Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Mmushindu kayi udibu bateka bakulu ne basadidi ba mudimu mu tshisumbu tshionso?

Mu bidimu lukama bia kumpala, mupostolo Paulo wakambila bakulu ba mu tshisumbu tshia mu Efeso ne: “Nudilame nuenu bine ne tshisumbu tshionso tshia mikoko tshidi nyuma muimpe munuteke batangidi munda muatshi, bua kulama tshisumbu tshia Nzambi tshivuaye musumbe ku mashi a Muanende nkayende.” (Bien. 20:28) Mmudimu kayi udi nawu nyuma muimpe mu diteka dia bakulu ne basadidi ba mudimu lelu?

Tshia kumpala, nyuma muimpe wakasaka bafundi ba Bible bua kufunda malu malomba bua bakulu ne basadidi ba mudimu. Mu 1 Timote 3:1-7, badi balejamu malu mashilashilangane 16 adibu balomba bakulu. Malu malomba makuabu adi mu mvese bu mudi Tito 1:5-9 ne mu Yakobo 3:17, 18. Malu adibu balomba basadidi ba mudimu adi mu 1 Timote 3:8-10, 12, 13. Tshibidi, bantu badi balombelangana majitu ne badi babateka batu nangananga balomba nyuma wa Yehowa bua abalombole padibu bakonkonona bikala muanetu wa balume ukumbaja malu malomba a mu Mifundu minsantu mu mushindu mukumbane. Tshisatu, muntu udibu balombela udi ne bua kuleja ngikadilu ya nyuma muimpe mu nsombelu wende. (Gal. 5:22, 23) Nunku, nyuma wa Nzambi udi ne mushinga mu malu onso adi enzeka bua kutekabu muntu.

Kadi, nnganyi menemene udi uteka bana betu aba? Ku kale, dilomba dionso bua kuteka bakulu ne basadidi ba mudimu divua diya ku biro bia filiale bidi bilombola mudimu muaba unudi. Bana betu bavua Kasumbu kaludiki kateke ku biro ebi bavua ne mudimu wa kukonkonona dilomba dionso ne kuteka bantu bavua bakumbane. Pashishe biro bivua bifundila kasumbu ka bakulu. Bakulu pabu bavua bamanyisha bana betu bavuabu bafuma ku diteka, babebeja bikalabu basue ne mu bulelela bakumbane bua kuenza mudimu au. Ndekelu wa bionso, bavua bamanyisha tshisumbu.

Kadi mmunyi muvuabu bateka bantu mu bidimu lukama bia kumpala? Imue misangu, bapostolo bavua bateka bantu bua mudimu kampanda musunguluke, tshilejilu bu mudi tshikondo tshivuabu bateke bantu balume muanda mutekete bua kupesha bakaji bakamba biakudia bia dituku dionso. (Bien. 6:1-6) Kadi, bantu balume aba bavua mua kuikala bakadi bakulu kumpala kua kubapeshabu mudimu mukuabu eu.

Nansha mudi Mifundu minsantu kayiyi yumvuija ne mu katoba muvuabu bateka bantu tshikondo atshi, tudi tumona amue malu a muvuabi bienzeka. Pavua Paulo ne Banâba bapingana mu luendu luabu lua kumpala lua bumisionere, Bible udi utuambila ne: “Bakabatekela kabidi bakulu mu tshisumbu tshionso, bakasambila bajila biakudia, pashishe kubashiyabu mu bianza bia Yehowa uvuabu bitabuje.” (Bien. 14:23) Panyima pa bidimu, mupostolo Paulo wakafundila Tito uvuabu benza nende ngendu ne: “Mvua mukushiye mu Kulete bua kuakaja malu avua kaayi enda bimpe ne bua kuteka bakulu mu tshimenga ne mu tshimenga anu mumvua mukuambile.” (Tito 1:5) Bia muomumue, bidi bimueneka ne: bavua bapeshe Timote uvua muenze ngendu misangu ya bungi ne Paulo bukokeshi bua muomumue. (1 Tim. 5:22) Bidi bimueneka patoke ne: batangidi bena ngendu ke bavua ne mudimu wa kuteka bakulu ne basadidi ba mudimu, kadi ki mbapostolo ne bakulu bavua mu Yelushalema to.

Kasumbu kaludiki ka Bantemu ba Yehowa nkakaje mushindu wa kuteka bakulu ne basadidi ba mudimu bilondeshile muvuabi bienzeka tshikondo tshivuabu bafunda Bible. Kutuadijila ku dia 1 ngondo wa 9 wa 2014, badi bateka bakulu ne basadidi ba mudimu mushindu eu: Mutangidi wa tshijengu yonso udi ukonkonona bimpe dilomba dionso didibu benze mu tshijengu tshiende. Padiye ukumbula bisumbu bidi mu tshijengu tshiende, neadienzeje bua kumanya aba badibu benzela dilomba, neayishe nabu koku mushindu. Yeye mumane kuyukila ne kasumbu ka bakulu, mutangidi wa tshijengu udi ne bujitu bua kuteka bakulu ne basadidi ba mudimu mu bisumbu bia mu tshijengu tshiende. Mu mushindu eu, malu adibu balongolole adi pabuipi ne muvuabi bienzeka mu bidimu lukama bia kumpala.

Bakulu ne mutangidi wa tshijengu bakonkonona malu malomba a mu Mifundu bua muanetu wa balume kampanda (Malawi)

Nnganyi udi ne midimu ya bungi mu bualu ebu? Anu bu pa tshibidilu, ‘mupika wa lulamatu udi mudimuke’ ke udi ne bujitu bunene bua kudisha bena mudimu. (Mat. 24:45-47) Ebi bidi biumvuija kukeba mvese ku diambuluisha dia nyuma muimpe bua kufila buludiki bua tshia kuenza mu diumvuangana ne mêyi manene a mu Bible adi aleja mushindu udi malu ne bua kuenzeka mu tshisumbu tshia pa buloba bujima. Mupika wa lulamatu udi uteka kabidi batangidi ba bijengu bonso ne bena mu komite wa filiale. Pashishe biro bia filiale bionso bidi biambuluisha bua kutumikilabu buludiki budibu bafila. Kasumbu konso ka bakulu kadi ne mudimu munene wa kukonkonona ngikadilu milomba ya mu Mifundu bua bana betu ba balume badibu bajinga kuteka mu tshisumbu tshia Nzambi. Mutangidi wa tshijengu yonso udi ne bujitu bunene bua kukonkonona bimpe bimpe mu disambila dilomba didi bakulu benze ne pashishe kuteka bantu badi bakumbane.

Patudi tumanya mudibu bateka bantu, tudi tumvua bimpe mudimu udi nawu nyuma muimpe mu tshilumbu etshi. Nunku tudi tueyemena aba badibu bateke mu tshisumbu tshia bena Kristo ne tubanemeka.​—Eb. 13:7, 17.

Bantemu babidi badibu batele mu Buakabuluibua nshapita wa 11 mbanganyi?

Buakabuluibua 11:3 udi wakula bua bantemu babidi bavua ne bua kuamba mêyi a buprofete munkatshi mua matuku 1 260. Muyuki udi uleja pashishe ne: nyama wa luonji uvua ne bua ‘kubatshimuna ne kubashipa.’ Kadi, panyima pa “matuku asatu ne tshitupa,” bantemu babidi aba bavua ne bua kujuka ku lufu, bualu ebu buvua ne bua kukemesha bantu bonso.​—Buak. 11:7, 11.

Bantemu babidi aba mbanganyi? Malu adibu baleje mu muyuki eu adi atuambuluisha bua kubamanya. Tshia kumpala, badi batuambila ne: badi ‘babafuanyikija ne mitshi ibidi ya olive ne bitekelu bia miendu bibidi.’ (Buak. 11:4) Bualu ebu budi butuvuluija tshitekelu tshia muendu ne mitshi ibidi ya olive bidibu baleje mu mêyi a buprofete a Zekâya. Bavua baleje mudi mitshi ibidi ya olive eyi tshimfuanyi tshia “bantu babidi bavuabu balabe manyi,” (MMV) mmumue ne: ngovena Zelubabela ne muakuidi munene Yoshua bavua ‘bimane pabuipi ne Mukalenge wa buloba buonso.’ (Zek. 4:1-3, 14) Tshibidi, badi baleja ne: bantemu babidi aba badi ne bimanyinu bia muomumue ne bia Mose ne Eliya.​—Fuanyikija Buakabuluibua 11:5, 6 ne Nomba 16:1-7, 28-35 pamue ne 1 Bakelenge 17:1; 18:41-45.

Ntshinyi tshidi tshifuanangane mu mvese yonso eyi? Mu mvese yonso badi bakula bua bela manyi ba Nzambi bavua balombola mu tshikondo tshikole tshia diteta. Nunku, mu dikumbana dia Buakabuluibua nshapita wa 11, bana betu ba balume bela manyi bavua balombola mudimu mu tshikondo tshivuabu bajadike Bukalenge bua Nzambi mu diulu mu 1914 bavua bayishe “bavuale bilamba bia miosa” anyi bilamba bikayabale munkatshi mua bidimu bisatu ne tshitupa.

Ku ndekelu kua mudimu wabu wa kuyisha bavuale bilamba bikayabale, bavua bashipe bela manyi aba mu ngumvuilu wa mu tshimfuanyi pavuabu babele mu buloko bua tshikondo tshîpi tshidi tshimfuanyi tshia matuku asatu ne tshitupa. Bua bela lukuna ba bantu ba Nzambi, bavua bashipe mudimu wabu, ne baluishi aba bavua basanke bikole.​—Buak. 11:8-10.

Kadi, anu muvua mêyi a buprofete maleje, bakajula bantemu babidi aba ku lufu ku ndekelu kua matuku asatu ne tshitupa. Kabavua anu bapatule bela manyi aba mu buloko patupu to, kadi Nzambi wakapesha aba bavua bashale ne lulamatu mudimu wa pa buawu ku diambuluisha dia Mukalenge wabu Yezu Kristo. Mu 1919, bavua munkatshi mua aba bavuabu basungule bua kuenza mudimu bu ‘mupika wa lulamatu udi mudimuke’ bua kupesha bantu ba Nzambi biakudia bia mu nyuma mu matuku a ku nshikidilu.​—Mat. 24:45-47; Buak. 11:11, 12.

Bia disanka, Buakabuluibua 11:1, 2 udi usuikakaja malu aa ku tshikondo tshivuabu bapima ntempelo wa mu nyuma. Malaki nshapita 3 udi wakula bua mudimu wa ditangila ntempelo wa mu nyuma dia muomumue, bawulonda kudi tshikondo tshia dilengeja. (Mal. 3:1-4) Mmutantshi bule kayi uvua mudimu wa ditangila ne wa dilengeja muenzeke? Wakenzeka kumbukila mu 1914 too ne ku ntuadijilu kua 1919. Tshikondo etshi tshidi tshiangata matuku 1 260 (ngondo 42) ne matuku asatu ne tshitupa a mu tshimfuanyi adibu bakuila mu Buakabuluibua nshapita wa 11.

Ndisanka kayipu ditudi nadi bua muvua Yehowa mulongolole mudimu eu wa dilengeja wa mu nyuma bua kulengeja bantu ba pa buabu bua midimu mimpe! (Tito 2:14) Kabidi, tudi tuanyisha tshilejilu tshidibu batushile kudi bena Kristo bela manyi ba lulamatu bavua balombola mudimu mu tshikondo tshia diteta atshi ne benze mudimu bu bantemu babidi. *