Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Taqe jakäwisan qollanäpjjañäni

Taqe jakäwisan qollanäpjjañäni

“Jumanakajj qollanäpjjam taqe sarnaqäwinakamana.” (1 PED. 1:15, MT)

1, 2. 1) ¿Kunsa Jehová Diosajj servirinakapar mayistu? 2) ¿Kuna jisktʼanakarus aka yatichäwin qhanañchaskañäni?

APÓSTOL Pedrojj Diosan amuytʼayatäsajja, Levítico librot aytasinwa ‘cristianonakajj israelitanakjamaw taqe jakäwinakapan qollanäpjjañapa’ sasin qhanañchäna (1 Pedro 1:14-16 liytʼañataki). Ukhamajj ajllit cristianonakasa ‘yaqha uwijanakasa’ taqe sarnaqäwinakapana, taqe luräwinakapana ‘qʼoma jakañatak chʼamachasipjjaspa’ ukwa Qollana Jehová Diosajj muni (Juan 10:16).

2 Aka yatichäwinjja, Levítico librot jukʼampinakwa yatjjataskañäni, ukanakaw Jehová Diosan qʼoma kamachinakapat jukʼamp amuytʼañataki ukat ukarjam sarnaqañataki yanaptʼistani. Ukhamarusa, aka jisktʼanakaruw qhanañchtʼarakiñäni: ¿Kunatsa Jehová Diosan kamachinakapar istʼañasapunejja? Taqe Kunjjaru Munañani Diosar respetañatakejja, ¿kunjamsa Levítico librojj yanaptʼistu? Israelitanakan sacrificio loqtatanakapatjja, ¿kunsa yateqassna?

JEHOVÁ DIOSAN KAMACHINAKAPAR ISTʼAPJJAPUNIÑÄNI

3, 4. 1) ¿Kunatsa cristianonakajj Jehová Diosan leyinakaparu yatichäwinakaparu istʼapjjañapa? 2) ¿Kunatsa jan phoqsusiñasäki ukat colerasiñsa jan imjjasiñasäkaraki?

3 Jehová Diosampi askit uñjatäñatakejja, leyinakaparu yatichäwinakaparu istʼañasawa, janiw jiskʼachañasäkiti, janirakiw jan yäqeris tukuñasäkiti. Jichhürunakan janis Moisesan Leyinakaparjam jakjjstanjja, uka Leyinakaw kunatï Dios nayraqatan walïki ukat  jan walïkaraki uk amuyañatak yanaptʼistu. Sañäni, Jehová Diosajj akhamwa israelitanakar säna: “Jaqe masimarusti janipuni kuna luratasa phoqsusirakimti, janiraki jupa toqesa colerasiñamjja chuymamaru imjjasimti. Jaqe masimarusti juma kipkarjama munarakim. Nayätwa juman [Jehová] Tatitumajja” sasa (Lev. 19:18).

4 Kunjamtï uñjktanjja, Jehová Diosajj janipuniw ukhamat ukham phoqsusiñas munkiti, ni colerasiñ imjjasiñassa munkarakiti (Rom. 12:19). Jiwasatï Diosan mayitanakapar jan istʼksna ukhajja, Jehová Diosan sutipwa qʼañuchsna ukat Supayaruw kusisiyaraksna. Ukhamasti kunapachatï maynejj chuym ustʼayistani ukhajja, janipuni colerasiñ imjjasipjjañäniti. Bibliansti, ‘mä ñeqʼe phukjam’ qorimpi phoqtʼatäpjjtawa sasaw sistu, uka qoristi Diosar serviñawa (2 Cor. 4:1, 7). Colerasiñ chuymasar imjjasiñajj saruntayir mä acidomp sasirakiwa, ukhamajj janiw qorinïki uka ñeqʼe phukhurojj uka acidomp warantañasäkiti.

5. Aaronan Diosar istʼatapat ¿kunsa yateqsna? (13 janankir dibujo uñjjattʼam.)

5 Levítico 10:1-11 qellqatajja, kuna llakinsa Aaronampi familiapampejj uñjasipjjäna ukwa qhanañchi. Jehová Diosajja, ninampiw Aaronan Nadab ukat Abiú sat yoqanakapar jiwarayäna. Ukatsti Jehová Diosan mayitaparjamajja, Aaronasa familiapasa jupanakan jiwatapatjja janiw jachapjjañapäkänti. Uka kamachir istʼañajj ¡wali chʼamäpachänwa! ¿Jiwasat kamsasirakispasa? Familiarasasa amigosasa Diosan markapat jaqsuta uñjasi ukhajja, ¿jupanakamp parlaskaktanti? Jehová Dios nayraqatan qʼomäskañatakejja, janiw jupanakamp chikachasiñasäkiti (1 Corintios 5:11 liytʼañataki).

6, 7. 1) Mä iglesian apaskani uka casarasïwiru invittʼapjjestaspa ukhajja, ¿kunanakat amuytʼasiñas askïspa? (Qhanañchäwi uñjjattʼäta.) 2) ¿Kunjamsa familiaranakasar qhanañchtʼsna?

6 Aaronasa familiapasa wali jachʼa yantʼanwa uñjasipjjäna, inas jiwasajj jan jupanakjam uñjaskchiñäniti. Ukampis mä familiarasatï mä iglesian apaskani uka casarasïwiparu invittʼistaspa jan ukajj ukan yanaptʼañasatak mayistaspa ukhajja, ¿kunsa lursna? Biblianjja, janis uka toqet parlkchejja, walja yatichäwinakaniwa, ukanakaw suma amtar puriñatakejj yanaptʼistaspa. *

7 Yaqhep familiaranakasajj inas colerasipjjchispa, Jehová Dios nayraqatan kunatï askïki uk lurañ munatasatsa ukhamarak qʼom sarnaqañ munatasatsa janiw amuyapkaspati (1 Ped. 4:3, 4). Jupanakar jan chuym ustʼayañatakejja, munasiñampiw qhana arunakampi parltʼañasa. Ukampis janïr casarasiñ uru purinkipanwa parltʼañasäspa. Inas akham sissna: ‘Casarasïwimar invittʼatamat walpun yuspärsma’ sasa. Ukjjarusti saraksnawa: ‘Kunanaktï iglesian lurapkäta ukanakjja, janiw jumanakamp chika lurkiristti. Ukampis ukanak jan luratajat janiw casarasïwiman jaqenakampi jan walit uñjayañ munksmati’ sasa. Ukham sum qhanañchtʼañajja, Diosan kamachinakapar jan pʼakintañatakiw yanaptʼistani.

JEHOVÁ DIOSAKIW TAQE KUNJJAR MUNAÑANEJJA

8. ¿Kunjamsa Levítico librojj Diosan Taqe Kunjjaru Munañanïtap uñachtʼayi?

8 Jehová Diosaw Taqe Kunjjaru Munañanejja, jupakiw leyinaksa utjayarakispa ukwa Levítico librojj qhanstayi. Ukatjja, 30 jila kutirakiw ‘Jehová Diosaw uka leyinak churi’ sasin qhanañcharaki. Moisesajj uk sumwa yatïna, ukatwa Diosan arsutanakap phoqapunirïna (Lev. 8:4, 5). Jiwasajj ukhamarakiw Taqe Kunjjaru Munañani Jehová Diosarojj istʼañasa. Uk phoqañatakejj markapaw wal yanaptʼistu. Ukampis awisajj sapaki jikjjatasisaw yantʼanakan uñjassna, kunjamtï Jesusar wasaran paskäna ukhama (Luc. 4:1-13). ¿Kunsa ukhaman uñjasisajj lurañäni? Jiwasatï Jehová Diosar confiystan, ukat wal respetarakstan ukhajja, janiw kunjamatsa kamachinakap pʼakintkañäniti,  janirakiw kunsa ajjsarkarakiñäniti (Pro. 29:25).

9. ¿Kunatsa uñisipjjestu?

9 Jesusan arkirinakapjamajja, uñisiñat arknaqatajj uñjasikipuniñäniwa, janiw ukat mayjtʼasiñasäkiti. Jesús pachpaw akham sas arkirinakapar säna: “Jumanakarusti katuntayapjjarakïtamwa tʼaqhesiyañataki, ukatsti jiwayapjjarakïtamwa. Taqe jaqenakarakiw jumanakarojj uñisipjjätam nayar arkapjjatam layku” sasa (Mat. 24:9). Uñisitpachasa, Diosan arunakapat yatiyaskaktanwa, Dios nayraqatan qʼom sarnaqañatakis chʼamachasiskaraktanwa. Ukatjja, honradöñataki, sum sarnaqañataki, markan leyinakapar phoqañatakiw chʼamachasiraktanjja, ukampis ¿kunatsa uñisipjjpachïstu? (Rom. 13:1-7.) Taqe Kunjjaru Munañani Jehová Diosaruw istʼtanjja, ukatwa uñisipjjestu. Cheqas ‘Jupa saparukiw’ sirvtanjja, janipuniw kunapachas jupan aski kamachinakap pʼakintkañäniti (Mat. 4:10).

10. Diosar jan istʼir mä jilatajja, ¿kuna jan walinsa uñjasïna?

10 Biblianjja, cristianonakajj ‘janiw akapachankirïpkiti’ siwa. Ukatwa jiwasajj guerranakarusa politicanakarusa janejj mitisktanti (Juan 15:18-21 ukat Isaías 2:4 liytʼañataki). Ukampis yaqhep cristianonakajj ukanakar mitisisaw Diosan kamachip pʼakintawayapjje. Jupanakatjja, jilapartejj ukham lurapjjatapat taqe chuymaw arrepentisisin Jehová Diosan ukar kuttʼanjjapjje (Sal. 51:17). Ukampis yaqhepajj janirakiw arrepentisipkiti. Amuytʼañatakejj kunas Payïr Jachʼa Chʼajjwäwin Hungría markanjja pasäna uk uñjapjjañäni. Uka markanjja, jan akapachar mitisipjjatapatwa yaqhep cristianonakajj carcelanakan jistʼantata uñjasipjjäna. Uka markankir oficialanakajja carcelanakat apsunisinwa, 160 wayna jilatanakar tantachthapipjjäna, 45 maranit aynacharu. Oficialanakasti soldadjam servipjjañapatakiw mayipjjäna. Waljaniw ukar jan iyawsapkänti. Ukampis llätunkaniw soldadjam serviñataki juramento luras uniformenak katoqasipjjäna. Pä mar qhepatjja, uka llätunkanit maynirojja, Diosat jan jitheqtiri mayni waynanakaru jiwayañapatakiw mayipjjäna. Jiwayatäpjjañapäkän uka taypinjja, pachpa jilapaw ukankarakïna. Jilapar uñjasajj ¡walpun llakispachäna! Ukampis janiw maynirus jiwayasjjänti.

KUNATÏ ASKÏKI UKPUN JEHOVÁ DIOSAR CHURAPJJAÑÄNI

11, 12. Kuntï sacrificionak toqet Leyejj siskäna ukajja, ¿kunsa Jehová Diosat yatichistu?

11 Moisesan Leyinakaparjamajja, israelitanakajj sacrificionakwa loqtapjjañapäna (Lev. 9:1-4, 15-21). Uka sacrificionakajj Jesusan jan juchan cuerpoparuw uñtayäna, ukhamajj suma uywanakwa sacrificiot loqtapjjañapäna. Ukhamarusa sapa sacrificiojj kunjam lurasiñapäkäntï ukarjamapuniw phoqasiñapäna. Sañäni, kunsa mä warmejj wawa ususisin lurañapäna ukjja Levítico 12:6 qellqataw akham qhanañchi: “Kunapachatejj uka qʼomachasiña urunakajj phoqhasjjani, mä yoqall wawa jan ukajj mä imill wawa wawachasitapatjja, ukapachasti taykajj Tatitumpi Jikisiñ Carpäkis uka nayraqataruw sarani mä marani orqo oveja apjjaruwayarakini Tatitutaki qʼala naktʼayasa loqtarakini, mä paloma wawampi jan ukajj mä palomampsa, juchanakat sacrificio loqtatäkaspas ukhama. Sacerdoteruw taqe ukanakajj katuyatäjjani” sasa. Kunanakas lurasiñapäna ukajj qhanäkchïnsa, Jehová Diosan amuyirïtapa munasirïtapwa Leyinakapajj uñachtʼayistu. Maynitï mä orqo uwija jan churirjamäkchïna ukhajja, pä paloma jan ukajj pä wawa paloma sacrificiot loqtañapäna (Lev. 12:8). Wali pisin jakasirïkchïnsa, kunjamtï Jehová Diosajj jila valorani sacrificionak churirinakar munaskänjja, ukhamarakiw juparojj munasïna ukat askit uñjarakïna. ¿Kunsa ukajj yatichistu?

12 Apóstol Pablojja, ‘Diosar suma sacrificio’ churapjjañapatakiw cristianonakarojj chʼamañchtʼäna (Heb. 13:15). ¿Kunjamsa Jehová  Diosarojj suma sacrificio chursna? Qollan sutipat yatiyasa. Cheqas janiw taqenejj pachpaki jakasktanti, usuntañasa utjakispawa, ukampis Jehová Diosarojj kunatï askïki uk churañatakipuniw chʼamachasiñasa. Sañäni, khitinakatï chuymankipstatäpki jan ukajj usutäpki ukanakajja, janis utat misturjamäpkchejja, teléfono toqesa, carta qellqasasa Diosan arunakapat yatiyapjjapuniwa, utar visittʼir sarapki ukanakarusa, yatiyapjjarakiwa. Ukham lurasaw Jehová Diosarojj jachʼañchapjje (Rom. 12:1; 2 Tim. 2:15).

13. ¿Kunatsa informe churañasa?

13 Jehová Diosar munasitas laykuw suma sacrificionak churtanjja, janiw khitis munkir jan munkir luraykistuti (Mat. 22:37, 38). Ukhamajj ¿kunjamsa sapa phajjsi informe churañar uñjasktanjja? Sapa phajjsi informe churasajja, Jehová Diosar istʼatasa munasitasa uñachtʼaytanjja (2 Ped. 1:7). Cheqas janiw maynejj walja horanakapunis informañapäkaspa ukham amuyañapäkiti. Chuymankipstatanakasa jan ukajj usutanakasa mä 15 minutonakaksa yatiyapkchejja, jupanakajj informe churapjjarakiwa. Ukham taqe chuyma lurapjjatapatjja, Jehová Diosajj wal kusisi. Jupar munasisina ukhamaraki Qhanañchiripäña munasina ukham lurapjjatapsa sumwa yatiraki. Kunjamtï uñjktanjja, pisinkir israelitanakas Jehová Diosarojj sacrificio loqtapjjänwa. Ukhamarakiw chuymankipstatanakasa jan ukajj usutanakasa informepjja jukʼakïkchi ukhasa, jan llaktʼasis churapjjañaparaki. Taqenin informenakapajja, mayarukiw apthapisi, ukhamatwa Diosan markapan kawkhansa jukʼamp yatiyirinakajj munasi ukajj yatisi, ukarjamarakiw Diosan arunakapat jukʼamp yatiyasiñapatakejj uka cheqanakaru yanaptʼasi. Ukhamasti, sapa phajjsi informe churañajj wali wakiskiripuniwa.

BIBLIAT JUKʼAMP YATJJATASKAKIÑÄNI

14. Bibliat yatjjatatasajj kunjamäskisa ukjja, ¿kunatsa amuytʼasiñasa?

14 Kunatsa Levítico librojj Biblian uchata ukwa akan mä qawqha suma yatichäwinak yatjjatasin amuyawaytanjja (2 Tim. 3:16). Ukhamasti, Jehová Diosan qollanätap layku qollana sarnaqañatak chʼamachasiskakiñäni, janiw jupan mayitakejj ukham lurañasäkiti, jan ukasti ukham Jupar serviñaw wakisi. Ukhamarusa, aka yatichäwejja Bibliat jukʼamp yatjjatañatakiw chʼamachtʼistu (Proverbios 2:1-5 liytʼañataki). Cheqas taqeniw chʼamachasitasaru Jehová Diosan askit uñjañap muntanjja. Ukatwa akham jisktʼasiñasa: “¿Bibliat yatjjatañatakejj chʼamachasisktti? Jan ukajja, ¿kunach Diosar jukʼamp serviñan jarkʼaskitu? ¿Janit televisionasa, anatañ videonakasa, pelot anatañanakasa, yaqha ukhamanakasa jarkʼkitu?” sasa. Ukhamächi ukhajja, kuntï apóstol Pablojj hebreo cristianonakar siskäna uka toqet amuytʼapjjañäni.

Familiana Diosar yupaychañarusa sapaki Bibliat yatjjatañarusa, ¿wali askitti uñjasktanjja? (14 tʼaqa uñjjattʼäta)

15, 16. ¿Kunatsa Pablojj hebreo cristianonakarojj ‘janiw mäki amuytʼapktati’ sasin qhan säna?

15 Apóstol Pablojja, hebreo cristianonakar qellqkasajj qhanwa akham säna: “[Janiw] mäki amuytʼapktati” sasa (Hebreos 5:7, 11-14 liytʼañataki). Uka cristianonakajj chʼamjamäki uka yatichäwinakjja janiw sum amuytʼapkänti, ukatwa ukham qhan säna. Pablojj kunjamtï Jehová Diosajj jupanakar munaskänjja ukhamarakiw munasïna, ukatjja ‘lechempik’ jakapjjatapatsa,  mä arunjja, Diosan qallta yatichäwinakapampik jakapjjatapatsa wal llakisirakïna. Uka qallta yatichäwinak yatipjjañapajj wakisirïkchïnsa, Diosar serviñan nayrar sartañatakejj ‘waña manqʼwa’ manqʼapjjañapäna, mä arunjja, Diosan arunakapat jukʼamp sumwa yatjjatapjjañapäna.

16 Yatichirëjjañat sipansa, jupanakar wasitamp yatichañajj wakisiskakïnwa. ¿Kunatsa? Janiw ‘waña manqʼa’ manqʼapkänti. Jiwasat ¿kamsasirakispasa? ¿Kunjamsa chʼamjamäki uka yatichäwinakar uñjasktanjja? ¿Sum amuytʼañatakit chʼamachasisktanjja? Bibliat yatjjatañatakisa, Diosar mayisiñatakisa, ¿tiempo apstʼasisktanti? Jiwasatï Biblia aleq uñakipañaruki yatintawayjjstan ukhajja, ukanak phoqañajj chʼamakïspawa. Ukampis amtapjjapuniñäni, janiw jaqenakarojj Diosan arunakap aleqak yatiyañasäkiti, jan ukasti yatichañasawa ukat bautisasipjjañapatakiw yanaptʼañasaraki (Mat. 28:19, 20).

17, 18. 1) ¿Kunatsa Biblian yatichäwinakap jukʼamp yatjjatañatak chʼamachasiñasa? 2) Janïr tantachäwinakar sarkasa alcoholani umañanak umañarojja, ¿kunjamsa uñjañasa?

17 Biblian yatichäwinakap jukʼamp yatjjatañajja, waljanitakejj janiw faciläkiti, ukat Jehová Diosajj janirakiw khitirus munkir jan munkir yatjjataykiti. Ukampis jichhakisa jan ukajj walja maranakas Jehová Diosan Qhanañchiripäjjstanjja, taqeniw waña manqʼa manqʼapjjañasa, mä arunjja, chʼamjamäki uka yatichäwinakjja yatjjatapjjañasawa, ukaw qollana sarnaqaskakiñatakejj yanaptʼistani.

18 Jehová Diosampi qollanat uñjatäñatakejja, wali amuyumpiw Bibliat yatjjatañasa, kuntï Diosajj maykistu uksa phoqañasarakiwa. Nadab ukat Abiú chachanakat amtañäni, jupanakajj “kuna nintejj [Jehová] Tatitojj jan loqtapjjamti siskäna uka nina loqtapjjäna”, ukatwa Diosajj jupanakar jiwayäna. Inas uka chachanakajj janïr uk lurkasajj machatäpjjchïna (Lev. 10:1, 2). Ukatwa Jehová Diosajj kunatï Levítico 10:8-11 qellqatan uñstki uka Ley churpachäna (liytʼañataki). Ukhamasti tantachäwinakar janïr sarkasajja, ¿janit alcoholani umañanak umañajj walïkpacha? Uk sum amuytʼapjjañäni: jiwasajj janiw Moisesan katoqat Leyinakarjam jakjjtanti (Rom. 10:4). Yaqhep markankiri jilat kullakanakasajja, janïr tantachäwir sarkasina manqtʼasipjje ukhajja, mä jukʼa vinjja umjjattʼapjjarakiwa. Pascuanjja, judionakajj pusi copwa vino umtʼapjjerïna. Ukat kunapachatï Jesusajj Santa Cena uttʼaykäna ukhajja, wilapar uñtasiykäna uka vino umtʼapjjañapatakiw apostolonakapar mayirakïna (Mat. 26:27). Ukhamarusa, Bibliarjamajj mä jukʼa umtʼañajj walikïskiwa, jiljas umañampi machjasiñampiw jachʼa juchajja (1 Cor. 6:9-10; 1 Tim. 3:8). Ukampis waljanejj Diosar serviñ horasajja, janiw mä jukʼsa concienciaparjamajj umtʼapkiti. Sapa markanwa costumbrenakajj mayj mayjajja. Ukatwa sapa maynejja, “kunatejj qollanäki, ukhamarak kunatejj ñanqhäki” ukanak sum amuytʼasiñasajja, ukhamatakwa Jehová Diosajj askita ukat qollanata uñjistani.

19. 1) Familiana Diosar yupaychañansa ukat sapaki Bibliat yatjjatañansa, ¿kunas sum yatjjatañatakejj yanaptʼistaspa? 2) ¿Kunsa qollanäñatakejj lurañasa?

19 Jiwasatï Diosan Arup sum yatjjatañatak chʼamachasiñäni ukhajja, walja aski yatichäwinakwa jikjjatañäni. Diosan markapajja, familiana Diosar yupaychañatakisa, sapaki Bibliat yatjjatañatakisa walja yanaptʼanakwa churistu, ¿ukanakampi yanaptʼayasisktanti? Jehová Diosatsa amtanakapatsa jukʼamp yatjjataskakiñäni, ukat Jupar jukʼamp jakʼachasiñatakis chʼamachasiskakiñäni (Sant. 4:8). Salmonak qellqerjam mayisipjjañäni: “Nayranakajjay jistʼarita, muspharkañ arunakam uñjjatañataki” sasa (Sal. 119:18). ‘Qollana’ Jehová Diosan kamachinakapar istʼapjjapuniñäni, ukat “Diosan qhespiyasiñ arunakap” taqe chuyma yatiyapjjañäni (1 Ped. 1:15; Rom. 15:16). Jan wali tiemponakanwa jakastanjja, ukhamasti taqe sarnaqäwisan qollanäñatak chʼamachasipjjañäni ukat Taqe Kunjjar Munañani Jehová Diosaruki servipjjarakiñäni.

^ tʼaqa 6 Akïr qellqata uñjjattʼam: La Atalaya, 15 de mayo, 2002, “Preguntas de los lectores”.