1, 2. a) ¿Imataq pasakurqan 33 wata Pentecostes fiestachö? b) ¿Pikunataq mushoq nacion këman chäriyarqan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.)

JEHOVÄMI 33 wata Pentecostes fiestachö juk mushoq nacionta patsäratsirqan; ciëlupaq kaq Diospa ‘rasonpa israel nunancunata’ (Gal. 6:16). Tsë nunakunataqa santu espïritunwanmi akrarqan. Tsëpita patsëqa mananam, Abrahan ruranqannö, Diospa markanchö ollqu kaqkuna señalakuyarqannatsu. Porqui apostol Pablu ninqannömi tsëpita patsëqa, santu espïrituwanna ‘shonquncunacho señalashqa’ kayaq (Rom. 2:29).

² Kë mushoq nacionchö punta nunakunaqa kayarqan, Jerusalenchö juk wayichö juntarëkaq apostolkuna y pachakpitapis mas Cristupa qateqninkunam (Hëch. 1:12-15). Diosmi santu espïritunwan akrarir, wamrankunatanöna chaskirirqan (Rom. 8:15, 16; 2 Cor. 1:21). Këmi rikätsikurqan, nunakunarëkur Jesus pagakunqanta Jehovä chaskikanqanta, y conträtu leyta, mushoq conträtu trukëkanqanta (Lüc. 22:20; leyi Hebrëus 9:15). Tsënömi Jesuspa qateqninkunaqa, Diospaq juk mushoq nacion o mushoq marka tikrariyarqan.  Santu espïritu yanapaptinmi tukï idiömakunachö parlarnin, Pentecostes fiesta celebraq entëru Römapita shamushqa judïukunata y judïuman tikrashqa nunakunata “Diospa espantepaq rurenincunata” yachatsiyarqan (Hëch. 2:1-11).

3-5. a) ¿Ima nirqantaq Pëdru judïukunata Pentecostes fiesta junaq? b) ¿Imanötaq qallanan witsankunachö Diospa mushoq nacionnin mirar qallëkurqan?

³ Jehovämi patsäratsirqan judïukuna y judïuman tikrashqakunapis tsë mushoq nacionchö kayänampaq, y tsëpaqqa apostol Pëdrutam utilisarqan. Pentecosteschömi judïukunata Pëdru cläru nirqan, wanutsiyanqan Jesusta ‘mandacoqnincunatano’ y ‘acrashqatanö’ chaskiyänampaq. Imata rurayänampaq kaqta tapuyaptinmi Pëdru nirqan: “Mana alli rureniquicunata dejariyë, y bautisacuyë Jesucristurecur jutsequicunapita Dios perdonecuyäshunequipaq. Tsenam Santu Espirituta qamcunatapis qoycuyäshunqui” (Hëch. 2:22, 23, 36-38). Tsë junaqmi 3.000 nunakuna ciëlupaq akrashqakunaman yapakäriyarqan (Hëch. 2:41). Apostolkunaqa masmi yachatsikuyarqan y mëtsikaqmi chaskikuyarqan (Hëch. 6:7). Tsë mushoq nacionqa mirarmi sïguirqan.

⁴ Tiempuwannam samaritänukunamampis alli yachatsikïta chätsiyarqan y chaskikuyarqanmi. Felïpim mëtsikaqta bautisarqan. Peru santu espïritutaqa manam chaskiyarqantsu. Tsënam Jerusalenchö këkaq Punta Cristiänukunapa Pushaqninkuna Pëdrutawan Juanta kacharqan  tsë cristiänukunata watukayänampaq. Y chärir “maquincunata churayaptin[mi], Santu Espirituta chasquiriyarqan” (Hëch. 8:5, 6, 14-17). Tsënöpam kë cristiänukunaqa ciëlupaq akrashqa tikrariyarqan.

⁵ Jina 36 watachöpis, yapëmi Jehoväqa Pëdruta utilisarqan mushoq nacionman yëkuyänampaq mas nunakunata yanapanampaq. Pëmi Röma tröpapa mandaqnin Corneliuta, familianta y amïgunkunata Diospita parlaparqan (Hëch. 10:22, 24, 34, 35). Bibliam nin: “Pedru tseno yachatsiquicaptinnam, llapan wiyecaqcuna [mana Judïu kaqkuna] Santu Espiritupa podernincho juclla ticrariyarqan. Tsemi Jope marcapita Pedruwan ewaq Jesusman creyicoq israel nunacunapis allapa espantacuyarqan, mana israel caqcunapis Santu Espiritupa poderninta chasquiriyaptin” (Hëch. 10:44, 45). Tsëpita patsëmi, mana judïu këkar y mana señalakushqa këkarpis, Diospa akrashqa markan këta puëdiyarqanna.

6, 7. ¿Imanötaq rasumpa kaq cristiänukuna Diospa jutinta apaq marka kayanqanta rikätsikuyänan karqan? ¿Mëyaqtaq chätsiyarqan?

⁶ Punta Cristiänukunapa Pushaqninkuna 49 watachö reunionta rurayanqanchömi, discïpulu Santiägu kënö nirqan: “Simonmi willaramarquntsik, nacionkunapita jutimpaq juk markata Diosnintsik jorqar imanö qallëkanqanta” (Hëch. 15:14, NM). Kë jutinta apaq markaqa judïukuna y mana judïukunam kayarqan (Rom. 11:25, 26a). Tiempuwannam Pëdru pëkunata kënö nirqan: “Gamcunaga manam puntataga ni juc marcallapis cayargayquitsu, cananmi sïga Dios Yayapa marcan cayanqui”. Y rurëninkuna ima kanqanta entienditsirmi kënö nirqan: “Juc ayllu acrashganö carmi, juc santa naciun marcachö imayca mandacug sacerdötinö Dios Yayapa car imaypis serviycäyanqui. Tsaypagmi tutapaychönö cawaycäyaptiqui gayar imayca cushicuy actsiman jipiyäshushcanqui. Tsaymi gamcunaga Dios Yaya alläpa poderöso canganta willacurnin alabayanqui” (1 Pëd. 2:9, 10, NTCN). Jehovätam nunakunapa rikëninchö alabayänan karqan y jutimpitam yachatsikuyänan karqan. Mana mantsapakushpam Ciëluchö y Patsachö autoridäyoq Diospa testïgun kayänan karqan.

⁷ Punta kaq Israeltanömi kë ciëlupaq kaqkunatapis, “kikïpaq patsätsikunqä y alabansäta willakunampaq markä” nir qayarqan (Is. 43:21). Kë cristiänukunam mana mantsakushpa Jehovälla rasumpa kaq Dios kanqanta y wakin dioskunaqa uli (llulla) kayanqanta yachatsikuyarqan (1 Tes. 1:9). Awmi, Jehoväpa y Jesuspa testïgunkunam kayarqan “Jerusalenchö, Judëachö y Samaria markakunachö, y patsapa mas karun kaq markakunachöpis” (Hëch. 1:8, NM; Col. 1:23).

8. ¿Imatataq Pablu willarqan apostolkuna kawayanqan witsanchö cristiänukunata?

⁸ Mana mantsapakushpa juk yachatsikoqqa, Pablum karqan. Yachaq nunakunapa puntanchömi, “Diosmi rurashqa que patsata llapan caqnincunatawan [...,] sielucho y patsacho mandacoq Diosmi” nir yachatsikurqan (Hëch. 17:18, 23-25). Kima kaq viäjinta ushëkarnam cristiänukunata kënö willarqan: “Musyämi eucushqächo [...] mana alli yachatiscoqcuna [...] creyicoqcunata ushacätsita munar shayämunanpaq caqta. Qamcunapitam waquinniquicuna llutan camanta  yachatsicur qallaquicuyanqa Jesusman creyicoqcuna qaticurcuyänanpaq” (Hëch. 20:29, 30). Awmi, apostolkuna kawayanqan witsankuna ushëpaqqa, mëtsikaqnam Diospa contran tikrashqa kayarqan (1 Juan 2:18, 19).

9. ¿Imataq pasakurqan Diospa markanwan apostolkuna wanuriyaptin?

⁹ Apostolkuna wanuriyaptinmi, Diospa contran tikrashqakunaqa mirariyarqan y tsënöpam Jesusman creeq religionkunata patsäratsiyarqan. Diospa jutinta apaq marka kayänampa rantinmi, kë nunakunaqa Bibliakunapita Diospa jutinta jorqayashqa. Jina Diostam mana kaqpaq churayashqa mana alli yachatsikïninkunawan, guërrankunawan y warmiwampis y ollquwampis lluta punukur. Tsëmi, mëtsika watakunapa Jehoväpa jutinta apaq markaqa kashqatsu, sinöqa juk ishkë sirweqninkunalla.

10, 11. a) ¿Imapaqtaq Jesus parlëkarqan trïgupaqwan mana alli qorapaq igualatsikïninchö? b) ¿Imanötaq Jesus willakunqan cumplikärirqan 1914 wata pasariptin?

¹⁰ Trïgupaqwan mana alli qorapaq parlanqanchömi Jesus rikätsikurqan, alli yachatsikïta, mana alli yachatsikï tsapärinampaq kaqta. ‘Muroqkuna punuyanqanyaq’, trïgu murushqa jananman mana alli qorata Diablu murunampaq kaqtam nirqan. Trïguwan mana alli qoraqa juntum winayänan karqan ‘më tsëchö imëkapis imanö këkanqampa ushëninyaq’. “Alli murunam Diospa gobiernumpa tsurinkuna; peru mana alli qoranam mana allipa tsurinkuna” nirqanmi. Ushanan junaqkunanam Jesusqa “segaqkunata” o angelkunata mandanan karqan trïgupita mana alli qorata rakiyänampaq, tsënöpa ciëlupaq kaqkunata ëlluyänampaq (Mat. 13:24-30, 36-43, NM). ¿Imanötaq cumplikarqan? Y ¿imanötaq Diospa markan Patsachö yapë yurirqan?

¹¹ ‘Më tsëchö imëkapis imanö këkanqampa ushëninqa’ qallarqan 1914 watam. Tsë witsampaqqa wallkaqllam ciëlupaq kaqkuna kayarqan. Y guërra qallariptinqa, ‘Diospa gobiernumpa tsurinkunaqa’, mana alli religionpa makinchömi prësu këkäyarqan. Peru 1919 watachömi Jehoväqa librarirqan y clärum rikakärirqan mana alli qorapita jukläya kayanqan. Juk patsätsishqa markamanmi Jehovä churarirqan. Isaïas 66:8 textum nin: “¿Juk junaqllachötsuraq alläpa sufrir warmi qeshpikunqannö patsa yuririnman? [...] Porqui Sionmi qeshpikur nanatsikïkan, jina wamrankunatam qeshpikurishqa”. Sionmi o ciëluchö këkaq Jehoväpa markanmi, ciëlupaq kaqkunata qeshpikurqan juk nacion kayänampaq.

12. ¿Imanötaq ciëlupaq akrashqakuna rikätsikuyashqa Jehoväpa jutinta apaq marka kayanqanta?

 ¹² Punta cristiänukunanöllam ‘Diospa gobiernumpa tsurinkunaqa’ Jehoväpa alli testïgunkuna kayashqa (leyi Isaïas 43:1, 10, 11 *). Alli portakïninkunapita y entëru Patsachö yachatsikuyanqampitam reqishqa kayan (Mat. 24:14; Filip. 2:15). Tsënömi Jehoväwan amïgu kayänampaq, mëtsika nunakunata yanapayashqa (leyi Daniel 12:3 *).

13, 14. a) ¿Imatataq rurayänan Patsapaq kaqkuna adoracionninkunata Jehovä chaskinampaq? b) ¿Imanötaq Biblia tsëpaq willakurqan?

¹³ Juk nin kaq yachatsikïchömi rikarqantsik, juk nacion nunakunapa adoracionninta Jehovä chaskinampaqqa markanmanraq yëkuyänan precisanqanta (1 Rëy. 8:41-43). Kanan witsampis, adoracionninkunata Jehovä chaskinampaqqa, Patsapaq kaqkunaqa, markanmanraqmi yëkuyänan y ciëlupaq kaqkunawanmi adorayänan.

¹⁴ Ishkaq profëtakunam willakuyarqan Jehoväpa markanman kanan witsan mas nunakuna yëkuyänampaq kaqta. Isaïasmi nirqan: “Atska markakunam ëwayanqa y kënö niyanqa: ‘Witsäshun Jehoväpa jirkanman, Jacobpa Diosnimpa wayinman, pëmi näninkunata reqitsimäshun y rasumpëpam imëpis nänimpa purishun’. Sion jirkapitam ley yarqamunqa, y Jerusalenpitanam Jehoväpa palabran” (Is. 2:2, 3). Y Zacarïaspis nirqanmi: “Mëtsikaq markakunam y puëdeq nacionkunam tröpakunapa mandaqnin Jehoväta Jerusalenman asheqnin y rogaqnin shayämunqa”. Y nirqanmi “tukï idiömata parlaq më tsë nacionkunapita chunka nunakuna” kayänampaq kaqta, y ciëlupaq akrashqakunapa röpankunapita tsaripakurir kënö niyänampaq kaqta: “Qamkunawanmi ëwayäshaq, porqui qamkunawan Dios këkanqantam wiyayarqö” (Zac. 8:20-23).

15. ¿Imanötaq ‘juk kaq üshakunawan’ ciëlupaq akrashqakuna yanapanakuyan?

¹⁵ ‘Juk kaq üshakunaqa’ ciëlupaq akrashqa kaqkunatam Diospa Gobiernumpita yachatsikur yanapayan (Mar. 13:10). Pëkunapis Diospa markanmi kayan y ciëlupaq akrashqakunawanmi juk kanchalla kayan y pushaqninkunaqa “alli mitsikoq” Jesucristum (leyi Juan 10:14-16).

16. ¿Imataraq Jehovä ruranqa ‘jatun sifrimientupa’ ushënin qallanampaq?

¹⁶ Jatungarë Babilonia chipyëpa  ushakäriptinqa, Diospa markantam ushakätsita tïrayanqa. Tsënö kanampaqqa, kikin Jehovämi patsätsinqa. Markanta ushakätsir qallëkuyaptinnam, ‘jatun sufrimientupa’ ushënin kaq Jehoväpa jatun guërran, Armagedon, qallëkunqa. Tsëchö kawëkar quedanapaqqa, Jehoväpa tsapäkïnintam wanashun (Mat. 24:21; Ezeq. 38:2-4). Llapan nacionkunapita Jehovä akranqan markantam, Gog ushakätsir qallanqa (Ezeq. 38:10-12). Peru Gog ushakätsir qallëkuptinmi, Jehoväqa, Satanaswan y tröpankunawan pelyanqa. Pëlla mandakoq kanqantam rikätsikunqa y jutintam limpianqa. Tsëmi nin: “Jatun y santu kënïtam rikätsikushaq, y llapan nacionkunam reqiyämanqa; y musyariyanqam noqa Jehovä kanqäta” (Ezeq. 38:18-23).

17, 18. a) ¿Ima yachatsikïtaraq chaskishun Satanas ushakätsimënintsikta munaptin? b) ¿Imataraq rurashwan Jehovä tsapämänantsikta munarqa?

¹⁷ Gog ushakätsir qallëkuptinmi Jehoväqa markanta ninqa: “Ëwë markallä, yëki ruri cuartïkikunaman, y punkïkita wichqamï. Juk rätulla ratakuri hasta piñakïnï pasanqanyaq” (Is. 26:20). Tsë höram Jehoväqa, salvakunapaq imata ruranapaq kaqtapis niramäshun. Y tsë ‘ruri cuartukunaqa’ itsa congregacionnintsikkuna kayanqa.

¹⁸ Tsëmi jatun sufrimientu junaqchö Jehovä tsapämänantsikta munarqa, kë Patsachö markan, congregacionkunaman patsätsishqa kanqanta entiendinantsik. Tsëmi, congregacionnintsikwan imëpis këkashwan. Salmistanömi kënö ninantsik: “Jehovällam salvakoqqa. Bendicionnikiqa markëki jananchömi këkan” (Sal. 3:8).