Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

‘Oshiwana osho Jehova oye Kalunga kasho’

‘Oshiwana osho Jehova oye Kalunga kasho’

‘Oshiwana oshinelao ngeenge Jehova oye Kalunga kasho!’ — EPS. 144:15, yelekanifa no-NW.

1. Ovanhu vamwe ohava diladila shike kombinga yoshiwana shaKalunga kombada yedu?

OVANHU vahapu kunena ove shi liwetele kutya omalongelokalunga mahapu oo hae liti oopaKriste naao ehe fi opaKriste, ihaa etele ovanhu ouwa washa. Vamwe ova dimina kutya omalongelokalunga oo ohaa hongo oipupulu kombinga yaJehova nohae mu shekifa okupitila melihumbato lao, nomolwaasho ine a hokwa. Ashike ova itavela kutya momalongelokalunga aeshe omu na ovanamitimadiwa nonokutya Kalunga oku va wete nokwe va tala ko ve li ovalongeli vaye kombada yedu. Kave wete ovanhu va tya ngaho va pumbwa okudja mo momalongelokalunga oipupulu nokulongela Kalunga ve li oshiwana shi li lile. Ndele mbela etaleko laKalunga nalo osho li li ngaho? Opo tu mone enyamukulo, natu ka konakoneni ondjokonona yopamishangwa yovalongeli vaJehova vashili.

OSHIWANA OSHO KALUNGA A NINGA EHANGANO NASHO

2. Oolyelye va ka ninga oshiwana shaJehova she likalekelwa, noshike sha li she va yoolola ko kovanhu vakwao? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

2 Okudja mefelemudo 20 K.O.P., Jehova okwa kala e na oshiwana she likalekelwa kombada yedu. Abraham, oo ta ifanwa “xe yaaveshe ava hava itavele,” okwa li omutwe woukwaneumbo wovanhu omafele. (Rom. 4:11; Gen. 14:14) Ovapangeli vomuKanaan ova li ve mu tala ko eli “elenga laKalunga” nova li hava ungaunga naye nefimaneko. (Gen. 21:22; 23:6) Jehova okwa li a ninga ehangano naAbraham noludalo laye. (Gen. 17:1, 2, 19) Kalunga okwa lombwela Abraham ta ti: “Ehangano lange eli mu noku li diinina eli li li pokati ketu nanye nopokati ketu noludalo loye tali ku shikula, nokutya, okamati keshe mokati keni otaka ka pitifwa etanda. . . Ndele li nokukala edidiliko lehangano pokati ketu nanye.” (Gen. 17:10, 11) Onghee hano, Abraham novalumenhu aveshe vomeumbo laye ova li va pita etanda. (Gen. 17:24-27) Okupita etanda okwa li edidiliko olo tali ulike kutya Abraham noludalo laye ova ninga ehangano naJehova.

3. Osha enda ngahelipi opo oludalo laAbraham li hapupale fiyo la ninga oshiwana?

3 Omutekulu waAbraham, Jakob, ile Israel, okwa li e na ovanamati 12. (Gen. 35:10, 22b-26) Mokweendela ko kwefimbo ova li tava ka ninga ooxekulululwa nomitwe domapata 12 aIsrael. (Oil. 7:8) Omolwondjala, Jakob noukwaneumbo waye ova li va tembukila kuEgipti, oko umwe womovanamati vaye, Josef, a li a ninga omupashukili woikulya nomuyandjimayele waFarao. (Gen. 41:39-41; 42:6) Oludalo laJakob ola ka hapupala neenghono nokuninga “eemhunga doiwana.” — Gen. 48:4; lesha Oilonga 7:17.

OSHIWANA SHA KULILWA

4. Potete, pokati kOvaegipti noludalo laJakob opa li pe na ekwatafano la tya ngahelipi?

4 Oludalo laJakob ola kala muEgipti omido di dulife po 200 moshitukulwa shomatondokelo omulonga waNil shedina Gosen. (Gen. 45:9, 10) Osha fa shi li ngaha kutya etata lomido adishe odo, ova kala nombili mokati kOvaegipti, ve li meedolopa dinini nova li hava lifa oimuna yavo. Farao, oo kwa li e shii nokwa lenga Josef, okwa li e va tambula ko nawa. (Gen. 47:1-6) Ashike Ovaegipti ova li va dina ovanhu ovo hava lifa eedi. (Gen. 46:31-34) Ndele nande ongaho, ova li ve na okulididimikila Ovaisrael.

5, 6. (a) Ongahelipi onghalo yoshiwana shaKalunga ya li ya lunduluka muEgipti? (b) Moses okwa li a xupifwa ngahelipi, na Jehova okwa li a ningila shike oshiwana shaye ashishe?

5 Onghalo yoshiwana shaKalunga oya li tai ka lunduluka neenghono. Ombibeli oya ti: “Opo nee ohamba ipe ya holoka tai pangele Egipti, yo ya li inai shiiva Josef nande. Yo ya lombwela ovanhu vayo: Taleni, oshiwana shOvaisrael sha ninga shinene shi neenghono shi tu dule. Onghee hano Ovaegipti va fininika Ovaisrael noilonga idjuu youpika, nokukalamwenyo kwavo kwa lulumikwa noilonga yomunoko needopi noilonga ilili nailili momapya, heeno, noilonga ilili nailili ve i fininikilwa ve i longe.” — Ex. 1:8, 9, 13, 14.

6 Farao okwa li nokuli a yandja elombwelo kutya ouhanana voumati Ouheberi nava dipawe eshi tava dalwa. (Ex. 1:15, 16) Pefimbo opo, opo Moses a dalwa. Eshi a li e na eemwedi nhatu, ina okwe mu holeka meembungu domulonga waNil, omo a hangika komonakadona waFarao. Lwanima okwa ka tekulwa komonakadona waFarao. Lao linene, Moses fimbo a li munini okwa tekulwa kuina Jogebed oo a li omudiinini, na Moses okwa ka ninga omulongeli waJehova omudiinini. (Ex. 2:1-10; Heb. 11:23-25) Jehova okwa ‘kala e noshisho’ noshiwana shaye osho sha li tashi mono oixuna nokwa li a tokola oku shi mangulula momake ovahepeki vasho, ta longifa Moses. (Ex. 2:24,25; 3:9, 10) Nokungaho, ova li tava ka ninga oshiwana ‘sha kulilwa’ kuJehova. — Ex. 15:13; lesha Deuteronomion 15:15.

OVANHU VA NINGA OSHIWANA

7, 8. Ongahelipi Ovaisrael va li va ninga oshiwana shiyapuki?

7 Nonande Jehova ka li natango a unganeka Ovaisrael ngaashi oshiwana, okwa li e va tala ko ve li oshiwana shaye. Onghee hano, okwa li a lombwela Moses naAron va lombwele Farao tava ti: “Omwene Kalunga kaIsrael ota ti ngaha: Lekela oshiwana shange, shi ka ningile nge oshivilo mombuwa.” — Ex. 5:1.

8 Opo Ovaisrael va mangululwe moupika wOvaegipti, osha li sha pula omahandukilo 10 nosho yo okuhanunwa po kwaFarao netangakwaita laye pEfuta Litilyana. (Ex. 15:1-4) Konima yeemwedi hanga nhatu da ka landula ko, Jehova okwa li a ninga ehangano nOvaisrael pOmhunda yaSinai nokwa li e va pa eudaneko lididilikwedi, a ti: “Ngenge tamu pwilikine ondaka yange ndee tamu diinine ehangano lange, nye mokati koiwana aishe, mu nokukala oshiwana shange mwene, . . . noshiwana shiyapuki.” — Ex. 19:5, 6.

9, 10. (a) PaDeuteronomion 4:5-8, Omhango oya li ya yoolola ko ngahelipi Ovaisrael koiwana ikwao? (b) Ovaisrael ova li tava ka ulika ngahelipi kutya ove li “oshiwana shiyapuki kOmwene”?

9 Ofimbo Ovaheberi va li muEgipti, fimbo inava ninga ovapika, ova li va unganekwa pamapata, oo kwa li haa wilikwa komitwe domaukwaneumbo ile kooxekulululwa. Ngaashi ovapiya vaJehova ovo ve va tetekela, omitwe domaukwaneumbo odo okwa li di li ovapangeli, ovatokoli novapristeri vomaukwaneumbo ado. (Gen. 8:20; 18:19; Job 1:4, 5) Ashike Jehova okwa li a pa Ovaisrael omhango okupitila muMoses, oyo ya li ye va yoolola ko koiwana ikwao. (Lesha Deuteronomion 4:5-8; Eps. 147:19, 20.) Pamhango, ovapristeri ova li ve na okunangekwa po, ‘novakulunhu’ ovo va li va fimanekwa omolweshiivo nounongo wavo ovo va li ve na okuninga ovatokoli. (Deut. 25:7, 8) Omhango oya li yo ya yelifa nawa shi na sha nomalipyakidilo opalongelokalunga noopanghalafano oshiwana osho shipe.

10 Eshi Ovaisrael va li ve li pokuya mEdu lEudaneko, Jehova okwa li e va endululila vali eemhango daye, na Moses okwe va lombwela ta ti: “Nena eli Omwene okwa shiivifa nokutya, ove oto ka kala oshiwana shaye mwene, ngaashi Ye e ku udanekela ndee ove to ka diinina oipango yaye aishe, ndee Ye ote ke ku tula po kombada yoiwana aishe ei Ye e i ninga, ehambelelo nepandulo nefimano, ndee ove u ninge oshiwana shiyapuki kOmwene Kalunga koye.” — Deut. 26:18, 19.

OVANAILONGO OVA TAMBULWA KO

11-13. (a) Oolyelye va li hava endafana noshiwana shaKalunga oshihoololwa? (b) Omunhu oo ehe fi Omuisrael okwa li e na okuninga shike ngeenge okwa hala okulongela Jehova?

11 Nonande Jehova okwa li e na oshiwana oshihoololwa kombada yedu, ka li a ekelashi ovo vehe fi Ovaisrael ovo va li mokati koshiwana shaye. Okwa li a pitika ‘ongudu inene yovanhu vohonde i lili’ ovo vehe fi Ovaisrael, mwa kwatelwa Ovaegipti, va ye pamwe noshiwana shaye eshi a li e shi mangulula muEgipti. (Ex. 12:38) Pefimbo lehandukilo etiheyali, vamwe ‘vomovapiya vaFarao’ ova li va tila eendjovo daJehova nosha yela kutya navo ova li va kwatelwa mongudu inene yovanhu vohonde i lili ovo va dja muEgipti pamwe nOvaisrael. — Ex. 9:20.

12 Ofimbo Ovaisrael va li pokutauluka omulonga waJordan va ye muKanaan, Moses okwe va lombwela kutya nava kale ‘ve hole omunailongo’ keshe oo e li mokati kavo. (Deut. 10:17-19) Oshiwana shaKalunga oshihoololwa osha li shi na okutambula ko omunailongo keshe oo a hala okudulika nehalo liwa komhango oyo ya li ya yandjwa okupitila muMoses. (Lev. 24:22) Ovanailongo vamwe ova li va ninga ovalongeli vaJehova, nova li ve udite ngaashi Omumoab Rut, oo a li a lombwela Omuisrael Naomi ta ti: “Oshiwana shoye [osho] oshiwana shange, naKalunga koye Oye Kalunga kange.” (Rut 1:16) Ovanailongo ovo ova ka tambula ko eitavelo lOshijuda novalumenhu ova li va pitifwa etanda. (Ex. 12:48, 49) Jehova okwa li e va tambula ko ve li vamwe vomoshiwana shaye oshihoololwa. — Num. 15:14, 15.

Ovaisrael ova li ve hole ovanailongo (Tala okatendo 11-13)

13 Eshi otembeli yaSalomo ya yapulilwa Jehova, opa li pa ningwa elongekido li na sha naavo vehe fi Ovaisrael, ngaashi sha ulikwa meilikano laSalomo, eshi a ti: “Nomunailongo yo, [ehe] fi womoshiwana shoye shOvaisrael, ta di moshilongo shokokule omolwedina loye linene, omolweke loye li neenghono, omolwokwooko kwoye kwa yeluka, ye ngenge te uya ndee ta ilikana nokutaalela ongulu ei, mu uda hano meulu, monhele yokukala kwoye, u ninge ashishe osho omunailongo te shi ku indile, opo oiwana aishe younyuni i shiive edina loye noku ku tila ngaashi oshiwana shoye shOvaisrael, ndele va shiive nokutya, ongulu ei ame nde i tunga ya tambulwa medina loye.” (2 Omaf. 6:32, 33) Ngaashi sha li nopefimbo laJesus, keshe oo ehe fi Omuisrael nokwa hala okulongela Jehova, okwa li e na okweendafana noshiwana shaYe osho a ninga ehangano nasho. — Joh. 12:20; Oil. 8:27.

OSHIWANA OSHO SHI LI EENDOMBWEDI

14-16. (a) Omonghedi ilipi Ovaisrael va li ve na okukala oshiwana osho shi li eendombwedi daJehova? (b) Oshiwana shaKalunga shokunenena osha teelelwa shi ninge shike?

14 Ovaisrael ova li hava longele Kalunga kavo, Jehova, ofimbo oiwana imwe ya li hai longele oikalunga yayo. Pefimbo lomuprofeti Jesaja, Jehova okwa li a faafanifa onghalo younyuni neemhangu. Okwa li a pula oikalunga yoiwana i yandje oumbangi oo tau ulike oukalunga wayo, a ti: “Oiwana aishe oya ongala novanhu voilongo ve uya kumwe. Olyelye womokati kavo e shii okuholola oinima ya tya ngaha? Ile nave tu shiivifile ei yonale, nava ete oku eendombwedi, nadi holole, nokutya ove li moshili. Opo nee tapa udika ndee tapa tiwa: Heeno, oshili.” — Jes. 43:9.

15 Oikalunga yoiwana oya li ya dopa okuyandja oumbangi woukalunga wayo. Oya li ashike oihongwafano yongaho, ihai popi noihai ende, ohai humbatwa. (Jes. 46:5-7) Mepingafano naasho, Jehova okwa lombwela oshiwana shaye shaIsrael ta ti: “Onye eendombwedi dange, . . . nomupiya wange, ou nde mu hoolola, opo mu shiive nge, nye mu itavele nge, nye mu shiive kutya, Aame tuu ou. Kape na kalunga a shitwa, nde mu shikula, ndele pe he na umwe ta shikula nge. [Ame,] Aame Omwene, ndele kape na omuxupifi umwe. . . . Onye eendombwedi dange, . . . Aame Kalunga.” — Jes. 43:10-12.

16 Ngaashi eendombwedi momhangu, oshiwana shaJehova oshihoololwa osha li shi na okushiivifa mokule nomonghedi ya yela kutya Jehova oye Kalunga kashili. Jehova okwa popya kombinga yasho a ti “oshiwana eshi nde limela, tashi ka vilikila ehambelelo lange.” (Jes. 43:21) Ovaisrael ova li oshiwana osho sha humbata edina laye. Molwaashi Jehova okwe va mangulula muEgipti, okwa li a teelela va yambidide ounamapangelo waye mokati koiwana ikwao yokombada yedu. Onghee hano, ova li ve na okuninga ngaashi osho omuprofeti Mika lwanima a ka lombwela oshiwana shaKalunga shokunena shi ninge, eshi a ti: “Oiwana aishe tai kala nokweenda, keshe shimwe, medina laKalunga kasho, ndelenee fye ohatu ka kala nokweenda medina [laJehova, NW] Kalunga ketu alushe fiyo alushe.” — Mika 4:5.

OSHIWANA OSHISHUNIMONIMA

17. Pataleko laJehova, ongahelipi Ovaisrael va li va shituka “omuviinyu mwii womoixwa”?

17 Shinyikifa oluhodi, Ovaisrael inava kala ovadiinini kuKalunga kavo, Jehova. Ova li va efa va nwefwe mo koiwana oyo ya li hai longele oikalunga yoiti nomamanya. Mefelemudo etihetatu K.O.P., omuprofeti Hosea okwa ti kutya Israel okwa li omuviinyu mwii. Okwa weda ko ta ti: “Okwa tunga omayambelo mahapu. . . Ova li ve nomitima di noihelele. Paife otave ke shi hepekelwa.” (Hos. 10:1, 2) Konima yomido 150 lwaapo, Jeremia okwa ka shanga eendjovo odo Jehova a lombwela oshiwana shaye shihe fi shidiinini a ti: “Ame onde ku twika omuviinyu wa hoololwa onhwikelela. Ndele owa shitukila nge ngahelipi omuviinyu mwii womoixwa? Ookalunga voye ove li peni, ove we ve lihongela? Nava fikame, ngenge otava dulu oku ku kwafa fiku to hangika koshiponga . . . ovanhu vange ova dimbwa nge.” — Jer. 2:21, 28, 32.

18, 19. (a) Ongahelipi Jehova a li a xunganeka kutya ota ka tota po oshiwana shipe osho tashi humbata edina laye? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa tashi landula?

18 Ponhele yokwiimika oiimati iwa mokukala hava kufa ombinga melongelokalunga la koshoka nokulihumbata ngaashi eendombwedi daJehova didiinini, Ovaisrael ova li va imika oiimati ya ola, va li hava longele oikalunga. Onghee hano, Jesus okwa lombwela ovawiliki vOvajuda ovanaihelele vopefimbo laye ta ti: “Ouhamba waKalunga otau mu kufwa ndele tau pewa ovanhu, hava imike oiimati yawo.” (Mat. 21:43) Ovo ve li oilyo ‘yehangano lipe’ olo la li la xunganekwa kuJehova okupitila momuprofeti Jeremia ovo ashike va li tava ka kala oshitukulwa shoshiwana shipe, Israel shopamhepo. Jehova okwa xunganeka shi na sha naIsrael shopamhepo osho sha li tashi ka kala mehangano lipe a ti: “Ohandi ka kala Kalunga kavo, navo otava ka ninga ovanhu vange.” — Jer. 31:31-33.

19 Konima eshi Israel shopambelela sha dopa okukala shidiinini, mefelemudo lotete Jehova okwa ninga Israel shopamhepo oshiwana shaye, ngaashi sha tumbulwa metetekelo. Ndele mbela oolyelye ve li oshiwana shaye kombada yedu kunena? Ongahelipi ovanamitimadiwa tava dulu okudidilika mo ovalongelikalunga vashili? Omapulo oo otaa ka kundafanwa moshitukulwa tashi landula.