Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

“Manathithi La Nöj’ e Iehova La Akötesi Angat”

“Manathithi La Nöj’ e Iehova La Akötesi Angat”

“Manathithi la nöj’ e Iehova la Akötesi angat.” SALAMO 144:15.

1. Nemene la hna mekune hnene la itre atr göne la itre ka nyihlue i Akötresie?

NYIMUTRE la itre atr enehila ka qaja ka hape, pëkö hna kuca hnene la itre hmi ka tru göi troa xatuane la itre atr. Hnei itre xan hna mekune ka hape, thatreine kö tro Akötresie a kapa la itre hmi cili, ke, tha qaja kö angatr la nyipici göi Nyidrë, nge itre ewekë ka ngazo la hnei angatre hna kuca. Nge, angatre fe a mekune ka hape, Akötresieti a kapa la itre atr ka loi thiina ngöne la nöjei hmi. Matre, öni angatr ka hape, tha nyipi ewekë kö kowe la itre atr cili troa tro trijie la itre hmi ka thoi matre troa nyihlue i Akötresie. Hapeu, celë kö mekuna i Akötresieti lai? Tro sa sa lai hnyinge me wange la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göne la itre hlue i Iehova ekö.

ISISINYIKEU I AKÖTRESIE ME NÖJE I NYIDRË

2. Drei la itre atre i Iehova? Kola mama tune kaa ka hape, angatre hi la itre atr hnei Nyidrëti hna iën? (Wange ju la pane iatr.)

2 Traqa koi 4 000 lao macatre enehila ne Iehova a iëne la  ketre lapa e celë fen matre troa nyihlue i Nyidrë. Hna qeje Aberahama e hnine la Tusi Hmitrötr ka hape, “keme ne la angete lapaun’ asë,” nge keme ne la ketre lapa ka tru, nge itre hadredre lao hlue. (Roma 4:11; Genese 14:14) Ame e Kanana, hna metrötrë nyidrë ceitu me ketre “joxu atraqate.” (Genese 21:22; 23:6) Hnei Iehova hna kuca la ketre isisinyikeu me Aberahama me itre matra i angeic. (Genese 17:1, 2, 19) Öni Akötresie koi Aberahama: “Dei la isisinyikeunge me nyipunie la troa thupëne hnei nyipunie, me ite matra i ’ö thupe i ’ö, ka hape, Tro ha peritomone la nöjei trahmanyi asë thei nyipunie.” Öni Nyidrëti hmaca: “Celë hi hatene la isisinyikeunge me nyipunie.” (Genese 17:10, 11) Celë hi matre hna peritomo Aberahama me nöjei trahmanyi ne la lapa i angeic. (Genese 17:24-27) Ame hi lai kola peritomo angatr, tre, kolo hi lai a anyipicine ka hape, itre matra i Aberahama hi la nöje hnei Nyidrëti hna iën.

3. Hna tune kaa matre nöje pi la itre matra i Aberahama?

3 Ala 12 la nekö i Iakobo, lo neköi api Aberahama. (Genese 35:10, 22b-26) Kola tro la itre drai, nge tro hë angatr a keme ne lo 12 lao tribu i angetre Isaraela. (Ite Huliwa 7:8) Ame Iosefa ketre neköi Iakobo, hna salemë angeic a tro Aigupito, nge thupene lai, hnei Farao hna acili angeic troa joxu. Ame ju la kola traqa la ketre jiin ka tru, kolo hi a acili Iosefa jë matre troa elemekene la huliwa ne thewe xen kowe la nöje asë. Hnene la jiine cili hna upi Iakobo me hnepe lapa i angeic troa tro Aigupito eë. (Genese 41:39-41; 42:6) Thupene hë lai, ala nyimu hë me mana la itre matra i Iakobo, ame hna hë angatre jë ka hape, “ite nöje ka nyimute.”—Genese 48:4; e jë la Ite Huliwa 7:17.

IEHOVA A AMELENE LA NÖJE I NYIDRË

4. Ame lo xötrei, nemene la pengöne la aqane imelekeune la angetre Aigupito memine la itre matra i Iakobo?

4 Ase hë sasaithe la 200 lao macatre ne mele la itre matra i Iakobo e Gosena, ketre götrane nöj ne Aigupito. (Genese 45:9, 10) Hnei Farao lo hna hëne la angetre Isaraela troa mele e Aigupito, pine laka atre Iosefa hnyawa hnei nyidrë, nge nyidrëti fe a metrötrë angeic. (Genese 47:1-6) Traqa koi 100 lao macatre ne ce mele hnyawa angatr me angetre Aigupito. Ame la angetre Isaraela ekö, tre itre ka mele ngöne la itre neköi traon ka co, nge itre ka axöe öni. Ame pena la angetre Aigupito, ka xele angatr ma wange la itre ka axöe öni, ngo thatreine kö tro angatr a tha drei Farao, ame hnei angatr hna nue la angetre Isaraela troa mele e cili.—Genese 46:31-34.

5, 6. (a) Hnauëne laka saze pi la mele ne la nöje i Akötresie e Aigupito? (b) Pine nemene matre tha humuthi Mose ju kö, nge nemene la hnei Iehova hna kuca thatraqane la nöje i Nyidrë?

 5 Ame hë e thupen, hnene la angetre Aigupito hna thahluëne la angetre Isaraela. Öni Tusi Hmitrötr: “Ame hna xulujë pena la joxu ka hnyipixe ne Aigupito, ate tha ’te Iosefa kö. Nge öni nyidëti kowe la nöje i nyidë, ka hape, Hana wang, ala nyimu hë la ite nekö i Isaraela nge angat’ a cate hu shë.” Ame la thangane lai, hnene la angetre Aigupito hna musinëne la itretre Isaraela troa xupe la itre sine etë dro, me eëny, me itre xa huliwa ka catre ju kö ne la itre hlue. Hnei angatre hna axösisine la angetre Isaraela.—Esodo 1:8, 9, 13, 14.

6 Ketre, hnene la Farao ka hnyipixe hna amekötine ka hape troa humuthe asë la nöjei medreng trahmany e kola malan. (Esodo 1:15, 16) Ame ngöne la ijine cili, hnei Iokebeda ketre föe atre Isaraela hna hnaho Mose. Ame hë la nyën a köni treu, hnei eahlo hna juetrë nyën nyipine la hnënge tilö ngöne la hneopegejë Nil. Tha qea ju kö, nge öhnyi Mose jë hi hnene la nekö i Farao jajiny, me nyi kukun. Hnei nyiidro hna nue la thine i Mose troa hia nyën. Matre ame hë e thupen, angeic hë a nyihlue i Iehova. (Esodo 2:1-10; Heberu 11:23-25) Öhne hnyawa hi Iehova la akötre ne la nöje i Nyidrë, matre upi Mose jë hi hnei Nyidrë troa lö sai angatr qaa Aigupito. (Esodo 2:24, 25; 3:9, 10) Aqane “amelene” hi la angetre Isaraela hnei Iehova.—Esodo 15:13; e jë la Deuteronomi 15:15.

NÖJE KA TRU HË LA ITRE HLUE I AKÖTRESIE

7, 8. Nemene la hnei Iehova hna kuca matre nöje ka hmitrötre jë la itre hlue i Nyidrë?

7 Tha hnei Iehova petre kö hna eköthe la nöje Isaraela memine la itre wathebo me acile la itretre huuj. Ngo hnei Nyidrëti pe hna ië angatr troa nöje i Nyidrë. Celë hi matre upi Mose jë me Arona troa qaja koi Farao ka hape: “Dei la hna ulatine hnei Iehova Akötesi Isaraela, ka hape, Nuepi la nöjeng, mate troa pui ne xeni koi ni ngöne la hnapapa.”—Esodo 5:1.

8 Ngo xele kö Farao ma nue Isaraela. Ame hnei Iehova hna lepi Aigupito hnene la treen lao hulö, matre troa thepe angatre qaa cili. Ame hë e thupen, hnei Nyidrëti hna lepe apatrenyi Farao me trongene isi angeic ngöne la Hnagejë Ka Palulu. (Esodo 15:1-4) Köni treu thupene lai, Iehova a isisinyikeu memine la angetre Isaraela ngöne la Wetr Sinai, me hape: “Maine tro nyipunie a nyipi denge thenge la aqane ewekëng, me trongëne la isisinyikeung, tro nyipunie a atu ka conge hune la nöjei nöje asë.” Ame e cili, angatre hë la “nöje ka hmitöte.”—Esodo 19:5, 6.

9, 10. (a) Tune la hna qaja ngöne Deuteronomi 4:5-8, nemene la aqane aisapengönëne la angetre Isaraela hnene la Wathebo me itre xa nöj? (b) Nemene la hna kuca hnei Isaraela matre troa amamane ka hape “nöje ka hmitöte [angatr] koi Iehova”?

9 Ame ngöne la itre macatre ka nyimutre, ame la itre hlue i Akötresie ka elemeken, tre, itre hene ne lapa, angatr a mus, me amekötin, me itretre huuj kowe la lapa i angatr. Celë hi aqane mele i angatre lai e Aigupito qëmekene troa traqa la ithahluë. (Genese 8:20; 18:19; Iobu 1:4, 5) Ngo thupene la hna thepe Isaraela hnei Iehova qa ngöne la ithahluë, hnei Nyidrëti hna acile thatraqai angatre la itre wathebo ka  aisapengönë angatr me itre xa nöj. (E jë la Deuteronomi 4:5-8; Salamo 147:19, 20) Hnine la Wathebo hna acile la ketre lapa matre troa itretre huuje thatraqane la nöj. Ketre, hnene fe la Wathebo hna qaja ka hape, troa itretre amekötin la “ite qat” hna metrötrën hnene la atrehmekune me inamacane i angatr. (Deuteronomi 25:7, 8) Hnene la Wathebo hna hamëne kowe la nöje la itre ithuemacanyi göi aqane tro angatr a nyihlue i Nyidrë, me aqane tro angatr a mele o drai.

Hnei Nyidrëti hna acile thatraqai angatre la itre wathebo ka aisapengönë angatr me itre xa nöj

10 Qëmekene tro Isaraela a lö kowe la Nöje Hna Thingehnaean, hnei Iehova hna amexeje la itre wathebo i Nyidrë koi angatr. Öni Mose koi angatr: “Hnei Iehova hna könietin’ axecië eö ngöne la drai celë laka tro ha nöje atu ka co i nyidë, thenge la hnei nyidëti hna ulatine koi ’ö mate trongën’ asë lo ite hna ahnithe hnei nyidë ; mate troa asisitia eö hune la ite nöj’ asë hnei nyidëti hna xup, ene la atrun, me ëjen, me lolo ; nge tro eö a nöje ka hmitöte koi Iehova Akötesi ’ö.”—Deuteronomi 26:18, 19.

ITRE TRENYIWA A CE HMI MEMINE LA NÖJE I AKÖTRESIE

11-13. (a) Drei ekö la itre ka nyiqaane ce hmi memine la nöje i Akötresie? (b) E ajane la trenyiwa troa nyihlue i Iehova, nemene la nyine tro angeic a kuca?

11 Maine nyipici laka, Isaraela la nöje hna iëne hnei Iehova e celë fen, ngo hnei Nyidrëti fe hna aijijëne la itre xa atr tha angetre Isaraela kö troa hane ce mele me angatr. Ame la enyipicin, tre, Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, ala nyimu qaathene la itre atr cili, kolo fe a qaja la itretre Aigupito, angetre ce tro memine la angetre Isaraela lo kola lö sai angatr hnei Iehova qaa Aigupito. (Esodo 12:38) Eje hi laka, thei angatre fe lo itre xa hlue i Farao, lo itre ka drengethenge la hna amekötine hnei Mose ngöne lo hnaasevenene hulö.—Esodo 9:20.

Ijije la trenyiwa troa nyihlue i Iehova e tro angeic a ce hmi memine la nöje hna iëne hnei Nyidrë

12 Qëmekene tro la angetre Isaraela a tro sasaithe la Hneopegejë ne Ioridrano matre troa lö Kanana eë, öni Mose koi angatr, tro angatr a hnime la itre trenyiwa ka mele e nyipi angatr. (Deuteronomi 10:17-19) Maine ajane la ketre trenyiwa troa trongëne la itre wathebo i Mose, tune lo Treen Lao Wathebo, haawe, loi e tro la itretre Isaraela a nue angeic troa mele nyipi angatr. (Levitiko 24:22) Ame itre xa trenyiwa, tre angatre fe hë a hane nyihlue i Iehova, tui Rutha lo atre Moaba. Öni angeic koi Naomi: “Ame la nöjei ate i eapo nöjei atenge fe ; ame la Akötesi eapo Akötesingöti fe.” (Rutha 1:16) Ame la itre ka tha atre Isaraela kö, tre hna qaja ka hape, itre sine hmi angatr, nge e trahmany, tre troa peritomon. (Esodo 12:48, 49) Ka madrine Iehova troa aijijë angatre troa nyi atrene fe la nöje i Nyidrë hna iën.—Numera 15:14, 15.

Hnene la angetre Isaraela hna hnime la itre trenyiwa ka ce mele me angatr (Wange ju la paragarafe 11-13)

13 Kola mama ngöne la thithi Solomona ka hape, Iehova fe a kapa la thithi ne la trenyiwa ka hane nyihlue i Nyidrë. Ame lo kola xötrei löthe la ēnē, hnei Solomona hna thithi ka hape: “Nge ame la tenyiwa ka tha sine kö la nöje i enëtilai angete Isaraela, ngo e traqa qa ngöne la nöje ga nanyi göi atesiwa i enëtilai ka tru, me iwanakothemie i enëtilai ka cat, memine la themie i enëtilai hna xejë, e traqa angate me thithi ngöne la ēnēti celë ; shamatineju e koho hnengödrai, ene la hnamunë i enëtilai, me  kuca tune lo nöjei ewekë asë hna hë enëtilai ngöne hnene la tenyiwa ; mate ate la atesiwa i enëtilai hnene la nöjei nöj’ asë e celë fen, me qoue enëtilai tune la hnei nöje i enëtilai angete Isaraela, me ate laka hna ati atesiwa i enëtilai hune la ēnē celë lo hnenge hna kuca.” (2 Aqane lapa ite Joxu 6:32, 33) Ame mina fe lo hneijine i Iesu, e tro la trenyiwa a ajane troa nyihlue i Iehova, loi e tro angeic a ce hmi memine la nöje hna iëne hnei Nyidrë.—Ioane 12:20; Ite Huliwa 8:27.

NÖJE I ANGETRE ANYIPICIN

14-16. (a) Hnei nemene matre qaja jë ka hape, nöje ka anyipici Iehova la angetre Isaraela? (b) Nemene la aja i Akötresie kowe la itre hlue i Nyidrëti enehila?

14 Angetre Isaraela a nyihlue i Iehova, Akötresi angatr, nge itre xa nöje kö a nyihluene la itre haze i angatr. Haawe, hetre hnyinge ka tru alien nyine troa sa: Drei la nyipi Akötresie? Ame ngöne la hneijine i Isaia, hnei Iehova hna qaja ka hape, troa sa la hnyinge celë tune ngöne la hnakotr. Öni Nyidrë: “Troa icasikeu la nöjei nöj’ asë, nge troa icasikeu la nöjei at ; dei e angate troa thue macane lai ? me amamane koi shë la ite ewekë hnapan ? qâ i angate troa thenge la itete anyipicine mate anyipici angat ; mate denge hnei angat, me hape, Nyipici.”—Isaia 43:9.

15 Thatreine kö la itre haze ne la fen troa amamane ka hape, ka mele angatr. Itre idrola angatr ka thatreine ithanata, me ka thatreine tro. (Isaia 46:5-7) Ngo öni Iehova kowe la nöje Isaraela: “Nyipunie la itete anyipici ni, . . . nge hluenge lo hnenge hna iën, mate ate nyipunie me lapaune koi ni,  me trotrohnine laka eje hi ini hi ; pëkö haze hnapane nge pinge pe, nge kete pëkö e thupeng. Ini, ini hi Iehova, nge pëkö xa at’ amelen, ngo ini hi. . . . nyipunie la itete anyipici ni laka ini hi la Akötesie.”—Isaia 43:10-12.

16 Tune la itre ka anyipicin ngöne la hnakotr, itre hlue i Iehova a anyipicine ka hape, Iehova la nyipi Akötresie. Nyidrëti a qeje angatre ka hape, “Hnenge hna xupe la nöje ce thatraqai ni, tro angat’ a amamane la lolong.” (Isaia 43:21) Angatr a hlemu, ke angatr la nöje i Iehova. Qa ngöne laka hnei Iehova hna thepe Isaraela qaa Aigupito, haawe Nyidrëti a ajane tro angatr a idrengethenge, me atrunyi Nyidrë, Atre musi cile hui angatr. Celë fe hi aja i Nyidrë kowe la itre hlue i Nyidrë enehila. Mika perofeta a qaja la aqane tro la itre hlue i Akötresie a ujë, me hape: “Nöjei ate asë a isa tro ngöne la ëjene la ite haze i angat, tro pe kö sha tro ngöne la atesiwa i Iehova Akötesi shë epine palua.”—Mika 4:5.

NÖJE KA PI TRU

17. Pine nemene matre Iehova a goeë Isaraela ceitu me vin ka pë eloin?

17 Ngazo pe, tha mele nyipici kö hnei Isaraela koi Iehova. Hnei angatre hna nyiqaane nyitipune la itre nöj ka nyihlue kowe la itre haze hna kuca hnei isinöe, me etë, nge hnei angatr hna acile la itre ita ne huuj thatraqane la hmi thoi. Traqa koi 2 800 lao macatre enehila, hnei Hosea perofeta hna qeje Isaraela ka hape, ketre vin ka tha wawene ka loi. Öni angeice fe: “Thoi hë la itre hni nyuden ; enehila tro ha nyi thupene koi nyuden.” (Hosea 10:1, 2, MN) Thupene lao 150 lao macatre, Ieremia fe a aceitunë Isaraela nöje ka pi tru memine la vin. Hnei angeice hna qeje angatre ka hape, ketre vin ka lolo ekö ngo ka pë hë eloin. Hnei Iehova hna qaja jëne Ieremia ka hape: “E ka la ite haze i ’ö lo hnei ’ö hna kuca thatraqai ’ö ? Qâ i nyudeni mejë, ma tro nyudeni a amele eö ngöne la ijine ngazo eö.” Öni Nyidrëti hmaca jë: “Hnene la nöjenge hna thëthëhmi ni.”—Ieremia 2:21, 28, 32.

Troa nöje ka hnyipixe la itre ka sine la “isisinyikeu ka hnyipixe”

18, 19. (a) Hnei Iehova hna qaja amë tune kaa ka hape, troa hetre nöje ka hnyipixe e celë fen hnei Nyidrëti hna iën? (b) Nemene la nyine troa ce wange ngöne la tane mekune ka troa xulu?

18 Isaraela a wawene ka ngazo, ke, tria kö la aqane nyihlue i Iehova hnei angatr. Haawe, tha anyipici Nyidrëti hë hnei angatr, ngo itre idrola pë hë la hna nyihluen. Celë hi matre öni Iesu kowe la itre hene ne hmi angetre Iudra: “Tro ha xome qa thei nyipunie la baselaia i Akötesie, me hamëne kowe la nöje ate wa wen’ ej.” (Mataio 21:43) Tro hmekuje hi lo itre atr hnei Iehova hna iën a hane nyi atrene la nöje ka hnyipixe, ene la Isaraela ne la u. Hnei Nyidrëti hna kuca me angatr la “isisinyikeu ka hnyipixe.” Iehova a qeje angatr ka hape: “Tro ni a Akötesi angat, nge tro angat’ a nöjeng.”—Ieremia 31:31-33.

19 Ame hë la kola mele thoi hnei Isaraela, Iehova pena hi lai a iëne la Isaraela ne la u troa nöje i Nyidrë ngöne lo hneijine i itre pane Keresiano. Ngo drei la nöje i Nyidrë enehila? Tro la itre ka ajane troa nyihlue i Akötresie a atre tune kaa la angetre nyihlue nyipici koi Iehova? Tro sa ce ithanatane lai ngöne la tane mekune ka troa xulu.