1. Ifa usun ewe puken Lifitikos a tongeni álisikich?

 EWE puken Lifitikos a fós fán chómmóng usun ewe mettóch pin lap seni ekkewe puk meinisin lón Paipel. Pokiten Jiowa a mochen pwe meinisin néún kewe aramas repwe pin, iwe ach weweiti me aúcheani ewe puken Lifitikos epwe álisikich le silei ifa usun sipwe emén aramas mi pin.

2. Met sia tongeni káé seni puken Lifitikos?

² Ewe soufós Moses a makkeei ewe puken Lifitikos me ena puk ina kinikinin lón “ekewe Toropwe mi Pin meinisin,” me a lamot fán iten afalafal. (2 Tim. 3:16) A mak lón eú me eú sópwun lón ena puk iten Jiowa we órun fán engol. Ach weweiti ewe puken Lifitikos epwe apéchékkúlakich ach sipwe túmúnú pwe sisap féri ekkewe mettóch epwe tongeni eitengawa ena it mi pin. (Lif. 22:32, NW) Án ena puk néúnéú fán chómmóng ewe itiitin kapas “Ngang Jiowa” itá epwe áchema ngenikich ach sipwe álleasochisi Kot. Lón ei lesen me ewe lesen mwirin, sipwe pwapwaiti ekkóch pwóróus mi aúchea a mak lón Lifitikos, iei eú liffang seni Kot epwe álisikich ach sipwe aramas mi pin lón ach fel ngeni I.

3, 4. Án Moses elimeliméchú Aaron me néún kewe a liosuetá met? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

³ Álleani Lifitikos 8:5, 6. Jiowa a filatá Aaron an epwe wiseni ewe wis souasor mi lap, me néún kewe repwe wisen souasor fán ásengesin Mwúún Israel. Aaron a liosuetá Jesus Kraist, nge néún Aaron kewe ra liosuetá néún Jesus kewe chón káé mi kepit. Iwe, án Moses elimeliméchú Aaron a wewe ngeni met? A itá wewe ngeni pwe mi lamot án Jesus epwe pwal limeliméchúló? Aapw, pún i emén “mi unusöch,” ese wor tipisin. (Ipru 7:26; 9:14) Iwe nge, lupwen Aaron a fen limeliméch, an limeliméch a liosuetá napanapen Jesus usun emén mi limeliméch me pwúng. Nge ifa usun ren án Moses elimeliméchú néún Aaron kewe, met a liosuetá?

⁴ Án Moses elimeliméchú néún Aaron kewe a liosuetá ewe angangen elimelim a fis ngeni chókkewe mi fen kefilitá pwe repwe souasor lón láng. Itá elimelimen néún Aaron kewe a weneiti án ekkewe mi kepit papatais? Aapw, papatais ese télúoló tipis, nge a wewe ngeni pwe emén a fen fangóló manawan ngeni Jiowa Kot. Ekkewe mi kepit ra limeliméchúló ren “an kapas,” iwe mi lamot repwe unusen apwénúetá áitien Kraist kewe lón manawer. (Ef. 5:25-27) Iwe, ren ar féri ena, ra piniló me limeliméchúló. Nge ifa usun ekkewe ‘ekoch sip’?​—Joh. 10:16.

5. Pwata sia tongeni erá pwe ekkewe ekkóch siip ra limeliméchúló ren án Kot we Kapas?

⁵ Néún Aaron kewe rese liosuetá ewe “mwich mi fokun chocho” seni néún Jesus kewe pwal ekkóch siip. (Pwär. 7:9) Iwe nge, itá ekkena aramas mi papatais ra pwal wiliti aramas mi pin me limeliméchúló ren án Kot we Kapas? Ewer! Lupwen chókkana mi eáni ewe ápilúkúlúkún manaw wóón fénúfan ra álleani met Paipel a apasa usun lamoten me manamanen chchaan Jesus we mi niniló, iwe ra lúkúlúk wóón ekkena kapas me ra “angang ngeni [Jiowa] lerän me lepwin.” (Pwär. 7:13-15) Ewe angangen elimelim a fis ngeni ekkewe ekkóch siip me ekkewe mi kepit a chék sópwósópwóló. Ina popun ra akkamwéchú féfférúr mi limeliméch fansoun meinisin. (1 Pet. 2:12) Ese mwáál Jiowa a pwapwa atun a kúna pwe ekkewe mi kepit me ekkewe ekkóch siip ra limeliméch me tipeeúfengen, ra aúseling ngeni ar Chón Mas, Jesus, me tuppwél lón ar álleasochisi!

6. Pwata sipwe pwisin etittinakich iteitan?

⁶ Án Jiowa allúkú pwe epwe limeliméch inisin ekkewe souasor lón Israel a wor watteen weween fán iten néún Jiowa kewe aramas ikenái. Chókkewe ra káé Paipel rech fán chómmóng ra tepereni liméchún ekkewe leeni sia kan fel ie, me liméchún me torotoréchún foutach. Nge, limeliméchún ekkewe souasor a álisikich le mirititi pwe aramas meinisin mi fel ngeni Jiowa wóón chuukun we mi tekia, mi pwal lamot epwe “limöch . . . ar ekiek.” (Álleani Kölfel 24:3, 4; Ais. 2:2, 3.) Mi lamot sipwe angang ngeni Jiowa fán ekiekich me letipach mi limeliméch pwal inisich mi liméch. Pokiten ei, mi lamot sipwe pwisin etittinakich iteitan, iwe, eli sipwe kúna och napanapach mi lamot sipwe siwili pwe sipwe emén aramas mi pin. (2 Kor. 13:5) Áwewe chék, emén mi papatais nge mi pwapwaiti le katol sasingin me kachitoon kapasingaw, mi lamot epwe pwisin eisini, ‘Ngang emén aramas mi pin?’ Mwirin epwe kútta álillis pwe epwe úkútiw seni ena féffér mi ngaw.​—Jas. 5:14.

7. Ifa ewe leenien áppirú Jesus a isetiw mi riri ngeni met a fis ngeni ekkewe souasor lón Lifitikos 8:22-24?

⁷ Lupwen a fférútá ewe kókkótun souasor lón Israel, Moses a angei ekis chchaan ewe átemwánnin siip me toofi ngeni fán peliefichin selingen ewe Souasor mi Lap Aaron me néún kewe, a pwal toofi ngeni aútúlapen  peliefichin péúr me pecher. (Álleani Lifitikos 8:22-24.) Minne a féri ren ewe chcha a eliosu án ekkewe souasor apwénúetá wiser kewe ren úkúkún ar tufich. Pwal ina chék usun, ewe Souasor mi Lap Jesus Kraist a isetiw eú leenien áppirú mi unuséch fán iten ekkewe mi kepit me ekkewe ekkóch siip. Selingan a aúseling ngeni án Kot emmwen, péún kewe a áeá le féri letipen Jiowa, me pechen ese rikiló seni ewe al mi pin.​—Joh. 4:31-34.

8. Met a lamot meinisin chón fel ngeni Jiowa repwe féri?

⁸ Mi lamot ekkewe Chón Kraist mi kepit me ekkewe ekkóch siip repwe áppirú ar we Souasor mi Lap, Jesus, ren an akkamwéchú an tuppwél. Meinisin chón fel ngeni Jiowa repwe álleasochisi án Kot kewe allúk a mak lón an we Kapas pwe rete achoualó an we manaman mi fel. (Ef. 4:30) Mi lamot repwe ‘awenechara ekewe al repwe fetal won.’​—Ipru 12:13.

9. Ifa meefien pwiich kewe úlúmén mwán ra akkangangfengen me chón ewe Mwichen Soupwúngúpwúng, me ifa usun minne ra apasa a tongeni álisuk óm kopwe emén aramas mi pin?

⁹ Nengeni meefien úlúmén pwiich mwán mi eáni ápilúkúlúkún kúna manaw wóón ei fénúfan nge ra akkangangfengen me ekkóch chón ewe Mwichen Soupwúngúpwúng lón fite fite ier. Emén leir a erá: “Pwúngún pwe ei wis a fókkun kkóló aúchean nge fán ekkóch lón ám akkangangfengen me pwiich kana a pwáló pwe inaamwo ika iir mi kepit ren án Kot we manaman mi fel nge ra kan pwal mwáálliló. Nge, eú mettóch ua achocho ngeni lón ei angang ren fite ier, ina ai upwe álleasochisi chókkewe ra wisen emmweni ei angang.” Iei pwal alon ewe arúúeménún: “Ekkewe wokisin, áwewe chék 2 Korint 10:5 ewe a fós usun ‘aleasochis ngeni Kraist,’ a fen álisiei le álleasochisi ekkewe chón emmwen me angangfengen me iir. Ei sókkun álleasochis a feito seni letipach.” Iei alon ewe aúlúménún: “Ach tongei minne Jiowa a tongei me oput minne a oput, pwal ach kúkkútta án Kot emmwen me féri met epwe apwapwaai i, a wewe ngeni ach sipwe álleasochisi an we mwicheich me chókkewe a néúnéú le apwénúetá minne a tipeni wóón fénúfan.” Pwiich na a chechchemeni án Pwiich Knorr, ewe a wiliti emén chón ewe Mwichen Soupwúngúpwúng, tipemecheres le etiwa ekkewe pwóróus a katowu fán ewe itelap “Birth of a Nation” (Poputáán eú Mwú) lón ewe Watch Tower minen 1925, inaamwo ika ekkóch ra tipemwaramwareiti pwúngún ekkena pwóróus. Átena a fókkun ingeiti án Pwiich Knorr álleasochis. Ach ekilonei minne ekkeei úlúmén mwán ra apasa a tongeni álisikich ach sipwe aramas mi pin ren ach álleasochis.

10. Ifa úkúkún lamoten ach sipwe álleasochisi án Kot allúk usun chcha?

¹⁰ Álleani Lifitikos 17:10. Jiowa a allúkú ngeni ekkewe chón Israel pwe resap “ün cha” ese lifilifil. Ena allúk a pwal weneiti ekkewe Chón Kraist, repwe pwal túmúnú seniir chchaan man are aramas. (Föf. 15:28, 29) Sia letipechou ach sipwe mwo nge ekieki pwe Kot epwe ‘ü ngenikich’ me ach sipwe katowu seni an we mwichefel. Sia tongei me sia mochen álleasochisi I. Inaamwo ika sipwe tongeni máló, a ppos letipach ach sisap fangetá ren ach fitaaló etipetipaen chón rese silei Jiowa me rese álleasochisi i, iir kewe ra eriánikich le álleasolap ngeni. Ewer, aramas repwe esiitakich pokiten sise angei chcha, nge sia filatá ach sipwe álleasochisi Kot. (Jut. 17, 18) Met epwe álisikich le apposa letipach pwe sisap fókkun ún chcha are áeá IV chcha?​—Tut. 12:23.

11. Pwata sia tongeni erá pwe ewe Ránin Asoren Omusomusen Tipis esap ina chék och eérenien fel mi lamotongaw?

¹¹ Napanapen án ewe souasor mi lap lón Israel áeá ewe chcha lón ewe Ránin Asoren Omusomusen Tipis a álisikich le weweiti án Kot ekiek usun chcha. Ra chék áeá chcha  fán iten ekkóch popun mi kkóló aúchean. Ra áeá fán iten omusomusen tipisin chókkewe mi mochen chásefál ngeni Kot. Ewe souasor mi lap a aparasa chchaan ewe kou me ewe siike mwen me mwirin ewe pwórun etipeeú. (Lif. 16:14, 15, 19) Ei mettóch a suuki ngeni Jiowa alen an epwe omusaaló tipisin ekkewe chón Israel. Pwal och, Jiowa a allúkú pwe ika emén a nieló emén man pwe epwe ochei, epwe akkomw ninatiw chchaan ewe man wóón pwúl me ireeló, pún “chan iteiten mönümanau ina manauan.” (Lif. 17:11-14) Meinisin ekkeei mettóch ra féri ina chék och eérenien fel mi lamotongaw? Aapw. Áeáán ewe chcha lón ewe Ránin Asoren Omusomusen Tipis pwal ewe allúk ar repwe ninatiw ewe chcha lón pwúl a tipeeú ngeni minne Jiowa a allúk ngeni Noa me mwirimwirin kewe usun chcha. (Ken. 9:3-6) Jiowa Kot a allúkú ar resap ochoch fituk mi chcha. Met weween ei allúk fán iten ekkewe Chón Kraist?

12. Lón néún Paulus we taropwe ngeni chón Ipru, ifa usun a áweweei ririin chcha ngeni musolóón tipis?

¹² Lupwen aposel Paulus a mak ngeni ekkewe Chón Kraist chón Ipru usun manamanen chcha le elimelim, a áweweei: “Pwüngün lon ewe Allük pwe arapakan mettoch meinisin ra limelim ren cha, pwal ina usun tipis a chök tongeni musala ren pupulan cha.” (Ipru 9:22) Paulus a pwal áweweei pwe inaamwo ika ekkewe asorun man mi wor aúchean, nge ra chék áchema ngeni ekkewe chón Israel pwe iir chón tipis me a lamot ngeniir pwal eú sókkun asor epwe tongeni unusen amóeló ar kewe tipis. Ewer, ewe Allúk ina “chök ngünüen ekewe mettoch mi mürina repwe feito, nge esap wesewesen iei inisin ekewe mettoch.” (Ipru 10:1-4) Ifa usun epwe tongeni tufich musolóón tipis?

13. Met meefiom usun án Jesus eáni asor ngeni Jiowa aúchean chchaan we?

¹³ Álleani Efisos 1:7. Án Jesus Kraist tipemecheres le ‘fangala manauan fän itach,’ a wor watteen weween ngeni chókkewe mi tongei i me Seman we. (Kal. 2:20) Nge, met Jesus a féri mwirin an máló me manawsefál, ina met a wesewesen angasakicheló me suuki alen an epwe musoló ach tipis. Jesus a apwénúetá met a kan  fis atun ewe Ránin Asoren Omusomusen Tipis fán ewe Allúkún Moses. Lón ena rán, ewe souasor mi lap a uwealong chchaan ekkewe asorun man lón ewe Leeni mi Unusen Pin lón ewe imwenfel me eáni asor mwen Kot, usun itá Kot mi nónnóm lón. (Lif. 16:11-15) Pwal ina chék usun, Jesus a tolong lón láng me uwei aúchean pwisin chchaan we me eáni asor mwen mesen Jiowa. (Ipru 9:6, 7, 11-14, 24-28) A ifa me kilisouch pwe a musoló ach kewe tipis me mwelien letipach a limeliméchúló pokiten sia anganga ach lúkú chchaan Jesus we!

14, 15. Pwata a lamot sipwe weweiti me álleasochisi án Jiowa allúk usun chcha?

¹⁴ Iwe met, a ekis ffatoló iei óm weweiti popun Jiowa a allúkú ngenikich ach sisap ún chcha ese lifilifil? (Lif. 17:10) Ka weweiti ewe popun pwata me ren Kot ewe mettóch chcha a pin? Me ren Kot chcha a wewe ngeni manaw. (Ken. 9:4) Ka tipeeú ngeni pwe mi lamot ach sipwe eáni án Kot ekiek usun chcha me álleasochisi an we allúk ach sipwe túmúnúkich seni chcha? Sia chék tongeni kinamwefengen me Kot ika sia lúkúlúk wóón án Jesus asorun méén kepich me weweiti pwe chcha mi kkóló aúchean me ren ewe Chón Férikich.​—Kol. 1:19, 20.

¹⁵ Kich meinisin, a tongeni weiweitá sóssótun ach sipwe angei chcha. Are epwe tongeni wor eú atun epwe tori emén chiechiach are emén chón ach famili sóssótun an epwe angei chcha are esap. Lón ekkena fansoun mi weires, epwe pwal lamot repwe filatá ika repwe etiwa are resap etiwa ekkewe kinikisitiwen chcha me pwal ekkóch minen álillis seni pioing. Ina minne, iei a fókkun lamot sipwe ammólnatá ren ach káé me kútta ekkewe pwóróus usun me mwen an epwe torikich ena sóssót lón weiweitá. Ach féri ena fiti iótek ngeni Kot epwe álisikich le apposa letipach ach sisap féri och mettóch epwe atai ach ririéch ngeni Kot. Sise fókkun mochen eletipengawa Jiowa ren ach etiwa och mettóch mi ánioput me ren! Chómmóng chón angang lón pioing me tokter ra kan pesei aramas ar repwe fangóló chchaar fán iten amanawen aramas. Iwe nge, néún Jiowa kewe aramas mi pin ra mirititi pwe ewe Chón Férikich a wor an pwúúng le apasa ifa ewe ekiek mi pwúng usun áeáán chcha. Me ren Kot, meinisin chcha mi pin. Mi lamot sipwe tipeppós le álleasochisi an we allúk usun chcha. Ren ach féffér mi limeliméch, sia pwáraatá pwe sia fókkun aúcheani manamanen chchaan Jesus we mi amanawa aramas. Ina ewe chék chcha mi tongeni suuki alen án aramas repwe kúna omusomusen ar tipis me kúna manaw esemuch.​—Joh. 3:16.

16. Pwata a lamot néún Jiowa kewe chón angang repwe aramas mi pin?

¹⁶ Lupwen Kot a angasaaló Israel seni ar fétek lón Isip, a ereniir: “Ngang ewe Samol mi Lapalap üa emwenikemiiwu seni ewe fanü Isip pwe üpwe ämi Kot. Iei mine oupwe pin, pun ngang üa pin.” (Lif. 11:45) Pokiten Jiowa emén Kot mi pin, a pwal kútta seni chón Israel ar repwe pin. Iwe, kich Chón Pwáraatá Jiowa mi lamot sipwe pwal aramas mi pin. Ewe puken Lifitikos a fókkun affata ena mettóch.

17. Met meefiom iei usun ewe puken Lifitikos lón Paipel?

¹⁷ Pwúngún, ach káé ekkóch kinikinin ewe puken Lifitikos a fen álisikich. Ese mwáál ei káé a fen alapaaló óm aúcheani ei puk mi pin lón Paipel. Ach ekilonei ekkewe pwóróus mi aúchea lón puken Lifitikos ese mwáál a fen alapaaló ach weweéchúti ekkewe popun pwata a lamot sipwe aramas mi pin. Iwe nge, ikkefa pwal ekkewe ekkóch pwóróus mi aúchea a mak lón puken Lifitikos? Met sia pwal tongeni káé seni pwe sipwe fel ngeni Jiowa lón ewe napanap mi limeliméch? Sipwe káé usun ekkena mettóch lón ewe lesen mwirin ei.