KUA rū a Fernando. * Koi pati ua akera tetai nga tangata pakari i te tuatua atu kiaia. Muri ake i te au atoroanga a te akaaere kotinga, kua akamarama atu te aronga pakari kiaia i tana ka rave kia tau no te au apainga maata atu i roto i te putuputuanga. Aere ua rai, kua akamata a Fernando i te akamanako e aea ra aia e ikiia ai ei tangata pakari. Koi atoro ua ake nei te akaaere kotinga i te putuputuanga. Eaa ta te aronga pakari ka tuatua kiaia?

Kua akarongo a Fernando ki te nga tangata pakari. Kua taiku tetai ia raua ia 1 Timoteo 3:1 e kua karanga e, kua tae mai te reta ki te aronga pakari i te akakite e kua ikiia a Fernando ei tangata pakari. Kua poitirere a Fernando e kua ui e, “Eaa e koe?” Kua akakite akaou te taeake e kua riro mai a Fernando ei tangata pakari. Mataora tikai a Fernando. Muri mai, i te akakiteia anga ki te putuputuanga no runga i taua ikianga ra, kua pokarakara te katoatoa ma te rekareka.

E tarevake ainei kia inangaro i te au apainga i roto i te putuputuanga? Kare. Te na ko ra a 1 Timoteo 3:1 e: “Kia inangaro tetai tangata i te taoonga episekopo ra [me kore akaaere, NW], kua inangaro aia i te angaanga meitaki.” Maata te au taeake Kerititiano e aru ra i teia akoanga e kua tau no te au apainga i roto i te putuputuanga. Tei tupu mai, tere atu i te tai ngauru tauatini taeake tei riro mai ei au tangata pakari e ei tavini tauturu. Kua riro katoa ratou ei akameitakianga no te iti tangata o te Atua. Inara, no te mea te tupu ua atura te numero i roto i te au putuputuanga, maata atu te au taeake ka anoanoia kia tavini maata atu. Eaa te mataara tau kia rave i te reira? Ka anoanoia ainei ratou kia akamanako ua rai e aea ratou e riro mai ei ei tangata pakari, mei ia Fernando rai?

Te tuatua i roto i te Pipiria “kia inangaro,” no roto mai i te verepa Ereni kia anoano maata, kia itae atu. Ei akatutu i teia, ka akamanako ana i tetai tangata e itae atura i te aaki i tetai ua rakau para e tautau maira i runga i te pu rakau. Inara, kare te aiteanga o teia  tuatua e kia inangaro noinoi i te riro mai ei akaaere. No teaa ra? No te mea ko te akakoroanga kia riro mai ei tangata pakari koia oki kia “inangaro . . . i te angaanga meitaki,” kare e kia rauka tetai turanga teitei.

Ko te au umuumuanga no teia angaanga meitaki, tei roto ia 1 Timoteo 3:2-7 e Tito 1:5-9. Kua akakite tetai tangata pakari ko Raymond no runga i teia au umuumuanga e: “Kiaku uaorai, te mea puapinga roa atu, ko to tatou tu tikai. E tika rai, e puapinga te tuatua e te apii atu, inara kare teia nga tu e puapinga atu i te riro anga ei tangata apa kore, maroiroi, akono meitaki, te noo marie, kite i te tangata ke ke, e te maru.”

Me inangaro tikai tetai taeake i te tavini maata atu, ka akaari aia e e tangata apa kore aia, na te kopae anga i te au tu pikipikikaa e te viivii. E tangata maroiroi aia, e akono meitaki, e noo marie, e maru, no reira ka irinaki te au taeake iaia kia oronga i te aratakianga i roto i te putuputuanga e kia tauturu i te au taeake kia akatikatika i to ratou manamanata. No te mea kua kite aia i te tangata ke ke, ka akamaroiroi aia i te au mapu e te aronga ou i roto i te tuatua mou. Ka akapumaana aia i te aronga maki e te au ruaine no te mea e inangaro tona i te au mea meitaki. Kare aia e akaari i teia au tu kia riro ei tangata pakari, mari ra kia puapingaia te katoatoa. *

Ka oronga puareinga ua te pupu o te aronga pakari i te akoanga e te akamaroiroi, tera ra na te taeake rai te apainga kia akatupu i te au umuumuanga a te Pipiria no te riro anga mai ei tangata pakari. Kua kite a Henry tetai akaaere tukatau e: “Me inangaro koe i te tavini maata atu, tauta pakari i te akaari e kua tau koe no te reira apainga.” Te taiku anga aia ia Koheleta 9:10 kua akamarama mai e: “‘Ko tei kitea e koe ta to rima e rave ra, ka rave ma to ririnui.’ Me oronga mai te aronga pakari i te tukuanga angaanga naau, e rave maroiroi i te reira. E akaperepere i te angaanga tei orongaia kia koe i roto i te putuputuanga, kapiti katoa mai te purumu tita. I te tuatau ka aereia, ka kiteaia taau angaanga e taau tautaanga.” Me ka inangaro koe i te tavini ei tangata pakari, e angaanga pakari e e akaari i te tu akono meitaki i roto i te au tuanga ravarai o te tavinianga tapu. Kia riro te tu akaaka,  kare te tu parau ei akatere i toou oraanga.—Mata. 23:8-12.

Tetai pae tei inangaro kia riro ei tangata pakari, penei ka timataia ratou i te akakeu i te pupu o te aronga pakari kia taui i to ratou manako. Tetai pae, ka riri ratou me akoia mai e te aronga pakari. Ka tau te reira aronga i te ui kia ratou uaorai e, ‘Ka inangaro ainei au kia rauka te puapinga noku uaorai, me ka inangaro au i te tavini akaaka i te mamoe a Iehova?’

Tetai atu umuumuanga puapinga no te au taeake tei inangaro kia riro mai ei tangata pakari, koia oki te riro anga “ei kaveinga . . . no te anana.” (1 Pete. 5:1-3) Me akanoo tetai taeake i te akaraanga meitaki no te putuputuanga, ka kopae aia i te au manako e te au tu tarevake. Ka tatanu aia i te tu akakoromaki me e tangata pakari aia, me kare. Te riro anga ei tangata pakari, kare te aiteanga e ka ngaro takiri to tatou tu apa. (Nume. 12:3; Sala. 106:32, 33) Pera katoa penei kare tetai taeake e ‘kite i tana ara,’ tera ra penei e tumuanga tetai no te au taeake i te akaapa iaia. (1 Kori. 4:4) No reira, me oronga mai te aronga pakari i te ako tei akatumuia ki runga i te Pipiria, kia akarongo meitaki, eiaa e riri. E oti tauta i te taangaanga i ta ratou i ako mai.

Manako tetai au taeake e kua roa to ratou tiaki anga i mua ake ka ikiia ai ratou ei aronga pakari. Me kua “inangaro” koe kia riro mai ei akaaere no tetai tuatau roa, kua taitaia ainei koe i te tiaki anga? Me koia ïa, e akamaara i teia irava: “Kia tavareia te apinga tapapaia ra, e aati te manava: kia tupu ra te mea inangaroia ra, e tau ïa ki te rakau ora.”—Mase. 13:12.

Me manako tetai tangata e kare rava e taeria e ïa tona akakoroanga, penei ka taitaia tona ngakau. Kua manako akapera rai a Aberahama. Kua taputou a Iehova i te oronga i tetai tamaiti nana, inara kua pou te au mataiti e kare rai raua ko Sara i anau tamariki. (Gene. 12:1-3, 7) I tona ruaine anga kua aue a Aberahama e: “E te Atu, e Iehova, eaa taau e o mai noku?’ teia oki au ka aere ma te tamariki kore, . . . . I na oki au, kare oki e uanga i o maiia mai e koe.” Kua akapapu a Iehova kiaia e ka akatupu Aia i tana i taputou e ka oronga i tetai tamaiti nana. Tera ra kua pou e 14 mataiti i mua ake ka tupu ei te taputou a te Atua.—Gene. 15:2-4; 16:16; 21:5.

Ia Aberahama e tiaki ra, kua ngaro ainei tona rekareka i te tavini ia Iehova? Kare. Kare roa aia i ekoko i te taputou a te Atua. Kua tapapa ua rai aia i te reira akameitakianga. Tata te apotetoro ko Paulo e: “E roa akera [to Aberahama] akakoromaki marie anga, rauka iora iaia tei tuatuaia maira.” (Ebe. 6:15) I te openga kua akameitaki te Atua Mana Katoatoa i teia tangata akarongo mou na roto i te tu meitaki rava atu. Eaa taau ka mou mai mei te akaraanga o Aberahama?

Me ka inangaro koe i te tavini ei tangata pakari, e kare ake rai te reira i tupu noatu e kua pou tetai au mataiti, e irinaki ua atu rai ia Iehova. Tamou ua rai i te tu mataora i roto i tana angaanga. Kua akamarama mai a Warren tei tauturu i te au taeake kia maroiroi i te pae vaerua i te tumu: “Ka anoanoia te tuatau kia kitea e me kua tau tetai taeake kia ikiia ei tangata  pakari. Aere ua rai, ka kiteaia te au tu karape e te au peu a tetai taeake, iaia e rave ra i tana au tukuanga angaanga. Manako tetai pae e ka puapingaia ratou me rauka teia tikaanga ngateitei e me ikiia ratou ei tangata pakari. E tarevake teia manako e penei ka riro ei akatere i to ratou oraanga. Me tavini tiratiratu koe ia Iehova noatu e eaa toou turanga, ka rauka ia koe te puapinga.

Tetai taeake, kua tiaki aia e tai ngauru tuma mataiti i riro mai ei aia ei tangata pakari. Te taiku anga aia i tetai orama tei kite matauia i roto i te puka o Ezekiela, pene 1, akakite aia i tetai apiianga tana i mou mai: “Te akatere ra a Iehova i tona kariota, tana akaaerenga kia tau ki tona anoano. Ko te mea puapinga ko to Iehova taime kare i to tatou. Ko te inangaro kia tavini ei tangata pakari, kare toku anoano e te inangaro i te mea puapinga. Penei ko taku i inangaro, kua kite a Iehova e kare au e tau no te reira.”

Me te tapapa atura koe i te rave i te angaanga meitaki ei akaaere Kerititiano, e akaari e te itae atura koe i te reira na te turuturu anga i te tu mataora o te putuputuanga. Me e roa ia koe te tiakianga, kia patoi atu i te tu taitaia e te rapurapu. Akakite a Raymond tei taikuia i mua akenei e: “Me inangaro maata roa koe i tetai taoonga, kare koe e mareka i te au apinga tei rauka ia koe. Ko te aronga e taitaia ua ana, kare ratou e kite i te mataora maata no te tavini anga ia Iehova.” E tatanu pu tikai i te au ua o te vaerua o te Atua, e te tu akakoromaki. Tauta i te akaketaketa i toou pirianga kia Iehova na te apii anga i te au Tuatua Tapu. Akamaata atu i taau tuanga i roto i te angaanga tutuanga e te apii atu i te Pipiria ki te aronga e akaari maira i te inangaro. E arataki i toou ngutuare tangata i te angaanga pae vaerua e te akamorianga a te ngutuare. Kia mataora i te au atianga kia piri atu ki toou au taeake e te au tuaine. Ia koe e itae atura i toou akakoroanga, ka rekareka koe i te tavini ia Iehova i teianei.

E akameitakianga no ko mai ia Iehova te tautaanga kia rauka te au apainga i roto i te putuputuanga; kare aia e tana akaaerenga e inangaro i teia au taeake kia tuku i te au e kia mareka kore i te tavini anga iaia. Ka turuturu e ka akameitaki te Atua i te aronga pouroa e tavini ra iaia ma te akakoroanga meitaki. Mei tana au akameitakianga katoa, “kare oki e kapiti katoaia mai te kino i te reira.”—Mase. 10:22.”

Noatu kua roa koe i te inangaro anga kia riro ei akaaere, ka rauka rai ia koe i te akameitaki atu i toou pirianga kia Iehova. Me tauta koe i te akatupu i te au tu ka anoanoia ma te angaanga pakari i roto i te putuputuanga, e te akono katoa i toou ngutuare tangata, kare a Iehova e akangaropoina i taau i rave i te tavini iaia. Kia riro te tavini anga ia Iehova ei mea mataora kia koe, noatu eaa te au tukuanga angaanga ka orongaia mai kia koe.