Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

“Pano Mubaikala Bantu ba Leza”

“Pano Mubaikala Bantu ba Leza”

‘Kala kemwadipo bantu ba Leza, ino pano mubaikala bantu Ba Leza.’—1 PET. 2:10.

1, 2. Lelo i kushinta’ka kwāikele’ko mu Pentekosa 33 K.K., ne i bāni bāikele bu bantu bapya ba Yehova? (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

PENTEKOSA 33 K.K. wādi mwaka mukatampe mu mānga ya bantu ba Yehova badi pano pa ntanda. Kwādi kushinta kumo kukatampe kwālongekele. Mu dine difuku’dya, mo mwābundile Yehova muzo mupya kupityila ku mushipiditu—ke Isalela wa ku mushipiditu kadi, “Isalela wa Leza.” (Ngt. 6:16) Uno o musunsa umbajinji, tamba mu mafuku a Abalahama, wāikele bantu ba Leza kebakiyukilwapo pa disao dya ku ngitu dya bana-balume. Ino, Polo wāsonekele pangala pa muntu ne muntu wa mu uno muzo mupya amba: “Disao dyandi i dya ku mutyima na mushipiditu.”—Loma 2:29.

2 Bantu babajinji ba mu muzo wa Leza bādi batumibwa ne bana ba bwanga ba Kidishitu bakwabo katwa ne kupita bēbungile mu kyumba kya peulu mu Yelusalema. (Bil. 1:12-15) Bāpungulwidilwe mushipiditu ujila, mwine wēbalongele bekale bana ba Leza babutulwe na mushipiditu. (Loma 8:15, 16; 2 Ko. 1:21) Kino kilombola’mba kipwano kipya kyāshilwile kwingila kupityila kudi Kidishitu ne ku mashi andi. (Luka 22:20; tanga Bahebelu 9:15.) Bana bandi ba bwanga babādilwe mu muzo mupya wa Yehova, bantu bandi bapya. Mushipiditu ujila wēbapele bukomo bwa kusapula mu ndimi mishileshile yādi inenwa na  Bayuda ne bāketūtyile’mo bāile ku Yelusalema batamba ku Umbikalo wa Loma mwanda wa kudya Masobo a Bayuda a Mayenga nansha bu pentekosa. Bantu bādi bemvwana ne kuteleka’byo mu lwabo ludimi “bintu bikatampe bya Leza.”—Bil. 2:1-11.

BANTU BAPYA BA LEZA

3-5. (a) Lelo Petelo wāsapwidile Bayuda bika mu difuku dya Pentekosa? (b) Lelo i matabula’ka ākweshe ku kutama kwa muzo mupya wa Yehova mu myaka katwa kabajinji?

3 Yehova wāingidije mutumibwa Petelo emanine mwingilo wa kushitula kibelo amba Bayuda ne baketūtyile’mo bekale bantu ba mu muzo mupya, kipwilo kya bwine Kidishitu. Mu difuku dya Pentekosa, Petelo wāsapwidile Bayuda pambulwa moyo amba bafwaninwe kwitabija Yesu, muntu ‘o babambile ku mutyi’ ke-pantu “Leza wamutūla ke Mfumwetu kadi ke Kidishitu.” Kibumbo pa kwipangula Petelo bya kulonga, Petelo wēbatentulula amba: “Mwisāsei, kadi umo ne umo abatyijibwe mu dijina dya Yesu Kidishitu mwanda wa kulekelwa bubi bwenu, kadi mukatambula kyabuntu kya ku bitupu kya mushipiditu ujila.” (Bil. 2:22, 23, 36-38) Mu dino difuku, bantu 3000 batwela mu muzo mupya wa Isalela wa ku mushipiditu. (Bil. 2:41) Kupwa busapudi bwa kininga bwa batumibwa bwālupwile bipa bivule. (Bil. 6:7) Muzo mupya wāshilula kutama.

4 Kupwa, mwingilo wa busapudi wāfika ne ku bene Samadia ne kupa’ko bipa. Bavule bāikele kubatyijibwa na Fidipa musapudi, inoko kebātambwilepo kala mushipiditu ujila. Kitango kyendeji kya mu Yelusalema kyātumine ba mutumibwa Petelo ne Yoano bende ku bene Samadia baālamukile, nabo “bebatenteka makasa, nabo kebatambula mushipiditu ujila.” (Bil. 8:5, 6, 14-17) Bano bene Samadia bāikele ke bashingwe māni a mushipiditu ke bene Isalela ba ku mushipiditu.

Petelo usapwila Konilusa ne ba mwandi mu kipango(Tala musango 5)

5 Mu 36 K.K., Petelo wākasapwidile kadi bantu bakwabo batwele mu muzo mupya wa Isalela wa ku mushipiditu. Kino kyāmwekele kitatyi kyaākasapwidile Konilusa mudyavita mwine Loma ne ba mu njibo yandi ne balunda nandi. (Bil. 10:22, 24, 34, 35) Bible unena amba: “Aye Petelo ukisamba . . . , mushipiditu ujila watūkila boba bonso [bampikwa kwikala Bayuda] badi bevwana uno mwanda. Ebiya boba betabije batwejibwe kwisao baile na Petelo batulumuka, mwanda kyabuntu kya ku bitupu kya mushipiditu ujila kyadi kekipungulwilwa ne pa bantu ba mizo.” (Bil. 10:44, 45) Pano, dyese dya kwikala mu muzo mupya wa Isalela wa ku mushipiditu dibatandabwilwa ne ku Bajentaila betabije ba kubulwa kutwejibwa kwisao.

“BANTU BA DIJINA DYANDI”

6, 7. Le bantu ba mu muzo mupya bālongele bika pa kwilombola bu “bantu ba dijina dya [Yehova],” ne bēbilongele kufika ne kwepi?

6 Mu mīsambo ya mu kitango kyendeji kya bene Kidishitu ba myaka katwa kabajinji yālongelwe mu mwaka 49 K.K., mutumibwa Yakoba wāsonekele amba: “Shimeone [Petelo] wanena byonso mwatedile  Leza mutyima dibajinji ku mizo mwanda wa kutonga’mo bantu ba dijina dyandi.” (Bil. 15:14) Mu bano bantu bapya bāselele dijina dya Yehova mwādi bafwaninwe kubadilwa mu Bayuda ne bampikwa kwikala Bayuda bāitabije. (Loma 11:25, 26a) Mwenda mafuku, Petelo wāsoneka amba: “Pa kala kemwadipo bantu ba Leza, ino pano mubaikala bantu Bandi.” Petelo wālombwele patōkelela mwingilo wabo na kunena amba: “Banwe mwi ‘muzo mutongwe, babitobo balopwe, muzo ujila, bantu bekele bu kintu kya pa bula, amba musapule pi na pi binengele’ bya yewa wemwityile ku fukutu mwende ku kitōkeji kyandi kya kutendelwa.” (1 Pe. 2:9, 10) Bādi bafwaninwe kwela lubila lwa mitendelo lwa Yewa obengidila ne kutumbija dijina dyandi ku bantu bonso. Bādi ba kukankamika batumoni ba Yehova, Mubikadi wa Diulu ne Ntanda.

7 Monka mobyādi bikadile ku Isalela wa ku ngitu, Yehova nandi witanga bantu badi mu Isalela wa ku mushipiditu “bantu’ba bo nabumbile ba ami mwine, amba balombole lutendelo lwami.” (Isa. 43:21) Pa kusokwela patōka bilezaleza byonso bya bubela byobādi batōta mu kine kitatyi’kya, bano bene Kidishitu babajinji bāsapwile na bukankamane’mba Yehova ye Leza umo kete wa bine. (1 Tes. 1:9) Bāpene bukamoni bwa Yehova ne Yesu “mu Yelusalema, monsomonso mu Yudea ne mu Samadia, ne kulakula kwine kwa ntanda.”—Bil. 1:8; Kol. 1:23.

8. Lelo i kidyumu’ka mutumibwa Polo kyaādimwine bantu ba Leza mu myaka katwa kabajinji?

8 Nkanka umo wa mu “bantu ba dijina dya [Yehova]” ba mu myaka katwa kabajinji i mutumibwa Polo. Wāimene kumeso a bafilozofe ba ino ntanda na bukankamane ubingija bubikadi bwa Yehova, “Leza mwine wālongele ino ntanda ne bintu byonso bidi’mo, byadi Aye ye Mfumwandya diulu ne ntanda.” (Bil. 17:18, 23-25) Dya ku mfulo kwa lwendo lwandi lwa busatu lwa bu mishonele, Polo wādyumwine bantu ba dijina dya Leza amba: “Ndyukile amba shi napu kwenda, bampumpi ba kasusu basa kutwela momudi, kadi kebakalelapo luombe senene, kadi umbukata mwenu mukatamba bantu bakesamba bintu binyengakane bya kukokela bana ba bwanga kobadi amba bebalonde.” (Bil. 20:29, 30) Buno bupondo bwālailwe bwamwekele patōkelela ku mfulo kwa myaka katwa kabajinji.—1 Yo. 2:18, 19.

9. I bika byālongekele ku “bantu ba dijina dya [Yehova]” pa kupwa kufwa kwa batumibwa?

9 Pa kufwa kwa batumibwa, buno bupondo bwātādile ne kulupula bipwilo bya kine Kidishitu. Bene Kidishitu bapondoke, pa kyaba kya kwilombola bu “bantu ba dijina dya [Yehova],” ino abo batalwididila ne dijina dya Leza mu malamuni abo mavule a Bible. Baiwile bisela bya mizo ne kufutulwija Leza na milangwe yabo ya kubulwa kukwatañana na Bisonekwa, bya “mavita ajila” ne mwiendelejo wabo wa kujilula bijila. Mu bula bwa tutwa twa myaka Yehova wādi’nka na batōtyi batyetye kete ba kikōkeji bampikwa kuteakanibwa bu “bantu ba dijina dyandi.”

KUBUTULWA DIPYA KWA BANTU BA LEZA

10, 11. (a) Lelo Yesu wālaile bika mu lukindi lwandi lwa ñano ne biyombo bityani? (b) Lelo lukindi lwa Yesu lwafikidile namani pa kupwa kwa mwaka 1914, ne i bipa’ka byalupukile’ko?

10 Yesu mu lukindi lwandi lwa ñano ne biyombo bityani wālaile kitatyi kya bufuku kyādi kya kulupuka bupondo. Wānene amba “abo bantu bakilēle,” Dyabola wāiya kukusa’mo biyombo bityani mu budimi mwadi mukunine Mwanā muntu nkunwa ya ñano. Byonso byātamine pamo kufika ne “mvuyo ya ngikadilo ya bintu.” Yesu wāshintulwile amba “nkunwa milumbuluke” yelekeja “bana ba Bulopwe” kadi amba “biyombo bityani” i “bana ba yewa umbi.” Mu  kitatyi kya mfulo, Mwanā muntu wadi wakutuma “bangudi” ba mwikeulu, kusansanya ñano ya kyelekejo na biyombo bityani. Bana ba Bulopwe badi bafwaninwe kubungakanibwa. (Mat. 13:24-30, 36-43) Lelo bino byādi bya kufika namani, ne kino kyadi kya kwikala na lupusa’ka pa bantu ba Yehova pano panshi?

11 “Mvuyo ya ngikadilo ya bintu” yashilwile mu 1914. Mu divita dyashilwile mu uno mwaka, kwadi’tu tununu tutyetye kete twa bene Kidishitu bashingwe māni, “bana ba Bulopwe,” badi bu bamisungi ku mushipiditu mu Babiloni Mukatakata. Mu mwaka 1919, Yehova webanyongolola, webashiyañanya na “biyombo bityani,” kokunena’mba bene Kidishitu ba dijina. Wabungile “bana ba Bulopwe” bu kisumpi kya bantu balongololwe, ne kino kyafikidija bupolofeto bwa Isaya bwa amba: “Lelo ntanda ikabutulwe mu difuku dimo dyonka, a? Lelo muzo ukabutulwe panopano ponka, a? Mwanda Ziona ponka pa kwivwana misongo ya lubutulo wabutula bāna bandi.” (Isa. 66:8) Ziona, bulongolodi bwa Yehova bwa ku mushipiditu wabutwile bana bashingwe māni a mushipiditu ne kwibateakanya bu muzo.

12. Lelo bashingwe māni balombolanga dyalelo namani’mba i “bantu ba dijina dya [Yehova]”?

12 Pamo bwa bene Kidishitu babajinji, bashingwe māni “bana ba Bulopwe” bafwaninwe kwikala batumoni ba Yehova. (Tanga Isaya 43:1, 10, 11.) Mu uno muswelo badi bafwaninwe beshile mu mwiendelejo wa bwine Kidishitu na kusapula “ino myanda miyampe ya Bulopwe . . . mwanda wa bukamoni ku mizo yonso.” (Mat. 24:14; Fid. 2:15) Mu uno muswelo, badi ba kwalamuna bangi, midiyo ne midiyo ya bantu amba betabijibwe kudi Yehova.—Tanga Danyele 12:3.

“BATWE TUKENDA NENU”

13, 14. Pa kutōta ne kwingidila Yehova mu muswelo mwitabijibwe, boba kebadipo mu Isalela wa ku mushipiditu bafwaninwe kulonga bika, ne kino kyālailwe namani mu bupolofeto bwa mu Bible?

13 Twamwene mu kishinte kibadikile’mba mu Isalela wa kala beni bādi babwanya kutōta Yehova mu muswelo mwitabijibwe,  shi abelunga na bantu badi mu kipwano na Yehova. (1 Ba. 8:41-43) Mo monka ne dyalelo, boba kebadipo mu Isalela wa ku mushipiditu bafwaninwe kwikala mu kipwano na bantu ba Yehova, “bana ba Bulopwe.”—ke Batumoni ba Yehova bashingwe māni kadi.

14 Kibumbo kya bantu bavule kitōtanga Yehova na bantu bandi mu kino kitatyi kya mfulo kyālailwe na bapolofeto babidi. Isaya wālaile amba: “Bantu bangibangi bakenda ne kunena’mba: Iyai tukande ku lūlu lwa Yehova, ku njibo ya Leza wa Yakoba, amba etulombole mashinda andi, kadi amba tunange mu tumashinda twandi; mwanda mu Ziona mukatamba mukanda-wabijila, ne mu Yelusalema kinenwa kya Yehova.” (Isa. 2:2, 3) Kadi mupolofeto Zekadia wālaile amba “bantu bangibangi ne mizo mikomo, bakāya kukimba Yehova wa bibumbo mu Yelusalema ne kulomba kyakulomba kiyampe kudi Yehova.” Wēbatelele bu “bantu dikumi ba mu ndimi yonsololo ya mizo’ya, bakakwata, eyo, bakashipila ku kisandi kya yewa udi bu mwine Yudea amba: Batwe tukenda nenu, mwanda tubaivwana’mba Leza udi nenu pamo.”—Zek. 8:20-23.

15. Lelo i mwingilo’ka wingila “mikōko mikwabo” ‘yendanga’ na bene Isalela ba ku mushipiditu?

15 “Mikōko mikwabo” ‘yendanga’ pamo na Isalela wa ku mushipiditu mu mwingilo wa kusapula myanda miyampe ya Bulopwe. (Mako 13:10) Batwela mu bantu ba Yehova, “luombe lumo” na bashingwe māni, mu buludiki bwa “mukumbi muyampe,” Kidishitu Yesu.—Tanga Yoano 10:14-16.

TANA MUTYIMA-NTENKE MU BANTU BA YEHOVA

16 Pa kupwa konakanya Babiloni Mukatakata, bantu ba Yehova bakatambwa ne kadi mu kino kitatyi tukasakilwa kukingwa na Yehova pakakinga bengidi bandi. Kuno kutambwa ko kukalengeja kipindi kya mfulo kya “kyamalwa kikatampe,” kadi i enka Yehova kasuku kandi ye ukatūla ne kutonga kitatyi kya kufikidila kwakyo. (Mat. 24:21; Ezk. 38:2-4) Mu kine kitatyi’kya, Koka ukatamba “bantu’ba baungwijibwa mu mizo’ya,” ke bantu ba Yehova kadi. (Ezk. 38:10-12) Kuno kutambwa kukekala bu kiyukeno kya Yehova kya kufikidija butyibi bwandi padi Koka ne pa bibumbo byandi. Yehova ukatumbija bubikadi bwandi ne kuyukanya buujila bwa dijina dyandi, ke-pantu unena’mba: “[Nkeyukanya] ami mwine mu meso na mizo mingimingi, e po bakayukila’mba ami ne Yehova.”—Ezk. 38:18-23.

Mu kitatyi kya “kyamalwa kikatampe,” tukasakilwa nyeke kulamata ku kipwilo kyetu (Tala musango 16-18)

17, 18. (a) Kitatyi Koka kyakatamba bantu ba Yehova, lelo i bulombodi’ka bobakapebwa? (b) Shi tusaka’mba Yehova etukinge, tufwaninwe kulonga bika?

17 Yehova ukalombola bengidi bandi kitatyi kyobakatambwa na Koka amba: “Iyai bami bantu, twela mu tudimbwa tobe, ne kushita binjilo byobe modi; wifye abe mwine kakyaba katyetye’tu poso’nka bukalabale bupite.” (Isa. 26:20) Mu kino kitatyi kya mitabakano, Yehova uketupa bulombodi bwa kwitupandija kadi bipwilo byo bikekala padi bu “tudimbwa.”

18 Shi pano, tusaka Yehova aketukinge mu kyamalwa kikatampe, tufwaninwe kuyuka’mba Yehova udi na bantu bandi pano pa ntanda bateakanibwe mu bipwilo. Tufwaninwe nyeke kwikala ku mutamba wabo ne kulamata ku kipwilo. Tusapulei na mutyima umo, pamo na kaimba wa mitōto wāimbile amba: “Lupandilo ludi padi Yehova; katōkwe kobe ko ka bantu bobe.”—Ñim. 3:8.