1, 2. (a) Ko e heigoa ne amanaki a Iehova mai he tau tagata haana? (e) Ko e heigoa e tau hūhū ka tali he vala tala nai?

 HA KO E omoomoi he agaaga, ne fatiaki he aposetolo ko Peteru e tohi ha Levitika ti fakamaama kua lata he tau Kerisiano ke tapu tuga ni e tau Isaraela ne lata ke tapu. (Totou 1 Peteru 1:14-16.) Ko ‘Ia ne Tapu’ ko Iehova, ne amanaki ki a lautolu ne fakauku mo e ‘tau mamoe kehe’ ke taute e tau mena oti kana ke tapu ke he tau mahani oti ha lautolu.​—Ioane 10:16.

² He vala tala nei, to moua e tautolu e tau matapatu fakaakoaga mai he tohi ha Levitika ka lagomatai a tautolu ke fakaako e tuaga he Atua he tapuina mo e fakagahua ai ke he tau momoui ha tautolu. To tali foki e tautolu e tau hūhū nai: Kua lata ke fēfē e onoonoaga ha tautolu ke he fakahui? Ko e heigoa kua fakaako he Levitika ki a tautolu hagaao ke he lalagoaga he pule katoatoa ha Iehova? Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he tau foakiaga ne taute he tau Isaraela?

3, 4. (a) Ko e ha e tau Kerisiano kua lata ke kalo kehe neke fakahui e tau fakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu? (e) Ko e ha kua lata ia tautolu ke nakai taui atu po ke fakafualoto he ita?

³ Ke fakafiafia a Iehova, kua lata ia tautolu ke omaoma ke he tau fakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga haana, he nakai  moua ai e aga fakahui mo e nakai tapu. He vahā nei, nakai ko tautolu i lalo he Fakatufono ha Mose, ka e lagomatai he Fakatufono ia a tautolu ke maama e mena kua talia po ke nakai talia ki a Iehova. Ma e fakatai, ne tala age ke he tau Isaraela: “Aua neke taui atu e koe, ti ua taofi e koe hau a ita ke he tau tagata he hau a motu, ka e fakaalofa atu a koe ke he tagata kua katofia mo koe kia tuga na koe kia koe; ko au ko Iehova.”​—Levi. 19:18.

⁴ Nakai manako a Iehova ki a tautolu ke taui atu po ke fakafualoto he ita. (Roma 12:19) Ka fakaheu e tautolu e tau fakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga he Atua, to fiafia a Satani mo e to nakai fakalilifu e tautolu e higoa he Atua. Pete foki ka fakahukia he taha tagata a tautolu, kua lata ke nakai ita lahi a tautolu ti vela ai a tautolu. Fakamaama he Tohi Tapu a tautolu ko e “tau kapiniu kelekele” ne ha ha ai e koloa uho. Ko e koloa uho nei ko e feua po ke fekafekauaga. (2 Kori. 4:1, 7) Nakai manako a tautolu ke tuku e fakafualoto ne tuga e asita ke he kapiniu ne toka ai e koloa uho.

5. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he tala ki a Arona mo e mamate he tau tama taane haana? (Kikite fakatino he kamataaga.)

⁵ Ia Levitika 10:1-11, totou e tautolu hagaao ke he tuaga ne fakatupu e mamahi lahi ke he magafaoa ha Arona. Ne fakafano mai e Iehova e afi he lagi ke tamate e tau tama taane ha Arona ko Natapu mo Avihu. Ti tala age e Atua ki a Arona mo e magafaoa haana ke nakai fakakite e maanu ha lautolu. Ko e kamatamata mooli he tua! Kua fakamooli nakai e koe kua tapu a koe he nakai feoaki mo e tau tagata he magafaoa po ke falu ne tuku ki tua?​—Totou 1 Korinito 5:11.

6, 7. (a) He fifili ke fakalataha ke he mautaane po ke mauhoana he fale tapu, ko e heigoa kua lata ke manamanatu a tautolu ki ai? (Kikite matahui tala.) (e) Maeke fēfē a tautolu ke fakamaama e kakano kua nakai fai vala a tautolu ke he mautaane po ke mauhoana he fale tapu?

⁶ Liga nakai kamatamata a tautolu tuga a Arona mo e magafaoa haana. Ka e kua ka uiina a tautolu ke o atu ke he fale tapu mo e fai vala he mautaane po ke mauhoana he magafaoa ne nakai ko e Fakamoli? Nakai fai fakatufono he Tohi Tapu ne talahau kua nakai maeke a tautolu ke fakalataha atu ka e fai matapatu fakaakoaga kua lata ke lauia e fifiliaga ha tautolu. a

⁷ Ko e fifiliaga ha tautolu ke fakafiafia a Iehova mo e fakatumau ke tapu kua liga fakatuahā e tau magafaoa ha tautolu. (1 Pete. 4:3, 4) Nakai manako a tautolu ke fakaita a lautolu, ti lata ia tautolu ke tutala mo lautolu ke he puhala fakamooli ka e totonu. Ka maeke, kua lata ia tautolu ke tutala tuai ato hoko e matafekau. Maeke ia tautolu ke fakaaue ki a laua he uiina a tautolu ke fai vala he mautaane po ke mauhoana. Ti maeke ia tautolu ke tala age kua manako a tautolu ki a laua ke fiafia he aho pauaki ha laua ti nakai manako a tautolu ke fakamā a laua mo e ha laua a tau tagata ne uiina he nakai fai vala ke he faiagahau fakalotu. Ko e taha puhala anei ka kalo kehe a tautolu neke fakahui e tau taofiaga mo e tua ha tautolu.

8. Fakamaama fēfē he Levitika e pule katoatoa ha Iehova?

⁸ Ko e tohi ha Levitika ne fakamaama e pule katoatoa ha Iehova. Molea e laga 30 he totou e tautolu ko e tau fakatufono ia Levitika kua moua mai he Atua. Iloa e Mose e mena nei mo e taute fakatonu e mena ne poaki e Iehova ki a ia ke taute. (Levi. 8:4, 5) Tuga a Mose, kua lata ia tautolu ke taute tumau e mena ne manako a Iehova ko e Pule Katoatoa ha tautolu ke taute. Pete ni to lagomatai he fakatokatokaaga he Atua a tautolu, he falu mogo kua kamatamata e tua ha tautolu ka nakai ha ha ai ha tagata mo  tautolu, tuga e mena ne tupu ki a Iesu he tutakale. (Luka 4:1-13) Ka falanaki a tautolu ke he Atua mo e lalago e pule katoatoa haana, to nakai fai tagata ke omoomoi a tautolu ke fakahui. To nakai mahala a tautolu ke matakutaku.​—Fakatai 29:25.

9. Ko e ha ne vihiatia e tau tagata he Atua he tau motu oti?

⁹ Lata ia tautolu ke mailoga to favale ke he tau tagata he Atua he lalolagi katoa, ha kua tala age a Iesu ke he tau tutaki haana: “Tuku atu ai e lautolu a mutolu ke he matematekelea, mo e kelipopo a mutolu; to vihiatia foki a mutolu he tau motu oti ha ko e haku a higoa.” (Mata. 24:9) Pete vihiatia a tautolu, matutaki a tautolu ke fakamatala mo e fakatumau ke tapu ke he tau mahani oti kana ha tautolu. Kua mahani fakamooli mo e meā fakaagaaga mo e fakatino a tautolu. Ko tautolu foki ko e tau tagata mitaki he motu. Ti ko e ha ne vihiatia he falu tagata a tautolu? (Roma 13:1-7) Ha kua omaoma hokoia ni a tautolu ki a Iehova ko e ha tautolu a Pule Katoatoa. Kua tapuaki a tautolu ki a “ia ni hokoia” mo e to nakai fakahui e tau fakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga tututonu haana.​—Mata. 4:10.

10. Ko e heigoa ne tupu ke he taha he tau matakainaga taane ne fakahui e tuuho haana?

¹⁰ Kua “nakai ko e tau tagata he lalolagi” a tautolu, ti tuuho a tautolu mo e nakai putoia he tau felakutaki mo e tau politika he lalolagi. (Totou Ioane 15:18-21; Isaia 2:4.) Falu he tau Kerisiano tukulele ne fakahui e tuuho ha lautolu. Tokologa ia lautolu nei ne tokihala mo e liliu ki a Iehova. (Sala. 51:17) Ka e tokogahoa ne nakai tokihala. Ma e fakatai, he Felakutaki II he Lalolagi, tokologa e matakainaga taane ne tuku fakakelea he tau fale puipui i Hungary. Ne fakapotopoto he tau takitaki toko 160 ia lautolu i lalo hifo he 45 e tau tau momoui ke he taha e taone mo e poaki ki a lautolu ke hū he kautau. Laulahi ne nakai talia, ka e tokohiva ne omonuo ke he matakautau mo e talia e tau tapulu tau. Ua e tau he mole, taha ia lautolu ne fakahui ne kotofa ke tamate e tau Fakamoli ne mahani hakohako. Taha ia lautolu ko e lafu ni haana! Ka e nakai fakahoko e tamateaga ke he Tau Fakamoli mahani hakohako ne fakahala.

11, 12. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he tau poa ne foaki i Isaraela i tuai?

¹¹ Ne fakamahino he Fakatufono e tau poa kua lata he tau Isaraela ke foaki. (Levi. 9:1-4, 15-21) Lata e tau poa ke nakai ilaila ha kua fakavē ai ke he poa mitaki katoatoa ha Iesu. Lata foki he tau Isaraela ke muitua ke he fakaholoaga pauaki he tau vahega poa takitaha. Ne fakamaama he Levitika 12:6 e mena ke taute he matua fifine he tama mukemuke fanau foou: “Ka katoatoa ai foki e tau aho he hana fakameaaga, ha ko e tama tane, poke tama fifine, ti ta mai ai e ia e punua mamoe tau taha, ke eke mo poa huhunu, mo e punua lupe, po ke kulukulu ke eke mo poa ha ko e hala, ke he ekepoa, ke he gutuhala he fale uta fano he tutuutaga.” Pete kua fakamahino e tau tutūaga ha Iehova, kua talahau fakamaali he Fakatufono na fakaalofa mo e totonu a ia. Ma e fakatai, ka nakai maeke he matua fifine ke moua e mamoe, kua fakaatā a ia ke foaki ua e kulukulu po ke ua e punua lupe. (Levi. 12:8) Pete ne mativa a ia, kua fakaalofa mo e loto fakaaue a Iehova ki a ia tuga ni ki a lautolu ne maeke ke foaki e mena fakaalofa tauuka. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu he mena nei?

¹² Ne tomatoma he aposetolo ko Paulo e tau Kerisiano ke foaki ke he Atua e “poa fakaheke.” (Hepe. 13:15) Foaki e tautolu e poa fakaheke ka tutala a tautolu ke he falu hagaao ke he higoa ha Iehova. Ko e tau matakainaga ne kuhukuhu kua fakaaoga e  vagahau matalima ke fakaheke e Atua. Ko e tau matakainaga ne nakai maeke ke ō ki fafo he tau kaina ha lautolu kua fakaheke a Iehova he tohitohi, fakamatala he telefoni, mo e fakamatala ke he tau tagata ahiahi. Ko e lahi he mena kua maeke a tautolu ke taute he fakaheke a Iehova to fakavē ni ke he malolō tino mo e lotomatala ha tautolu, ka ko e foakiaga ha tautolu kua lata tumau ke mitaki katoatoa.​—Roma 12:1; 2 Timo. 2:15.

13. Kua lata he ha a tautolu ke hokotaki e tulā kua fakaaoga e tautolu he gahua he fonua?

¹³ Ha kua fakaalofa a tautolu ki a Iehova, foaki fakamakai e tautolu ki a ia e tau poa fakaheke. (Mata. 22:37, 38) Ka e lata ke fēfē e aga ha tautolu ka ole ke hokotaki e tulā ne fakaaoga e tautolu he gahua he fonua he tau mahina takitaha? Lata ke taute fakamakai e tautolu ha ko e puhala nei, kua fakakite e tautolu e mahani Atua ha tautolu. (2 Pete. 1:7) Nakai latatonu he ha tagata ke logona hifo kua lata a ia ke fakaaoga e tau tulā loga he fonua ke lahi e hokotaki ka tuku. Ka nakai maeke he tagata fakailoa ke lahi e mena kua taute he gahua he fonua ha ko e tau he moui po ke malolō tino haana, maeke a ia ke hokotaki 15 e minuti. Ha ko e foaki katoatoa anei kua maeke a ia ke taute, kua fiafia ai a Iehova. Iloa foki e Iehova kua fakaalofa e tau matakainaga ha tautolu ki a ia mo e manako lahi ke eke mo Tau Fakamoli haana. Tuga ni a lautolu i Isaraela i tuai ne nonofogati kua maeke agaia ke foaki e mena fakaalofa ke he Atua, he vahā nei ko lautolu kua fakakaupā ka maeke agaia ke tuku e hokotaki kua fiafia a lautolu ki ai. Ko e hokotaki ha tautolu kua tuku ke he hokotakiaga katoa he lalolagi, nukua lagomatai e fakatokatokaaga ke pulega ma e tau manako he fonua. Ko e kakano hanei kua hokotaki e tautolu e tulā ne fakaaoga e tautolu he gahua he fonua.

14. Fakamaama e puhala kua lata ia tautolu ke kumikumi e tau aga fakaako ha tautolu.

¹⁴ He iloa e tau fakaakoaga aoga nei mai he tohi ha Levitika, ha ha nakai ia koe e loto fakaaue lahi ma e tau kakano ne fakamau e tohi nei he Kupu omoomoi he Atua? (2 Timo. 3:16) Eketaha fakalahi nakai a koe ke fakatumau e tapu? Manako a Iehova ke foaki katoatoa a tautolu ki a ia, ti latatonu a ia ke moua ai. Liga manako foki a koe ke fakaako fakahokulo e vala ne toe he Tohi Tapu. (Totou Tau Fakatai 2:1-5.) Kumikumi e tau aga fakaako haau puhala he liogi. Hūhū ki a koe: ‘Foaki katoatoa nakai au ki a Iehova? Po ke fakaatā e au e tau polokalama televisoni, tau pelē vitiō, tau feua sipote, po ke tau mena fakafiafia ke taofi au he holo ki mua he kupu mooli?’ Ka pihia, lata ke manamanatu fakahokulo hagaao ke he mena ne talahau e Paulo he tohi ha Heperu.

15, 16. Ko e ha kua talahau fakatonu a Paulo he tohi a ia ke he tau Kerisiano Heperu?

¹⁵ Ne talahau fakatonu a Paulo he tohi a ia ke he tau Kerisiano Heperu. (Totou Heperu 5:7, 11-14.) Ne tala age a ia ki a lautolu: “Kua eke a mutolu mo tau tagata teligatuli.” Ko e ha ne talahau fakatonu a ia? Tuga a Iehova,  ne fakaalofa a ia ki a lautolu ti tupetupe ha kua lali a lautolu ke momoui ni ke he puke huhu, po ke iloaaga mukamuka he Tohi Tapu. Pete kua aoga e tau fakaakoaga mukamuka, kua lata a tautolu ke fagai ke he “tau mena kakano,” ko e tau fakaakoaga hokulo he Tohi Tapu, ka manako a tautolu ke holo ki mua he kupu mooli.

¹⁶ He nakai maeke ke fakaako e falu, kua manako e tau Heperu ke he taha tagata ke fakaako a lautolu. Ko e ha? Ha kua kalo kehe a lautolu he “tau mena kakano.” Hūhū ki a koe: ‘Ha ha nakai ia au e aga hako ke he tau fakaakoaga hokulo he Tohi Tapu? Makai nakai au ke fakaako ai? Po ke kalo kehe au he fakaakoaga hokulo mo e liogi? Ka pihia, ko e tau aga fakaako haaku kia e vala he lekua?’ Nakai ni lata ia tautolu ke fakamatala ke he tau tagata ka e fakaako foki ki a lautolu mo e taute tutaki.​—Mata. 28:19, 20.

17, 18. (a) Ko e ha kua lata ia tautolu ke fagai tumau ke he “tau mena kakano”? (e) Lata ke onoono fēfē a tautolu ke he fakaaoga he kava ato ō ke he tau feleveiaaga ha tautolu?

¹⁷ Nakai fakaaoga e Iehova e tokihala ke manako a tautolu ke fakaako e Tohi Tapu. Ka nakai mukamuka foki e fakaako Tohi Tapu ki a tautolu, kua lata ia tautolu ke matutaki ke fagai ke he “tau mena kakano” pete ni kua fiha e leva he nonofo a tautolu he kupu mooli. Kua aoga lahi e mena nei ka manako a tautolu ke fakatumau ke tapu.

¹⁸ Ke tapu, kua lata ia tautolu ke kumikumi fakamitaki e tau Tohiaga Tapu mo e taute e tau mena oti kua ole he Atua ki a tautolu. Ko e tau tama taane ha Arona ko Natapu mo e Avihu ne tamate he foaki e “afi kehe,” liga ko laua he fakaohoohoaga he kava. (Levi. 10:1, 2) Mailoga e mena ne tala age he Atua ki a Arona. (Totou Levitika 10:8-11.) Kakano kia e manatu nei kua nakai lata ia tautolu ke inu ha kava ato o atu ke he feleveiaaga Kerisiano? Manamanatu ke he tau kakano nei: Nakai ko tautolu i lalo he Fakatufono. (Roma 10:4) He falu motu, kua inu fakalatalata he tau matakainaga ha tautolu e tau kava he tau mogo kai ato ō he tau feleveiaaga. Fā e kapiniu uaina ne fakaaoga he Paseka. He fakatū e Fakamanatuaga, ne tala age a Iesu ke he tau aposetolo haana ke inu e uaina ne hukui aki e toto haana. (Mata. 26:27) Ne vihiatia he Tohi Tapu e inu lahi mo e konahia. (1 Kori. 6:10; 1 Timo. 3:8) Ha ko e tau loto manamanatu he tau Kerisiano, tokologa ia lautolu ne liga nakai inu kava ato tapuaki ki a Iehova. Ka e kehekehe e tau tuaga he tau motu takitaha, ti ko e mena aoga ma e tau Kerisiano ke ‘mailoga ai e mena tapu mo e mena nakai tapu’ ke maeke a lautolu ke fakatumau e tapu mo e fakafiafia a Iehova.

19. (a) Taute fēfē e tautolu e tapuakiaga magafaoa mo e fakaakoaga fakatagata ha tautolu ke fai kakano lahi? (e) Maeke fēfē a koe ke eketaha ke fakatumau ke tapu?

¹⁹ Loga e matapatu fakaakoaga ofoofogia he Tohi Tapu ka iloa e tautolu kaeke ke kumikumi fakamitaki a tautolu ke he Kupu he Atua. Fakaaoga e tau puhala kumikumi kua fai ke taute e tapuakiaga magafaoa mo e fakaako fakatagata haau ke fai kakano lahi. Kia iloa mitaki a Iehova mo e haana tau finagalo. Fakatata atu ki a ia. (Iako. 4:8) Liogi ke he Atua tuga ne lologo he salamo: “Kia fakamaama e koe haku tau mata, kia kitia ai e au e tau mena ke ofo ai ke he hāu a fakatufono.” (Sala. 119:18) Kia nakai fakahui e tau fakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu. Omaoma fakamakai ke he fakatufono ha Iehova ko ‘Ia ne Tapu,’ ti fakalataha fakamakutu ke he “feua he ekepoa ke he vagahau mitaki he Atua.” (1 Pete. 1:15; Roma 15:16) Kua lata ia tautolu ke fakatumau ke tapu he tau aho kelea fakamui nei. Kia tapu a tautolu oti ke he tau mahani ha tautolu mo e lalago e pule katoatoa ha Iehova.