1, 2. 1) ¿Baʼaxten le Reinooʼ yaan u béeykuntik tuláakal baʼax u tukulmaj Dios? 2) Jeʼex u yaʼalik Efesoiloʼob 2:12, ¿baʼaxten ku yáantkoʼon k-naʼatik le pactoʼoboʼ? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

TOʼONEʼ k-ojleʼ u Reino Dios kun xuʼulsik tuláakal le problemaʼoboʼ, lelaʼ letiʼe baʼax k-kʼaʼaytik xan tiʼ le máakoʼoboʼ. Le baʼax ken u beet Diosaʼ ku líiʼsik k-óol yéetel ku beetik k-kʼubik k-óol tiʼ letiʼ. Baʼaleʼ ¿jach wa tu jaajil k-creertik yaan u Reino Dios? ¿K-creertik wa letiʼe Reino kun xuʼulsik tuláakal baʼax kʼaasoʼ? ¿Baʼaxoʼob beetik k-kʼubik k-óol tiʼ le Reinoaʼ? (Heb. 11:1.)

² U Reino Cristoeʼ letiʼe baʼax kun meyaj tiʼ Dios utiaʼal u béeykuntik le baʼax u tukulmaj utiaʼal le Luʼum yéetel wíinikoʼ. Le Reinoaʼ mix máak jeʼel u páajtal u xuʼulsikeʼ tumen chéen Jéeoba yaan u derechoil u gobernar. Tuláakal le baʼax táakaʼan ichil le Reino, jeʼex máax u reyil, máaxoʼob kun áantik gobernar bey xan máaxoʼob ken u gobernarteʼ, sellartaʼan yéetel pactoʼob wa núuptʼaanoʼob. Le pactoʼobaʼ Jéeoba wa Jesucristo beetmil. Wa k-naʼatik le pactoʼobaʼ yaan u yáantkoʼon k-maas creert yaan u béeytal baʼax u tukulmaj Dios yéetel  mix máak jeʼel u xuʼulsik le Reinooʼ (xok Efesoiloʼob 2:12).

3. ¿Baʼax ken k-il teʼ kaʼapʼéel xookoʼobaʼ?

³ Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ seis pactoʼob jach kʼaʼanaʼantak yaan baʼax u yil yéetel u Reino Cristo: 1) le pacto beetaʼab yéetel Abrahanoʼ, 2) u pactoil le Leyoʼ, 3) le pacto beetaʼab yéetel Davidoʼ, 4) le pacto beetaʼab utiaʼal u tsʼaʼabal juntúul sacerdote jeʼex Melquisedekoʼ, 5) le túumben pactooʼ yéetel 6) u pactoil le Reinooʼ. Teʼ kaʼapʼéel xookoʼob ken k-xakʼaltaʼ yaan k-ilik baʼax yaan u yil cada junpʼéel pacto yéetel le Reinooʼ yéetel bix u yáantajoʼob utiaʼal u béeytal baʼax u tukulmaj Dios utiaʼal le Luʼum yéetel wíinikoʼ (ilawil le cuadro «¿Bix ken u béeykuntil Dios baʼax u tukulmaj?»).

4. Jeʼex u yaʼalik Genesiseʼ, ¿baʼax óoxpʼéel baʼaloʼob kʼaʼanaʼantak tu yaʼalaj Jéeoba?

⁴ Ka tsʼoʼok u beetik Jéeoba le jatsʼuts yóokʼol kaab utiaʼal u kajtal wíinikoʼ, tu yaʼalaj óoxpʼéel baʼaloʼob jach kʼaʼanaʼantak. Yáax, tu yaʼalaj yaan u beetik wíinik jeʼex letiʼeʼ. Kaʼapʼéel, tu yaʼaleʼ wíinikeʼ yaan u sutik Paraísoil tuláakal le Luʼumaʼ tsʼoʼoleʼ yaan u chupik yéetel u paalaloʼob minaʼan u kʼebanoʼob. Óoxpʼéel, tu yaʼalajtiʼobeʼ maʼ ken u jaantoʼob u yich u cheʼil u kʼaj óolalil baʼax uts yéetel baʼax kʼaas (Gén. 1:26, 28; 2:16, 17). Chéen letiʼe óoxpʼéel baʼaloʼob kʼaʼabéet kaʼach utiaʼal u béeytal baʼax u tukulmaj Diosoʼ. Ka tsʼoʼok u beetaʼal wíinik tumen Dioseʼ chéen kʼaʼabéet kaʼach u tsʼoʼokbesik wíinik le u tsʼook kaʼapʼéel baʼaloʼoboʼ. ¿Baʼaxten túun kʼaʼabéetchaj le pactoʼoboʼ?

5, 6. 1) ¿Baʼax tu beetaj Satanás utiaʼal maʼ u béeytal baʼax u tukultmaj Dios? 2) ¿Baʼax tu beetaj Jéeoba yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Satanás tu jardinil Edenoʼ?

⁵ Utiaʼal maʼ u béeytal baʼax u tukulmaj Dioseʼ, Satanaseʼ tu kaxtaj baʼax ken u beete. Tu yileʼ maas chéen chʼaʼabil jeʼel u kʼaskúuntik le u tsʼook baʼal tu yaʼalaj Diosoʼ: tu beetaj u jaantik Eva u yich le cheʼ maʼ unaj u jaantikoʼ (Gén. 3:1-5; Apo. 12:9). Beyoʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ maʼ Dios unaj u gobernariʼ. Ka máan kʼiineʼ le Kʼaasilbaʼaloʼ tu yaʼaleʼ wíinikeʼ chéen ku meyajtik Jéeoba yoʼolal baʼax ku tsʼaʼabaltiʼ (Job 1:9-11; 2:4, 5).

⁶ ¿Baʼax tu beetaj Jéeoba yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Satanás tu jardinil Edenoʼ? Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal kaʼach u xuʼulsik tiʼ le yáax wíinikoʼoboʼ, baʼaleʼ wa ka u beeteʼ bejlaʼa maʼ tun chuʼupul le Luʼum yéetel u paalaloʼoboʼ. Le oʼolaleʼ Jéeobaeʼ maʼ tu xuʼulsaj Adán yéetel Evaiʼ, baʼaxeʼ tu yaʼalaj deporsi yaan u béeytal le baʼax u tukultmoʼ. Utiaʼal lelaʼ tu beetaj junpʼéel promesa tu jardinil Edén, le promesaaʼ yaʼab baʼax táakaʼan ichil (xok Génesis 3:15).

7. Le promesa tu beetaj Jéeoba tu jardinil Edenoʼ, ¿baʼax ku yeʼesik kun úuchul tiʼ le kaan yéetel tiʼ u chʼiʼibaloʼ?

⁷ Yéetel le promesa tu beetaj Jéeoba tu jardinil Edenoʼ tu yaʼalaj yaan u xuʼulsik le kaan bey xan u chʼiʼibaloʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ yaan u xuʼulsaʼal Satanás bey xan tuláakal le máaxoʼob ku tsʼáaikubaʼob tu contra u derechoil u gobernar Jéeobaoʼ. Tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj xan u páajtalil tiʼ u chʼiʼibal le koʼolel u xuʼulsik Satanasoʼ. Yéetel le promesa tu beetaj Jéeoba tu jardinil Edenoʼ, tu yeʼeseʼ yaan u xuʼulsik le máax kʼaskúunt le baʼax u tukultmoʼ bey xan le muʼyajiloʼob tu taasoʼ. Baʼaleʼ tu yaʼalaj xan baʼax kun meyajtiʼ utiaʼal u beetik.

8. ¿Máax le koʼoleloʼ yéetel máax u chʼiʼibal?

⁸ ¿Máax túun u chʼiʼibal le koʼoleloʼ? U chʼiʼibal le koʼoleloʼ juntúul ángel. ¿Baʼaxten? Tumen le kaan, wa Satanás,  ken u púuʼchaʼat u pooloʼ, juntúul ángel xan kaʼachi (Heb. 2:14). Bey túunoʼ le koʼolel tuʼux kun taal le chʼiʼibaloʼ maʼ yóokʼol kaabiliʼ. Ka máan kʼiineʼ u chʼiʼibal le kaanoʼ yaʼabchaji, baʼaleʼ u chʼiʼibal le koʼoleloʼ máan óoliʼ cuatro mil jaʼaboʼob maʼ ojéelaʼan mix baʼal tu yoʼolaliʼ. Baʼaleʼ táanil tiʼ u chíikpajleʼ Jéeobaeʼ tu beetaj jejeláas pactoʼob utiaʼal u yeʼesik máax le chʼiʼibalaʼ. Le pactoʼobaʼ ku yeʼeskoʼob xaneʼ le chʼiʼibaloʼ le kun meyaj tiʼ Jéeoba utiaʼal u xuʼulsik le muʼyajil tu beetaj u yantal Satanás tiʼ wíinikoʼ.

9. 1) ¿Bix le pacto tu beetaj Jéeoba yéetel Abrahanoʼ? 2) ¿Baʼax kʼiin ka káaj u béeytal?

⁹ Dos mil jaʼaboʼob tsʼoʼokok u yaʼalaʼal tiʼ le Kʼaasilbaʼal yaan xuʼulsaʼaloʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Abrahán ka lukʼuk tu kaajil Ur utiaʼal ka xiʼik tu luʼumil Canaán (Bax. 7:2, 3). «Yuumtsileʼ tu yaʼalaj tiʼ Abram: Pʼat a luʼumil, a láakʼtsiloʼob bey u yotoch a taata utiaʼal ka xiʼikech teʼ luʼum kin in weʼestechoʼ. Bíin in kaʼaj in beet yéetel a chʼiʼibaloʼobeʼ junpʼéel nojoch kaaj, yaan in kiʼ tʼantikech, yaan in nojochkíintikech, beyoʼ bíin suunakech kiʼ tʼaanil tiʼ u láakʼ máakoʼob. Yaan in kiʼ tʼantik le máaxoʼob bíin kiʼ tʼantikechoʼobeʼ, baʼaleʼ yaan in loolob tʼantik le bíin loolob tʼantikechoʼobeʼ; ta wéetel bíin in kiʼ tʼant tuláakal u yotochnáaliloʼob yóokʼol kaab.» (Gén. 12:1-3.) Lelaʼ letiʼe pacto tu beetaj Jéeoba yéetel Abrahanoʼ yéetel letiʼe tuʼux ku yáax chʼaʼchiʼitaʼal teʼ Bibliaoʼ. U jaajileʼ maʼ k-ojel baʼax kʼiin ka tu beetaj Jéeoba le pactoaʼ. Baʼax k-ojleʼ le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ káaj u béeytal tu jaʼabil 1943 táanil tiʼ u taal Jesús. Teʼ jaʼabaʼ Abrahaneʼ 75 jaʼaboʼob yaantiʼ yéetel lukʼ tu kaajil Harán utiaʼal u kʼáatmáansik u áalkab jaʼil Éufrates.

10. 1) ¿Bix tu yeʼesil Abrahán u kʼubmaj u yóol tiʼ le promesaʼob u beetmaj Diosoʼ? 2) ¿Baʼax uláakʼ tu yaʼalaj Jéeoba yoʼolal u chʼiʼibal le koʼoleloʼ?

 ¹⁰ Jéeobaeʼ yaʼab u téenel tu kʼaʼajsaj tiʼ Abrahán le pactooʼ, yéetel jeʼex máanik kʼiineʼ bey úuchik u bin u yaʼaliktiʼ baʼax uláakʼoʼob táakaʼan ichil (Gén. 13:15-17; 17:1-8, 16). Tsʼoʼoleʼ úuchik u yóotik u kʼub u hijo bey junpʼéel siibaleʼ tu yeʼesaj jach u kʼubmaj u yóol tiʼ le promesaʼob u beetmaj Diosoʼ, le oʼolal Jéeobaeʼ tu kaʼa kʼaʼajsajtiʼ le pacto u beetmaj tu yéeteloʼ (xok Génesis 22:15-18 yéetel Hebreoʼob 11:17, 18). Ka joʼopʼ u bin u béeytal le pacto beetaʼan yéetel Abrahanoʼ, Jéeobaeʼ joʼopʼ u yaʼalik uláakʼ baʼaloʼob yoʼolal u chʼiʼibal le koʼoleloʼ. Le chʼiʼibalaʼ tiʼ kun taal tiʼ Abrahaneʼ yéetel yaan uláakʼ máaxoʼob táakaʼan ichil. Ichiloʼobeʼ yaan u yantal kaʼach reyoʼob kun xuʼulsik tiʼ u enemigoʼob Dios yéetel yaan u taaskoʼob jeetsʼelil yóokʼol le máaxoʼob ken u gobernartoʼoboʼ.

11, 12. ¿Bix u yeʼesik le Biblia yaan uláakʼ bix kun béeytal le pacto beetaʼan yéetel Abrahanoʼ, yéetel baʼax utsiloʼob ken u taastoʼon?

¹¹ Le pacto beetaʼab yéetel Abrahanoʼ yáax béeychaj le ka chʼaʼab tumen u paalal le luʼum aʼalaʼan u tsʼaʼabaltiʼoboʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan uláakʼ bix kun béeytal le pactoaʼ yéetel yaʼab utsiloʼob ken u taase, le apóstol Pablooʼ bey tu yaʼaliloʼ (Gal. 4:22-25). Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ le u chʼiʼibal Abrahanoʼ, Cristo yéetel le uláakʼ máaxoʼob táakaʼan ichiloʼ letiʼe 144,000 sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob tumen le kiliʼich muukʼoʼ (Gal. 3:16, 29; Apo. 5:9, 10; 14:1, 4). Le koʼolel kun síijsik le chʼiʼibaloʼ letiʼe «kaʼanil Jerusalenoʼ» wa le u jaats u kaajal Jéeoba yaan teʼ kaʼanoʼ, teʼelaʼ táakaʼan tuláakal le angeloʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ (Gal. 4:26, 31). Jeʼex aʼalaʼabik tiʼ Abrahaneʼ, u chʼiʼibal le koʼoleloʼ yaan u taasik yaʼab utsiloʼob tiʼ tuláakal máak.

¹² Le pacto beetaʼab yéetel Abrahanoʼ letiʼe u chuunpakʼil u Reino Diosoʼ, ku tsʼáaik u páajtalil u yantal juntúul Rey yéetel uláakʼ máaxoʼob kun gobernaroʼob tu yéetel (Heb. 6:13-18). ¿Bukaʼaj tiempo kun xáantal le Reinoaʼ? Yaan u yantal tak ken u xuʼuls tiʼ u enemigoʼob Dios yéetel ken u kʼam yaʼab bendicionoʼob u máakiloʼob le Luʼumaʼ (1 Cor. 15:23-26). Baʼaleʼ Genesiseʼ ku yaʼalikeʼ le pactoaʼ mix bikʼin kun xuʼulul (Génesis 17:7, Traducción del Nuevo Mundo). ¿Baʼaxten? Tumen tuláakal le máaxoʼob kun kuxtaloʼob way Luʼumoʼ maʼ kun xuʼulul u kʼamkoʼob bendicionoʼob. Jeʼex k-ilkoʼ le pacto beetaʼab yéetel Abrahanoʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ deporsi yaan u ‹chupik le Luʼum› yéetel máakoʼob minaʼan u kʼebanoʼob jeʼex u tukultmil desde tu káajbaloʼ (Gén. 1:28).

13, 14. Le pacto yéetel Davidoʼ, ¿baʼax ku kaʼansik yoʼolal u Reino Cristo?

¹³ Le promesa beetaʼab tu jardinil Edén yéetel le pacto beetaʼab yéetel Abrahanoʼ ku yeʼeskoʼob junpʼéel baʼax jach kʼaʼanaʼan. Ku yeʼeskoʼobeʼ u chuunpakʼil u Reino Cristoeʼ jetsʼekbal yokʼol u justicia Dios. Le Reinoaʼ ku yeʼesik xaneʼ Jéeobaeʼ toj u gobernar yéetel chéen letiʼ yaan u derechoil u gobernar (Sal. 89:14). ¿Yaan wa u kʼastal le Reino ka kʼaʼabéetchajak u xuʼulsaʼaloʼ? Yaan uláakʼ pacto eʼesik junpuliʼ maʼ kun xuʼulsbil.

¹⁴ Lelaʼ letiʼe pacto tu beetaj Jéeoba yéetel Davidoʼ (xok 2 Samuel 7:12, 16). Teʼ pactoaʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ David, u rey le israelitaʼoboʼ, tu chʼiʼibal kun taal le Mesíasoʼ (Luc. 1:30-33). Lelaʼ tu maas eʼesaj tuʼux kun taal le chʼiʼibaloʼ. Jéeobaeʼ tu yaʼaleʼ juntúul u chʼiʼibal David kun antal  u derechoil u gobernar (Eze. 21:25-27). Le máax kun reinaroʼ Jesús, yéetel jeʼex aʼalaʼabikoʼ u reinado Davideʼ mix bikʼin kun xuʼulsbil. U chʼiʼibal David bey xan u gobernacioneʼ mix bikʼin xan kun xuʼulul (Sal. 89:34-37). U Reino Cristoeʼ mix bikʼin kun kʼastal, tsʼoʼoleʼ le bendicionoʼob ken u taasoʼ utiaʼal mantatsʼ.

15-17. 1) ¿Baʼax uláakʼ meyajil ken u beet u chʼiʼibal le koʼoleloʼ? 2) ¿Baʼaxten kʼaʼabéet kaʼach u beetik xan le meyajaʼ?

¹⁵ Le pacto beetaʼab yéetel Abrahán bey xan le beetaʼab yéetel Davidoʼ ku yeʼesikeʼ letiʼe u chʼiʼibal le koʼolel unaj u reinaroʼ. Baʼaleʼ maʼ chéen kʼaʼabéet kaʼach junpʼéel maʼalob gobierno utiaʼal ka bendecirtaʼak tuláakal máakiʼ, kʼaʼabéet xan u jáalkʼabtaʼaloʼob tiʼ le kʼebanoʼ yéetel u yookloʼob ichil u kaajal Jéeoba. Yoʼolal lelaʼ le chʼiʼibaloʼ unaj u beetik xan u meyaj juntúul sacerdote. Le oʼolaleʼ Jéeobaeʼ tu beetaj uláakʼ pacto. Lelaʼ letiʼe pacto beetaʼab utiaʼal u tsʼaʼabal juntúul sacerdote jeʼex Melquisedekeʼ.

¹⁶ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ le rey Davidoʼ yaan u beetik junpʼéel pacto yéetel Jesús. Le pactoaʼ yaan kaʼach u beetik yoʼolal kaʼapʼéel baʼal: 1) utiaʼal ka kulak Jesús tu «x-noʼoj» u Taata tak ken tsʼaʼabak u páajtalil tiʼ u xuʼulsik u enemigoʼob yéetel 2) utiaʼal u beetik u meyaj le sacerdote «jeʼel bix [...] Melquisedekeʼ» (xok Salmo 110:1, 2, 4). ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal «jeʼel bix [...] Melquisedekeʼ»? Tumen tak táanil tiʼ u tiaʼalintik le israelitaʼob le luʼum aʼalaʼan u tsʼaʼabaltiʼoboʼ, Melquisedek, u reyil Salemeʼ, juntúul «u sacerdoteil le j-Sen Kaʼanal Diosoʼ» (Heb. 7:1-3). Jéeoba yéey bey reyeʼ bey xan bey sacerdoteeʼ. Teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ chéen letiʼ ku yaʼalaʼal beetmil le kaʼapʼéel meyajoʼob junpuuloʼ. Tsʼoʼoleʼ tumen mix tuʼux ku chíikpajal wa anchaj uláakʼ máax beetik le kaʼapʼéel meyajoʼobaʼ, jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ le meyaj tu beetaj bey sacerdoteoʼ mix bikʼin xuʼuli.

¹⁷ Yéetel le pactoaʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj Jesús utiaʼal u beetik u sacerdoteil. Le oʼolaleʼ Jesuseʼ mantatsʼ ken u beet u sacerdoteil «jeʼel bix [...] Melquisedekeʼ» (Heb. 5:4-6). Le pactoaʼ jach ku yeʼesikeʼ u Reino Cristo kun meyaj tiʼ Jéeoba utiaʼal u beetik le baʼax u tukultmaj utiaʼal le Luʼum yéetel wíinikoʼ.

18, 19. 1) ¿Baʼax yaan u yil le pactoʼob tsʼoʼok k-xakʼaltik yéetel u Reino Cristooʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁸ Le pactoʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ jach yaan baʼax u yiloʼob yéetel u Reino Cristo. K-ilik xaneʼ sellartaʼan yéetel pactoʼob. Le promesa tu beetaj Jéeoba tu jardinil Edenoʼ, tu yeʼesaj jach yaan u béeykuntik le baʼax u tukulmaj utiaʼal le Luʼum yéetel wíinikoʼ. Le pacto tu beetaj yéetel Abrahanoʼ tu yeʼesaj máax le chʼiʼibaloʼ yéetel baʼax meyajiloʼob ken u beete.

¹⁹ Le pacto tu beetaj Jéeoba yéetel Davidoʼ tu maas eʼesaj tiʼ máax chʼiʼibal kun taal Jesús. Le pactoaʼ tu tsʼáaj xan u páajtalil tiʼ Jesús utiaʼal u gobernartik le Luʼumaʼ tumen beyoʼ mix bikʼin kun xuʼulul le bendicionoʼob ken u taasoʼ. Le pacto utiaʼal u tsʼaʼabal juntúul sacerdote jeʼex Melquisedekoʼ ku yeʼesikeʼ le chʼiʼibaloʼ unaj xan u beetik u sacerdoteil. Baʼaleʼ yaan uláakʼ máaxoʼob kun áantaj utiaʼal u pʼáatal minaʼan u kʼeban wíinik. Letiʼobeʼ yaan u beetik xan u reyiloʼob yéetel u sacerdoteiloʼob. ¿Máaxoʼobiʼ? Lelaʼ yaan k-ilik teʼ tuláakʼ xookoʼ.