1, 2. (1) ¿Kasa naainjaka Jeʼwaa soʼu tü Pentecostés aainjünakat soʼu tü juyakat 33? (2) ¿Jaralii nüneekaka Jeʼwaa süpüla nupueuloseinjanain naya? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat.)

SOʼU tü miʼiraa Pentecostés eejatkat soʼu juyaka 33, nüneeküin Jeʼwaa wanee pueulo jeketü. Naya na anoujüshii aluwataainjanakana iipünaa (Gal. 6:​16, TNM). Nüneeküin naya Jeʼwaa nükajee chi naaʼinkai. Nnojoluitpa choʼujaain naʼyoteʼerüinjatüin süta nanuʼuse na tooloyuu aneekuushiikana maʼaka saaʼin soʼu nüküjüin shia Jeʼwaa nümüin Abraham. ¿Jamüsü nnojoluitpaka choʼujaain tia? Naashin Pablo, shia «sünainjee shiiʼiranajaaitpain naaʼin» nutuma chi naaʼinkai Maleiwa (Roma 2:29).

² Naya aneekünaka palajana na aluwataaushiikana jee müshiʼiya waneeinnua wayuu nikirajakana Jesuu, eetaashii maʼaka saaʼin poloo shikii wayuu süsapoʼumüin eejanakana suluʼu wanee piichi chayaa Jerusalén (Aluw. 1:12-15). Nüchoinnapa naya Maleiwa süka nüneeküin naya nükajee chi naaʼinkai (Roma 8:​15, 16; 2 Cor. 1:​21, 22). Sutuma tia alatakat, niiʼiyatüin Jeʼwaa sünain nülaʼajaaitpain saainjala wayuu süpüshuaʼa saaʼujee naapajiraain nikii Jesuu jee nuʼwanajaain Jeʼwaa tü Pütchi naapakat nümüin Moisés, shiaitpa eeka nutuma tü Pütchi jeketkat (Luc. 22:20; paashajeʼera Hebreokana 9:15). Müshiijeseʼe nupueuloseinnapain Jeʼwaa naya wayuukana. Süka eeichipain chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu, aashajaashii naya süka pütchiirua naatajatü  nnojotka nanüikin. Aküjüshii naya tü pütchi anasükat sümüin wayuu eekai judíoin jee na nnojoliikana judíoin. Na wayuu naküjakana amüin pütchi, chejeʼewalii naya Jerusalén jee suluʼujee waneeirua mma suluwataaka aaʼu Roma. Antüshii naya sünainmüin tü miʼiraa Pentecostés münakat (Aluw. 2:1-11).

3-5. (1) ¿Kasa nüküjaka Pedro namüin na wayuu judíokana soʼu tü Pentecostés münakat? (2) ¿Jamüsü sukuwaʼipa süpüla sükooʼomüinraainjatüin tü pueulo jeketkat?

³ Kacheʼeshii nümüin Pedro na wayuu judíokana jee na nnojoliikana judíoin wanaa sümaa naashajaain namaa. Anoujüshiijeseʼe naya mapa süpüla joo süpüshinjanain naya tü nupueulose Maleiwa jeketkat. Soʼu tü Pentecostés münakat, nüküjüin Pedro namüin naya wayuukana neʼitaainjatüin naaʼin sünain Nasenyotsein Jesuu jee niain chi nüneekajalakai Maleiwa. «¿Kasa anaka süpüla waaʼinrüinjatüin jooluʼu?», namapa naya wayuukana, anuu nünüiki Pedro neʼipajee: «Jiyaawajaa jümata suulia jaainjala otta juwoutisaajira jümata waneʼewai jukua sünain süchuntünüin nünülia Jesucristo jaaʼu shiyaawase jünoujainapain nünain. Je chi Maleiwakai, moteerü naaʼin jaainjala otta nüjüteechikalaka chi Naaʼinkai [jaaʼuirua]» (Aluw. 2:​22, 23, 36-38). Jee soʼu kaʼikat tia, ekerotushii nooʼomüin na anoujüshii chainjanakana iipünaa maʼaka türe miit wayuu (Aluw. 2:41). Ayatshiʼiya aküjüin maʼin pütchi na aluwataaushiikana, kooʼomüinshiijeseʼe na wayuu anoujakana (Aluw. 6:7). Akooʼomüinraasü tü pueulo jeketkat.

⁴ Anoujüshii mapa na wayuu samariajeʼewaliikana süka süküjünüin namüin tü pütchi anasükat. Wainma na nuwoutisaajakana Felipe, nnojoipejeʼe eejaʼalaa müin uatuwoʼushi chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu naya wayuukana. Süpüla eeinjachin chi naaʼinkai Maleiwa naaʼuirua, aluwataanüshi Pedro ooʼulaka Juan natuma na laülaashii jülüjakana aaʼin na anoujüshiikana namaiwa. Nantapa eemüin na anoujüshiikana «neʼitaakalaka najapü naaʼuirua shiyaawase nachuntüin süpüla [nüntajachin chi Naaʼinkai Maleiwa naaʼuirua] na wayuukana». Jee nüntakalaka chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu (Aluw. 8:​5, 6, 14-17). Müsü sukuwaʼipa soʼu naneekünüinjanain na wayuu chejeʼewaliikana Samaria süpüla süpüshinjanain naya tü pueulo jeketkat.

⁵ Anaataa joo waneeinnua wayuu nüneekakana Jeʼwaa süpüla süpüshinjanain naya tü pueulo jeketkat. Nia aneekünaka Cornelio sümaa nüpüshi jee nütünajunnuu, alatüsü wanaa maʼin sümaa nüküjüin Pedro pütchi namüin soʼu tü juyakat 36 (Aluw. 10:​22, 24, 34, 35). Müsü sukuwaʼipa saashin tü Wiwüliakat: «Yaataaiwajaʼa Pedro sünain aashajawaa, antalaʼa müshi chi Naaʼinkai Maleiwa [naaʼuirua] napüshuaʼaleʼeya na eejanakana sünain aapajaa tü pütchikat. Nayasaʼa, na anoujashii judíokana antüshiikana nümaa Pedro, naponojoo amaalü sünain nüntüin chi Naaʼinkai Maleiwa [naaʼirua] na eejanakana mayaainjeʼe gentilein naya» (Aluw. 10:​44, 45). Soʼujeʼereʼeya tia, eeshii süpüla saʼakain tü nupueulosekat Maleiwa na wayuu nnojoliikana judíoin.

6, 7. ¿Kasa naaʼinraka na anoujüshii shiimainshiikana süpüla neeʼiyatüin sünain nayain nupueulosein Jeʼwaa? ¿Jalamüinshii naya aküjüin pütchi?

⁶ Soʼu tü juyakat 49, outkajaashii na laülaashii  jülüjakana aaʼin na anoujüshiikana namaiwa, anuu nünüiki Santiago suʼunnaa tia: «Simón, nüküjüitpa wamüin sünain jamüin nükuaippa Maleiwakai sünain tü palajatkat sükua niiʼiyatüin sünain anamiain nia sümüin tü gentilekalüirua sünain naapaain suʼuluku süpüla [naküjüliinjanain pütchi nüchiki Maleiwa, TNM]» (Aluw. 15:14). Na aküjüliinjanakana pütchi nüchiki Jeʼwaa, nayainjana na wayuu judíokana jee na nnojoliikana judíoin (Roma 11:​25, 261). Anuujeseʼe nünüiki Pedro mapa namüin naya wayuukana: «Sümaiwa paala, nnojoliipuʼushii jia nupueulosein Maleiwa, aluʼusaʼa jooluʼu nupueuloseinnapa jia». Nüküjakalaka namüin tü naaʼinrüinjatkat sünain maa: «Waneʼeya jümüin jiakana süka ‹nüneeküin jia Maleiwa süpüla juluwataainjanain, sacerdooteinjanain otta wuleinjanain jia jüpüshuaʼa nutuma, nüneekajalaʼaya jia süpüla jiainjanain kojutüin suulialeʼeya tü wanee pueulokalüirua jee müsia süpüla jüküjüinjatüin süchiki tü kasa anasü naainjakat jümüin›. Nia chi eenakakai jia saʼakajee tü piyuushikat sünainmüin tü nuwaralakat» (1 Ped. 2:​9, 10, TNM). Naya wayuu aneekuushiikana, naʼwaajüinjachi Jeʼwaa jee neʼraajirüinjatü nünülia. Yalayalainjatü naaʼin saaʼu naküjüliinjanain pütchi nüchiki Maleiwa, chi Aluwataakai saaʼu kasakat süpüshuaʼa.

⁷ «Taneeküin jia süpüla tapueuloseinjanain jia, jüküjüinjatü süchiki tü kasa anasü taainjakat jümüin», müsü nünüiki Jeʼwaa sümüin tü nupueulose jeketkat, tia müsia aka saaʼin tü nümakalinkat namüin na israeliitakana soʼu nupueulosepuʼuin naya (Is. 43:​21, TNM). Naküjüin naya wayuukana sünain niain chi Maleiwa shiimainshikai Jeʼwaa jee naküjüin sünain nnojoliin shiimain na wanee maleiwakana (1 Tes. 1:9). Aküjüshii naya pütchi nüchiki Jeʼwaa jee nüchiki Jesuu «suluʼupünaa Jerusalén, suluʼupünaa tü mmakat Judea, suluʼupünaa Samaria otta suluʼupünaa süpüshuaʼa mma wattapünaa» (Aluw. 1:8; Col. 1:23).

8. ¿Jamüsü nünüiki Pablo sümüin tü nupueulosekat Maleiwa?

⁸ Yalayala aaʼinchi Pablo maʼaka naaʼin naya anoujüshiikana. Aashajaajiraʼawaishi Pablo namaa na «wayuu ekirajaakana sünain tü nekirajakat anain na wayuu kanüliakana Epicúreos otta na kanüliakana Estoicos», nüküjüin namüin sünain niain Jeʼwaa Aluwataaka saaʼu kasakat süpüshuaʼa. «Chi Maleiwa kakumalakai tü sirumakat sümaa süpüshuaʼa tü kasa eekat chaa iipünaa, tü mmakat sümaa tü kasa eekat süpaʼa.» (Aluw. 17:​18, 23-​25.) Naapirüin Pablo na anoujüshiikana sünain maa: «Tatüjaa aaʼulu sünain sünteerüin wayuu jünainmüin, toʼunapeena yaajee, sünain eʼikeʼeraa jia süpüla najaʼttirüin tü jünoulakat juulia. Naya, müshii saaʼin wasashi sooʼomüin anneerü. Jaʼitakajeʼe jaʼakajee jiakana anoujashiikana, ojuʼiraajeerü juʼuluku sünain ekirajaa saʼalain shiiʼiree noushikajaainjanain na anoujashiikana süchiirua» (Aluw. 20:​29, 30). Ekeraajüsü mapa tü nümakat Pablo. Jamüsüjaʼa süpülapünaa juyakat 100, wainma na ekirajakana sünain alawaa (1 Juan 2:​18, 19).

9. ¿Kasa alataka süchikijee ouktüin na aluwataaushiikana?

⁹ Süchikijee ouktüin na aluwataaushiikana, awainmalaashii na ekirajakana sünain alawaa. Nasünneʼerüin nünülia Maleiwa suluʼujee tü Wiwüliakat. Nashatüin tü naaʼinrakat na aʼwaajakana maleiwayaasü, mojutsai Maleiwa namüin suluʼu nekirajüin sünain alawaa, sünainpünaashii naya atkawaa, aʼluwajüshii naya nneerü jee müsia kashüülasü maʼin nakuwaʼipa. Müshiijeseʼe nnojoliin wainmain na wayuu aʼyataapuʼukana nümüin Jeʼwaa. Nnojotpuʼusü eein wanee pueulo aküjaka pütchi nüchiki Jeʼwaa.

10, 11. (1) ¿Kasa nüküjaka Jesuu süchiki tü trigokot jee tü mojuui keimsesükat? (2) ¿Kasakaʼa alatüin soʼu tü juyakat 1919?

¹⁰ Soʼu naashajaain Jesuu süchiki tü trigokat jee tü mojuui keimsesükat, nüküjüin kapüleejeerüin ayaawataa saaʼu jaraliin na anoujüshii shiimainshiikana sutuma wainmain na ekirajakana sünain alawaa. Naashin Jesuu, «wanaa  sümaa natunküin na wayuukana», antüshi chi Yolujaakai sünain nijinaain «saʼaka tü trigokat wane süʼü mojuui keimsesü». Nüküjüin Jesuu suuʼulaanüinjatüin miyoʼuin tü trigokat wanaa sümaa tü mojuuikat, waneʼereʼeya sükatannüin soʼu «tü kaʼi sajaʼlajaweetkat oʼu kasa süpüshua». «Je tü soʼukot ‹trigo›, shia tü wayuukolüirua aluwataaushikat nütüma Maleiwa. Je tü süʼükat mojuui keimsesü, shia tü wayuukolüirua aluwataaushikat nütüma chi nüʼünüükai Maleiwa, chi Yolujaakai.» Suʼunnaa «tü kaʼi sajaʼlajaweetkat oʼu kasa süpüshua», nuluwataain Jesuu «na aapiee nümaʼanajeejanakana Maleiwa» süpüla nakatalüin tü trigokot suulia tü mojuui keimsesükat. Sükotchinneetkalaka tü «wayuukolüirua aluwataaushikat nütüma Maleiwa» (Mat. 13:24-30, 36-43). ¿Jamüsü shikeraajia tia? ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa süpüla eeinjanain wanee wayuu aʼyataakana nümüin yaa mmapaʼa?

¹¹ «Tü kaʼi sajaʼlajaweetkat oʼu kasa süpüshua», oʼttüsü soʼu tü juyakat 1914. Suʼunnaa tia, nnojoishii wainmain maʼin na wayuu aluwataainjanakana chaa iipünaa. Ayatsia makataluuin «tü wayuukolüirua aluwataaushikat nütüma Maleiwa» suulia Babilonia tü Miyoʼusükat. Nükatatpajaʼa naya Jeʼwaa suulia tia soʼu tü juyakat 1919. Soʼujeʼereʼeya tia, ayaawatüna aaʼu jaraliin na shiimainkana anoujüin nünain Maleiwa. Nükotchirüin Jeʼwaa tü nupueulosekat. Naashin Isaías, nnojotsü süpüla sukumajünüinjatüin neʼe wanee mma soʼu wanee kaʼi jee sukumajaainjatüin wanee pueulo uatuwoʼushi. Jemeisü Sión naashin (Is. 66:8). Tü Sión münakat, naya napüshuaʼa na aapiee chakana iipünaa. Müsü jemeikai saaʼin Sión wanaa sümaa nüneeküin Jeʼwaa na anoujüshii chainjanakana aluwataain chaa iipünaa.

12. ¿Kasa neeʼiyataka akajee na aluwataainjanakana chaa iipünaa sünain nupueulosein naya Jeʼwaa?

¹² Aküjülii pütchi nüchiki Jeʼwaa na aluwataainjanakana chaa iipünaa maʼaka naaʼin na nikirajüinkana Jesuu namaiwajanaka ( paashajeʼera Isaías 43:​1, 10, 11). Shiimain sünain naküjüliin pütchi süka neeʼiyatüin shia sükajee nakuwaʼipa jee sükajee naküjüin süchiki tü pütchi anasükat «süpüla saapünüinjatüin sütüma wayuu süpüshua» (Mat. 24:14; Filip. 2:15). Wainmashaata na wayuu anakana noʼuluʼu Jeʼwaa sutuma süküjünüin  namüin tia pütchikat ( paashajeʼera Daniel 12:3).

13, 14. (1) ¿Kasa naaʼinrajatka na wayuu nnojoliinjanakana aluwataain chaa iipünaa süpüla nupueuloseinjanain naya Jeʼwaa? (2) ¿Jamüsü nanüiki na wayuu nünüikimaajanakana Maleiwa süchiki tia?

¹³ Süpüla nupueulosein Jeʼwaa na wayuu nnojoliikana israeliitain, naʼwaajüinjachi Jeʼwaa wanaa namaa na israeliitakana. Tia, wekirajaaitpa anain sünain tü wanee ekirajaayakat (1 Rey. 8:41-43). Müsia neʼe maaʼulu yaa, süpüla nupueuloseinjanain Jeʼwaa na wayuu nnojoliinjanakana aluwataain chaa iipünaa, naʼwaajüinjachi Jeʼwaa wanaa namaa na anoujüshii chainjanakana iipünaa.

¹⁴ Naashin waneeinnua wayuu nünüikimaajana Maleiwa, wainmeerü wayuu aʼwaajaka Maleiwa wanaa sümaa tü nupueulosekat. Anuu nünüiki Isaías: «Wainmeerü wayuu makat: ‹Jalainna, woʼotoo saaʼu nuʼuuchise Jeʼwaa›, tü nipiakat chi Nümaleiwasekai Jacob; nikirajeena waya sünain tü nuluwataakalü anain otta waainjeerü tü nümakat›. Süka jamüin, ashajüneerü suluʼujee tü pueulokot Sión tü nuluwataakalü anain Maleiwa otta suluʼujee Jerusalén tü pütchi niweetirakat Jeʼwaa» (Is. 2:​2, 3, TNM). Naashin Zacarías, anteerü nümaʼanamüin Jeʼwaa watta saalin wayuu jee pueuloirua süpüla suʼwaajüinjachin nia. Naya wayuukana, müshii aka naaʼin polooshii wayuu sainküinjeejanaka mmakat süpüshuaʼa aʼyataajiraaka namaa na anoujüshii chainjanakana aluwataain iipünaa süka eein chi Maleiwakai namaa (Zac. 8:20-23).

15. ¿Kasa naʼyataajiraaka anain na anoujüshii yaainjanakana kepiain yaa mmapaʼa namaa na chainjanakana chaa iipünaa?

¹⁵ Na wayuu yaainjanakana kepiain yaa mmapaʼa, aʼyataajiraashii naya namaa na anoujüshii chainjanakana chaa iipünaa. Aküjüshii naya pütchi anasü süchiki tü Nuluwataayakat Maleiwa (Mar. 13:​10, TNM). Nupueulose naya Jeʼwaa suluʼu kottüin naya nutuma namaa na chainjanakana chaa iipünaa. Nia Jesuu nekiipüʼüjanaka ( paashajeʼera Juan 10:14-16).

16. ¿Kaseerü naainjaka Jeʼwaa sajaʼlajaayamüin tü müliaa miyoʼushaatakat?

¹⁶ Süchikijee sajaʼlajeʼennüin Babilonia tü miyoʼusükat, ashutüneerü aaʼu tü nupueulosekat Jeʼwaa. Süpüla nnojoluinjanain wajaʼlajeʼennüin, choʼujaasü wamüin naaʼinmajüinjanain waya Jeʼwaa. Shiasaʼa sajaʼlajaayamüin tü müliaa miyoʼushaatakat, oʼtteerü tü atkawaa Armagedón münakat. Nia Jeʼwaa akumajeechika sukuwaʼipa tia atkawaakat jee niʼitaaitpa tü kaʼi suʼttüinjatkalü oʼu (Mat. 24:21; Ezeq. 38:2-4). Ashuteechi Gog saaʼu tü nupueulosekat Jeʼwaa (Ezeq. 38:10-12). Nushutapa Gog sümaa tü nusurulaatsekalüirua, ekeroteechi Jeʼwaa sünain atkawaa saaʼu nupueulose. Atüjaaneerü aaʼu yala sünain niain Jeʼwaa anaka süpüla aluwatawaa jee atüjaaneerü aaʼu alawaain neʼe süpüshuaʼa tü kasa mojusü aküjünakat nüchiki. Müshijeseʼe nümüin Jeʼwaa: «Neʼraajeechi taya wainma wayuu otta natüjaajeechi aaʼu tayain Jeʼwaa» (Ezeq. 38:18-23, TNM).

17, 18. (1) ¿Jameerü nünüiki Jeʼwaa sümüin tü nupueulosekat nütkaapa sümaa Gog? (2) ¿Kasa waaʼinrüinjatka süpüla naaʼinmajüin waya Jeʼwaa?

¹⁷ Meerü nünüiki Jeʼwaa sümüin tü nupueulosekat nütkaapa nümaa Gog: «Puunjulaa paülüʼü suluʼu pipia, piakat tapueulosekat, püsürüleetka tü miichoʼukot pikerotopa. Yalaʼaya pia paülüʼü motsomüin sujuuna sülatüin tü atkawaakat» (Is. 26:​20, TNM). Suʼunnaa tia atkawaakat, nüküjeerü wamüin Jeʼwaa kasainjatüin waaʼinrüin suulia ouktajüin waya. Tü pütchi «paülüʼü», münakalü yala suluʼu tü Wiwüliakat, eeshiijaʼa süpüla nayain na wawalayuu woutkajaakana amaa.

¹⁸ Süpüla naaʼinmajüinjachin pia Jeʼwaa suʼunnaa tü müliaa miyoʼushaatakat, piʼitaainjatü suluʼu paaʼin sünain eein wanee nupueulose yaa Mmapaʼa jee müsia nukumajüin Jeʼwaa sukuwaʼipa süpüla noutkajaainjanain suluʼu piichi outkajaalee. Müsüjeseʼe anain müleka paaʼinwajiraale waya namaa na wawalayuukana. Weʼitaainjatü waaʼin nünain Jeʼwaa maʼaka naaʼin David soʼu nümüin: «Nia neʼe Jeʼwaa nümüiwaʼa oʼtteʼeraka wayuu, shiimain sünain aneerüin putuma tü pupueulosekat» (Sal. 3:​8, TNM).