1, 2. (a) Ginipai bete agbia pambori aaida ka inoho, na ga Petero karagapai angia gine? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.) (b) Ginihe naasa Petero ko du na wingbaduse ti gu regbo re?

FUO bete arame fuo kpio Yesu, gu mokedi nangia Petero agbiatiko na sogote be badona nga ga agbia pambori nangia aYudo. Agi agbia pambori re aima du na ome mbiko i nata buro ka imo Yesu. I aaida ka inopai be Petero. Ko ahusi gu kumba i avunguko ni gbarigbari ko, na agu agbia pambori re aaida ka ino gini ome ko ahusi gu kumba re na ni watadu ni rimo da. Gu mokedi re akaragapai fuyo na wingbaduse ki ya: ‘Ni rimo Yesu Kristo nga boro Nazareta, gu ko oni awagi ko, Mbori ki zingisi ko dagba akangba, mbiko ko du.’—Amo. 4:5-10.

² Mbata fu gure, Petero aima tikango Yesu bara biata. (Mk. 14:66-72) Ginihe tie naasa ko ko du na wingbaduse barabangiri agbia pambori? Ziazia toro naaundo ko, ono ya mo Petero aima inoho nzunzu nga Yesu aima zingabekpio? Ginihe nasako ko du na kido nirengo nga Yesu adu ni ungako? Na tipagine si aida ani du ti ni na kina gu bangisa kido re?

3, 4. (a) Gini azingabekpio namangi mbata fu i batika ga Yesu amokedi? (b) Gini azingabekpio Yesu amangihe?

³ Ga Yesu amokedi aima ino gupai nga aboro nika raka araka berewe mbiko zingabekpio aima manga mbata fu i  batikayo. I aima ino gupai nga Mbori aima fu ome fu agu anebi nangia Eriya na Erisa i mangi gu ngbatunga iriwopai re. (1 Aba. 17:17-24; 2 Aba. 4:32-37) I aba kangba kumba kurii meme Erisa ko ki zingi be kpio. (2 Aba. 13:20, 21) Agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã aima ida kuti agi apangbanga nga ga Ziazia Kekeapai re, kinawo idi ani kuti Fugo Mbori nga si nga rengo.

⁴ Si nawira wa ani dunduko nidu na ngbarago ho ani ageda agu apangbanga ni du rogo Ziazia Kekeapai nibi wai Yesu anaazingisa aboro be kpio. Ho ko azingisi wiri dekurugbo ni, ngbari aima zera. (Rk. 7:11-15) Ti gu kura regbo, Yesu azingisi tooni degude garãri adu nga 12. Oni berẽnga kina pa gu ngbarago naadu ti rungorungo avunguri ho wiriyo ada ni berewe ni unga ri! (Rk. 8:49-56) Na aboro aima du na ngbarago ho i abi Razaro ni ko nikuru murö yo ni ungako na wene kpotoko.—Yo. 11:38-44.

5. Wai ga Yesu zingabekpio adu kia ti agu azingabekpio namangi mbata?

⁵ Amokedi aima ino gupai nga ga Yesu zingabekpio adu kia ti agu azingabekpio namangi mbata fu gako. Agu aboro i azingisi yo be kpio, i azingi na gu kpoto nga ga borose na ni yangaraha i ki kpiki berewe. I azingisi Yesu na gu kpoto nga ga toro nga gu ka gberanga ya. (Oni gedi Amokedi 13:34.) Petero aya i aimi Yesu “rogo boroboro ono i azingisi ko rogo toro.” Kurigure, Yesu “tigako du pati kumbabe Mbori wa ko andu ku ngbangbaturũ yo; amaraika ki du ni zogozogo yo fu ko na abazogo na atandu.” (1 Pet. 3:18-22) Agu azingabekpio naadu mbata, si aima du ni iiriwoho, ono gu ho rengbe yo ka ringbisaha na ga Yesu te.

6. Gini ome ga Yesu zingabekpio adu na ni kurii gako bawiriki?

⁶ Ga Yesu zingabekpio aima du na bakere ome kurii gako abawiriki. Ko aadunga berewe ni kangbako wa asogoko aberãha te. Yesu adu na gu kpoto tiko nga ga toro na bakere ome beko na boro ho narengbe na mangako na pai te. Gako zingabekpio aayugo gupai nga Wiri Mbori nangia ko, na pa ino gako abawiriki gipai re asayo i du na bakere ngbarago kuba gberãrago. Kurigure, gu gunde naadu tiyo aguari kusayo i ki da na wingbaduse. Pa zinga Yesu be kpio aima nyaka rogo ga Yekova ringbisapai, kodihe na gu wene pangbanga abawiriki atungusihe rogo arago dunduko.

7. Ginipai Yesu amangaha areme, na gini asanahe nakura?

⁷ Wangia ani ga Yekova amoyambu, ani ima inoho nga anga Yesu angia kina gu boro pani aima nyaka te. Ko niungako areme, na ko narugapa agu asunge nga ga kindo du berani areme dunduko. Wa duhe nga ko nga Bakindo ga Mbori Kindo ngbangbaturũ yo, ko nika giriso kpotosende be gbegberẽ apai na ki ariaha ni paradizo aboro raki rogoho nyeanye kindi. (Rk. 23:43) Agu apai re dunduko aarengbanga ka manga ka si adu nga Yesu azinganga be kpio te. Sidu tie, gini ndupai du berani ka ida gupai nga ko aima zinga be kpio? Nirengo, gini undo ani agbiaha be gako zingabekpio?

8, 9. (a) Tipagine agbia pambori asanahe ti ni i banda murö Yesu? (b) Ginipai namangi ti gu regbo adee aye kupati murö?

⁸ Fuo agbiamotumo na aFarusi saringbanga Yesu na ki imiko, i aye fuo Pirato ki ya: “Gbia, ani tingidi he wa gu boro biriki aya re, ho ko adu ni ni ungako, ‘Fuo uru biata mi ki zingi berewe.’ Were mo gúmba  ha tie abanzengere banda murã ni kisikisi he nyanyaki dati biata uru, abawiriki ka ye ka dia kangbako, ki ya fu aboro, ‘Ko zingi be kpio.’ Gu zire nikadu kusa si ka susa gu naadu mbata.” Pirato akaragapai fuyo ki ya: “Abamoirago du be roni, oni ndú, oni kísi he nyanyaki wa rengbe omeroni na ni.” Gere nga gupai i amangihe nzunzu.—Mt. 27:62-66.

⁹ I amoi kpoto Yesu murö yo na ki kiisihe na bakere mbia. Gu murö re nangia gu ba agu agbia pambori nga aYudo aaida Yesu nye rogoho nyeanye kindi. Ono Yekova adu tigako na gu kura berãpai kia. Ho Maria Magadara na gu kura Maria aye ni fuo uru biata kupati murö, i abi gupai nga mbia berewe ti ngbadimo ho te na maraika gu sungu rihe. Gu maraika re aya fu agu adee re i ngere ku vuru murö yo na i ki bihe ni kungboho. Gu maraika re aya: “Ko etere; bambiko ko zingi.” (Mt. 28:1-6) Yesu adu niungako ti gu regbo re!

10. Gini rengo Pauro apehe tipa ga Yesu zingabekpio?

¹⁰ Agu apai namangi vuru agu arame 40 fuo gu regbo re ayugu gupai nirengo nga Yesu aima zingabekpio. Gu mokedi nangia Pauro asakipai tipa gipai re fu agu aKristano naandu Korinda ki ya: “Mi ayugu agu apai fu roni nga gu mi adi ku gume mbata a, wa Kristo akpi tipa gaani ingaapai, ku sangba Ziazia Kekeapai yo; na wai i akpisidi ko; na wa i azingisi ko ti biata uru ku sangba Ziazia Kekeapai yo. Na wa ko ayugu tiko fu Kefa; fuo ho fu agu yo nanidu bawe na ue; Ko ki yugu tiko fu agu awirina nasusi 500 ni ba sa, agu yo nye ni dungu yo daku awere, ono bete yo ti ni rame. Ko ki yugu tiko tie fu Yakoba, fu amokedi dunduko tie. Ti yangara ha dunduko ko ayugu tiko fere wa fu gu boro i avunga nga ni ti rago vunga ya.”—1 Kor. 15:3-8.

11. Si aru wai ka manga nga ga Yesu zingabekpio mangi “ku sangba Ziazia Kekeapai yo”?

¹¹ Gu bambata ndupai nasarani ani idi kuti gupai nga Yesu aima zingabekpio nga gu zingabekpio re amangi “ku sangba Ziazia Kekeapai yo.” Fugo Mbori aima fura ku mbatayo tipa zingabekpio. Ni kpiapai, Davide aya ga Mbori “ziazia ko” anziranga ku murö yo te. (Oni gedi Atambuahe 16:10.) Ti rago Pendekote, gu mokedi nangia Petero amangisunge na gi sangbanebi re kuti Yesu ki ya: “[Davide] aima bi gere ki gumba pa gu zingabekpio nga ga Kristo, ya i ambú nga ko ku Adisi yo te, boroko abí nga zirã a te.”—Amo. 2:23-27, 31.

12. Ada nabi Yesu ho ko azingi ni be kpio?

¹² Gu ue ndupai idi ani ti ni nga Yesu aima zingabekpio nga dungu aboro nangia adezirehe. Vuru agu arame 40 Yesu amangihe, ko ayugu tiko fu gako abawiriki rogo gu ati i akpisidi ko rogoho na ngba gu gene naandu ku Emau yo. (Rk. 24:13-15) Ti agu aregbo re, ko afura na aboro dagbayo kodihe na Petero gbiati ho i adu ni rogo badona sa. Na ti gu kura regbo, ko ayugu tiko fu rimbasa aboro naadu wa 500. Aboro arengbanga ka tikango gupai du dungu aboro ni adezirehe te.

13. Tipagine abawiriki adu ti ni zaaza ka tungusapa ga Yesu zingabekpio?

¹³ Gu biata ndupai idi ani ti ni nga Yesu aima zingabekpio nga wai gako abawiriki adu zaaza tipa ka tungusapa ko. Pa tungusa yo pai tipa ga Yesu zingabekpio zaaza naasa gupai nga aboro rungosiyo, na kini imiyo. Ka i azingisanga Yesu be kpio ya, na ka si angia ziree naadu, tipagine ka Petero amoi gako raka ngbapai yo ti ni tipa ka tungusapa ga Kristo zingabekpio fu agu agbia pambori naima soga Yesu na  ki taburo tipa imoko? Si adu wo mbiko Petero na gu kura abawiriki aima ino gupai nirengo nga Yesu niungako na ko naruga gu sunge Mbori aaida i mangihe. Kurigure, pa zinga Yesu be kpio akido apefuoko nga i nika zinga azinga a tigayo be kpio. Ni kpiapai, Setefano akpi na gu kido nga zingabekpio nika duadu tipa kpikpi aboro.—Amo. 7:55-60.

14. Tipagine idi mo ti ni kuti gupai nga Yesu aima zingabekpio?

¹⁴ Gu biama ndupai idi ani ti ni kuti gupai nga Yesu aima zingabekpio nga ani na gopai berani nayugo gupai nga ko nazogarago awere ni Bakindo na ko nga Bari gu Dungurati nga ga aKristano. Ni sangbana gipai re, gu pambori nga ga ndikidi aKristano namaapai kina ku mbatayo. Ya mo ka gipai arengbe ka manga ka ko aazinganga be kpio ya? Nirengo, ka ani aginga pako te ka si adu nga ko azinganga be kpio te. Ono ani na wene ndupai berani tipa ka ida kuti gupai nga Yesu awere ni ungako na ko nangbembatayo furani ani tungusi wene pangbanga rogo zegino dunduko.

15. Tipagine ga Yesu zingabekpio angarasa rani ti ni ani tungusipai?

¹⁵ Ga Yesu zingabekpio nangarasa rani ani tungusipai. Tipa agarã nga 2,000, avura Mbori ima mangasunge na ngbatunga aũvura dunduko tipa ka nyasariipa wene pangbanga, agu aũvura re nga samungu, sawia, zuu, ka na sunge tungusapai, rungosi, na imohe. Ono tie, ‘ũvura ho i nambakadihe kuti rani’ rengbe ka rugusa rani ti tungusapa Kindo na sa aboro ni abawiriki te. (Yes. 54:17) Ani agunde nga be apefuo Satana watadu gako akanga te. Yesu na kina rani, ko nasongoda rani, a wa ko akidohe. (Mt. 28:20) Wene ndupai kina berani tipa ka zanga gunde, mbiko ka avurarani vura manga kina ginipai vurũ, ka i ongosinga rani te!

16, 17. (a) Wai ga Yesu tungusapai ayugo gupai nga agu apai dunduko ko ayuguhe nga rengo? (b) Ringbisihe kuti Yoane 11:25, gini ome Mbori afuhe fu Yesu?

¹⁶ Ga Yesu zingabekpio nayugo gupai nga agu apai dunduko ko ayuguhe nga rengo. Pauro aya ka Kristo aazinganga be kpio ya, ka sunge dunga ti gu idapase nga ga aKristano gbiati gayo tungusapai te. Kura wene bawirikipai tipa Ziazia Kekeapai aya: “Ka si angia Kristo aazinganga be kpio te, . . . ka gure adu wa i ima nanga aKristano gbegberẽ, na ka si du wa sunge biriki.” Ka Yesu aazinganga be kpio ya, ka Wene Pangbanga du ni pangbanga rungo nga ga gu tatamanatatamana kumba avurako aimi ko. Ono Kristo aima zingabekpio, nga gu nasa agu apai dunduko ko ayuguhe nirengo, kodihe na agu ko apehe tipa ku mbatayo.—Oni gedi 1 AKorindo 15:14, 15, 20.

¹⁷ Yesu aya: “Mi nga zingabekpio, nga unga. Gu ni ka idi pa re, ka ni vura kpi akpi ni du adu ni ungani.” (Yo. 11:25) Gu fugoko re akpanga ti manga te. Yekova ima fu ome fu Yesu tipa ko zingisi aboro be kpio angianga kina agu aboro naga ku ngbangbaturũ yo ya ono agu abirioni aboro nika zinga na gu maabangirise nga ka raka auru kpotosende ane. Ga Yesu motumo gbiati gako zingabekpio nayugo gupai nga kpio adunga berewe te. Ya mo gi inohe re anyakasanga ro mo hi aˈasada na kidu na wingbaduse ka mo gbiatiro na kpio te?

18. Ga Yesu zingabekpio nakido rani na ginipai?

¹⁸ Ga Yesu zingabekpio nafu kido furani nga i nika sapangbanga agu aboro naraka auru kpotose ringbisihe kuti ga Yekova ruru arugute. Pauro afura fu agu aboro naadu rogo gu Atenai naadu mbata ki  ya: “[Mbori] aringbisi rame, ko nikasapa ngbanga zegino ni rurupai rogo yo be gu kumba ko aasia paha fu ko. Ko afuga pai fu aboro dunduko i ini gere ti ni, wa ko azingisi ko be kpio dagba akangba.” (Amo. 17:31) Nirengo, Yesu nga gu basapungbanga Mbori nasia ko, na ani rengbe kadu na kido nga gako sapangbanga nika du ni wenehe na ni nyemuse.—Oni gedi Yesaya 11:2-4.

19. Gini maapai du du ida kuti ga Yesu zingabekpio na ni kurirani?

¹⁹ Pa ida ani pa ga Yesu zingabekpio nasarani ani mangi gupai Mbori akpinyemuhe. Ka i nayanga mbikopa kpio Yesu na gako zingabekpio ya, ka ani nyeanye ni akanga fu ingapai na kpio. (Rom. 5:12; 6:23) Ka Yesu aazinganga be kpio ya, gupai ka ani naapehe nga: “Ani rí he ki nimbiri he, bambiko gba ani akpí akpi.” (1 Kor. 15:32) Ono tie, anga gupai ani amaaberã rani fuoho nga gu ngbarago nga ga raka te. Kuba gure, ani nabi gu maabangirise nga ga zingabekpio na kikiipaha na si nasarani ani degeturani kuti ga Yekova arugapai naabaha dunduko.

20. Wai ga Yesu zingabekpio ayugopa wai du Mbori na kikiipa ko?

²⁰ Ga Yesu zingabekpio nayugo wai du Yekova na kikiipa ko na ni gu boro “nafu mosoro fu agu yo nagbata ko.” (Eb. 11:6) Nairiwo gu ome na tatamana Yekova amangisunge na ni tipa ka zingisa Yesu ko ga ku ngbangbaturũ yo na gu kpoto tiko ka kpingo berewe ya! Kurigure, Mbori nayugo gu tandu du ko na ni tipa ka sa gako akidohe si da ti rengo. Gere nakoda gu ga Mbori akidohe nga ga sangbaanebi nayugo gupai nga si aaida ‘tita dee’ tipa ka ­rugusa gu sakapai du tipa ga Mbori bakere pagbia. Tipa gu kidohe re digisitihe, si ­aaida Yesu kpi na ki zingi be kpio.—Bam. P. 3:15.

21. Gini undo gu maabangirise nga ga zingabekpio afuhe foro?

²¹ Ya mo mo atambuanga Yekova te, nga gu boro naafu gu maabangirise furani nga ga nyeanye unga? Ziazia Kekeapai nakido rani nga: “Oni ngére, ga Mbori banye du na aboro, ko anyé na yo, i adú ni gako aboro, Mbori anyé na yo tigako, ki du ni gayo Mbori. Ko awéga aume ti bangiriyo ku sa yo dunduko. Kpio adú nga berewe te, rungo adú nga yo na akpe na ima a te, bambiko bambata apai aima nyasa.” Gu ruru mokedi nangia Yoane i apepa gi bawene maabangirise re fuko ki ya: “Mo ké agi apai re, bambiko si nga ruru he nga rengo a.” Da du naape pa gi maabangirise re fu Yoane? Yesu Kristo nga gu boro naazingi be kpio naapehe fuko.—Yugo. 1:1; 21:3-5.