Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

KUNGULUKA NI MUNDU JWINE

Ana Uchimwene wa Mlungu Watandatite Chakachi Kulamulila? (Mbali 1)

Ana Uchimwene wa Mlungu Watandatite Chakachi Kulamulila? (Mbali 1)

Nganiji jikulosya yakambilana yampaka yitendekwe pasikati pa jwa Mboni sya Yehofa ni mundu jwine. Tuwanichisye kuti jwa Mboni jwine lina lakwe Cameron akukambilana ni mundu jwine lina lyakwe Jon.

AWUNGUNYEJE KUTI AMANYILILE YISYESYENE

Cameron: Ngusasangalalaga kambilana ni wawojo ngani sya m’Baibulo. * Nambo wiki jipite ŵatandisye ngani jine jakwamba Uchimwene wa Mlungu. Ni ŵawusisye kuti ligongo chichi ŵa Mboni sya Yehofa akusakulupilila kuti Uchimwene wa Mlungu watandite kulamulila m’chaka cha 1914.

Jon: Elo yisyene, lisiku line naŵalangaga buku jine ja ŵamboni, ni jasalaga yakuti Uchimwene wa Mlungu watandite kulamulila mu 1914. Ni ngusaka kumanyilila yejinji panganiji, paja jemanja mkusati yamkusajiganya yikusatyochelaga m’Baibulo.

Cameron: Yisyene, tukusajiganya yakutyochela m’Baibulo.

Jon: Uneji mbele ndili mkuŵalanga Baibulo. Nambo nganinapawoneje palipose m’Baibulo pali mkulondesya ya chaka cha 1914. Nawungunyisyesoni Baibulo ja pa intaneti nambo nganimbatapo yakwamba chaka chelechi.

Cameron: Ngwayamichila pa yindu yiŵili ayi, Chandanda, ŵaŵalasilepo Baibulo josope. Yeleyi yikulosya kuti akusanonyela Maloŵe ga Mlungu.

Jon: Yisyene ngusaganonyela. Pangalisoni buku jakulandana ni Baibulo.

Cameron: Yisyene. Chindu chaŵili changusaka kwayamichila chili chakuti, pakwete chiwusyo akusawungunya m’Baibulo kuti apate kwanga kwakwe. Yeleyi ni yajikusatulimbikasya Baibulo kuti tutendeje, tuwungunyeje yindu kuti tumanyilile. * Yeleyi yichakamuchisya.

Jon: Sikomo kwejinji. Ngusawungunya ligongo lyakusaka kumanyilila. Sonitu nalinjilile kuwungunya yejinji yakwamba chaka cha 1914 m’buku jatukulijiganyaji. Ni bukuji jikusala ya sagamisi siŵasagamile mwenye syakwamba chitela chekulungwa chachagwisidwe nambo kaneko chasipwichesoni.

Cameron: Najikumbuchile ngani jeleji. Yili yakulochesya ya pa Daniele mtwe 4. Yikusasala ya sagamisi sya Mwenye Nebukadinesa jwa ku Babiloni.

Jon: Elo mwenye jwakwe ali jujojo. Mbalasile yakulochesya yeleyi mwakuwilisyawilisya, nambo kusala yisyene, ngangusapata kukamulana kulikose ni Uchimwene wa Mlungu soni chaka cha 1914.

Cameron: Yisyene, jili ngani jakusawusya kujipikanichisya, ligongo atamose nombe najo Daniele ngaŵa kuti ŵapikanichisye yosope yakwamba yakulochesya yiŵasalilidweyi.

Jon: Ooo?

Cameron: Elo. Pa Daniele 12:8 jwalakwe jwatite, “Kupikana nayipikene nambo nganimbikanichisya.”

Jon: Nikuti nganimba jika eti? Bolaga pelepotu.

Cameron: Nambo ngani jili jakuti, Daniele nganayipikanichisya mate gakwe ligongo lyakuti ndaŵi ja Mlungu jakuti ŵandu apikanichisye kugopolela kwa yakulochesya yosope ya m’buku ja Daniele, jaliji mkanijikwane. Nambo mundaŵi jetu jino mpaka tupikanichisye chenene.

Jon: Sano mundaŵi jetuji mpaka tuyipikanichesye mwamtuli?

Cameron: Kwende tulole yayili pa ndime jakuyichisya jakwejo. Daniele 12:9 pakusala kuti, “Pakuti maloŵe gelega gasunjidwe mwa asili, nipo tigachiŵa gakusisika mpaka ndaŵi jakumalisya jili jiyiche.” Myoyo yakulochesya yeleyi yaliji yakuti ŵandu chachiyipikanichisya chenene “ndaŵi jakumalisya.” Soni mulijiganyo lyetu, chitulole maumboni gakulosya kuti apano tukutama mundaŵi jelejo. *

Jon: Sano, alondechesye chenene yakulochesya ya Daniele yeleyi?

Cameron: Ngaŵa kuti ngumanyilila mnope, nambope chanamsalile yangumanyilila.

SAGAMASI SYA NEBUKADINESA

Cameron: Kwende tugambe kambilana mwakata syagamisi sya Mwenye Nebukadinesa. Keneko tukambilane kugopolela kwakwe.

Jon: Chambone.

Cameron: Nebukadinesa, ŵasagamile chitela chekulungwa mnope chele nyambi syakwe syayiche kwinani. Keneko jwapikene jwamtenga jwa Mlungu ali mkulamula kuti chitelacho achigwisye. Nambo pakwamba ya chisichi chakwe, Mlungu ŵatite achileche. Nambo panyuma pa “yaka msano ni yiŵili” chitelacho chichisipukasoni. * Chandanda yakuochesyayi yakwanilichikwe pa Mwenye Nebukadinesa. Atamose kuti mwenyeŵa ŵaliji ŵakumanyikwa mnope, mpela mwayikusaŵela ni chitala chachiyiche kwinani, nambo kwa “yaka msano ni yiŵili,” ŵatyosisye pampando wawo wa uchimwene. Ana akukumbuchila yayatendekwe?

Jon: Iyayi ngangukumbuchila.

Cameron: Chambone. Baibulo jikusasala kuti Mwenye Nebukadinesa ŵatesile masoka kwa yaka 7, soni nganalamulilagasoni mpela mwenye. Nambo kumbesi kwa yaka 7, masokago gammalile mwamti ŵawujilesoni pampando wawo wa uchimwene. *

Jon: Chambone pelepo mbikanichisye. Nambo, ana yeleyi yikamulana chamtuli ni Uchimwene wa Mlungu soni chaka cha 1914?

Cameron: Mwakata mpaka njile kuti, yakulochesyayi yakwanilichikwe paŵili. Chandanda, yakwanilichikwe pandaŵi jele ulamusi wa Mwenye Nebukadinesa wasokonechele. Chaŵili, yakwanilichikwe mundaŵi jele nombe ulamusi wa Mlungu wasokonechele. M’yoyo kwanichikwa kwaŵiliku ni kwakukamulana mnope ni Uchimwene wa Mlungu.

Jon: Sano wawojo akumanyilila chamtuli kuti yakulochesyayi yana kwanilichikwa kuŵili soni kuti kwanilichikwa kwaŵiliku kukukamulana ni Uchimwene wa Mlungu?

Cameron: Chindu chimo chachikutukamuchisya kumanyilila yeleyi chikusimanikwasoni mu yakulochesyapeyi. Mwamti mwakamulana ni Daniele 4:17 yakulochesyayi yalembedwe kuti “ŵandu wosope amanyilile kuti Mlungu Jwakupunda yosope akwete machili gakulamulila ma uchimwene ga ŵandu. Soni komboleka kumsagula mundu jwalijose jwakumsosa kuti aŵe mwenye.” Ana apikene yalisasile lilembali yakuti “akwete machili gakulamulila ma uchimwene ga ŵandu?”

Jon: Elo, palilembapo atite “Mlungu Jwakupunda yosope akwete machili gakulamulila ma uchimwene ga ŵandu.”

Cameron: Ni mmomo, Ni akuganichisya kuti jwakumsala pelepa kuti “Jwakupunda yosope,” ali ŵani?

Jon: Nguwona kuti ali Mlungu.

Cameron: Yisyene. Nikuti yakulochesyayi ngiyikwamba kusala ya Nebukadinesape. Yikwayasoni jwakwete machili gakulamulila “ma uchimwene ga ŵandu.” Nikuti pelepa akusala ya ulamusi wa Mlungu wakwalamulalila ŵandu. Soni yeleyi yili yakupikanika naga tukujipikanichisya ngani josope jakwayana ni yakulochesyayi.

Jon: Ngangwapikanichisya pelepo, akugopolela chichi?

MFUNDO JEKULUNGWA M’BUKU JA DANIELE

Cameron: Buku ja Daniele jikusasalaga mwakuwilisyawilisya mfundo jekulungwa m’bukuji. Jikusalondesyaga kutamilikasya kwa Uchimwene wa Mlungu wele jwakulamulila jwakwe ali Yesu. Kuti tupikanichisye, kwende tuŵalanje machaputala gamunyuma. Ana mpaka aŵalanje pa Daniele 2:44?

Jon: Chambone. Apa akuti, “Mundaŵi ja ayimwene ŵelewo, Mlungu jwakwinani tachitamilisya uchimwene wele ngasiwujonasika.Tiwuchikasanya ni kugamasya ma uchimwene gane gosopego, nipo uchimwene welewo pewo tiwuchiŵa mpaka kalakala.”

Cameron: Sikomo kwejinji. Ana akuganisya kuti lilembali likusala ya Uchimwene wa Mlungu?

Jon: Mmm. Mwine komboleka.

Cameron: Nambo apikene yaliŵechete lilembali? Litite Uchimwene “welewo pewo tuchiŵa mpaka kalakala.” Uli Uchimwene wa Mlungupe wampaka uŵe mpaka kalakala, ngaŵaga mauchimwene ga ŵandu, ngati myoyo?

Jon: Elo yisyene.

Cameron: Kwende tulolesoni yakulochesya yine mu buku ja Daniele yayikusala ya Uchimwene wa Mlungu. Yakulochesya yakwe yikusimanikwa pa Daniele 7:13, 14. Pakwamba jwakulamulila jwakwe, yakulochesyayo yikusati, “Ŵapegwile ulamusi, lumbili ni uchimwene, kuti ŵandu mitundu josope, ngosyo syosope ni ŵa yiŵecheto yakulekanganalekangana amtumichileje jwalakwejo. Ulamusi wakwe uli wa mpaka kalakala, uchimwene wakwe ngasiwumala soni ngasiwujonasika.” Ana mu yakulochesya yeleyi akusalamo yachichi?

Jon: Akusala ya uchimwene.

Cameron: Yisyene yeleyo. Soni pelepa ngakusala ya uchimwene wamba. Lilemba lila litite, Uchimwene wakwe ukwete machili pa “ŵandu ŵa mitundu josope, ngosyo syosope ni ŵa yiŵecheto yakulekanganalekangana.” Pelepa mpaka tujile kuti Uchimwenewu uchilamulila pachilambo chosope.

Jon: Nganimanyililaga kuti lilembali likusagopopelaga yeleyi. Nambo yikupikanika.

Cameron: Nambosoni yakulochesya yila yitite kuti, “Ulamusi wakwe uli wa mpaka kalakala, uchimwene wakwe ngasiwumala soni ngasiwujonasika.” Yeleyi yikamulanasoni ni yatuŵalasile pa Daniele 2:44, ngati myoyo?

Jon: Yisyene yikamulana.

Cameron: Kwende tukumbusyane mwakata yatukambilene. Yakulochesya ya pa Daniele mtwe 4 yipali kuti “ŵandu wosope amanyilile kuti Mlungu Jwakupunda yosope akwete machili gakulamulila ma uchimwene ga ŵandu.” Yeleyi yikulosya kuti yakulochesyayi nganigamba kukwanilichikwa kwa mwenye Nebukadinesape nambo yakwetesoni kukwanilichikwa kwine kwakusosekwa mnope. M’buku ja Daniele tikusasimanamo yakulochesya yakwamba kutamilikasya kwa Uchimwene wa Mlungu wele jwakulamulila jakwe ali Yesu. Ana pelepa mpaka ajile sano kuti yakulochesa ya pa Daniele mtwe 4 yikakamulanasoni ni ya Uchimwene wa Mlungu?

Jon: Nguyiwona sano kuti yikupikanika. Nambope ngayikamulana ni chaka cha 1914.

“KWA YAKA MSANO NI YIŴILI”

Cameron: Kwende tukambilanesoni ya Mwenye Nebukadinesa. Pakukwanilichikwa kwandanda kwa chakulochesyachi, jwalakwe ni juŵajimilaga chitela. Ulamusi wakwe wasokonechele chitela chila paŵachikatile. Mwamti chitelachi chatemi kwa yaka msano ni yiŵili chili chekate. Jeleji ni ndaŵi jele mwenyeŵa ŵawutwiche masoka, mwamti nganalamulilagasoni mpela mwenye mpaka pandaŵi jele masoka gamalile nikutandilasoni kulamulila mpela mwenye. Myoyo yaka msano yeleyi yamasile mwenyeŵa paŵatandilesoni kulamulila. Pakukwanilichikwa kwaŵili kwa chakulochesyachi, nombe nawo ulamusi wa Mlungu wasokonechele kwa ndaŵi. Nambo nganiwusokonechela ligongo lyakuti Mlungu ŵalepele kutenda chenene yindu yine.

Jon: Akugopolela chichi?

Cameron: Mundaŵi ja m’Baibulo, achayimwene ŵa Chiyisalayeli ŵaŵalamulilaga ku Yelusalemu, ŵaliji mpela atemi pa “chitengu [mpando] chauchimwene cha Yehofa.” * Mwamti jemanjaji ŵajimilaga Mlungu pakwalamulila ŵandu. Myoyo mpaka tujile kuti ulamusi wa achayimweneŵa wajimilaga ulamusi wa Mlungu. Nambo mkupita kwandaŵi, ŵajinji mwa achayimweneŵa ŵaŵele ŵangapikanila mwamti ŵandu ŵaŵalamulilagasoni ŵakuyaga ndamo syawo syakusakala. Ligongo lyaungapikanila welewu, Mlungu ŵakundile kuti a Babiloni ŵajimuchile ŵanduŵa mu 607 B.C.E. Kutandila pandaŵiji paliji pangali mwenye jwaŵajimilaga Yehofa mu Yelusalemu. Pelepa mpaka tujile kuti ulamusi wa Yehofa wasokonechele. Tuli yimpepe eti?

Jon: Elo ngwapikanichisya nditu.

Cameron: Myoyo mu 607 B.C.E. ni mwayikutandila yaka msano ni yiŵili, kapena kuti ndaŵi jele ulamusi wa Mlungu wasokonechele. Mwamti pambesi pa yaka msano ni yiŵiliyi, Mlungu ŵamŵisile jwine kuŵa jwakulamulila jwasambano jwakumjimila Mlungujo. Jwalakwe nganaŵa jwakutyochela pachilambo chapasi nambo kwinani. Nambo mpaka paŵe chiwusyo chakuti, Ana ndaŵi msano ni siŵilisi syamasile chakachi? Naga tukupata kwanga kwa chiwusyo chelechi nikuti mpaka tumanyililesoni ndaŵi jele uchimwene wa Mlungu watandite kulamulila.

Jon: Apano sano ngwapikanichisya, mwamti nguyiwona kuti yaka msano yeleyi yamasile mu 1914.

Cameron: Kwene ni myoyo nditu.

Jon: Nambo tukumanyilila chamtuli yeleyi?

Cameron: Yesu ali pachilambo chapasi, ŵalosisye kuti yaka msano ni yiŵili yileyi yaliji mkaniyimale pandaŵijo. * Mwamti yikuwoneka kuti yakayi, yaliji ndaŵi jelewu mnope. Konjechesya pelepa, yaka yeleyi yatandite Yesu mkanaŵe kwika pachilambo chapasi. Soni Yesu ali apite kwinani, ndaŵiji japitilile. Paja akaliŵalila kuti ngopolelo ja yakulochesya ya Daniele, ŵandu ŵatandite kuyipikanichisya chenene ‘mundaŵi jakumalisya.’ Chakusangalasya ni chakuti, cha mma 1800, ŵakulijiganya Baibulo ŵatandite kuwungunya mwakusamala yakulochesya yeleyi soni yine. Jemanjaji ŵatandite kumanyilila kuti yaka msano ni yiŵiliyi yaliji yakuti yichimala mu 1914. Soni yakutendekwa ya pachilambo yalosisye kuti chaka cha 1914 ni chaka chele Uchimwene wa Mlungu watandite kulamulila kwinani. Mwamti masiku gambesi gatandite m’chaka chelechi. Tukambilene yejinji mwamti yili yakusawusya kupikanichisya yosopeyi . . .

Jon: Yisyene. Chimbalanjesoni ngani jeleji kuti najipikanichisye chenene.

Cameron: Nambo akadandawula. Atamose une yanjigalalile ndaŵi kuti mbikanichisye chenene yakulochesya yosopeyi. Nambo nguyiwona kuti panandi pajakwe yatukambileneyi yakamuchisye kupikanichisya kuti ŵa Mboni sya Yehofa yikulupi yawo yikusatyochelaga m’Baibulo.

Jon: Elo yisyene. Ngusasangalalaga ni mwamkusati jemanja kujikulupilila Baibulo pakulondesya yakusakulupililaga.

Cameron: Nguyiwonasoni kuti ŵawojo akusajikulupililaga Baibulo. Nambo mpela mwambechetele, nganaŵa ayipikanichisye yindu ndaŵi jimo. Komboleka kuti akwete yiwusyo panganiji. Mwachisyasyo, tuyiweni kuti yaka msano ni yiŵili yikusakamulanasoni ni Uchimwene wa Mlungu soni kuti yaka msano ni yiŵili yatandile mu 607 B.C.E. Nambo chiwusyo mpaka chiŵe chakuti ana tukusamanyilila chamtuli kuti yaka msano ni yiŵiliyi yamasile mu 1914? *

Jon: Yisyene ngani jelejo jikusosekwa kuti najipikanichisye chenene.

Cameron: Baibulo ni jampaka jitukamuchisye kuti tumanyilile ulewu usyesyene wa yaka msano ni yiŵili. Ana mpaka tukambilane ngani jeleji ulendo wine?

Jon: Basi yangali kandu.

Ana pana ngani jine jakusasaka ali ajipikanichisye chenene? Kapena ana akusaka kupikanichisya yakusakulupilila ŵa Mboni sya Yehofa? Naga yili myoyo awusye jwa Mboni sya Yehofa. Jwalakwe chachisangalala kukambilana ni wawojo ngani syelesyo.

^ ndime 5 Ŵamboni akusajiganyaga Baibulo kwalulele. Jemanjaji akusakamulichisya masengo matala gakulondeka chenene pakulijiganya Baibulo ni ŵane.

^ ndime 11 Misyungu 2:3-5.

^ ndime 21 Alole mtwe 9 m’buku ja Ana Baibulo Jikusajiganya Cici Kusyesyene? jakuwandisya ŵa Mboni sya Yehofa. Jikusimanikwasoni pa www.pr418.com.

^ ndime 27 Daniele 4:13-17.

^ ndime 29 Daniele 4:20-36.

^ ndime 63 Yesu pakulochesya yakwamba masiku gambesi jwatite, “Yelusalemu [juŵajimilaga ulamusi wa Mlungu] tijichiliŵatikwa ni ŵangosyo [ŵamitundu] mpaka kumalichikwa kwa ndaŵi ja ŵangosyo sine.” (Luka 21:24, Malangano Gasambano 1992 edition.) Mwamti mundaŵi ja Yesu, ulamusi wa Mlungu waliji chiŵela wesokonechele mpaka m’masiku gambesi.

^ ndime 67 Daniele 12:9.

Kuti amanyilile yejinji, aŵalanje yakonjechesya m’buku ja Ana Baibulo Jikusajiganya Cici Kusyesyene pa mtwe wakuti, Caka ca 1914 Cili Cakusosekwa Mnope mu Yakulocesya ya m’Baibulo. Mpaka ajipatesoni bukuji pa www.pr418.com.

Ngani jakuyichisya tuchikambilana malemba ga m’Baibulo gampaka gatukamuchisye kupikanichisya ulewu wa yaka msano ni yiŵili.