Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

‘Haˈˈi Intte Xoossaa Asa’

‘Haˈˈi Intte Xoossaa Asa’

“Intte kase Xoossaa asa gidekketa; shin ha77i intte a asa.”—1 PHE. 2:10.

1, 2. PHenxxaqosxxe galla 33 M.Ln, hanidabay aybee, qassi Yihoowa ooratta deriyaa yame gididaageeti oonee? (Ha huuphe yohuwaa doomettan deˈiya misiliyaa xeella.)

YIHOOWY PHenxxaqosxxe galla 33 M.Ln, issi gitabaa oottiis. I he wode “Xoossaa Israaˈeela” woy ayyaana Israaˈeela geetettiya ooratta deriyaa medhiis. (Gal. 6:16, NW) Yihooway he deriyaa yame gidiyaageeta dooranawu ba geeshsha ayyaanaa goˈettiis. PHawuloosi ha ooratta deriyaa yameti Abrahaama zaretuugaadan qaxxarettana bessennaagaa yootiis. SHin eti ‘Xoossaa ayyaanan oosettiya wozanaa qaxxaraa’ qaxxarettoosona.—Roo. 2:29.

2 Xoossaa ooratta deriyaa yame gidida koyro asati kiitettidaageetanne pooqe keettan shiiqida issi xeetaappe dariya Kiristtoosa erissiyo ashkkarata. (Oos. 1:12-15) He asatu bolli geeshsha ayyaanay gukkiis; yaatin eti Xoossay ayyaanan yelido a naata gididosona. (Roo. 8:15, 16; 2 Qor. 1:21) Hegee Yihooway Kiristtoosa yarshshuwaa waagaa ekkidoogaanne Higgiyaa maachay ooratta maachan laamettidoogaa bessiyaaba. (Luq. 22:20; Ibraawe 9:15 nabbaba.) Yaatiyo gishshawu, he erissiyo ashkkarati Yihoowa ooratta deriyaa woykko a ooratta asaa yame gididosona. Rooma haaruwan deˈiya biittatu ubbaappe Saaminttatu Baalaa woykko PHenxxaqosxxe baalaa bonchanawu Yerusalaame yiida, dumma dumma qaalaa haasayiya Ayhudatuyyoonne Ayhudatettawu laamettida asatuyyo sabbakanaadan geeshsha ayyaanay eta maaddiis. He asati ayyaanan yelettida Kiristtaaneti yootiyo, “Xoossai oottido gita oosuwaa” bantta qaalan siyidi akeekidosona.—Oos. 2:1-11.

XOOSSAA OORATTA ASAA

3-5. (a) PHeexiroosi PHenxxaqosxxe gallassi Ayhudatuyyo ay yootidee? (b) Koyro heeran, ooratta deriyaa yametu qooday waani gujjidee?

3 Ayhudatinne Ayhudatettawu laamettidaageeti ha ooratta deriyaa woy Kiristtaane gubaaˈiyaa yame gidana mala shoobbanaadan Yihooway kiitettida PHeexiroosa goˈettiis. Ayhudati mittaa “bolli misimaariyan xishissidi” worido Yesuusa Xoossay “Godanne Kiristtoosa oottidoogaa” ammanana mala PHenxxaqosxxe gallassi PHeexiroosi etawu minttidi yootiis. Asay ay oottana koshshiyaakko oychin, PHeexiroosi, “Intte nagarai atto geetettana mala, nagaraappe simmidi, intte huuphiyan huuphiyan Yesuus Kiristtoosa sunttan xammaqettite. Xoossai immiyo Geeshsha Ayyaanaa intte ekkana” yaagiis. (Oos. 2:22, 23, 36-38) He gallassi 3,000 gidiya asay ayyaana Israaˈeela gidida ooratta deriyan gujettiis. (Oos. 2:41) Hegaappe simmin, kiitettidaageeti mishshettidi sabbakido gishshawu daro asay ammaniis. (Oos. 6:7) Ooratta deriyaa yamee wodiyaappe wodiyan gujiis.

4 Guyyeppe, Kawotettaa mishiraachoy Samaariyaa gakkanawu odettin, yan deˈiya issi issi asay ammaniis. Etappe darota wonggeliyaa mishiraachuwaa yootiya Piliphoosi xammaqiis; shin etan geeshsha ayyaanay wodhiichibeenna. He wode Yerusalaamen bolla gididi heemmiyaagee kiitettida PHeexiroosanne Yohaannisa he ammanida Samaare asatukko kiittidosona; PHeexiroosinne Yohaannisi “bantta kushiyaa eta bolli wottin, eti Geeshsha Ayyaanaa ekkidosona.” (Oos. 8:5, 6, 14-17) Hegaa gishshawu, he Samaare asatikka ayyaanan tiyettidi ayyaana Israaˈeela yame gididosona.

PHeexiroosi Qornneliyoosassinne a soo asaassi sabbakiis (Mentto 5 xeella)

5 Ayyaana Israaˈeela gidida ooratta deriyaa yame gidiya hara asaa 36 M.Ln, shoobbanaadan Xoossay PHeexiroosa zaarettidikka goˈettiis. Hegee hanidoy, Rooma biittaa asa gidida mato halaqaa Qornneliyoosassi, a dabbotussinne a laggetussi PHeexiroosi sabbakido wode. (Oos. 10:22, 24, 34, 35) Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “PHeexiroosi biron . . . yootishin, qaalaa siyiya ubbaa bolli Geeshsha Ayyaanai wodhdhi aggiis. PHeexiroosaara Yoophpheppe yiida, ammaniya qaxxarettida Aihuda ubbati Aihuda gidennaageetu bollankka Geeshsha Ayyaanaa imoi gukkido gishshau garamettidosona.” (Oos. 10:44, 45) He wodeppe doommidi, qaxxarettibeenna Ayhuda gidenna asaykka ayyaana Israaˈeela yame gidanaadan shoobettiis.

A SUNTTAWU HANIYA ASAA

6, 7. Ooratta deriyaa yameti ayba ogiyan ‘Yihoowa sunttawu haniya asa’ gididonaa, eti hegaa waati bessidonaa?

6 Koyro xeetu layttan deˈiya Kiristtaaneta bolla gididi heemmiyaagee 49 M.Ln, shiiqido wode erissiyo ashkkaraa Yaaqoobi, “Xoossai Aihuda gidennaageetu giddoppe bau [“ba sunttawu,” NW] haniya asaa ekkanau Aihuda gidennaageetuyyo koiro waatidi qoppidaakko Simooni [PHeexiroosi] yootiis” yaagiis. (Oos. 15:14) Yihoowa sunttan xeegettiya ooratta asaa giddon Ayhudatinne Ayhuda gidenna Kiristtaaneti deˈoosona. (Roo. 11:25, 26a) Guyyeppe PHeexiroosi, “Intte kase Xoossaa asa gidekketa; shin ha77i intte a asa” yaagiis. Etawu imettida oosuwaa xeelliyaagan PHeexiroosi, “Xoossai xumaappe garamissiya ba poo7uwau inttena xeesiis; intte a ooratta oosuwaa yootanau doorettida zare; intte kawo qeeseta; geeshsha asanne Xoossaassi buzo asa” yaagiis. (1 PHe. 2:9, 10) Eti Yihoowabaa xalatettan markkattananne i Ubbaa Haariyaagaa gidiyoogaa asawu erissana koshshees.

7 Yihooway haˈˈi ayyaana Israaˈeelata ba asa oottana; qassi eta “ta galataa awaajjana mala, ta giigissidonne doorido ta [asa]” gaana. (Isi. 43:21) Eti tumu Xoossay Yihoowa gidiyoogaanne hara xoossati ubbay worddancha gidiyoogaa xalatettan yootidosona. (1 Tas. 1:9) Eti “Yerusalaameeninne Yihudaa biitta ubban, Samaariyaaninne sa7aa gaxaa gakkanaashinkka” Yihoowassinne Yesuusassi markkattidosona.—Oos. 1:8; Qol. 1:23.

8. Kiitettida PHawuloosi Xoossaa asaa koyro xeetu layttan woygi akeekissidee?

8 Koyro xeetu layttan ‘Yihoowa sunttawu haniya asa’ gidida xala asatuppe issoy kiitettida PHawuloosa. PHawuloosi eeqawu goynniya eranchatuura haasayido wode, “Sa7aanne sa7an de7iya ubbabaa medhdhida Xoossai saluwaanne sa7aa Godai” ubbaa haariya Yihoowa gidiyoogaa xalatettan yootiis. (Oos. 17:18, 23-25) PHawuloosi gubaaˈiyan deˈiya asaakka hagaadan akeekissiis: “Taani biidoogaappe guyyiyan, wudiyaassi qarettenna iita wanggireelloti intte giddo gelanaagaanne, kaalliyaageetakka bantta geeduwaa kaalettanau wordduwaa haasayiya asati intte giddoppe denddanaagaa erais.” (Oos. 20:29, 30) Kaseti yootidoogaadan kaddida asati koyro xeetu laytta wurssettan denddidosona.—1 Yoh. 2:18, 19.

9. Kiitettidaageeti hayqqi simmin ‘Yihoowa sunttawu haniya asaa’ xeelliyaagan aybi hanidee?

9 Kiitettidaageeti hayqqi simmin, kaddidaageeti gubaaˈetu giddon daridi, worddo Kiristtaane haymaanootiyaa essidosona. Kaddida Kiristtaaneti ‘Yihoowa sunttawu haniya asa’ gidibookkona; ubba daro Geeshsha Maxaafaa birshshettatuppe Xoossaa sunttaa kessidosona. Eti hara daro ogiyankka Xoossaa bonchibookkona. Leemisuwawu, eeqa goynuwaa wogaa kaallidosona, Geeshsha Maxaafan baynnabaa tamaarissidosona, geeshsha ola giyo olaa olettidosona, qassi he olaa Xoossaayyo olettoos yaagidosona. Eta kanddoy shori baynnaagaa gidiis. Kaddidaageeti denddi simmin, daro xeetu layttawu ha saˈan Yihoowayyo ammanettidi goynnida asati keehi guutta, qassi he wode ‘Yihoowa sunttawu haniya asay’ woykko deree deˈenna.

XOOSSAA ASAY ZAARETTIDI YELETTIIS

10, 11. (a) Yesuusi gisttiyaanne zardduwaa leemisuwan kaseti yootidobay aybee? (b) Yesuusi yootidobay 1914ppe simmin waani polettidee, qassi wurssettan hanidabay aybee?

10 Yesuusi gisttiyaanne zardduwaa leemisuwaa yootido wode, ayyaanaaban qamma gidida, kaddidaageeti denddiyo wodee yaanaagaa kasetidi yootiis. I asaa Naˈay gisttiyaa zerido goshshan “qammi asai xiskkiichchidaashin” Dabloosi zardduwaa zeranaagaa yootiis. Eti ‘wodiyaa wurssettay’ gakkanaashin issippe diccana. Yesuusi “lo77o zerettai kawotettaa asaa” gidiyoogaa, qassi “zarddoi xalahe halaqaa asaa” gidiyoogaa yootiis. Wurssetta wodiyan, asaa Naˈay gisttiyaa zardduwaappe shaakkana mala “cakkiyaageeta” woykko kiitanchata kiittana. Kawotettaa asay woykko Kawotettaa naati he wode shiiqana. (Maa. 13:24-30, 36-43) Hegee waanidi polettanee, qassi Yihooway saˈan bayyo goynniyaageeta zaarettidi waati daraajjayana danddayii?

11 ‘Wodiyaa wurssettay’1914n doommiis. He laytti olay denddiyo wode, guutta shaˈan qoodettiya ayyaanan tiyettida Kiristtaaneti woy ‘Kawotettaa asay’ ayyaanaaban Gita Baabilooni omooduwan deˈoosona. SHin 1919n Yihooway eta naxa kessidi, eta giddooninne “zardduwaa” woy worddo Kiristtaanetu giddon deˈiya dummatettay qoncci beettanaadan oottiis. I “Kawotettaa asaa” citan daraajjayiis; hegee Isiyaasi, “Issi biittaa asai pexi issi gallassi yelettanau danddayiiyye? Woikko kawotettai issi kuttan yelettii? Yerusalaama [Xiyoona] bannakkosaarakka, issi kuttan ba naata yelaagaasu” yaagidi yootido hiraagaa polo. (Isi. 66:8) Xiyoona kiitanchata xaaxi waaxi oyqqida Yihoowa dirijjitiyawu leemiso. Ayyaanan tiyettida deree saˈan merettido wode Xiyoona “yelaagaasu” gaana danddayettees.

12. Ayyaanan tiyettidaageeti ha wodiyan ‘Yihoowa sunttawu haniya asa’ gidiyoogaa waati bessidonaa?

12 Koyro xeetu layttan deˈida Kiristtaaneti oottidoogaadan “Kawotettaa asaa” gidida tiyettidaageetikka Yihoowa markka. (Isiyaasa 43:1, 10, 11 nabbaba.) Hegaa gishshawu, eti bantta loˈˈo eeshshaaninne “asa ubbau markka gidana mala, kawotettaa wonggeliyaa” mishiraachuwaa yootiyoogan dummatidi erettoosona. (Maa. 24:14; Pili. 2:15) Yaatiyoogan, eti miilooniyan qoodettiyaageeti Yihoowaara mata dabbo gidanaadan maaddidosona.—Daaneela 12:3 nabbaba.

“NUUNIKKA NENAARA BOOS”

13, 14. Ayyaana Israaˈeela gidenna asati Yihooway koyiyo ogiyan goynnanawu ay oottana koshshii, qassi hegee Geeshsha Maxaafan kasetidi waani odettidee?

13 Hagaappe kasetiya huuphe yohoy, beni Israaˈeelan beteti Yihoowayyo goynnidoogaa yootees; shin eti Yihoowaara maacettida asaara issippe goynnidosona. (1 Kaw. 8:41-43) Hegaadan ha wodiyankka, ayyaana Israaˈeelatu yame gidennaageeti Yihoowa asaara, hegeekka ayyaanan tiyettida Yihoowa Markkatuura woykko ‘Kawotettaa asaara’ issippe goynnana koshshees.

14 Ha wurssetta wodiyan a asaara issippe Yihoowayyo goynnanawu shiiqiiddi deˈiya daro asaabaa beni hananabaa yootiya naaˈˈu asati kasetidi odidosona. Isiyaasi hagaadan giis: “Daro asai yiidi, ‘Haayite! GODAA deriyaa, Yaaqooba Xoossaa Beeta Maqidasiyaa ane pude kiyoos. I koyiyoogaadan nuuni baana mala, i nuna ba ogiyaa tamaarissana’ yaagana. Aissi giikko, higgee Xiyooneppe, GODAA qaalaikka Yerusalaameppe kiyana.” (Isi. 2:2, 3) Hegaadankka, hananabaa yootiya Zakkaariyaasi “daro asainne wolqqaama kawotettati Ubbaappe Wolqqaama GODAA koyanaunne woossanau Yerusalaame” yaanaagaa yootiis. I “dumma dumma qaalan haasayiya kawotettatu ubbaappe tammu asati” leemiso hanotan ayyaana Israaˈeelatu maayuwaa macaraa oyqqidi, “Xoossai inttenaara de7iyoogaa nuuni siyido gishshau, ane nuunikka nenaara boos” yaaganaagaa yootiis.—Zak. 8:20-23.

15. ‘Hara dorssati’ ay oottiyoogan ayyaana Israaˈeelatuura issippe ‘biyoonaa’?

15 ‘Hara dorssati’ Xoossaa Kawotettaa mishiraachuwaa yootiyoogan ayyaana Israaˈeelatuura issippe ‘boosona.’ (Mar. 13:10) Etikka Xoossaa asa gidido gishshawu, ayyaanan tiyettidaageetuura ‘issi wude,’ qassi eta “heemmiyaageekka issuwaa,” hegeekka Kiristtoos Yesuusa.—Yohaannisa 10:14-16 nabbaba.

YIHOOWAY BA ASAA NAAGIYOOSAN DEˈA

16. Yihooway Armmageedoona olay denddanaadan ay oottanee?

16 Gita Baabiloona xaya simmin, asay Yihoowa asaakka xayssanawu denddana; he wode nuuni bashshaappe attanawu Yihoowa maaduwaa demmana koshshees. Yihooway ba keerido wodiyan qohanawu koyiyaageeti ba asaa bolli denddanaadan paqqadana. Hegee ‘iita waayiyaa’ wurssetta wodiyawu woykko Armmageedoona olawu doometta gidana. (Maa. 24:21; Hiz. 38:2-4) He wode Googi “kawotettatu giddoppe shiiqida” Xoossaa asaa bolli denddana. (Hiz. 38:10-12) Hegee Googanne a olanchata Yihooway qaxxayana haniyoogawu malaata. Yihooway ubbaa haariyaagaa gidiyoogaa bessana, qassi ba sunttaa geeshshana; i, “Taani . . . daro kawotettata taani tanatettaa erissana. Taani GODAA [“Yihoowa,” NW] gidiyoogaa eti hegan erana” yaagiis.—Hiz. 38:18-23.

‘Gita waayiyaa’ wode nuuni nu gubaaˈiyan deˈiyaageetuura issippetettan deˈana bessees (Mentto 16-18 xeella)

17, 18. (a) Googi Yihoowa asaa qohanawu denddiyo wode etayyo ayba kaaletoy imettannee? (b) Yihooway nuna naaganaadan koyikko, ay oottana bessii?

17 Googi qohanawu denddiyo wode, Yihooway ba ashkkarata, “Ta asatoo, haa yiite; yiidi intte soo gelidi, kariyaa intte bolli gorddite. GODAA hanqqoi aadhdhana gakkanaassi, guutta wodiyaa inttena qosite” yaagana. (Isi. 26:20) He meto wodiyan, Yihooway nuuni he bashshaappe attanawu ay oottana koshshiyaakko maaddiya kaaletuwaa immana. Hagan “soo” geetettidabay Kiristtaane gubaaˈiyaa gidana danddayees.

18 Hegaa gishshawu, iita waayiyaa wode attana koyikko, ha wodiyan Yihoowayyo saˈan asay deˈiyoogaanne i eta gubaaˈe xekkan daraajjayidoogaa ammanana koshshees. Nuuni Yihoowa asaara dabbotana, qassi nu gubaaˈiyan deˈiyaageetuura issippetettan deˈana bessees. Mazamuraawee giidoogaadan nuunikka wozanappe, “Ashettai GODAAGAA; GODAU, ne asaa neeni anjja” gaana danddayoos.—Maz. 3:8.