1. Kaia e se fai ei a puapuaga e pelā me se mea fakapoi ki tavini a te Atua?

E MATA, e fakapoi atu ki a koe me e mafai o fepaki koe mo “puapuaga e uke” a koi tuai o maua ne koe a te taui ko te ola se-gata-mai? Ailoga. Faitalia me koi fou koe ki te munatonu io me ko leva ne fai mo tavini a Ieova, e iloa ne koe i fakalavelave se vaega o te olaga i te lalolagi a Satani.—Faka. 12:12.

2. (a) I tafa o fakalavelave kolā ne pokotia ei a tino sē ‵lei katoatoa, ne a vaegā puapuaga e fe‵paki mo Kelisiano? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.) (e) Ko oi e fakamāfua aka ne ia a ‵tou puapuaga, kae e iloa pefea ne tatou?

² I tafa o mea faiga‵ta mo fakalavelave kolā e “masani o oko atu ki tino” sē ‵lei katoatoa, e fe‵paki a Kelisiano mo se vaegā puapuaga fakaa‵tea. (1 Koli. 10:13) Se a te mea tenā? Ko te ma‵losi o ‵tekemaiga ona ko te tumau o latou o faka‵logo ki tulafono a te Atua. Ne fai atu a Iesu ki ana soko: “E se sili atu te pologa i tena matai. Kafai ne fakasaua mai latou ki a au, ka fakasaua atu foki ki a koutou.” (Ioa. 15:20) Ko oi e fakamalosi aka ne ia a ‵tekemaiga penā? E seai se fakalotolotolua me ko Satani, telā e fakamatala mai i te Tusi Tapu e pelā “me se leona fekai” telā e “salasala ke folo ne ia” a tino o te Atua.  (1 Pe. 5:8) Ka fakaaoga ne Satani so se auala e mafai ne ia ke sē fakamaoni a soko o Iesu. Ke mafaufau ki te mea ne tupu ki te apositolo ko Paulo.

3-5. (a) Ne a puapuaga ne fepaki mo Paulo i Lusa? (e) I te auala fea ne fakamalosi atu ei a tena fekau e uiga ki puapuaga i te taimi mai mua?

³ E uke a taimi ne fakasauagina ei a Paulo ona ko tena fakatuanaki. (2 Koli. 11:23-27) E tasi te fakalavelave penā ne tupu i Lusa. I te otiga ne faka‵lei se tagata telā ne ‵pili i te fanaumaiga, ne ‵kilo atu a tino ki a Paulo mo Panapa e pelā me ne atua. Ne fakamolemole lāua ki te vaitino fia‵fia ke sē tapuaki mai ki a lāua! E seki leva, kae oko mai a tino Iutaia ‵teke, kae ne fakaaoga ne latou a tala fakamasei tino ke fakapoisini ei a mafaufau o tino. Se mea vave eiloa o ‵fuli a te fiafia ki te kaitaua! Ne peipei ne tino a Paulo ki fatu kae tiaki ke mate.—Galu. 14:8-19.

⁴ Mai tua o te āsiatuga a Paulo mo Panapa ki Teipe, ne toe “‵foki atu lāua ki Lusa, Ikonio mo Anitioka. Ne fakamalosi atu ne lāua a soko i konā, kae fesoasoani atu ki a latou ke tumau i te fakatuanaki kae fai atu: ‘E ‵tau mo tatou o ulu atu ki loto i te Malo o te Atua e auala i puapuaga e uke.’” (Galu. 14:21, 22) I te taimi muamua, a te faipatiga tenā e pelā me e fai fakaa‵tea. Me i te ulu atu i loto i “puapuaga e uke” se mea fakafanoanoa, kae e se fakamalosi loto. Se a la te auala ne “fakamalosi atu” ei a Paulo mo Panapa ki soko i konā mai te fai atu me ka fe‵paki latou mo puapuaga e uke atu?

⁵ E mafai o maua ne tatou te tali māfai e onoono faka‵lei tatou ki pati a Paulo. Ne seki fai mai fua tou tagata: “E ‵tau mo tatou o kufaki i puapuaga e uke.” Kae ne fai mai a ia: “E ‵tau mo tatou o ulu atu ki loto i te Malo o te Atua e auala i puapuaga e uke.” Tela la, ne fakamalosi atu a Paulo ki soko mai te faka‵mafa atu o te taui e maua māfai e tumau i te fakamaoni. A te taui tenā e sē se moemiti fua. Ne fai tonu mai a Iesu: “Kae ko te tino telā e loto mau ke oko ki te gataga ka sao eiloa a ia.”—Mata. 10:22.

6. Se a te taui e tuku atu ki a latou kolā e loto ‵mau?

⁶ Kafai e loto ‵mau tatou, ka maua ne tatou a te taui. A te taui o Kelisiano fakaekegina, ko te ola e se mafai o toe mate i te lagi e pelā me ne pule lagolago ki a Iesu. Kae ko “nisi mamoe,” ko te ola se-gata-mai i te lalolagi telā e “maua i ei te amiotonu.” (Ioa. 10:16; 2 Pe. 3:13 ) E pelā mo pati a Paulo, ka fe‵paki eiloa tatou mo puapuaga e uke i te taimi nei o fano ki mua. Ke mafaufau tatou ki vaegā tofotofoga e lua kolā e mafai o fe‵paki mo tatou.

7. Se a te vaegā puapuaga e aofia i te taua tonu mai?

⁷ Ne fai mai a Iesu: “Ka ave koutou ne tino ki fono fakamasino, kae ka ‵ta koutou i loto i sunako. Ka faka‵tu koutou i mua o kovana mo tupu.” (Male. 13:9) E pelā mo te mea e fakaasi mai i pati konā, ka fe‵paki eiloa a nisi Kelisiano mo puapuaga mai te fakasaua tonu mai ki a latou i te feitu faka-te-foitino, e se taumate mai i te fakamalosiga a takitaki lotu io me ko takitaki fakapolitiki. (Galu. 5:27, 28) Ke toe mafau‵fau foki ki te fakaakoakoga a Paulo. E mata, ne mataku tou tagata i puapuaga kolā ne oko atu ki a ia? E se taitai eiloa o mataku i ei.—Faitau te Galuega 20:22, 23.

8, 9. Ne fakaasi mai pefea ne Paulo a te loto mau, kae ne fakaasi mai pefea ne nisi tino i aso nei a te fakaikuga foki tenā?

⁸ Ne loto toa a Paulo o fakafesagai atu ki te taua tonu mai o Satani kae fai mai: “E se fakatāua ne au a toku ola, kae e ‵tau o fakaoti ne au a te fakatau‵telega mo te galuega telā ne maua ne au mai te Aliki ko Iesu, ke tuku atu se molimau katoatoa e uiga ki te tala ‵lei o te alofa tauanoa o te Atua.” (Galu. 20:24) E manino ‵lei, me ne seki mataku a Paulo i fakasauaga. I lō te mataku, ne fakaiku aka ne tou tagata ke loto mau a ia faitalia me se a te ikuga. A te mea telā ne saga tonu a ia ki ei ko te “molimau katoatoa” atu faitalia so se puapuaga.

 ⁹ Ko oti foki ne fakaasi mai ne ‵tou taina mo tuagane e tokouke se fakaikuga penā i aso nei. Pelā me se fakaakoakoga, toeitiiti ko kātoa te 20 tausaga ne kufaki ei a nisi Molimau i te atufenua e tasi i te lotou peiga ki te falepuipui ona ko te tumau o latou i te sē ‵kau ki se feitu. Ne seki ave eiloa te lotou tagi ki te fono, me e seai se fakatokaga ne fai i te fenua tenā mō tino kolā e se ‵kau ki kautau. A koi ‵nofo atu latou i te falepuipui, ne sē talia ke āsi atu olotou kāiga ki a latou, kae ko nisi pagota ne ‵ta kae fakasaunoa i vaegā fakasauaga kese‵kese.

10. Kaia e se ‵tau ei tatou o ma‵taku ki puapuaga kolā e oko fakapoi mai?

¹⁰ E loto ‵mau ‵tou taina i nisi koga i puapuaga kolā e oko fakapoi mai. Kafai e tupu se mea penā ki a koe, sa mataku. Ke mafaufau ki a Iosefa. Ne fakatau atu a ia e pelā me se pologa, kae “ne fakasao a ia ne [Ieova] mai i ana puapuaga katoa.” (Galu. 7:9, 10) E mafai foki ne Ieova o fai a te mea tenā ki a koe. Ke mo a e puli me “e iloa ne Ieova o faka‵sao a tino kolā e fakamaoni ki te Atua mai i olotou tofotofoga.” (2 Pe. 2:9) E mata, ka talitonu faeloa koe ki a Ieova, me ko iloa ne koe me e mafai ne ia o fakasao koe mai te olaga masei tenei kae talia ne ia ke ola koe ki te se-gata-mai i lalo o te pulega a tena Malo? E maua ne koe a pogai ‵lei ke fai penā kae fakafesagai atu mo te loto malosi ki fakasauaga.—1 Pe. 5:8, 9.

11. E ‵kese pefea a osomaiga e se lavea a Satani mo te taua tonu mai o ia?

¹¹ A te suā vaegā puapuaga e mafai o fe‵paki mo tatou e aofia i ei a osomaiga e se lavea. E ‵kese pefea a te mea tenei mo te taua tonu mai i te feitu faka-te-foitino? A te taua tonu mai e ‵pau mo se vaeosio telā e agi mai ki te fa‵kai kae fakamasei fakavave i ei tou fale. A osomaiga e se lavea e tai fai pelā me se potukau o manu fo‵liki kolā e tolo‵tolo malielie mai ki loto kae kaikai ne latou a lakau o tou fale ke oko ki te taimi ko siga ei. E ‵tusa mo te mea tenei, e mafai o sē iloa ne se tino a te tulaga fakamataku ke oko eiloa ki te taimi ko tō talimuli ei.

12. (a) Se a te togafiti e se lavea e tasi a Satani, kae kaia e magoi ‵ki ei? (e) Kaia ne loto vāivāi ei a Paulo?

¹² E manako a Satani o fakamasei tou fesokotakiga mo Ieova mai te taua tonu mai e auala i fakasauaga io me fakavāivāi malielie ne ia tou fakatuanaki e auala i osomaiga e se lavea. A te togafiti magoi e tasi e se lavea telā e fakaaoga ne Satani ko te loto vāivāi. Ne taku tonu mai ne te apositolo ko Paulo me ne loto vāivāi a ia i nisi taimi. (Faitau te Loma 7:21-24.) A ia e malosi i te feitu faka-te-agaga kae kāti se sui foki o te potukau pule i te senitenali muamua. Kaia la ne taku ei ne Paulo a ia eiloa ki se tagata “fakaalofa”? Muna a Paulo me ne oko ki a ia te lagonaga tenei ona ko tena tulaga sē ‵lei katoatoa. Ne manako eiloa tou tagata o fai a te mea tonu, kae ne lagona ne ia a te suā malosi e galue o ‵teke atu ki a ia. Kafai e oko ki a koe a lagonaga penā i nisi taimi, e mata, e se fakamafanafana atu a te iloa ne koe me ne oko foki te apositolo ko Paulo ki se tulaga faigata penā?

13, 14. (a) Kaia e loto vai‵vai ei a nisi tino o te Atua? (e) Ko oi e manako o fakavāivāi ne ia ‵tou fakatuanaki, kae kaia?

¹³ E tokouke a taina mo tuagane e loto vāivāi, manava‵se, kae ma‵natu aka me ko sē aoga latou i nisi taimi. Pelā me se fakaakoakoga, e fai mai se paenia loto finafinau telā ka fakaigoa ne tatou ki a Tepola: “Ne mafaufau faeloa au ki taku mea ‵se ne fai kae ne ma‵sei i ei oku lagonaga i taimi katoa. Kafai au e mafaufau ki mea ‵se katoa ne fai ne au, e fai fua i ei ke manatu aka au me e seai eiloa se tino e fia alofa mai ki a au, ke oko foki ki a Ieova.”

¹⁴ Kaia ne loto vāi‵vai ei a nisi tavini loto finafinau a Ieova, e pelā mo Tepola? E tai isi eiloa ne pogai. Kāti ko olotou mafaufauga se ‵lei e uiga ki a latou eiloa mo olotou fakanofonofoga i te olaga. (Faata. 15:15) Kāti e mafai o sē ‵lei a lagonaga o nisi ona ko masaki o te foitino. Faitalia me se a te pogai, e ‵tau o masaua ne tatou a te  tino telā e manako o fakaaoga ne ia lagonaga konā. A te tonuga loa, ko oi e manako ke loto vai‵vai malosi tatou ko te mea ke ‵fiu tatou? Ko oi e manako ke oko foki ki a koe a te fakasalaga ‵mafa telā ko nofo i luga i a ia? (Faka. 20:10) Ko Satani. A te tonuga loa, faitalia me e taua ‵tonu mai io me e auala i osomaiga e se lavea, e ‵pau eiloa te fakamoemoega o Satani, ko te faiga ke manava‵se tatou, ke fakavāivāi ‵tou loto finafinau, kae fai ei ke ‵fiu tatou. Masaua, me i tino o te Atua e aofia i te taua faka-te-agaga!

15. E mafai pefea o fakaasi atu ne tatou me e se ma‵nako tatou ke taka‵vale i te loto vāivāi?

¹⁵ Ke na fakaiku aka ne koe ke sē ‵fiu i te taua atu. Tumau i te kilo tonu ki mua i te taui telā e takato mai. Ne tusi atu a Paulo ki Kelisiano i Kolinito: “E se ‵fiu matou, me e tiga eiloa e gasolosolo ifo o vāi‵vai omotou foitino i tua, kae e ma‵losi eiloa omotou loto me e faka‵fou faeloa omotou malosi i aso takitasi. E tiga eiloa e vave oti a puapuaga kae e mā‵ma foki, e fakagalue ne latou i loto i a matou a te ‵malu telā e gasolosolo aka faeloa o lasi atu kae e tumau foki ki te se-gata-mai.”—2 Koli. 4:16, 17.

16. Kaia e tāua ei ke fakatoka nei mō puapuaga?

¹⁶ E pelā mo te mea ne lavea ne tatou, e uke a “togafiti ma‵sei” a Satani e mafai o fakaaoga ne ia. (Efe. 6:11) E manakogina ke tau‵tali tatou taki tokotasi ki te fakamalosiga telā e tuku mai i te 1 Petelu 5:9: “Ke tumau koutou i te ‵teke atu ki a ia, kae ke ‵mautakitaki te otou fakatuanaki.” Ke fai a te mea tenā, e manakogina ke fakatoka ‵tou loto mo ‵tou mafaufau i te taimi nei, ke akoako a tatou eiloa o fai a te mea tonu. Ke fai se faka‵tusaga: A te kau sotia e masani o fai se fakasologa o olotou fakaakoakoga a koi ‵mao ‵ki te taua io me se faka‵pulaga e uiga ki se taua. E penā foki te kautau faka-te-agaga a Ieova. E se iloa ne tatou me ne a mea ka aofia i ‵tou taua i te taimi mai mua. Tela la, e mata, e sē se mea poto ke fai ne tatou ne fakaakoakoga tāua i te  taimi koi filemu ei? Ne tusi atu a Paulo ki te kau Kolinito: “Ke tumau koutou i te tofotofo aka o koutou me e mata, e ‵piki ‵mau koutou i te fakatuanaki. Ke tumau faeloa i te fakamaoni aka ne koutou a koutou eiloa.”—2 Koli. 13:5.

17-19. (a) I auala fea e mafai ei ne tatou o tofotofo a tatou eiloa? (e) Se a te auala e mafai ei o toka a tamaliki ke ‵pulu te lotou fakatuanaki a koi ‵nofo i loto i te akoga?

¹⁷ A te auala e tasi e mafai ei o faka‵logo tatou ki pati fakatonutonu a Paulo ko te iloilo faka‵lei ne te tino a ia eiloa. ‵Sili ifo ki a koe a fesili penei: ‘E mata, e ‵talo faeloa au? Kafai e fe‵paki au mo fakamalosiga mai i taugasoa, e mata, e fakalogo au ki te Atua e pelā me ko te pule i lō tāgata? E mata, e kau faeloa au ki fakatasiga faka-Kelisiano? E mata, e loto toa au o faipati e uiga ki oku talitonuga? E mata, e taumafai malosi au o kufaki a mea ‵se e fai mai ne oku taina mo tuagane tali‵tonu, e pelā mo te kufaki o latou i aku mea ‵se e fai? E mata, e fakalogo au ki a latou kolā e fai ne latou te takitakiga i loto i te fakapotopotoga mo latou kolā e fai ne latou te takitakiga i te fakapotopotoga saukātoa i te lalolagi?’

¹⁸ Onoono la me e lua a fesili e uiga ki te loto toa o ‵pulu ‵tou talitonuga mo te fakafesagai atu ki fakamalosiga mai i taugasoa. E ‵tau o fai ne ‵tou tamaliki e tokouke a te mea tenā a koi ‵nofo latou i loto i te akoga. Ko oti ne tauloto latou ke sē ma‵taku io me ‵ma e uiga ki olotou talitonuga. Tela la, e ‵tau o fai‵pati atu latou mo te loto toa. Ko oti ne ‵lomi i loto i ‵tou mekesini a manatu fesoasoani e uiga ki te mea tenei. E fakaasi mai i te Awake! o Iulai 2009 me kafai e fesili mai se tamaliki i te akoga: “Kaia e se talitonu ei koe ki te evolusione?” e mafai fua koe o tali atu, penei: “Kaia e ‵tau ei au o talitonu ki te evolusione? A saienitisi ko tino kolā e ‵tau o iloa ne latou, kae e se lotoma‵lie foki ki ei!” Mātua, ke fai a fakaakoakoga fakatasi mo otou tamaliki ko te mea ke toka latou o fakafesagai atu ki fakamalosiga mai i olotou taugasoa i te akoga.

¹⁹ E tonu, e se faigofie faeloa ke fai‵pati atu io me fai a nisi mea kolā e fakamolemole mai a Ieova ke fai ne tatou. Kāti e fakama‵losi ne tatou a tatou eiloa ke olo ki te fakatasiga i te otiga ne galue i te aso kātoa. A te tu ki luga i te taeao o fano i te galuega talai e manakogina i ei a te loto malosi o tiaki a te logotonu o te moega. Kae masaua: Ka toka eiloa koe o fakafesagai ki tofotofoga faiga‵ta i te taimi mai mua māfai ko oti ne fai ne koe se fakasologa ‵lei o mea faka-te-agaga.

20, 21. (a) E mafai pefea o fesoasoani mai a te mafaufau ‵loto ki te togiola ke taua atu tatou ki lagonaga sē ‵lei? (e) Se a te mea e ‵tau o fakaiku aka ne tatou e uiga ki puapuaga?

²⁰ Kae pefea a osomaiga kolā e se lavea? Pelā me se fakaakoakoga, e mafai pefea o taua atu tatou ki lagonaga o te loto vāivāi? A te ‵toe auala ‵lei e tasi ke fai a te mea tenā ko te mafaufau ‵loto ki te togiola. Tenā te mea ne fai ne Paulo. Ne iloa ne ia a tena fakaalofa i nisi taimi. Kae ne iloa foki ne ia i a Keliso ne seki mate mō tino ‵lei katoatoa, kae mō tino agasala. Kae ko Paulo se tokotasi o tino agasala konā. A te tonuga loa, ne tusi mai tou tagata: “E ola eiloa au i te fakatuanaki ki te Tama a te Atua, telā ne alofa mai ki a au kae tuku mai foki tena ola ke ola ei au.” (Kala. 2:20) Ao, ne talia ne Paulo a te togiola. Ne matea ne tou tagata i te togiola ne aoga eiloa ki a ia.

²¹ E se fuafuagina eiloa te fesoasoani e mafai o maua ne koe mai te kilo atu foki penā ki te togiola, e pelā me se meaalofa totino mai i a Ieova. E se fakauiga i ei me ka galo fakavave atu a te loto vāivāi. Kāti ka tumau a nisi tino o tatou i te taua atu ki osomaiga e se lavea ke oko loa ki te lalolagi fou. Kae masaua, i te taui ka maua eiloa ne tino kolā e se ‵fiu i te taua atu. Ko pili ‵ki atu nei tatou ki te aso telā ka aumai ei ne te Malo o te Atua a te filemu kae faka‵lei a tino fakamaoni katoa ki te tulaga ‵lei katoatoa. Ke na fakaiku aka ne koe ke ulu atu koe ki loto i te Malo tenā, faitalia me e ulu atu i loto i puapuaga e uke.