NE POLEPOLE a Fernando * me ne fakamolemole atu a toeaina e tokolua ke fai‵pati fakatasi latou. Mai tua o se fia o āsiga a te ovasia o te fenua, ne fakamatala atu ne toeaina ki tou tagata a mea e ‵tau o fai ne ia ke maua a nisi tauliaga i te fakapotopotoga. Mai konā, ne kamata a Fernando o mafaufau ki te mafai o filifili a ia e pelā me se toeaina. Ko oti ne toe āsi fakamuli mai a te ovasia o te fenua ki te fakapotopotoga. Ne a pati a toeaina ka fai atu ki ei i te taimi tenei?

Ne fakalogologo a Fernando i te taimi ne faipati atu ei se toeaina e tokotasi ki a ia. Ne fakasino atu te taina ki te 1 Timoteo 3:1 kae fai atu me ko oti ne maua ne toeaina o te fakapotopotoga a te tusi fakamaoni o tena fakasopoga mo fai se toeaina. Ne poi a Fernando kae fesili atu, “Ne a au pati?” Ne fakafoki mai ne te taina ana pati ne fai, kae ne lavea atu te fakamisikata i mata o Fernando. Mai tua o faka‵pulaga o tena fakasopoga ki te fakapotopotoga, ne lavea atu te mata fia‵fia o tino katoa.

E mata, a te manako ki tauliaga i loto i te fakapotopotoga se mea ‵se? Ikai. E ‵tusa mo te 1 Timoteo 3:1, “so se tagata e fia maua ne ia te tofi ko te ovasia, e manakogina ke fai ne ia a galuega ‵lei.” Ne fakagalue ne tāgata Kelisiano e tokouke a te fakamalosiga tenā kae gasolo ki mua i te feitu faka-te-agaga ko te mea ke mafai o maua ne latou a tauliaga i te fakapotopotoga. Kae ko te ikuga, ne fakamanuiagina a tino o te Atua ki te fia sefulu afe o toeaina mo tavini fesoasoani ata‵mai. Kae ona ko te lavea atu a te fanakaga ki luga a te aofaki o tino i fakapotopotoga, e manakogina ke tokouke atu a taina e kausaki ke maua a tauliaga. Se a te auala ‵lei ke fai ei te mea tenā? Kae e mata, e ‵tau mo latou kolā e ma‵nako o fai pelā me se ovasia o mafau‵fau faeloa ki te taimi ka fai ei latou pelā me se toeaina, pelā mo te mea ne fai ne Fernando?

E ‵fuli ne te tugāpati “fia maua” i te Tusi Tapu a te veape Eleni telā e mafai o fakauiga ki te manakoga  tonu, fia fesoasoani. Kāti ka fai ne te mea tenā ke mafaufau koe ki se tino telā e taumafai malosi o puke ki se fuagālakau gali i te kai e tautau mai i se lakau. Kae e se fakauiga a te fia maua ki te puke ‵mau mo te kaimanako ki “te tofi ko te ovasia.” Kaia la? Me i te fakamoemoega o latou kolā e fia‵fia tonu o tavini pelā me ne toeaina ko te ‘faiga o galuega ‵lei’ i lō te mauaga o se tauliaga.

A te ukega o mea kolā e manakogina ke fai a galuega ‵lei e tusi i te 1 Timoteo 3:2-7 mo te Tito 1:5-9. E uiga ki tulaga ma‵luga konā, e fakamatala mai a Raymond telā ko leva ne fai pelā me se toeaina: “A te mea telā e tāua malosi ki a au ko ‵tou tulaga tonu. A te faipati kae akoako atu ne mea e tāua, kae e se ‵tau o fakaseaoga ne mea konā a te manakoga ke sē taku fakamaseigina tatou ne tino, ke ‵lei ‵tou uiga, ke ‵lei ‵tou mafaufau, ke tokagamalie ‵tou mea e fai, ke uiga talimālō, kae loto malamalama.”

E taumafai a te taina telā e fia maua tonu se tauliaga o fakaasi atu a uiga faka-te-Tusi Tapu kolā e manakogina, i ana faifaiga ki nisi tino. Tela la, e ‵kalo a ia kea‵tea mai i so se faifaiga sē fakamaoni kae sē ‵ma ko te mea ke sē taku fakamaseigina a ia ne tino. E ‵lei ana uiga, e ‵lei tena mafaufau, e tokagamalie, kae loto malamalama; tela la, e tali‵tonu ana taina tapuaki ke tausi ne ia te fakapotopotoga kae fesoasoani atu ki olotou fakalavelave. Ona ko tena uiga talimalo, e fai a ia mo fakamalosiga ki talavou mo latou kolā koi ‵fou ki te munatonu. E fakamafanafana kae fesoasoani atu a ia ki tino ma‵saki mo tino ma‵tua me i a ia e fiafia ki te ‵lei. E ati aka ne ia a uiga konei mo nisi uiga aka ke aoga ki nisi tino, kae e se ko te fakamoemoe fua ke na filifili a ia pelā me se toeaina. *

E fia‵fia te potukau o toeaina o tuku mai a pati fakatonutonu mo fakamalosiga, kae ko te fakafetauiga ki manakoga mai te Tusi Tapu e faka‵na loa ki te tino telā e fia maua ne ia se tauliaga. E fai mai a te ovasia atamai ko Henry, penei: “Kafai e fia maua ne koe se tauliaga, galue malosi ke fakatalitonu mai me ko fetaui ‵lei a koe.” I te fakasino atu ki te Failauga 9:10, e fakamatala mai tou tagata: “‘Galue malosi ki tau mea e fai.’ So se tofiga e tuku atu ne toeaina ki a koe, fai mo te loto kātoa. Fiafia o fai a galuega katoa e tuku atu ki a koe i te fakapotopotoga, e aofia i ei te ‵fuluga o te fola. Ka lavea eiloa au galuega mo au taumafaiga i se taimi.” Kafai e manako koe o tavini pelā me se toeaina i se aso, galue  malosi kae ke fakatuagagina i feitu katoa o te taviniga tapu. E ‵tau o lavea atu te loto maulalo i tou olaga, kae e se ko te fakamatamata.​—Mata. 23:8-12.

Kāti e fakaosoosogina a nisi tino kolā e ma‵nako malosi ki tauliaga i te fakapotopotoga ke pati faka‵logo io me taumafai o fakamalosi a manatu o te kau toeaina ki pati takolekole. E fakaasi mai ne nisi tino a te sē fia‵fia māfai e tuku atu ne toeaina a pati fakatonutonu ki a latou. E ‵tau mo tino penā o fesili ifo ki a latou eiloa, ‘E mata, e manako au o fakamalosi oku manakoga totino, io me loto maulalo au o tausi a mamoe a Ieova?’

E se ‵tau o puli i a latou kolā e fia maua se tauliaga a te suā mea telā e manakogina mō toeaina, ko te fai mo “fakaakoakoga ‵lei ki te lafu mamoe.” (1 Pe. 5:1-3) A te tino telā e fai mo fakaakoakoga ‵lei ki te fakapotopotoga e ‵tau o ‵kalo kea‵tea mai i mafaufauga mo faifaiga faka‵se tino. E ‵tau o ati aka ne ia a te loto kufaki faitalia me koi fai a ia pelā me se toeaina io me ikai. A te fai mo fai se toeaina e se fakasaoloto fakavavega i ei se tino mai te tulaga agasala. (Nume. 12:3; Sala. 106:32, 33) Kāti ‘e se iloa foki ne se taina a tena mea ‵se e fai,’ kae kāti e isi eiloa ne pogai e maua ei ne nisi tino se kilokiloga sē tonu e uiga ki a ia. (1 Koli. 4:4) Tela la, kafai e tuku atu ne toeaina ne pati fakatonutonu a‵lofa mai te Tusi Tapu, taumafai o fakalogo ki ei e aunoa mo te kaitaua. Mai konā, ko taumafai ei koe o fakagalue aka a olotou pati.

E foliga mai me e isi ne taina ne faka‵tali mō se taimi tai mataleva a koi tuai o filifili latou. Kafai ne “fia maua” ne koe se tauliaga i se fia o tausaga, e mata, ne manavase koe i nisi taimi? Kafai e penā loa, onoono ki pati fakaosofia konei: “Kafai ko se taunu te fakamoemoega, ko tena uiga, ko te loto foki ko fanoanoa, kae kafai e taunu se mea e manako koe ki ei, ko oko eiloa i tou fiafia.”​—Faata. 13:12.

Kāti e mafai o fanoanoa se tino māfai e foliga mai me ko sē mafai o maua se fakamoemoega tāua. Ne penā a lagonaga o Apelaamo. Ne tauto atu a Ieova me ka maua ne ia se tamaliki tagata, kae ne uke tausaga ne ‵teka kae seki ai eiloa se tamaliki a lāua mo Sala. (Kene. 12:1-3, 7) Ne tagi atu Apelaamo i te taimi ko matua ei a ia: “Te Aliki Maluga [Ieova], se a te aoga o au fakamanuiaga ki a au me e seai ne aku tama‵liki? . . . E seai ne aku tama‵liki ne aumai ne koe.” Ne fakatalitonu atu ne Ieova ki a ia me i Tena tautoga e uiga ki se tamaliki tagata ka taunu eiloa. Kae e toe 14 tausaga a koi tuai o fakataunu ne te Atua a tena pati.—Kene. 15:2-4; 16:16; 21:5.

A koi faka‵tali tou tagata, e mata, ne galo i a Apelaamo a tena fiafia o tavini ki a Ieova? Ikai. Ne seki fakalotolotolua lele a ia e uiga ki te tautoga a te Atua. Ne tumau eiloa a ia i te fakamoemoe ke maua se ikuga ‵lei. Ne tusi mai te apositolo ko Paulo: “Mai tua o te fakaasiatuga ne Apelaamo a te loto kufaki, ne maua ei ne ia te folafolaga tenei.” (Epe. 6:15) I te fakaotiga, ne fakamanuia ne te Atua Malosi Katoatoa a te tagata fakamaoni tenā ke silia atu i te mea ne fakamoemoe a ia ki ei. Se a te mea e mafai o tauloto ne koe mai i a Apelaamo?

Kafai ne manako koe o tavini pelā me se toeaina i tausaga ko ‵teka kae ne seki mafai eiloa o fai penā, tumau i te talitonu fakamaoni ki a Ieova. Ke mo a e galo tou fiafia i tena taviniga. Ne fakamatala mai ne Warren, telā ne fesoasoani ki taina e tokouke ke ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga, a te pogai: “E manakogina ke  lava te taimi e fakamautinoa aka ei me ko fetaui ‵lei se taina ke filifiligina. E fakaasi malielie mai ana uiga mo ana mea e mafai o fai e auala i ana amioga mo te faiga o ana tofiga. E tali‵tonu a nisi tino me e mafai fua o manuia latou māfai e maua ne latou a te tauliaga tenei io me ko te filifiliga tenā. A te mafaufau penā se mea ‵se kae mafai o fai pelā me se mea e fakavalevale ki ei. Kafai e tavini atu koe ki a Ieova mo te fakamaoni i so se koga e nofo koe i ei mo so se mea e fai ne koe, a koe e manuia eiloa.”

E silia atu i te sefulu tausaga ne fakatalitali ei a te taina ko Philip i te taimi ne filifili ei tou tagata pelā me se toeaina. I te fakasino atu ki se fakamatalaga lauiloa i te Esekielu mataupu 1, e fai mai a Philip e uiga ki se akoakoga ne tauloto ne ia mai i ei: “E fakatele ne Ieova a tena kaliota, ko tena fakapotopotoga, i te makini telā e filifili ne ia. A te mea telā e tāua e se ko ‵tou taimi kae ko te taimi o Ieova. A te mea tāua i te manako o tavini pelā me se toeaina, e se ko au—e se ko te mea telā e manako io me fakamoemoe au ki ei. Kāti e se fetaui a te mea telā e manako au ki ei mo te mea telā e lavea ne Ieova e manakogina ne au.”

Kafai e fakamoemoe koe o fai te galuega ‵lei a se ovasia Kelisiano i se aso, kausaki atu ke maua se tauliaga mai te fesoasoani ke maua a te fiafia i te fakapotopotoga. Kafai e foliga mai me e tuai te taimi e faka‵tali ki ei, taua atu ki te manavase mo te sē lava o te kufaki. E fai mai a Raymond telā ne taku muamua atu: “Kafai koe e fia fai tofi, e se mafai koe o lotomalie. A latou kolā e manava‵se faeloa e galo i a latou a te fiafia telā e maua mai i te taviniga ki a Ieova.” Ke ati malosi aka a fuataga o te agaga o te Atua, maise eiloa a te kufaki. Taumafai o faka‵lei a tou tulaga faka-te-agaga e auala i au sukesukega ki te Tusi Tapu. Kau malosi ki te talaiga o te tala ‵lei kae sukesuke ki te Tusi Tapu fakatasi mo tino fia‵fia. Takitaki ne koe tou kāiga i mea faka-te-agaga mo te tapuakiga a kāiga. Ke fia‵fia fakatasi mo taina mo tuagane i so se avanoaga e maua ne koe. I te kausaki atu ke maua te mea e fakamoemoe koe ki ei, ka fiafia eiloa koe i te taviniga ki a Ieova i te taimi nei.

A te galue ke maua a tauliaga i te fakapotopotoga se fakamanuiaga eiloa mai i a Ieova; e se manako eiloa a ia io me ko tena fakapotopotoga ke manava‵se kae sē fia‵fia a latou kolā e fia maua se tauliaga i tena taviniga. E ‵lago kae fakamanuia ne te Atua a latou katoa kolā e ga‵lue malosi i te taviniga ki a ia mo lagonaga ‵ma. E pelā eiloa mo ana fakamanuiaga katoa, “e seai se ‵mae e fakaopoopo ne ia ki ei.”​—Faata. 10:22, NW.

Kafai foki ko leva ne fia maua ne koe se tauliaga, koi mafai eiloa koe o gasolo ki mua i te feitu faka-te-agaga. I tou taumafai o ati aka a uiga kolā e manakogina kae galue malosi o fesoasoani ki te fakapotopotoga mo tou kāiga i te feitu faka-te-agaga, ka sē puli lele i a Ieova a mea katoa ko oti ne fai ne koe i te taviniga ki a ia. Ke fai faeloa a te taviniga ki a Ieova mo mea fakafiafia ki a koe i so se tofiga e maua ne koe.