “Wutye ki gum [yomcwiny] ka giyetowu pi nying Kricito, pien . . . cwiny pa Lubanga, bedo i komwu.”​—1 Pet. 4:14.

¹⁵ Tika Lucaden pa Jehovah bene ‘giyetogi pi nying Kricito’ i kareni? Ada, meno tye ka timme pien wamiyo caden i kom ker pa Yecu. Pi meno, bedo ma dano dagwa pi tito nying Jehovah rom aroma ki bedo ma ‘giyetowa pi nying Yecu Kricito,’ ma owaco bot jo ma dage ni: “An abino i nying Wora, ento wun pe wujola.” (Jon 5:43) Bed ki tekcwiny ka ce nino mo irwatte ki aunauna ka itye ka miyo caden. Aunauna ma kit meno nyuto ni itye ki cwak pa Lubanga dok ni cwiny mere maleng ‘bedo i komi.’

16, 17. (a) Lucaden pa Jehovah ma gikwo i twok lobo lung giwinyo nining ma lubbe ki tic me tito kwena? (b) Imoko tammi me timo gin ango?

¹⁶ Medo i kom meno bene, wiwa myero opo ni wel Lucaden pa Jehovah tye ka medde i kabedo mapat pat i twok lobo lung. Kadi bed i wang tic ma dong kibedo ka tic iye teretere, pud wanongo jo ma gitye atera me winyo lokwa mamwonya me larre. Pi meno, wabedu ki mit kom me dok cen ka limo jo ma gunyuto miti dok ka twere wakwan Baibul kwedgi kun wakonyogi wek gudyere ki dok gunong batija. Ka pe gin mo, ci in bene iwinyo calo Sarie ma bedo i lobo South Africa, ma dong otito kwena ki mit kom pi mwaki makato 60 kulu-ni. En owaco ni, “Atye ki pwoc madit atika pien ginkok pa Yecu oweko atye ki wat maber adada ki Jehovah, Won Twer Ducu ma Loyo polo ki lobo, dok cwinya yom ni aromo tito nyinge mamwonya tutwal-li.” En kacel ki cware, Martinus, gukonyo dano mapol me doko jo ma giworo Jehovah ma i kingi tye iye lutinogi adek. Sarie omedo ni, “Pe tye tic mo mukene ma romo kela yomcwiny madit, dok Jehovah tiyo ki cwiny mere maleng ma miniwa teko ma mitte wek wamedde ki tic man ma laro kwo pa dano-ni.”

¹⁷ Kadi bed ni dong wanongo batija nyo watye ki pulan me nongone, watye ki pwoc madit atika me bedo i kin Lucaden pa Jehovah, ma gitye i twok lobo lung. Pi meno, medde ki miyo caden kore ki kore ka nongo itute pe me nywene ki lobo pa Catan-ni. Ka itimo kumeno, ci ibiketo deyo i kom Wonwa me polo ma lamar, ma kilwongowa ki nyinge mamwonya tutwal-li.