1, 2. a) A Zeova ratame tɩ neb nins sẽn tũud-a wã manesem yɩ wãna? b) Sogs-bʋs la d na n leok sõs-kãngã pʋgẽ?

A ZEOVA vẽnega tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr t’a tik Maankʋʋr sebrã goam n wilg tɩ kiris-nebã segd n welga toor n yɩ yɩlma, wa Israyɛll nebã sẽn da segd n yɩ yɩlmã. (Karm-y 1 Pɩɛɛr 1:14-16.) A Zeova sẽn yaa “pʋ-peelem soabã” ratame tɩ kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã, la ‘piis a taabã’ modg tɩ b yel-manesem buud fãa yɩ sõma.—Zã 10:16.

² Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n le vaeesa Maankʋʋr sebrã, n paam saglse. Sagl-kãens tũub na n sõng-d lame tɩ d yɩ yɩlem bũmbã fãa pʋgẽ. D na n leoka sogsg me. Sogs-kãens la woto: B sã n wa rat tɩ d kɩɩs Wẽnnaam, d segd n maana wãna? Bõe la Maankʋʋr sebrã wilgd tõnd a Zeova naamã teelg wɛɛngẽ? Sẽn na n baase, Israyɛll nebã sẽn da kʋʋd maand ninsã zãmsda tõnd bõe?

3, 4. a) Bõe yĩng tɩ kiris-nebã segd n gũus n da wa kɩɩs Biiblã noyã la a saglsã? b) Bõe yĩng tɩ d pa segd n dok d sũur wall d tall sũ-kẽka?

³ D sã n dat n ta a Zeova yam, d segd n saka a noyã ne d sũur fãa, la d gũus n da wa tall manesem-wẽnga, n kɩɩs no-kãens ye. Yaa sɩd tɩ rũndã-rũndã, a Moiiz tõogã tũub pa  tɩlae ne-d ye. La tõogã tõe n sõng-d lame tɩ d bãng sẽn segd la sẽn pa segd a Zeova nifẽ. Wala makre, a Zeova ra yeela Israyɛll ned fãa woto: “Bɩ f ra rok f sũur ne f buud ned ye, la bɩ f ra sak tɩ sũ-toog kaoos foom ne f buud sʋk ye. Bɩ f nong f yak wa f menga. Mam yaa Zu-soabã.”—Maan. 19:18.

⁴ A Zeova pa rat tɩ d rok d sũuri, wall d bas tɩ sũ-toog kaoos ne-d ye. (Rom 12:19) D sã n maand d toog kae ne Wẽnnaam noyã, nooma a Sʋɩtãana, la sãamda a Zeova yʋʋre. Baa ned sã n maan-d wẽng ne pʋ-toogo, d pa segd n tall sũ-kẽk ye. Biiblã wilgame tɩ tõnd yaa wa “yagd laas” b sẽn ning paoong b pʋsẽ. Paoon-kãng yaa koe-moonegã. (2 Kor. 4:1, 7) D rɩk makre: Y sã n bĩng y paoong laag pʋgẽ, y na sak n dɩk asɩɩd n kiig n paas sɩda? Woto me, d pa segd n bas tɩ sũ-toog kaoos ne-d ye.

5. A Zeova sẽn yeel a Aarõ bũmb ning a kom-dibli wã kũum poorã zãmsda tõnd bõe? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

⁵ Maankʋʋr 10:1-11 goma yel-beed sẽn maan yelle. Yɩɩ bũmb sẽn sãam a Aarõ ne a zakã rãmb sũy wʋsgo. A Zeova kɩtame tɩ bugum yi yĩngr n wa rɩ a Aarõ kom-dibli a Nadaab la a Abihu. Rẽ poore, a Zeova yeela a Aarõ ne a zakã rãmb tɩ b pa segd n maan baa fʋɩ n wilg tɩ b sũy sãama ne rẽ ye. Ad sɩd yɩɩ makr tɛkẽ! B sã n yiis y zakã ned wall ned a to tigingã pʋgẽ, y manesem yaa wãna? Y sakdame n pa le maand tũud-n-taar ne-a, tɩ wilgdẽ tɩ y yel-manesmã yaa sõma bɩ?—Karm-y 1 Korẽnt dãmb 5:11.

6, 7. a) D ned sã n wa rat n maan a kãadem egiliizẽ n bool-do, bõe zug la d tõe n tags tɩ sõng-do? (Ges-y tẽngr vẽnegrã.) b) Bõe la y tõe n yeel y roagdbã tɩ b bãng y sẽn yãk yam n pa na n kẽng kãadem sẽn na n maan egiliizẽ wã võore?

⁶ Tõe tɩ d pa na n paam makr ning a Aarõ ne a zakã rãmb sẽn paamã buud ye. La tõnd ned sẽn pa a Zeova Kaset soab tõe n wa rat n maana a kãadem egiliizẽ, n bool tõnd wall a kos-d tɩ d wa sõng-a. Yell a woto buud taoore, d maanda wãna? Biiblã pa yeel vẽeneg tɩ d pa segd n kẽng ye. La a tara sagls sẽn tõe n sõng-do. *

⁷ Yel-kãngã pʋgẽ, d sã n yãk yam sẽn wilgd tɩ d welga toor a Zeova yĩnga, d roagdbã tõeeme n pa wʋm a võor ye. (1 Pɩɛ. 4:3, 4) D sẽn pa rat n sãam b sũurã yĩnga, yɩta sõma tɩ d maag d meng n sõs ne-b neere, n wilg-b tõnd sẽn pa na n kẽngã võore. Sã n tõe bɩ d reng n gom ne-b tɩ ket n zãra. D tõe n pʋʋs-b-la barka, la d wilg-b tɩ d sũur nooma b sẽn bool-d tɩ d wa b kãadmã. D tõe n paasame tɩ d sẽn dat yaa b kãadmã daar yɩ sũ-noog daare. Rẽ n so tɩ d tagsdẽ tɩ d sã n zĩnd be, d sẽn pa na n naag n maan b tũudmã yɛlã tõe n sãama bãmb ne neb a taabã sũyã. D sã n deng n sõs ne-b woto, tõe n sõng-d lame tɩ d ra wa maan bũmb n kɩɩs Wẽnnaam noyã ye.

8. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ Maankʋʋr sebrã gomda a Zeova naamã yelle?

⁸ Maankʋʋr sebrã gomda a Zeova naamã yelle. Sebrã pʋgẽ, b togsa naoor pis-tã la zak tɩ noy nins sẽn be a pʋgẽ wã yita a Zeova nengẽ. A Moiiz sẽn da mi rẽ wã kɩtame t’a sak n maan wa a Zeova sẽn yeel t’a maanã bal kɛpɩ. (Maan. 8:4, 5) Tõnd me segd n maana a Zeova sẽn yaa yĩngr la tẽng Naabã sẽn dat tɩ d maanã. Zĩ-kãng wɛɛngẽ, a Zeova siglgã sõngd-d lame. La wakat ninga, d sã n wa yaa d yembre, d tõe n paama makre, wa a Zezi sẽn paam makr a sẽn wa n be weoogẽ wã a yembrã.  (Luk 4:1-13) D sã n teeg a Zeova la d teend a naamã, ned pa na n tõog tɩ d kɩɩs-a ye. Sẽn paase, d pa na n zoe rabeem ye.—Yel. 29:25.

9. Bõe yĩng tɩ b kis Wẽnnaam nin-buiidã dũniyã gill zugu?

⁹ D sẽn yaa a Zeova Kaset rãmbã, b namsd-d-la dũniyã gill zugu. La rẽ pa ling tõnd ye. Bala, a Zezi ra yeela a karen-biisã woto: “B na n ninga yãmb neb nins sẽn na n nams yãmbã nusẽ tɩ b kʋ yãmba. La buud fãa na n kisga yãmb mam yʋʋrã yĩnga.” (Mat. 24:9) Baa b sẽn kis tõndã, d ket n moonda koɛɛgã, la d modgdẽ tɩ d yel-manesem buud fãa yaa sõma. D yaa pʋ-peelem dãmba, d zãagda d mens ne tʋʋm-yoodo, la d sakd tẽngã taoor dãmb noyã. La bõe yĩng tɩ b baas n kis tõndo? (Rom 13:1-7) Yaa tõnd sẽn mi t’a Zeova n yaa yĩngr la tẽng Naaba, n sakd-a wakat fãa wã yĩnga. Yẽ bal la d waoogda, n pa na n tol n sak n kɩɩs a noyã la a saglsã ye.—Mat. 4:10.

10. Bõe n paam saam-biig a ye sẽn sak n kẽ sodaare?

¹⁰ Tõnd “ka dũniyã rẽnd ye.” Rẽ n so tɩ d pa kẽesd d toog zabã la politikã pʋgẽ ye. (Karm-y Zã 15:18-21; Ezai 2:4.) La sẽn wa n wɩng kiris-neb kẽere, b sak n lebga dũniyã rẽnda. B wʋsg wa n teka yam n kos sugr n le paam a Zeova zoodo. (Yɩɩl 51:19) La sãnda pa tek yam ye. Wala makre, dũni gill zabr a yiib-n-soabã sasa, b yõga saam-biis wʋsg Hõngri soolmẽ wã n page. Tẽngã taoor dãmb tigma bãmb 160 sẽn pa ta yʋʋm 45, n yeel-b tɩ b kẽ sodaarã. Wʋsgã zãgsame. La bãmb b 9 n sake. Yʋʋm a yiib poore, b yãka sodaas tɩ b na n kʋ a Zeova Kaset rãmb nins sẽn zãgs sodaarã. Neb a 9 wã nin-yend n da naag soda-kãense, t’a kẽem be b sẽn da segd kʋ b rãmbã sʋka. Zu-noogo, kʋʋbã pa tõog ye.

11, 12. Noy nins a Zeova sẽn da kõ Israyɛll nebã maandã wɛɛngẽ wã zãmsda tõnd bõe?

¹¹ A Moiiz tõogã wilga Israyɛll nebã sẽn da segd n kʋ maand ninsã. (Maan. 9:1-4, 15-21) Yaa rũms sẽn yaa sõma zãng la b ra segd n kʋ. Bala, ra makda a Zezi maoongã sẽn zems zãngã. Sẽn paase, maoongã bugs toor-toorã ra tara noy takɩ Israyɛll nebã sẽn segd n tũ. Wala makre, Maankʋʋr 12:6 wilga pag sẽn segd n maan bũmb ning a rogem poore, n yeel woto: “Yẽ mengã manegr wakat sã n ta, sã n yaa bi-ribl bɩ bi-pugl yĩnga, bɩ a tall pe-bil sẽn ta yʋʋmd sẽn na n yɩ maoong sẽn yõogd bugum, la manwall biig a yembre, wall wall a yembr sẽn na n yɩ kongr maoong n wa maan-kʋʋdã nengẽ sɛk-zĩigã noore.” Baa a Zeova sẽn da kõ noy takɩ wã, a sẽn yeel bũmb ning tõogã pʋgẽ wã wilgdame t’a yaa wʋmda. Bala, pagã sã n da pa tõe n paam pe-bila, a tõe n waa ne wal a yiibu, wall manwall kamb a yiibu. (Maan. 12:8) Woto wilgdame tɩ baa a sẽn yaa naong soabã, a Zeova nong-a lame, la a nand-a wa neb nins sẽn tõe n kõ kũun sẽn yɩɩd yẽ rẽndã. Woto zãmsda tõnd bõe?

¹² Tʋm-tʋmd a Poll sagla kiris-nebã tɩ b kõ Wẽnnaam maand “sẽn yaa pẽgre.” (Heb. 13:15) Yaa d sẽn na n moond koɛɛgã n wilgd nebã a Zeova yʋʋrã la d kõt-a maand sẽn yaa pẽgre. D tẽed-n-taas nins sẽn yaa mugsã tũnugda ne mugsã goam n pẽgd Wẽnnaam. Bãag wall bũmb a to kɩtame tɩ kiris-neb kẽer be b zagsẽ n pa tõe n yi ye. Baasgo, b tũnugda ne lɛta la telefõn n moond n pẽgd a Zeova, la b moond neb nins sẽn wat n get-bã me. Yaa sɩd tɩ bũmb nins d sẽn tõe n maan koɛɛgã  mooneg pʋgẽ n pẽg a Zeova wã bee ne d laafɩ wã la d tõogã. La d segd n maana d sẽn tõe tɛka.—Rom 12:1; 2 Tɩm. 2:15.

13. Bõe yĩng tɩ d segd n kõt d koe-moonegã rapoore?

¹³ Yaa d sẽn nong a Zeova wã n kɩt tɩ d moond koɛɛgã ne yamleoog n pẽgd-a. (Mat. 22:37, 38) La kiuug fãa, d segd n gʋlsa d koe-moonegã rapoor n kõ kãsem-dãmbã. Y maanda woto bɩ? D sã n kõt d rapoor-dãmbã ne yamleoogo, wilgdame tɩ d sakda Wẽnnaam. (2 Pɩɛ. 1:7) La d pa segd n tags tɩ yaa tɩlae tɩ d modg n paam lɛɛr-dãmb wʋsg n gʋls d rapoorã zug ye. Yaa rẽ n so tɩ koe-moond sã n kʋʋl wall a bẽedẽ n pa tõe n moon koɛɛgã wʋsgo, baa yaa minit 15 la a tõog n moone, a tõe n gʋlsame n kõ. Sẽn mik tɩ yaa a sẽn tõe tɛk la a sẽn maanã, nooma a Zeova. A Zeova miime t’a nong-a lame, la t’a sɩd rat n yɩ a Kaset soaba. Wa Israyɛll naong rãmbã sẽn da tõe n kõ a Zeova kũunã, rũndã-rũndã, sẽn pa tõe n moon-b wʋsgã me tõe n kɩsa rapoor tɩ b sũur noome. Sẽn paase, tõnd rapoorã naagda dũniyã gill rapoorã, tɩ sõngd siglgã taoor lʋɩtbã tɩ b tõe n bãng n sõng-d tɩ d moon koɛɛgã sõma. Y pa ne tɩ d segd n kõta d koe-moonegã rapoorã sɩda?

14. Bõe yĩng tɩ d segd n fees d meng n ges d sã n zãmsda Biiblã sõma?

¹⁴ Y sẽn zãms bũmb nins Maankʋʋr sebrã pʋgẽ wã pa kɩt tɩ y sũur noom sebrã sẽn be Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã sɩda? (2 Tɩm. 3:16) Tõe tɩ masã, y maneg n datame tɩ y yel-manesem buud fãa yɩ sõma. La pa a Zeova sẽn dat tɩ y maan dẽ wã bal ye. Yaa y sẽn mi tɩ zemsame tɩ y maan y sẽn tõe tɛk n noog a sũurã yĩng me. Tõe tɩ y sẽn zãms bũmb nins Maankʋʋr sebrã pʋgẽ wã kɩtame tɩ y rat n maneg n vaees Wẽnnaam Gomdã sõma. (Karm-y Yelbũn 2:1-5.) Pʋʋs-y-yã a Zeova, la y fees y meng n ges y sã n zãmsda Biiblã sõma. Y tõe n soka y meng woto: ‘M maanda m sẽn tõe fãa n zãmsd Biiblã sõma bɩ, bɩ m basame tɩ televiziõ wã, ze-video-rãmbã, ɛspoorã, la reem a taab tiisd-m tɩ m pa maand bũmb nins sẽn na n paas m tẽebã pãnga?’ Sã n yaa woto, yɩta sõma tɩ y tags bũmb ning tʋm-tʋmd a Poll sẽn yeel Hebre dãmb sebrã pʋgẽ wã zugu.

15, 16. Bõe yĩng t’a Poll togs kiris-neb nins sẽn da yaa hebre-rãmbã sɩd n pa zoe b nifu?

¹⁵ Lɛtr ning a Poll sẽn gʋls n tool kiris-neb nins sẽn da yaa hebre-rãmbã pʋgẽ, a togs-b-la sɩd n pa zoe b nif ye. (Karm-y Hebre dãmb 5:7, 11-14.) A yeel-b lame tɩ b “ka wʋmd nana” ye. Bõe yĩng t’a yeel woto? A ra nong-b-la wa a Zeova sẽn nong-bã. A ra maanda yɩɩr b yĩng me, bala b ra ket n datame tɩ b zãms-b bũmb nins b sẽn zãms sɩngrẽ wã. Yaa rẽ la a Poll sẽn yeel tɩ b yaa neb sẽn ket n dat bĩismã. Vẽenega, bũmb nins d sẽn deng n bãng Biiblã pʋgẽ n yaool n deeg lisgã tara yõodo. La  d sã n dat tɩ d tẽebã tall pãnga, d segd n dɩta ‘rɩɩb sẽn yaa taoko,’ rat n yeel tɩ d segd n bao n wʋma Biiblã yel-zulumsã võore.

¹⁶ Hebre-rãmbã ra segd n lebga karen-saam-dãmba. La b ra ket n datame tɩ neb zãmsd-ba. Bõe yĩnga? B ra pa rɩt ‘rɩɩb sẽn yaa taokã’ ye. Bɩ y sok y meng woto: ‘Mam tagsg yaa wãn ne Biiblã yel-zulumsã? M baood n wʋma b võor bɩ? Pʋʋsgã la Biiblã yel-zulumsã zãmsg yaa bũmb sẽn pa noom maam bɩ? Sã n yaa woto, yaa m sẽn zãmsd Biiblã to-to wã n pa sõma bɩ?’ D pa segd n taas nebã koɛɛgã bal ye. D segd n zãms-b lame, la d sõng-b tɩ b lebg karen-biis me.—Mat. 28:19, 20.

17, 18. a) Bõe yĩng tɩ d segd n dɩt ‘rɩɩb sẽn yaa taokã’ wakat fãa? b) D tõe n yũu rãam n yaool n kẽng tigsg bɩ? Wilg-y y leoorã võore.

¹⁷ Yaa vẽeneg t’a Zeova pa modgd tõnd tɩ d zãms Biiblã ye. La d sẽn deeg lisgã kaoosame tɩ nan pa kaoos me, baa Biiblã zãmsg sã n pa nana ne-do, d segd n ket n dɩta ‘rɩɩb sẽn yaa taokã.’ D sã n dat n kell n yɩ yɩlem Wẽnnaam nifẽ, woto yaa tɩlae.

¹⁸ Sẽn na yɩl tɩ d yel-manesem buud fãa yɩ sõma, d segd n maaga d yĩng n vaeesd Biiblã, la d maand bũmb nins Wẽnnaam sẽn dat tɩ d maanã bal kɛpɩ. Tẽeg-y t’a Zeova kɩtame tɩ bugum yi yĩngr n dɩ a Aarõ kom-dibli a Nadaab ne a Abihu, b sẽn yõog wisd ‘sẽn ka zemsã’ yĩnga. Tõe tɩ b sẽn wa n maand rẽ wã tɩ b yũu rãam tɩ b nengã yilemdẽ. (Maan. 10:1, 2) Rẽ poore, a Zeova goma ne a Aarõ. (Karm-y Maankʋʋr 10:8-11.) A sẽn yeel-a bũmb ningã wilgdame tɩ d pa segd n yũ rãam n yaool n kẽng tigsg bɩ? Ad bũmb a wãn sẽn tõe n sõng-d tɩ d leok sok-kãngã: Pa le yaa tɩlae tɩ d tũ a Moiiz tõogã ye. (Rom 10:4) Tẽns kẽer pʋsẽ, d tẽed-n-taasã sã n wa rɩtẽ, b minim n yũuda rãam bilfu. B maanda woto nand tɩ b kẽng tigissã menga. Pĩnd wẽndẽ wã me, divẽ n da naag Pakã rɩɩbẽ. A Zezi sẽn wa n na n wilg a karen-biisã b sẽn segd n maan a kũumã tẽegr to-to wã, a kõ-b-la divẽ tɩ b yũ, n yeel tɩ makda yẽ zɩɩmã. (Mat. 26:27) La Biiblã gɩdga rã-yũur la rã-tɩgre. (1 Kor. 6:10; 1 Tɩm. 3:8) Kiris-neb kẽer me sã n yũ rãam n yaool n kẽng tigsga, n yi koɛɛgã mooneg wall b maan bũmb a to a Zeova yĩnga, b sũur-kasetã na n ning-b-la taale. Sẽn paase, yɛlã pa yembr tẽnsã fãa pʋsẽ ye. La sẽn tar yõod n yɩɩd yaa kiris-nebã sẽn na n bãng “bũmb sẽn yaa rẽgd ne bũmb sẽn yaa sõma” n bake. Rẽ la b tõogd tɩ b yel-manesem buud fãa yɩ sõma, n ta a Zeova yam.

19. a) Bõe la d tõe n maan tɩ d zak pʋgẽ Biibl zãmsgã wall d meng Biibl zãmsgã tall yamleoogo? b) Bõe la y tõe n maan n wilg tɩ y rat n kell n yɩɩ yɩlma?

¹⁹ Y sã n maag y meng n vaees Wẽnnaam Gomdã, y na n yãa sagls sẽn yaa sõma. Tũnug-y ne tʋʋm-teed nins siglgã sẽn yiis sẽn na yɩl tɩ d tõe n maan vaeesgã, n kɩt tɩ y zak pʋgẽ Biibl zãmsgã wall y meng Biibl zãmsgã tall yamleoogo. Bao-y n bãng-y-yã a Zeova la a pʋlemsã sõma. Kɩt-y tɩ yãmb ne a Zeova zoodã pãng paase. (Zak 4:8) Pʋʋs-y-yã-a n kos bũmb ning yɩɩl-gʋlsdã sẽn kosã. A yeela a Zeova woto: “Bɩ y puk mam nin tɩ m ges yãmb tõogã bõn-bãna.” (Yɩɩl 119:18) Da kɩɩs-y Biiblã noyã la a saglsã ye. Sak-y-yã a Zeova sẽn yaa “pʋ-peelem soabã,” la y moond “Wẽnnaam Koe-noogã” ne yẽesem. (1 Pɩɛ. 1:15; Rom 15:16) Kell-y n yɩ-y yɩlem rũndã-rũndã sẽn yaa yaoolem wakat tɩ pa nana wã. Bɩ d fãa modgd tɩ d yel-manesem buud fãa yɩ sõma, la d teel a Zeova naamã.