1, 2. Ndi mini zwine zwa ḓo ita uri ri tende ro khwaṱha uri Muvhuso u ḓo ḓadzisa ndivho ya Mudzimu nga ha vhathu, nahone ndi ngani? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

SA Ṱhanzi dza Yehova, ri anzela u amba uri Muvhuso wa Mudzimu ndi wone u woṱhe une wa ḓo tandulula thaidzo dzashu dzoṱhe, nahone ri ita uri vhathu vha livhise ṱhogomelo kha ngoho ya ndeme i re Maṅwaloni nga u fhisea. Ri dovha ra wana khuthadzo khulwane kha fulufhelo ḽine Muvhuso wa ri ṋea ḽone. Naa ri a tenda nga ho khwaṱhaho uri Muvhuso ndi wa vhukuma nahone u ḓo ḓadzisa mafulufhedziso awo? Ri na zwiitisi zwifhio zwine zwa ita uri ri vhe na lutendo lwo khwaṱhaho kha Muvhuso?—Vhaheb. 11:1.

² Muvhuso wa Vhumessia ndi nzudzanyo yo thomiwaho nga Ramaanḓaoṱhe u itela u ḓadzisa ndivho yawe malugana na tsiko yawe. Muvhuso wo thewa kha mutheo u sa shanduki—une wa vha ndugelo ya Yehova ya u vhusa. Zwithu zwa ndeme zwa Muvhuso—ndi muvhusi wawo, vhathu vhane vha ḓo vhusa nae, fhethu hune a ḓo vhusa hone—zwoṱhe zwo thomiwa nga mulanga kana nzudzanyo yo vhofhiwaho nga Mudzimu kana Murwa wawe, Yesu Kristo. U elekanya nga ha yeneyi milanga zwi ḓo engedza nḓila ine ra pfesesa ngayo uri ndivho ya Mudzimu i ḓo  ḓadzea nahone zwi ḓo ri thusa u kona u vhona nḓila ine yeneyo nzudzanyo ya sa shanduke ngayo.—Vhalani Vhaefesa 2:12.

3. Ri ḓo ṱolisisa mini kha ino thero na kha i tevhelaho?

³ Bivhili i ambela kha milanga ya rathi mihulwane ine ya amba nga ha Muvhuso wa Vhumessia une wa ḓo vhuswa nga Yesu Kristo. Ine ya vha (1) mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu, (2) mulanga wa Mulayo, (3) mulanga wo vhofhiwaho na Davida, (4) mulanga wa tshifhe a fanaho na Melkitsedeke, (5) mulanga muswa, na (6) mulanga wa Muvhuso. Kha ri ṱolisise uri mulanga muṅwe na muṅwe u tshimbidzana hani na Muvhuso na nḓila ine wa ḓo ḓadzisa ngayo ndivho ya Mudzimu kha ḽifhasi na kha vhathu.—Sedzani tshati “ Nḓila Ine Mudzimu A Ḓo Ḓadzisa Ngayo Ndivho Yawe.”

4. Samusi zwo sumbedzwa kha Genesi, ndi milayo ifhio ye Yehova a i ṋea vhathu?

⁴ Musi Yehova o no lugiselela vhathu uri vha dzule kha ḽifhasi ḽo nakaho, o ṋea milayo miraru malugana na vhathu: Mudzimu washu o vha a tshi ḓo sika vhathu nga tshifanyiso tshawe, vhathu vho vha vha tshi ḓo ṱanḓavhudza ḽifhasi uri ḽi vhe Paradiso na u ḽi ḓadza nga vhana vho lugaho, nahone vhathu vho vha vho dzivhiswa uri vha songo ḽa muri wa u ṱalukanya vhuḓi na vhuvhi. (Gen. 1:26, 28; 2:16, 17) Ho vha hu si na ṱhoḓea ya u ita zwiṅwe zwithu. Nga murahu ha u sika muthu, ho vha ho no sala milayo mivhili uri ndivho ya Mudzimu i ḓadzee. Nga zwenezwo, zwo ḓa hani uri a ite yeneyo milanga?

5, 6. (a) Sathane o lingedza hani u thivhela ndivho ya Mudzimu? (b) Yehova o aravha hani Sathane musi a tshi mu nyadza ngei Edeni?

⁵ Sathane Diabolo o ṱuṱuwedza vhushandukwa, u itela u thivhela ndivho ya Mudzimu. O ita zwenezwo nga u livhisa ṱhogomelo kha mulayo we a u ṱuṱuwedza nga hu leluwaho—we wa vha u tshi ṱoḓa uri vhathu vha u thetshelese. O linga mufumakadzi wa u thoma Eva, uri a si thetshelese mulayo wa u sa ḽa muri wa u ṱalukanya vhuḓi na vhuvhi. (Gen. 3:1-5; Nzumb. 12:9) O nyadza ndugelo ya Mudzimu ya u vhusa tsiko yawe. Nga murahu, Sathane o dovha a pomoka vhashumeli vha Mudzimu uri vha mu shumela nga nṱhani ha zwiitisi zwa tseḓa.—Yobo 1:9-11; 2:4, 5.

⁶ Yehova o vha a tshi ḓo aravha hani Sathane musi a tshi mu nyadza ngei Edeni? Vhukuma, u fhelisa mashandukwa zwo vha zwi tshi ḓo ita uri hu si tsha vha na vhushandukwa. Fhedzi, zwo vha zwi tshi ḓo dovha zwa amba uri ndivho ya Mudzimu ya u ḓadza ḽifhasi nga vhana vha Adamu na Eva i si tsha ḓadzea. Nṱhani ha u fhelisa mashandukwa nga tshenetsho tshifhinga, Musiki o ṱalifhaho o aravha nga vhuporofita—fulufhedziso ḽo itwaho Edeni—u itela uri zwidodombedzwa zwoṱhe zwe a zwi amba zwi ḓadzee.—Vhalani Genesi 3:15.

7. Ndi khwaṱhisedzo ifhio ine fulufhedziso ḽe ḽa itwa Edeni ḽa ri ṋea yone nga ha ṋowa na mbeu yayo?

⁷ Nga nṱhani ha fulufhedziso ḽe ḽa itwa Edeni, Yehova o haṱula ṋowa na mbeu yayo zwine zwa imela Sathane Diabolo na vhane vha ima nae u itela u hanedza ndugelo ya Mudzimu ya u vhusa. Mudzimu wa ngoho o ṋea mbeu ya mufumakadzi wa ṱaḓulu maanḓa a u fhelisa Sathane. Nga zwenezwo, fulufhedziso ḽa ngei Edeni a ḽo ngo ombedzela fhedzi uri muṱuṱuwedzi wa vhushandukwa ngei tsimuni ya Edeni na mvelelo dzawe mmbi zwi ḓo fheliswa, fhedzi o dovha a ṱalusa nḓila ine zwa ḓo itea ngayo.

8. Hu nga pfi mini nga mufumakadzi na mbeu yawe?

⁸ Ndi nnyi we a vha a tshi ḓo vha mbeu  ya mufumakadzi? Samusi mbeu yo vha i tshi ḓo pwasha ṱhoho ya ṋowa, zwine zwa amba u ‘fhelisa’ Sathane Diabolo tshivhumbiwa tsha muya, na yone mbeu i fanela u vha tshivhumbiwa tsha muya. (Vhaheb. 2:14) Nga zwenezwo, mufumakadzi we a vha a tshi ḓo beba mbeu o vha a tshi ḓo vha tshivhumbiwa tsha muya. Naho mbeu ya ṋowa yo engedzea nga u ṱavhanya, mbeu ya mufumakadzi yo dzula i sa ḓivhiwi lwa miṅwaha i ṱoḓaho u vha 4000 musi Yehova o no amba nga ha fulufhedziso ḽa Edeni. Nga tshenetsho tshifhinga, Yehova Mudzimu o ita milanga yo vhalaho ine ya ṱalusa mbeu na u khwaṱhisedza vhashumeli vhawe uri u ḓo shumisa mbeu u itela u fhelisa makhaulambilu e a ḓiswa nga Sathane kha vhathu.

9. Mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu ndi mini nahone wo thoma u shuma lini?

⁹ Musi ho no fhela miṅwaha ya zwigidi zwivhili ho no ambiwa nga ha khaṱulo ya Sathane, Yehova o vhudza musimulalushaka Abrahamu uri a ṱuwe hayani hawe ha Uri ngei Mesopotamia uri a ye shangoni ḽa Kanana. (Mish. 7:2, 3) Yehova o mu vhudza uri: “Ṱutshela shango ḽa haṋu na lushaka lwa haṋu na nnḓu ya khotsi yau, U ye shangoni ḽine nda ḓo U sumbedza. Ndi ḓo U ita lushaka luhulu; ndi ḓo U fhaṱutshedza; dzina ḽi ḓo vha ḽihulu; U ḓo vha tshifhaṱutshedzi. Vhane vha U fhaṱutshedza, na Nṋe ndi ḓo vha fhaṱutshedza; vhane vha U sema, na Nṋe ndi ḓo vha sema. Tshakha dzoṱhe dza shango ndi ḓo dzi fhaṱutshedza nga iwe.” (Gen. 12:1-3) Eneo ndi mafhungo a u thoma o ṅwalwaho nga ha mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu—mulanga we Yehova Mudzimu a u vhofha na Abrahamu. A zwi ḓivhei uri Yehova o vhofha lini mulanga na Abrahamu lwa u tou thoma. Naho zwo ralo, wo thoma u shuma nga 1943 B.C.E., musi Abrahamu e na miṅwaha ya 75 a tshi ṱuwa Harani a pfuka Mulambo wa Efuraimi.

10. (a) Abrahamu o sumbedza hani u vha na fulufhelo ḽo khwaṱhaho kha mafulufhedziso a Mudzimu? (b) Ndi zwidodombedzwa zwifhio zwe Yehova a zwi dzumbulula nga zwiṱuku nga zwiṱuku nga ha mbeu ya mufumakadzi?

 ¹⁰ Yehova o dovholola fulufhedziso ḽawe kha Abrahamu lunzhi, a tshi khou mu ṋea zwidodombedzwa zwo engedzeaho. (Gen. 13:15-17; 17:1-8, 16) Nahone musi Abrahamu a tshi sumbedza u vha na lutendo lwo khwaṱhaho kha mafulufhedziso a Mudzimu nga u ṋekedza murwa wawe muthihi fhedzi nga u ḓifunela, Yehova o khwaṱhisedza uri mulanga wawe u ḓo ḓadzea. (Vhalani Genesi 22:15-18; Vhaheberu 11:17, 18.) Musi mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu u tshi vho shuma, Yehova o dzumbulula zwidodombedzwa zwa ndeme nga zwiṱuku nga zwiṱuku nga ha mbeu ya mufumakadzi. Mbeu yo vha i tshi ḓo bva kha Abrahamu, nahone yo vha i tshi ḓo engedzea ya vha nnzhi, yo vha i tshi ḓo vha dzikhosi, ya fhelisa maswina oṱhe na u vha phaṱhutshedzo kha vhanzhi.

11, 12. Maṅwalo a sumbedza hani uri mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu wo ḓadzea nga nḓila khulwane nahone zwenezwo zwi ri kwama hani?

¹¹ Mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu wo ḓadzea kha vhaḓuhulu vhawe musi vha tshi wana Shango ḽo Fulufhedziswaho sa ifa ḽavho, nahone Maṅwalo a sumbedza uri wonoyu mulanga u ḓo ḓadzea nga lwa muya. (Vhagal. 4:22-25) Kha honohu u ḓadzea huhulwane, samusi muapostola Paulo o zwi amba musi a tshi hevhedzwa, tshipiḓa tsha u thoma tsha mbeu ya Abrahamu ndi Kristo nahone tsha vhuvhili ndi Vhakriste vho ḓodzwaho vha muya vha 144 000. (Vhagal. 3:16, 29; Nzumb. 5:9, 10; 14:1, 4) Mufumakadzi ane a ḓo beba mbeu ndi “Yerusalema wa ṱaḓulu”—tshipiḓa tsha ṱaḓulu tsha ndangulo ya Mudzimu, tsho vhumbiwaho nga zwivhumbiwa zwa muya zwi fulufhedzeaho. (Vhagal. 4:26, 31) Samusi mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu wo fulufhedzisa, mbeu ya mufumakadzi i ḓo ḓisa phaṱhutshedzo kha vhathu.

¹² Mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu u amba nga ha Khosi na nga ha vhavhusi ngae Muvhusoni wa Mudzimu nahone u vhumba mutheo u re mulayoni wa Muvhuso wa ṱaḓulu. (Vhaheb. 6:13-18) Wonoyu mulanga u ḓo shuma tshifhinga tshingafhani? Genesi 17:7 i ri ndi “mulanga wa lini na lini.” U ḓo dzula u hone u swika Muvhuso wa Vhumessia u tshi fhelisa maswina a Mudzimu na musi vhathu vhoṱhe vha kha ḽifhasi vha tshi fhaṱutshedzwa. (1 Vhakor. 15:23-26) Zwi re zwone ndi uri vhane vha tshila kha ḽifhasi vha ḓo vhuyelwa nga hu sa fheli. Mulanga wa Mudzimu wo vhofhiwaho na Abrahamu u sumbedza uri Yehova o ḓiimisela u ḓadzisa ndivho yawe ya uri vhathu vho lugaho vha “ḓadze shango”!—Gen. 1:28.

13, 14. Mulanga wo vhofhiwaho na Davida u khwaṱhisedza mini malugana na vhuvhusi ha Vhumessia?

¹³ Fulufhedziso ḽo itwaho Edeni na mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu, zwi sumbedza mbuno ya ndeme ya uri vhuvhusahoṱhe ha Yehova ho sumbedzwaho kha Muvhuso wa Vhumessia ho thewa nga ho khwaṱhaho kha zwilinganyo zwo lugaho zwa Mudzimu. (Ps. 89:14) Naa Muvhuso wa Vhumessia u ḓo vhuya wa tshinyala lune wa ḓo tea u bviswa? Muṅwe mulanga u re mulayoni u khwaṱhisedza uri zwenezwo zwi nga si vhuye zwa itea.

¹⁴ Ṱhogomelani zwe Yehova a zwi fulufhedzisa Khosi Davida wa Isiraele ḽa kale nga mulanga wo vhofhiwaho na Davida. (Vhalani 2 Samuele 7:12, 16.) Yehova o vhofha wonoyu mulanga na Davida nga tshifhinga tsha vhuvhusi hawe ngei Yerusalema, a mu fulufhedzisa uri Messia u ḓo vha muḓuhulu wawe. (Luka 1:30-33) Nga  zwenezwo, Yehova o amba zwidodombedzwa zwo engedzeaho nga ha muṱa une mbeu ya ḓo bva khawo na uri muḽaifa wa Davida u ḓo vha na ndugelo ya u vhusa Muvhuso wa Vhumessia. (Hesek. 21:25-27) Nga kha Yesu, vhuvhusi ha Davida vhu ‘ḓo ḓi vha hone lini na lini.’ Vhukuma, mbeu ya Davida ‘ndi ya lini na lini, khuluṋoni yawe i ḓo nga ḓuvha.’ (Ps. 89:34-37) Vhukuma, vhuvhusi ha Vhumessia a vhu nga vhuyi ha tshinyala nahone zwine ha ḓo khunyeledza zwi ḓo vha zwa lini na lini!

15-17. Malugana na mulanga wa tshifhe a fanaho na Melkitsedeke, ndi ufhio muṅwe mushumo une wa ḓo itwa nga mbeu nahone ndi ngani?

¹⁵ Musi mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu na Davida u tshi bvisela khagala uri mbeu ya mufumakadzi i ḓo shuma sa khosi, wonoyo mushumo u woṱhe u nga si kundelwe u ḓisa phaṱhutshedzo kha vhathu vha tshaka dzoṱhe. U itela uri vha fhaṱutshedzwe, vho vha vha tshi fanela u vhofhololwa kha tshivhi tshavho na u ḓiswa muṱani wa Yehova wa fhethu hoṱhe. U itela u khunyeledza zwenezwo hu ṱoḓea uri mbeu i shume sa tshifhe. Musiki o ṱalifhaho o ita zwenezwo a tshi shumisa iṅwe nzudzanyo i re mulayoni, mulanga wa tshifhe a fanaho na Melkitsedeke.

¹⁶ Yehova o shumisa Khosi Davida u itela u dzumbulula uri u ḓo ita mulanga wa muthu nga eṱhe na Yesu e na zwipikwa zwivhili: uri a ‘dzule thungo ya tshanḓa tsha u ḽa tsha Mudzimu’ u swikela a tshi fhelisa maswina awe na u vha “tshifhé wa lini na lini nga mulayo wa Melkitsedeke.” (Vhalani Psalme ya 110:1, 2, 4.) Ndi ngani hu “nga mulayo wa Melkitsedeke”? Ngauri tshifhingani tsha kale musi vhaḓuhulu vha Abrahamu vha sa athu u wana Shango ḽo Fulufhedziswaho sa ifa, Melkitsedeke khosi ya Saleme o shuma sa, “tshifhe wa Mudzimu wa Ṱaḓulu-ṱaḓulu.” (Vhaheb. 7:1-3) O vha o vhewa nga Yehova uri a ite ngauralo. Ndi ene e eṱhe we ha ambiwa nga hae Maṅwaloni a Luheberu we a shuma sa khosi na tshifhe. Zwiṅwe hafhu, samusi o vha e si na mutevheli o ṅwalwaho, o vha a tshi vhidzwa “tshifhé wa lini na lini,” kana wa nga hu sa fheli.

¹⁷ Yesu o vhewa uri a vhe tshifhe nga mulanga we Yehova a u ita nae, nahone u ḓo dzula e “tshifhe lini na lini nga maitele a Melkizedeke.” (Vhaheb. 5:4-6) Zwenezwi zwi sumbedza zwavhuḓi uri Yehova o ḓivhofha u shumisa Muvhuso wa Vhumessia u itela u khunyeledza ndivho yawe ya mathomoni malugana na vhathu kha ḽifhasi.

18, 19. (a) Ndi mini zwine milanga ye ra i haseledza ya amba zwone nga ha Muvhuso? (b) Ri ḓo haseledza mini kha thero i tevhelaho?

¹⁸ Samusi ro no ṱhogomela milanga, ri nga kona u vhona nḓila ine ya tshimbidzana ngayo na Muvhuso wa Vhumessia, na nḓila ye nzudzanyo ya Muvhuso ya thewa ngayo nga ho khwaṱhaho kha nzudzanyo i re mulayoni. Fulufhedziso ḽo itwaho Edeni ḽi khwaṱhisedza uri Yehova u ḓo ḓadzisa ndivho yawe malugana na ḽifhasi na vhathu nga mbeu ya mufumakadzi. Ndi nnyi we a vha a tshi ḓo vha mbeu, nahone o vha a tshi ḓo shuma ngafhi? Mulanga wo vhofhiwaho na Abrahamu u ri ṱalutshedza zwenezwi zwithu zwoṱhe.

¹⁹ Mulanga wo vhofhiwaho na Davida u ṋea zwidodombedzwa zwo engedzeaho nga ha tshipiḓa tsha u thoma tsha mbeu nahone u mu ṋea ndugelo ya u vhusa ḽifhasi u itela uri zwine Muvhuso wa ḓo zwi khunyeledza kha ḽifhasi zwi vhe zwa lini na lini. Mulanga wa tshifhe a fanaho na Melkitsedeke wo khwaṱhisedza uri mbeu i ḓo shuma sa tshifhe. Naho zwo ralo, Yesu a nga si shume e eṱhe kha u ita uri vhathu vha fhelele. Vhaṅwe vho ḓodzwa uri vha shume sa dzikhosi na vhotshifhe. Vha ḓo bva ngafhi? Zwenezwo zwi ḓo haseledzwa theroni i tevhelaho.