Skip to content

Skip to table of contents

 MAKANI AAKULUULA

Buumi Bwakubelekela Leza Buletela Zilongezyo

Buumi Bwakubelekela Leza Buletela Zilongezyo

Kuzwa kubwana, ndakali kukatazyigwa kapati acilengwa cakusalana mubala, kuyoowa kupenga mubuumi alimwi abube bwangu bwakuba ansoni. Kandilangila kuti Bbaibbele lilanduumbulizya, ndakaunka kucikombelo ca Katolika kubusena nkondakali kukkala kutegwa bakandigwasye kulimvwisya Bbaibbele. Akaambo kakuti tiindakagwasyigwa, ndakatalika kubikkila buyo maano kuzisobano.

Kakutanainda ciindi cilamfwu, ndakatalika cisobano cakunyanyaasya mubili alimwi acakuyaka mubili kwiinda mukunyamuna zibulo. Mukuya kwaciindi, ndakajalula cibbadela ciitwa kuti physical therapy studio—cibbadela cakutyanka-tyanka bantu amubili—ku San Leandro, California, U.S.A., alimwi ndakali kubeleka abasikuyaka mibili kwiinda mukunyamuna zibulo, kubikkilizya ayooyo wakazwidilide mumuzundano wa Mr. America. Nokuba boobo, kuba amubili iwakali kulibonya kuti ulizyandamene akaambo kakunyamuna zibulo kunyina nokwakandipa kukkutila pe.

NCONDAKALI KUYANDAULA NDAKACIJANA

Mweenzuma ngondakali kubeleka limwi, iwakazyi kuti ndijisi luyandisisyo lwakumvwisya Bbaibbele, wakandaambila kuti ndeelede kubonana amuntu umwi ngwaakazyi. Buzuba bwakatobela mafwumofwumo, umwi wa Bakamboni ba Jehova wakandiswaya kuŋanda yangu. Kwamawoola one wakayiingula mibuzyo njondakajisi kwiinda mukubelesya Bbaibbele. Ndakamulomba kuti apiluke kumazuba buzuba mbubwenya oobo, kumane twakabandika makani aamu Bbaibbele kusikila akaandabwe kamasiku. Ndakakkomana azintu nzyondakaiya alimwi ndakalomba kuti buzuba butobela tuunke limwi kuyookambauka kutegwa ndikabone mbokukambaukwa. Ndakagambwa kubona mbwaakali kujalula Bbaibbele akutondezya bantu bwiinguzi kumibuzyo njobakajisi. Ooyu ngomulimo ngondakasala kucita.

Aboobo ndakaaleka makwebo aangu akutalika kukambauka amupainiya ooyo, oobo mbobaitwa babelesi baciindi coonse ba Bakamboni ba Jehova. Mu May 1948, ndakabbapatizyigwa amuswaangano wacooko ku Cow Palace mu San Francisco, California. Mwaka nguwenya ooyo ndakaba mupainiya.

Mpoonya ndakaambila Bakamboni kuti bakabaswaye bamaama. Bakakatambula kasimpe eelyo kalitanalampa, abalo bakaba Bakamboni ba Jehova. Nokuba kuti bamukwasyi wabo bakali kubakazya, bamaama bakazumanana kusyomeka kuli Leza kusikila nobakafwa. Kunyina bambi bamumukwasyi wesu ibakaba Bakamboni.

MBOTWAKAZYIBANA ABAKAINTU BANGU

Mu 1950 ndakalongela ku Grand Junction, mu Colorado, nkondakaswaangana aba Billie. Bakazyalwa mu 1928, bakakomena ciindi bweende bwamali nyika yoonse nobwakayaansi kapati. Banyina baba Billie ba Minnie bakali kubabalila Bbaibbele abuzuba masiku kubelesya lambe. Nobakakkwanya myaka yone yakuzyalwa, ba Billie bakali kukonzya kubala alimwi bakalaazyi kabotu makani manji aamu Bbaibbele. Kumamanino aamyaka yakuma 1940, banyina bakaiya kuli Bakamboni kuti helo tabuli busena bwakupenzyelwa, pele ncuumbwe muzikkilwa bantu. (Mukambausi 9:5, 10) Ba Minnie abalumi babo bakaba Bakamboni.

Mu 1949, ba Billie bakapiluka kuzwa kukkoleji ku Boston akutalika kwiiya Bbaibbele cakusitikila. Muciindi  cakuba mwiiyi, bakasala kulyaaba kuli Leza. Bakabbapatizyigwa mu 1950 kumuswaangano wamasi wa Bakamboni ba Jehova iwakacitilwa ku Yankee Stadium mu New York. Kakutanainda ciindi cilamfwu, twakakwatana akutalika kubeleka mumulimo waciindi coonse antoomwe.

Twakatalikila ku Eugene mu Oregon, nkotwakaba abalongwe banji. Mu 1953, twakalongela ku Grants Pass mu Oregon, kutegwa tugwasye mbungano nsyoonto yakubusena oobu. Mumwaka nguwenya ooyo twakatambwa kucikolo canamba 23 ca Gilead ca Bakamboni iciyiisya bamisyinali icakali ku South Lansing, mu New York ikulampa makkilomita aali 400 kunyika lwaambo kuzwa mu New York City.

MULIMO WABUMISYINALI KU BRAZIL

Mu December 1954, kakwiindide myezi yosanwe kuzwa ciindi notwakamanizya cikolo ca Gilead, mebo abakaintu bangu ba Billie twakatanta ndeke kuya ku Brazil. Kakwiindide buyo woola lyomwe katuli mundeke, njini yomwe yakaleka kubeleka, pele ndeke yakakkala kabotu-kabotu mucisi ca Bermuda. Mu Cuba amwalo ndeke yakakkala cakutayeeyela, pele kuzwa waawo nokwakainda mawoola aali 36, twakasika kumutabi wa Bakamboni ba Jehova mu Rio de Janeiro ku Brazil.

Ŋanda ya Bwami yakusaanguna mu Bauru, mu 1955—ŋanda yaleenti iijisi cikwankwani ncondakalemba

Twakakkala buyo asyoonto kumane mebo abakaintu bangu alimwi abamisyinali bambi bobilo, twakanyamuka kuya ku Bauru mu São Paulo, kuyookkala kuŋanda yabamisyinali mpya. Mudolopo oomu mwakali bantu bainda ku 50,000, alimwi swebo ndendiswe twakali Bakamboni bakusaanguna ooko.

Twakatalika kuswaya bantu mumaanda aabo, pele mbotwakatalikila buyo, mupaizi wacikombelo ca Katolika kubusena oobo wakatalika kukazya mulimo wesu. Wakali kututobela akukasya bamukamwini ŋanda kutuswiilila. Nokuba boobo, munsondo buyo zisyoonto, mukwasyi mupati ngotwakali kwiiya limwi wakakatambula kasimpe kamu Bbaibbele alimwi bakabbapatizyigwa. Kakutanainda ciindi abamwi bakatalika kwiiya.

Banamukwasyi aaba ibakabbapatizyigwa bakajisi musazinyina iwakali mweendelezi wakabunga kakali ampuwo. Ndakapanga bubambe bwakuti tubelesye busena bwakabunga aaka kutegwa tucitile muswaangano. Ciindi mupaizi naakazumanana kutukasya kubelesya busena oobu, mweendelezi ooyu wakaambila bantu bamukabunga aaka kuti: “Ikuti naa mubakasye, ndilazwa mukabunga aaka!” Bakatuzumizya kucita muswaangano.

Mumwaka wa 1956, twakatambwa kujanika kumuswaangano wacooko mudolopo lya Santos mu São Paulo. Bakamboni batandila ku 40 kuzwa kumbungano yesu bakabelesya citima kuya kumuswaangano ooyu. Notwakapiluka kuzwa ku Bauru, ndakatambula lugwalo lwakali kundizyibya kuti ndasalwa kuba mulangizi weendeenda kuti kandiswaya mbungano zya Bakamboni ba Jehova. Oobo mbowakatalika mulimo ngondakabeleka ku Brazil kwamyaka iitandila ku 25, ndakasika mumasena manji aacisi eeci cipati kapati.

Mumwaka buyo omwe, twakaba akabunga kabasikumwaya basungu mu Bauru

MBOWAKABEDE MULIMO

Mumazuba aayo kweenda kwakali kukatazya. Nokuba boobo, twakali kweenda mucisi coonse kubelesya mabbaasi, zitima, zikkoci, macinga, alimwi amaulu. Dolopo ndyotwakasaanguna kuswaya lyakali lya Jaú mu São Paulo. Ookuya mupaizi wakatukazya.

Wakaamba kuti: “Tamukonzyi kukambaukila ‘mbelele zyangu!’”

Twakamwiingula kuti: “Tazili zyako pe. Nzizya Leza.”

Twakapanga bubambe bwakuti bantu beebelele filimu iitondezya mulimo wesu wakukambauka wanyika yoonse, iijisi mutwe wakuti, The New World Society in Action, pele mupaizi wakamvwana ankamu yabasimanyongwe kutegwa batulwane. Cakutasowa ciindi twakabaambila bapulisa. Ciindi mupaizi ankamu yabasimanyongwe nobakasika ooko nkotwakali kuyanda kutondezyela filimu, bakajana bamapulisa kabaimvwi  amulyango, kabatondekede ntobolo kulimbabo. Baswiilizi banji bakaikkomanina filimu eeyi.

Bukkale oobu bwakukazyigwa abasizikombelo bwakaliko kuli koonse nkotwakali kubelekela mazuba aayo. Mucikozyanyo, mudolopo lya Brusque, kufwaafwi adolopo lya Blumenau, Santa Catarina, twakajana bapainiya bobilo ibakali kukazyigwa kapati. Pele bakalongezyegwa kapati akaambo kuliyumya kwabo. Lino kakwiindide myaka iili 50, mucooko eeci kuli mbungano ziinda ku 60 alimwi a Ŋanda Yamiswaangano Mipati munsi-munsi adolopo lya Itajaí!

Icakatukkomanisya kapati mumulimo wesu wakweendeenda, nciindi ncotwakali kubeleka abakwesu kulibambila miswaangano mipati. Kuzwa mu 1975 kusikila mu 1977, ndakajisi coolwe cakubeleka kandili mulangizi wamuswaangano wacooko iwakali kucitilwa mubbuwa lyakusobanina bbola lipati mu Morumbi. Mbungano zitandila ku 100 izili munsi-munsi zyakalombwa kuti zitume bantu bali kkumi imwi aimwi kutegwa bazoosalazye busena masiku aakuti buzuba butobela mbwamuswaangano.

Basibbola nobakali kuzwa mubbuwa masiku aayo, bamwi bakali kufwubaazya kabati, “Amubone tusimbi ootu azipyaango azikolopo.” Pele kuzoosika akati kamasiku bbuwa lyoonse lyakali manide kale kusalazyigwa! Mupati uulanganya bbuwa lyabbola wakagambwa akwaamba kuti, “Mulimo ngomwacita Nobakamboni mumawoola buyo masyoonto, babelesi bangu nowabatolela nsondo yoonse kuti baumanizye!”

KUPILUKA KU UNITED STATES

Mu 1980, bataata bakafwa, kalitanalampa twakapiluka ku United States kutegwa tukalanganye bamaama ku Fremont, California. Twakajana mulimo wakusalazya maanda masiku kutegwa tuzumanane kucita bupainiya alimwi akugwasya bantu baambaula mwaambo waci Portuguese mubusena oobo. Mukuya kwaciindi twakalongela afwaafwi aku San Joaquin Valley, kwalo nkotwakali kuyandaula bantu baambaula mwaambo waci Portuguese mubusena bupati kuzwa ku Sacramento kusikila ku Bakersfield. Lino kuli mbungano zitandila ku kkumi zibelesya mwaambo waci Portuguese mu California.

Nobakafwa bamaama mu 1995, twakalongela ku Florida kutegwa tukalanganye bausyi baba Billie kusikila nobakafwa. Banyina bakalifwide kale mu 1975. Mu 2000 twakalongela kucooko camunkanda, Colorado nkoili kumusanza lwaambo alimwi tucibelekela nkuko, kukambaukila bana America mumasena aa Navajo alimwi a Ute. Cuusisya ncakuti, ba Billie bakafwa mu February 2014.

Eelo kaka ndilikkomene kuti myaka iinda ku 65 yainda, ndakaswaangana a Kamboni wa Jehova walo wakaingula mibuzyo minji njondakajisi kwiinda mukubelesya Bbaibbele! Icakandikkomanisya kapati ncakuti ndakasinizya kuti nzyaakali kwaamba zyakali kuzwa mu Bbaibbele ncobeni. Eeci cakasololela kubuumi bwakubelekela Leza buletela zilongezyo.