Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, mpositole Paulosi wakaphalira ŵalara awo ŵakateŵeteranga mu mpingo wa mu Efeso kuti: ‘Muŵe maso pa mwaŵene na pa mskambo wose, weneuwo mzimu utuŵa wamwimikani kuŵa ŵalaŵiliri pakati pake, kuti muliske mpingo wa Chiuta, uwo wakawugura na ndopa za Mwana wa iyomwene.’ (Mil. 20:28) Kasi mzimu utuŵa ukovwira wuli pakwimika ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira mazuŵa ghano?

Chakwamba, mzimu utuŵa ndiwo ukachiska ŵalembi ŵa Baibolo kuti ŵalembe ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe mulara panji muteŵeti wakovwira. Vinthu 16 ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe mulara vili kulembeka pa lemba la 1 Timote 3:1-7. Vinyake vili kulembeka pa Tito 1:5-9 na Yakobe 3:17, 18. Ivyo vikukhumbikwa kuti munthu waŵe muteŵeti wakovwira vili kulembeka pa 1 Timote 3:8-10, 12, 13. Chachiŵiri ntchakuti awo ŵakusachizga na awo ŵakwimika ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵakulomba mzimu utuŵa wa Yehova kuti uŵalongozge apo ŵakudumbiskana usange mubali wakufiska ivyo vikukhumbikwa. Chachitatu ntchakuti mubali uyo wakusachizgika wakwenera kuŵa na vipambi vya mzimu utuŵa wa Chiuta. (Gal. 5:22, 23) Ntheura, mzimu wa Chiuta ukovwira pakwimika ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira.

Kweni kasi mbanjani chomenechomene awo ŵakwimika ŵabali aŵa? Kale, masachizgo ghose ghakukhwaskana na kwimika ŵalara ndiposo ŵateŵeti ŵakovwira ghakatumizgikanga ku ofesi ya munthavi. Ku ofesi, ŵabali ŵakwimikika na Wupu Wakulongozga ŵakaghawonanga masachizgo agha na kwimika ŵabali ŵakwenelera. Kufuma apo, ofesi ya munthavi yikamanyiskanga wupu wa ŵalara. Para ŵalara ŵamanya, ŵakaphaliranga ŵabali awo ŵimikika. Ŵakaŵafumbanga usange mbakunozgeka kuchita mulimo uwu na kuwona usange ŵachali ŵakwenelera. Para ivi vyachitika, chipharazgo chikapelekekanga ku mpingo.

Kweni kasi mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵakimikikanga wuli? Nyengo zinyake ŵapositole ŵakimikanga ŵanthu kuti ŵachite milimo yinyake. Mwachiyelezgero, ŵakimika ŵanalume 7 kuti ŵachitenge mulimo wa kugaŵa vyakurya ku vyokoro. (Mil. 6:1-6) Ndipouli, ŵanalume aŵa ŵakwenera kuti ŵakaŵa kale ŵalara pambere ŵandapike mulimo wakusazgikira uwu.

Nangauli Malemba ghakuyowoya vyose yayi ivyo vikachitikanga pakwimika ŵabali, kweni ghakulongosora vinyake ivyo vikachitikanga. Baibolo likutiphalira kuti apo Paulosi na Baranaba ŵakaweranga  ku ulendo wawo wakwamba wa umishonale, “ŵakaŵimikira ŵalara mu mpingo uliwose, ndipo ŵakati ŵalomba na kuziŵizga kurya, ŵakaŵapeleka kwa Yehova mweneuyo ŵakagomezga mwa iyo.” (Mil. 14:23) Vyaka vikati vyajumphapo, Paulosi wakalemba kalata kwa Tito, uyo ŵakenderanga lumoza. Wakamuphalira kuti: “Nkhakuleka mu Kerete, kuti unozge vinthu vyambura kunozgeka na kuti wimike ŵanalume ŵalara mu msumba na msumba, umo nkhakulangulira.” (Tito 1:5) Kweniso, vikuwoneka kuti Timote, uyo wakendera lumoza na mpositole Paulosi kwa nyengo yitali, nayo wakapika mazaza agha. (1 Tim. 5:22) Apa vikulongolerathu kuti ŵalaŵiliri ŵakwendakwenda ndiwo ŵakimikanga ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira. Ŵakimikikanga na ŵapositole ndiposo ŵanalume ŵalara awo ŵakaŵa mu Yerusalemu yayi.

Chifukwa cha kughanaghanirapo fundo ya mu Baibolo iyi, Wupu Wakulongozga wa Ŵakaboni ŵa Yehova wasintha ndondomeko yakwimikira ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira. Ntheura, kwambira pa Seputembala 1, 2014, ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵimikikenge mwantheura: Mulaŵiliri wa dera waliyose wasandenge mwakupwelelera masachizgo agho ŵalara ŵa mu dera lake ŵapeleka. Para wakwendera mipingo, wazamufwilirangapo kuti waŵamanye makora ŵabali awo ŵasachizgika. Wazamupharazganga nawo usange ntchamachitiko. Para wadumbiskana na wupu wa ŵalara pa mpingo masachizgo agho ghapelekeka, mulaŵiliri wa dera wazamuŵa na udindo wa kwimika ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira. Ndondomeko iyi yikukolerana chomene na umo ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵakimikikiranga mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira.

Kasi mbanjani awo ŵali na udindo pa nkhani iyi? Nyengo zose ‘muzga wakugomezgeka na wakuchenjera’ ndiyo wali na mulimo wa kulyeska ŵateŵeti ŵa pa nyumba. (Mat. 24:45-47) Mwakovwirika na mzimu utuŵa, wakusanda Malemba na kuyowoya umo tingalondezgera fundo za mu Baibolo. Fundo izi zikovwira kuti mpingo wa pa charu chose wendenge makora. Kweniso muzga wakugomezgeka wakwimika ŵalaŵiliri wose ŵa dera ndiposo ŵabali awo ŵakuŵa mu Komiti ya Munthavi. Kweniso ofesi ya munthavi yiliyose yikuwoneseska kuti ulongozgi uliwose uwo ukupelekeka ukulondezgeka. Wupu wa ŵalara uliwose uli na mulimo wa kuwona mwakupwelelera usange ŵabali awo ŵakusachizgika kuti ŵimikike mu mpingo wa Chiuta ŵakufiska ivyo Malemba ghakuyowoya. Mulaŵiliri wa dera waliyose wali na mulimo wakuzirwa chomene wa kuwona mwakupwelelera masachizgo gha ŵalara na kwimika ŵabali awo ŵakufiska ivyo vikukhumbikwa. Wakwenera kulomba pakuchita mulimo uwu.

Para tapulikiska umo ŵalara na ŵateŵeti ŵakovwira ŵakwimikikira, tikupulikiska chomene umo mzimu utuŵa ukovwilira kuti ŵabali ŵimikike. Ntheura, tikuŵagomezga chomene na kuŵachindika awo ŵimikika mu mpingo waunenesko.—Heb. 13:7, 17.

Kufuma apo, nkhani iyi yikulongosora kuti chikoko ‘chikuŵatonda ndiposo kuŵakoma.’ Kweni pamanyuma pa “mazuŵa ghatatu na hafu,” ŵakaboni ŵaŵiri aŵa ŵakuwuskika, ndipo ichi chikuzizika wose awo ŵakuwona.—Uvu. 11:7, 11.

Kasi ŵakaboni ŵaŵiri aŵa mbanjani? Ivyo vikulongosoreka mu nkhani iyi vikutovwira kuti tiŵamanye. Chakwamba, “iwo ŵayelezgereka na makuni ghaŵiri gha maolive na vyakuŵikapo nyali viŵiri.” (Uvu. 11:4) Ivi vikutikumbuska chakuŵikapo nyali na makuni ghaŵiri gha maolive agho ghakulongosoreka mu uchimi wa Zekariya. Makuni gha maolive agha ghakimiranga ‘ŵakuphakazgika ŵaŵiri,’ awo ni Kazembe Zerubabeli na Musofi Mukuru Joshua, ŵeneawo ‘ŵakimilira pafupi na Fumu ya charu chose chapasi.’ (Zek. 4:1-3, 14) Chachiŵiri ntchakuti ŵakaboni ŵaŵiri aŵa ŵakulongosoreka kuti ŵakuchita vimanyikwiro vyakuyana na ivyo Mozesi na Eliya ŵakachita.—Yaniskani Uvumbuzi 11:5, 6 na Maŵazgo 16:1-7, 28-35; 1 Mathemba 17:1; 18:41-45.

Kasi ni fundo wuli iyo yikuyana pakati pa Uvumbuzi na Zekariya? Malemba ghose ghaŵiri ghakuyowoya vya ŵakuphakazgika ŵa Chiuta awo ŵakadangiliranga pa nyengo ya kuyezgeka. Ntheura apo lemba la Uvumbuzi chipaturo 11 likafiskikanga, ŵabali ŵakuphakazgika awo ŵakadangiliranga pa nyengo iyo Ufumu wa Chiuta ukambiranga kuwusa kuchanya mu 1914, ŵakapharazga kwa vyaka vitatu na hafu “uku ŵavwara vigudulu.”

Ŵakati ŵamara kupharazga, ŵakuphakazgika aŵa mwakuyelezgera ŵakakomeka. Ŵakajalirika mu jele kwa nyengo yichoko waka, iyo yikuyelezgereka na mazuŵa ghatatu na hafu. Ŵalwani ŵa ŵanthu ŵa Chiuta ŵakawonanga kuti mulimo wa kupharazga ukakomeka panji kumara. Ivi vikapangiska kuti ŵalwani aŵa ŵakondwe chomene.—Uvu. 11:8-10.

Ndipouli, nga umo uchimi ukayowoyera, pamanyuma pa mazuŵa ghatatu na hafu, ŵakaboni ŵaŵiri ŵara ŵakawuskika. Ŵakuphakazgika aŵa ŵakafumiskika mu jele, kweniso ŵakapokera udindo wapadera chomene kufuma kwa Chiuta kwizira mwa Fumu yawo, Yesu Khristu. Mu 1919 ŵakaŵa pa gulu la awo ŵakimikika kuŵa ‘muzga wakugomezgeka na wakuchenjera’ kuti ŵapelekenge chakurya chauzimu ku ŵanthu ŵa Chiuta mu mazuŵa ghaumaliro.—Mat. 24:45-47; Uvu. 11:11, 12.

Chakukondweska ntchakuti pali kukolerana pakati pa nkhani ya ŵakaboni ŵaŵiri iyi na nyengo yakupimira tempile lauzimu, nga umo lemba la Uvumbuzi 11:1, 2 likulongosolera. Lemba la Malaki 3 nalo likuyowoya vya kuskolera uku kwa tempile lauzimu. Likuti para ivi vyachitika paŵenge nyengo ya kutozga. (Mal. 3:1-4) Kasi mulimo uwu wa kuskolera na kutozga ukatora nyengo yitali wuli? Ukamba mu 1914 m’paka kuuyambiro wa 1919. Nyengo iyi ni mazuŵa 1,260 (panji myezi 42) pamoza na mazuŵa ghakuyelezgera ghatatu na hafu agho ghakuzunulika mu chipaturo 11 cha buku la Uvumbuzi.

Tili ŵakukondwa chomene kuti Yehova wakanozga vyakuti paŵe mulimo wa kuyenga mwauzimu uwu kuti wajitozgere ŵanthu ŵake kuti ŵachite milimo yiwemi. (Tito 2:14) Mwakusazgirapo, tikuwonga ŵakuphakazgika ŵakugomezgeka awo ŵakadangilira mu nyengo ya kuyezgeka na kuŵa ŵakaboni ŵaŵiri ŵakuyelezgera. *