Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

‘Wanaa Mɛlɛkaa Nya Cho Niŋ Pɛŋgoo Hoo Ni’

‘Wanaa Mɛlɛkaa Nya Cho Niŋ Pɛŋgoo Hoo Ni’

‘La ve paandu wanaa Mɛlɛka le, kɛ wanaa nduaa nya cho niŋ pɛŋgoo hoo ni.’—PITƐ TASOO 2:10.

1, 2. Siŋgaŋ yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ o paale Pɛntikɔɔsileŋ choo wɔsi 33 boondii Chiisu ve, nduyɛ nɛɛ yaa ndaa simnuŋ yɛ wanaa sɛnɛiya le Mɛlɛka? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo)

PƐNTIKƆƆSI wɔsi 33 boondii Chiisu ve wa paale tɔɔmale bɛndu o bundɛi wanaa Chɛhowaa niŋ o chieeŋndo choo. O paaleŋ ndeŋ choo, mi Chɛhowa soliŋ nyina ndɔ diandaa kpeku mbo kila kaale sɛnɛileŋ diolaŋ aa “Isɔluɛi Mɛlɛkaa.” (Kal. 6:16, NW) Chɔŋ a teleŋ Ebilahamndo, paaleŋ ndeŋ i yɔŋnuŋ ni maa waŋnda sina lɛ niŋ wanaa Mɛlɛkaa a hivi chiɛi kɔɔlioo le. Mi Pɔɔl poonyiaa a wanaa cho o kaale sɛnɛileŋ ndeŋ niŋnda okɔɔ aa, “Nyɛ nyina Mɛlɛkaa tosa waŋndo o kɔllo cho hivi kpeekpeiyo ni.”—Luom. 2:29, NW.

2 Nɛɛ yaa wa yɛ wa wanaa tasiaa o kaale sɛnɛile Mɛlɛkaleŋ ndeŋ niŋ? Kiilaa Chiisuaa, a buɛiyaa cheleŋ hiouwɔɔ kɛmɛ, a ndaa chuuŋgiaŋ o chiɛi choo choo niŋ Chulusalɛm nda. (Walta Wa. 1:12-15) Haa nyina Mɛlɛkaa ndoo tol choo ni, okoŋ ma simnuŋ chuauwaa Mɛlɛkaa. (Luom. 8:15, 16; Kɔl. Diiŋ Ndɔɔ 1:21) Hei chɔm kpendekele maa kpema sɛnɛiyo kanduŋ. Chiisu cho buɛiyaa nduaa tɛɛŋ a Mɛlɛka le kpema sɛnɛiyo ni, nduyɛ a kooma duaŋ kpemaa hoo yiinuŋ ni. (Luk. 22:20; nuawɔ Hibuluiya 9:15.) Okoŋ, mi buɛiya haa simnuŋ niko waŋnda o kaale sɛnɛile Chɛhowaleŋ niŋ, wanaa nduaa sɛnɛiya. Mi nyina Mɛlɛkaa mala nda ma dimul waŋnda diom Mɛlɛkaa o sɔɔŋ maŋgalaŋ Chuuwa, a wanaa cho ŋChuu le wa dimi woŋ niŋ, a fula o tanda maLuomaŋndo niŋ ma huŋ Chɛlusalɛm le kafo Chuuwa biyɔɔ wa. Mi waŋnda haa tuɛi, nduyɛ ma bii bila nyɛ Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda dimul nda a “walta kɔndɔfilta Mɛlɛka tosa laŋ okɔɔ” wo, o sɔɔŋ ndaŋ maŋgalaŋ niŋ.—Walta Wa. 2:1-11.

WANAA SƐNƐIYA LE MƐLƐKA

3-5. (a) Yɛɛ Pitɛ ndoo dimullɛ Chuuwa o paale Pɛntikɔɔsileŋ choo? (b) Boondii kaale sɛnɛile Chɛhowaleŋ le kilaŋndo, kpeleŋnda yɛɛ mala yɛ mi le hindu?

3 Mi Chɛhowa soliŋ kiilanɔɔ Pitɛ kpeku le chilaŋ chuaa mbo kumbi nɛiyo le mi Chuuwa a wanaa cho ŋChuu le wa simnuŋ nyɔɔ opilɛ kpe o kaale sɛnɛileŋ ndeŋ niŋ, kunda leKilisiɔŋndo. O paale Pɛntikɔɔsileŋ choo, mi kiilanɔɔ Pitɛ dimul Chuuwa a kɔllo sikpa maa a nɔ ma chɛl Chiisu, o nda baŋ o yɔmndo choo wo. Kanifuule, “ndu Mɛlɛka siiŋguu Masanɔɔ ni. Mbo siiŋguu ndu Kiliti.” Mɛɛ faŋgaa nyuna Pitɛ le nyɛ nda nɔ ma tosa wo, mbo mulul nda aa, “La mal yɔŋnda nyala wɔɔŋndaŋ, mi la pɛl diola Chiisu Kiliti laŋ, ma yiŋ nya mɛɛ nya cho fau le mi Mɛlɛka mal nya le yɔŋnda nyala wɔɔŋndaŋ, nduyɛ, mbo ke nya nyina ndɔɔ.” (Walta Wa. 2:22, 23, 36-38, NW) O paale leŋ choo, waŋnda 3,000 handuŋ o kaale sɛnɛile Isɔluɛi Mɛlɛkaa choo ni. (Walta Wa. 2:41) Okoŋ kɔɔli, mi yooŋgu kɛndɛ buɛiyaa Chiisuaa wa dimioo a dialuŋ fulaa wo hiau lachi a kuiyo. (Walta Wa. 6:7) Mi kaale sɛnɛileŋ ndeŋ le hiau lachi a kuiyo.

4 Okoŋ kɔɔli, mi wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ taŋ o tanda Sameeliaŋnda niŋ a fulamakɔɔli kɛndɔɔ pila. Mi Filipi, wana dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ yiŋ a bɔɔbɔɔ. Kɛ ndaa sɔla nyina diandaa o foofu le. Mi dialii kuumbaŋ choo ve Chulusalɛm viam Pitɛ nda Chɔŋ o Sameeliaŋaa simnuŋ wanaa laalaŋnda wa lo. Ma “handu nda balaŋ choo, ma sɔla nyina diandaa Mɛlɛkaa.” (Walta Wa. 8:5, 6, 14-17, NW) Okoŋ, mi Sameeliaŋnda bɛɛ sɔla pɔyaa a nyina Mɛlɛkaa. Ma simnuŋ Isɔluɛi Mɛlɛkaa.

Mi Pitɛ dimul Kɔniiliɔɔ nda yuŋgu ndɔɔ yooŋgu kɛndɔɔ (Tofa pɛl 5)

5 O wɔsi 36 nde niŋ, boondii Chiisu ve, mi Mɛlɛka soliŋ vɛlɛ Pitɛ kpeku le mbo kumbil wanaa cheleŋ nɛiyo le ma simnuŋ Isɔluɛi Mɛlɛkaa. Mi hei yɔŋnuŋ teleŋ o dimul Kɔniiliɔɔ yooŋgu kɛndɔɔ wo, po Luomaŋnɔ wa puaa chɔuwa 100 bolleŋ ndo. Yuŋgula ndɔlaŋ, a chaŋyaŋ ndɔŋ bɛɛ wa o hɔl ndɔ. (Walta Wa. 10:22, 24, 34, 35) Baabuiyo dɔɔŋ kona aa, “Mɛɛ Pitɛ lo suɛi mi nyina Mɛlɛkaa tual waanaa ve ŋChuu le wa kpou choo, a wa nilaŋ yaŋɔɔ o yooŋgoo hoo wa. Mi kɔndɔfillo bii Chuwaa laalaŋaa hiŋ nda Pitɛ waa va, le mɛɛ Mɛlɛka yɔŋ wanaa cho a ŋChuu le wa kioo hoo yɛ, ndu yɔŋnuŋ maa nyina Mɛlɛkaa ni.” (Walta Wa. 10:44, 45, NW) O hei niŋ, mi wanaa laalaŋaa ve ŋChuu le wa bɛɛ sɔla demullo le ma wa o kaale sɛnɛileŋ ndeŋ niŋ, Isɔluɛi Mɛlɛkaa.

“WANAA CHO LE DIOLA NDƆLAŊ NDA”

6, 7. O nɛila kuɛɛ choo wanaa cho o kaale sɛnɛileŋ niŋnda ndaa nɔ yɛ ma wa wanaa cho le diola Chɛhowalaŋ nda? Nduyɛ vɛɛ kpɛ nda tosa yɛ lende?

6 O wɔsi 49 niŋ boondii Chiisu ve, mi dialii kuumbaŋ choo ve o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ bii bɔŋaŋndo. O bɔŋaŋ koŋ choo, mi kiilanɔɔ Chemisi dimi aa, “Saimɔŋ laŋga tɛɛsiaa a teleŋ tase Mɛlɛka chɔm buulaŋ ndɔɔ le wanaa cho ŋChuu le wa, nduyɛ mbo chua ŋwaŋ nda tɛɛŋ le diola ndɔlaŋ” ndo. (Walta Wa. 15:14, NW) Wanaa sɛnɛiyaa cho haa le diola Chɛhowalaŋ nda cho Chuuwaa laalaŋnda ni, a wanaa ve ŋChuu le wa. (Luom. 11:25, 26) Okoŋ kɔɔli, mi Pitɛ poonyial nda kpou aa, ‘La ve paandu wanaa Mɛlɛka le. Kɛ, wanaa nduaa nya cho niŋ pɛŋgoo hoo ni.’ Mi Pitɛ poonyiaa aa, “Kɛ nduyɛ nya cho wanaa Mɛlɛka hɛli wa ni”. Mbo chɔm nda foofo ndaa aa “nya cho wanaa soli salaa le Masa bɛndoo wa ni. Nya cho kunda yɔŋguŋ o Mɛlɛka lo wo ni. Nya cho wanaa Mɛlɛkaa ni. Mɛlɛka o veelu nya mbo soli nya o nyumndaŋ niŋ mbo huŋ a nya o nyɛ ndɔ wawoŋ kɛndɛ bɛndoo niŋ, mbo hɛli nya le mi la dimul waŋnda a sɔɔŋ kɔndɔfiliŋ bɛnduŋ o tosa woŋ okɔɔ.” (Pitɛ Tasoo 2:9, 10, NW) Ndaa nɔ ma saŋgala wana nda cho le ndu wo o waŋnda lo, nduyɛ mi ndaa ke diola ndɔlaŋ bɛɛleŋ o luŋ kpendekele. Ndaa nɔ ma wa seiyaa kɔl sikpaa le Chɛhowa, Mɛlɛka Kpou Kpou wo.

7 A mɛɛ i wa a kaaleŋ Isɔluɛi yɛ, Chɛhowa veelu wanaa cho o Isɔluɛi Mɛlɛkaa niŋnda aa “wanaa ya I kɔɔna le yapila wa nda cho ni, halikpeŋ ma saŋgala ya.” (Ais. 43:21, NW) Kilisiɔŋaa kaŋ o sindɔɔ niŋ wa mɛlɛkaa lachoowaa waŋnda wa piɛiyo wa chɔɔmuu wo, nduyɛ a wa yondaa kpendekele maa Chɛhowa cho Mɛlɛka tonyaa ni. (1 Tɛs. 1:9) Ma timbi Seileŋ a Chɛhowa nda Chiisu okɔɔ, “Chulusalɛm ni, a lɛŋnde Chudiaaleŋ kpede, a lɛŋnde Sameeliaaleŋ, a ba o ba fee o chieeŋndo choo.”—Walta Wa. 1:8; Kol. 1:23.

8. Sila yɛɛ Pɔɔl ndoo ke yɛ wanaa Mɛlɛkaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ?

8 Wana kɔl sikpaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ “o wanaa wa le diola [Chɛhowalaŋ] nda” tɛɛŋ wa kiilanɔɔ Pɔɔl ni. Mɛɛ o sim wanaa tiindaŋ o kɔlkalu iwanachieeyaa niŋnda lachi, mbo suaa le Chɛhowa, Mɛlɛka kpou kpou wo aa, “Mɛlɛka toosiaa hoo chieeŋndo a nyɛ o nyɛ cho leniŋ ndo, ndu cho Masaa choo choo a lɛŋ nanu ni.” (Walta Wa. 17:18, 23-25) O balɔɔ yaa ndɔɔ mɛɛlulaŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o lɛŋii cheleŋnde niŋ, mi Pɔɔl sila wanaa wa le diola Mɛlɛkalaŋ nda aa, “I sina maa te I faŋaŋ pɛ, waŋnda cho hunɔɔ luɛiyɔɔ nya tɛɛŋ ma tɛɛmbuu kunda wanaa laalaŋnda, mɛɛ visiaa biyaa luɛi saa kundaa tɛɛŋ yɛ. Nya pila kpeekpei waŋnda cho chɔnɔŋ nya tɛɛŋ ma siiŋguu tonyaa suɛi lachoova, le hali kpeŋ mi wanaa laalaŋnda tol nda kɔɔli.” (Walta Wa. 20:29, 30) O wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ mɛɛlulaŋ, mi wanaa simul haa pɛɛkula Mɛlɛkalaŋ nda fula kpendekele.—Chɔŋ Tasoo 2:18, 19.

9. Mɛɛ kiilaa vi, yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ a wanaa wa le diola Chɛhowalaŋ nda?

9 Mɛɛ kiilaa Chiisuaa vi, mi pɛɛkula lachoowalaŋ la kui kuiyo pila, nduyɛ mi la tosa mi kaaŋii lachoowɛi hɔba. Yɔŋi ndaa chɔm maa wanaa cho le diola Chɛhowalaŋ nda nda cho ni, mi Kilisiɔŋaa simul pɛɛkula Mɛlɛkalaŋnda wɔɔsuu diola Mɛlɛkalaŋ o Baabuila nda hivi laŋ niŋ. Ma chua naamula wanaa piɛi Mɛlɛka le wa. Okoŋ, ma nɔɔliaa diola Mɛlɛkalaŋ a laalaŋnda lachoowalaŋ, “chɔulaŋ le Mɛlɛka,” a kaa nɔɔlɛiyo. Le wɔsila bɔɔbɔɔ, wanaa laalaŋaa wa Chɛhowa piɛiyo wa wa a saŋnaŋ. Nduyɛ, “wanaa wa le diola ndɔlaŋ nda” ve a kɔɔnaa le.

WANAA MƐLƐKAA MIIŊGU VIOLƆŊ

10, 11. (a) Tale yɛɛ Chiisu dimi yɛ a yɛiyii kɛndɛi okɔɔ, vɛlɛ a kulula bil wɔɔŋndo? (b) Vɛɛ tale Chiisoo peeluŋ yɛ mɛɛ wɔsi 1914 ve hiou, nduyɛ yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo?

10 Mɛɛ Chiisu dimi taloo a yɛiyii kɛndɛi vɛlɛ a kulula bil wɔɔŋndo okɔɔ, mbo suaa a teleŋ suɛi Mɛlɛkɛi cho wa o nyumndaŋ niŋndo, teleŋ wanaa simul pɛɛkula Mɛlɛkalaŋ nda cho hunɔɔ wo. Mbo dimi maa, “mɛɛ waŋnda lɔl kpede,” mi Nyina Wɔɔŋndo saŋ kulula bil wɔɔŋndo o chiɛi niŋ naa Po Wana Pɔnɔɔ saŋ kulula yɛiyii kɛndɛi ya. Kulula sala tiɔɔŋ ndaŋ kpou cho hindɔɔ latulu haaa mi “teleŋ chieeŋndo hoo o huŋ niŋ o mɛɛlulaŋ ndo” fuuluu. Mi Chiisu tɛɛsiaa maa “kulula yɛiyii kɛndɛi” sim le “wanaa cho wa o Masale Mɛlɛkaleŋ choo wa.” Nduyɛ, “kulula bil wɔɔŋndo” sim le “wanaa Masa Nyinaa Wɔɔŋnda cho choo masaa wa.” O chieeŋndo hoo mɛɛlulaŋ, Po Wana Pɔnɔɔ cho viomɔɔ wanaa nduaa “kuauwaa,” maalikɛiya, le ma piɔu kuluŋ kɛndɔŋ tɛɛŋ a ŋ wɔɔŋndoŋ. A boondii keŋ, a cho wanaa cho wa o Masale Mɛlɛkaleŋ choo wa chuuŋgiaa naapilɛ. (Mat. 13:24-30, 36-43) Vɛɛ hei looku yɛ yɔŋnɔŋ? Nduyɛ, vɛɛ hei chɔm yɛ maa Chɛhowa cho nɔ waŋnda o chieeŋndo choo?

11 “Mɛɛlula chieeŋndo hoo” la kanduŋ o wɔsi 1914 niŋ. Mɛɛ chɔuwo del o wɔsi koŋ niŋ, Kilisiɔŋaa pɔyaŋaa pɔmbɔ wa o waalaŋ niŋ o boondii keŋ bɛŋgu wa, mi Babilɔŋ Tɔɔ Bɛndoo kuuna nda le Mɛlɛka piɛiyo. O wɔɔsi 1919 niŋ, mi Chɛhowa soli nda po o pɛɛkula lachoowalaŋ niŋ mbo chɔm teŋgeŋndo nda tɛɛŋ a “kulula bil wɔɔŋndo,” ɔɔ Kilisiɔŋaa lachoowaa. Mbo chuuŋgiaa “wanaa cho wa o Masale Mɛlɛkaleŋ choo wa” mbo kɔɔna nda, le mi nyɛ Aisaiya dimi wo yɔŋnuŋ. Ndu cho ni, “Kani bɛɛ, lɛŋndeŋ le kanduŋ niŋ o paaleŋ lepilɛ niŋ, mi le simnuŋ lɛŋndeŋ a ba ndɔ? Kani bɛɛ, kaaleŋ le kanduŋ niŋ mi le simnuŋ kaaleŋ o lepilɛ niŋ kpe? Sako. Kɛ Saayɔŋ ndu ndu, i cho yɔŋnɔŋ lende a ndu. O saŋga niŋ mɛɛ wana lanɔɔ o saŋga nuaa o violɔɔ niŋ yɛ le.” (Ais. 66:8, NW) Saayɔŋ cho ni, kɔɔna Chɛhowaa, o nɔ nyaa yoomaa o inyinaya wa. Ndu velu chuauwaa nda pɔya a nyina Mɛlɛkaa wa ni, mbo kɔɔna nda o kaaleŋ niŋ.

12. Vɛɛ Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda chɔm yɛ hau maa wanaa cho le Chɛhowa wa nda cho ni?

12 Mɛɛ mɛɛ kilisiɔŋaa tasiaa wa yɛ, wanaa Mɛlɛka pɔya le waa o Masale ndɔleŋ choo wa bɛɛ ndaa nɔ ma wa seiya le Chɛhowa. (Nuawɔ Aisaiya 43:1, 10, 11, NW.) Le saboo hoo, kaa leKilisiɔŋ ndaa, a yooŋgu kɛndɛ nda cho dimioo “a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ ba o ba fee o chieeŋndo choo le mi waŋnda kpou a tuei” yo nɔ mbo tosa nda teŋgeŋ. (Mat. 24:14; Fil. 2:15) O nɛiyo hoo choo, a mala niŋ waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ, le waa wanaa sandaa Chɛhowa o hɔl.—Nuawɔ Daniɛl 12:3, NW.

“Ŋ YEEMA MIŊ KUƐ A NYA LATULU”

13, 14. Le mi wanaa cho Isɔluɛi Mɛlɛkaa wa piɛi Chɛhowa o nɛi o yeema wo choo, yɛɛ nda nɔ yɛ kuee ma tosa, nduyɛ vɛɛ Baabuiyo ndoo dimi yɛ hei?

13 Miŋ cha o buŋgɛi naŋ laŋga hiou ve niŋ maa o Isɔluɛi niŋ sindɛ, wanaa fula o lɛŋii cheleŋ niŋnda wa a chɛlaa le Chɛhowa piɛiyo, kɛ ndaa nɔ ma holnuŋ wanaa Chɛhowa yii kpemaa a nda wa. (Masaa Tasiaa 8:41-43, NW) Hau bɛɛ lende koni. Wanaa cho Isɔluɛi Mɛlɛkaa le wa nɔ ma holnuŋ “wanaa cho wa o Masale Mɛlɛkaleŋ choo wa”, a Chɛhowa pɔya a nyina ndɔɔ wa.

14 Mi wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka o sindɔɔ niŋnda a ŋiɔɔŋ dimi a wanaa faŋgaa cho hunɔɔ le Chɛhowa piɛiyo a wanaa nduaa latulu o palɛi mɛɛlɛi hei niŋndo okɔɔ. Mi Aisaiya dimi aa, “Wanaa bɔɔbɔɔ wa niŋ dimulaŋndo aa, ‘La ŋ kɔŋnuŋ o pembii Chɛhowei choo, o chiɛi Mɛlɛka Chekɔpu wo. O cho lakɔ naa pɛɛku a nyɛ o yeema naa miŋ tosa wo, miŋ wa o nɛi ndɔɔ choo.’ Kanifondole, Saayɔŋ chiee o wa niŋ waŋnda sawala ndɔlaŋ pɛɛkoo ni. Nduyɛ Chulusalɛm chiee o wa niŋ suɛi naa waŋnda cha ni.” (Ais. 2:2, 3, NW) Mi Sɛkalaya bɛɛ dimi aa, “Wanaa bɔɔbɔɔ o lɛŋii nɔ kpaaya bɛndoo ve niŋ a huŋ niŋ Chulusalɛm ma huŋ piɛi Mɛlɛka Chɛhowa nɔ kpaayaa kpou wo, ma nyuna ndu mbo mala nda.” Mbo dimi maa waŋnda haa cho ko maa “ŋwaŋ tɔ cho fula o sɔɔŋ maŋgalaŋ niŋ kpou, a o kaalaŋ niŋ kpou” wa. O dimi niŋ, a cho Isɔluɛi Mɛlɛkaa domaa saa ma wa dimioo aa, “Ŋ yeema miŋ kuɛ a nya latulu naa nya cho kɔlaŋnda, kanifondole ŋ tuei maa Mɛlɛka cho nya Chuuwa kɔɔli.”—Sɛk. 8:20-23, NW.

15. Le wali yɛɛ tosaa “saa cheleŋ” cho yɛ lakɔ a Isɔluɛi Mɛlɛkaa “latulu”?

15 “Saa cheleŋ” cho kɔlaŋ “latulu” nda Isɔluɛi Mɛlɛkaa o wali dimiaa yooŋgu kɛndɛ leMasa Mɛlɛkaa niŋ. (Mak. 13:10) Nda bɛɛ simnuŋ wanaa Mɛlɛkaa, ma wa “kundaa o pilɛ” nda wanaa pɔyaŋnda, o “wana mandaa o pilɛ” o ba bɛŋgu, Chiisu Kiliti.—Nuawɔ Chɔŋ 10:14-16.

NUUVIAA PIOŊƆƆ WANAA CHƐHOWAA TƐƐŊ

16. Yɛɛ Chɛhowa tosa yɛ niŋ le “paale nyɛ palaa bɛndoo” chii yo?

16 Te Babilɔŋ Tɔɔ Bɛndoo sɔla tambei pɛ, a cho chiŋalaŋ wanaa Chɛhowaa a chɔulabaa. Nduyɛ a boondii keŋ, ŋ nɔ miŋ wa o sila sɔvɛ Chɛhowa cho buɛiyaa nduaa yɔŋgu wo bɛŋgu le pioŋɔɔ sɔlaa. Chɔulabaa hoo cho wa nyɛ mɛɛlaa ni le pelemunde “paale nyɛ palaa bɛndoo” bindioo. Chɛhowa pila cho ŋgemelaa kila ni, vɛlɛ mbo hɛli teleŋndo le mi hei yɔŋnuŋ. (Ɛsi. 38:2-4, NW; Mat. 24:21) Kɔɔki cho delɔɔ wanaa Chɛhowaa choo. (Ɛsi. 38:10-12, NW) Chiŋalaŋndo hoo cho tamasioo ni le mi Chɛhowa kilul Kɔɔki a wanaa nduaa yamɛi. Chɛhowa cho Kpuluŋgumayɛi nduɛi saŋgala, nduyɛ mbo dindi diola ndɔlaŋ. Lelaŋ o dimi ni aa, “I cho . . . tosa kɛsɛ mi lɛŋnde o chieeŋndo niŋ kpou sina maa wana kpaaya bɛndoo ya I cho ni, nduyɛ, ma sina maa ya cho Chɛhowa ni.”—Ɛsi. 38:18-23, NW.

A boondii “nyɛ palaa bɛndoo,” ŋ nɔ miŋ wa diompilɛ a chaaŋaa naa laalaŋnda o kunda naa niŋ (Tofa pɛlta 16-18)

17, 18. (a) Te Kɔɔki huŋ chiŋalaŋ wanaa Mɛlɛkaa pɛ a chɔulabaa, sila yɛɛ nda cho yɛ sɔla? (b) Te ŋ yeema pɛ mi Chɛhowa piŋi naa, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa?

17 Te Kɔɔki chiŋalaŋ nda pɛ a chɔulabaa, Chɛhowa cho buɛiyaa nduaa dimul aa, “La luɛi chiɛilaŋ niŋ wanaa niaa, mi la kiindiaŋ diolaŋ kɔɔli. La vioŋnuŋ chiɛilaŋ niŋ mi la wa loŋ le teleŋ biŋgi, haaa mbo lo o koŋ mi tumbe ya dɔunuŋ ndo o pɔlul.” (Ais. 26:20, NW) O boondii nyɛ kindilaa koŋ bɛŋgu, Chɛhowa cho naa nɛi chɔmaa ke le naa piŋioo. Vɛlɛ, chiɛila naŋ cho luɛiyɔɔ leniŋ ndaŋ la sim kundala naala leKilisiɔŋndaŋ ni.

18 Lelaŋ, te ŋ yeema pɛ miŋ sɔla kindaa Chɛhowa o ba bɛŋgu a teleŋ nyɛpalaa koŋ, ŋ nɔ miŋ sina pɛŋgu maa Chɛhowa nɔ waŋnda o chieeŋndo choo, ma wa a kɔɔnaa o kundala leKilisiɔŋndaŋ niŋ. Ŋ nɔ miŋ hiou lachi a simndaŋ kpiŋ a nda latulu, vɛlɛ a waa o kunda naa niŋ. La ŋ mɔsɔŋaŋ diomndaŋ a kɔl naa kpou a wana soliaa ŋchondoo latulu miŋ dimi aa, “Chɛhowa cho wana piŋiaa ni. Sala numndo cho wanaa numnda choo.”—Chon. 3:8. NW.