TÕND fãa zoe n yãa ned sũur sẽn yiki. Sãmbg kae tɩ tõnd mengã sũur zoe n yikame. Tõe tɩ d getame tɩ sũ-yikr pa sõma, n pa rat n yik d sũur ye. Baasgo, d sũur mi n yikame tɩ d tagsdẽ tɩ d bee bʋʋm. Sẽn yɩɩd fãa, ned sã n maan-d bũmb sẽn pa zemse. Etazĩni logtoɛɛmb n gʋls sebr n wilg meng tɩ “sũ-yikr pa wẽnga, la tɩ ned sẽn tar laafɩ fãa sũur mi n yikame.”

B sẽn yeel bũmb ningã wõnda Wẽnnaam sẽn vẽneg tʋm-tʋmd a Poll t’a gʋlsã. A gomdã wilgdame tɩ ned buud fãa sũur tõe n yikame. Ad a sẽn yeelã: “Yãmb sũyã sã n yiki, bɩ y ra maan yel-wẽn ye, la y ra sak tɩ wĩndg lʋɩ tɩ yãmb sũyã ket n ka sig ye.” (Efɛɛz rãmba 4:26) Woto wã, d sũur sã n yiki, d segd n maana bũmb n wilg rẽ bɩ, bɩ d segd n tõoga d sũurã?

A Poll sẽn wa n gomd sũ-yikr yellã, wõnda yɩɩl-gʋlsdã sẽn yeel bũmb ningã n da be a yamẽ. Yɩɩl-gʋlsdã ra yeela woto: “Ba y sũurã sã n yiki bɩ y ra kẽ moog ye.” (Yɩɩl Sõamyã 4:5, Sebr Sõngo) La a Poll saglgã võor yaa bõe? A paasa woto: “Bɩ y bas sũ-toog ne kisgri, la sũ-yikri, la no-koɛɛma, la kãnegre la pʋ-toog fãa.” (Efɛɛz rãmba 4:31) Rẽnd a Poll sagla kiris-nebã tɩ b sũy sã n yik bɩ b modg n da maan wẽng ye. Etazĩni logtoɛɛmb nins yell d sẽn gom tɩ loogã paasa b sebrã pʋgẽ tɩ ‘b bãngame tɩ y sũur sã n yik tɩ y maan bũmbu, paasda y sũ-yikrã, la tɩ pa na n sõng-y tɩ y welg zu-loɛɛgã ye.’

La wãn to la d tõe n “bas” sũ-yikri, ne a sẽn wat ne zu-loees ninsã fãa? Pĩnd wẽndẽ Israyɛllã rĩm a Salomo yeela woto: “Yam soab sũur ka yikd tao-tao ye. Ned sã n beeg-a t’a bas taale, a sũur yaa noogo.” (Yelbũna 19:11) Wãn to la yam tõe n sõng ned t’a sũur da yik tao-tao?

B sã n yeel tɩ ned tara yam, rat n yeelame t’a tõe n tagsa sõma, n wʋm yell vɩʋʋgo. A pa get  bũmb nins nin sẽn ne wã bal ye. Ned sã n tar yam, wãn to la tõe n sõng-a, a to sã n wa beeg-a bɩ n maan bũmb n yik a sũuri?

D sã n wa mik tɩ ned n maan kɛgre, d sũur tõe n yikame. La d sã n bas tɩ d sũ-yikrã kɩt tɩ d maan wẽnga, tõe n sãama tõnd mengã sũuri, wall neb a taab sũuri. Bugum sã n yõk roog tɩ b pa yɩ tao-tao n kiis bugmã, tõe n dɩɩ roogã zãnga. Woto me, d sũur sã n yik tɩ d pa tõog-a, tõe n sãama d yʋʋre, n sãam tõnd ne d taabã zoodo, la tõnd ne Wẽnnaam zoodã menga. Rẽnd d sã n wa mik tɩ bũmb n kɩt tɩ d sũurã rat n yiki, yɩta sõma tɩ d maag d yĩng n tagse. D sã n wʋm yellã vɩʋʋgo, na n sõng-d lame tɩ d tõog d sũurã.

Daar a ye, a Salomo ba a Davɩɩd sũur yikame, tɩ ra kellẽ bilf t’a kʋ rao yʋʋr sẽn boond t’a Naballe. La zu-noogo, ned n sõng-a t’a tags yellã zug n toeem yam. A Davɩɩd ne a nebã ra kogla a Naball piisã Zida rasempʋɩɩgẽ wã. Rẽ n so t’a Naball sẽn wa n na n wõrs a piisã kõbdã, a Davɩɩd tʋmame tɩ b tɩ kos-a rɩɩbo. La a Naball yeela woto: “Mam ka na n dɩk m dɩɩb ne m koom la m nemdã mam sẽn kʋ n na n kõ m pe-wõrsdbã n kõ mam sẽn ka mi-b rãmb ye.” Ad sɩd yɩɩ paoogr tɛkẽ! B sẽn tɩ togs a Davɩɩdã, a sũur yikame t’a yik ne rap 400 n dat n tɩ kʋ a Naball ne a zakã neba.—1 Sãmwɛll 25:4-13.

A Naball pag a Abigayill sẽn wa n bãng a sɩdã sẽn maan bũmb ningã, a yikame n na n babs a Davɩɩde. A sẽn wa n seg a Davɩɩd ne a nebã, a yĩgimda a taoore, n yeele: “Yaa maam n konge. Bɩ y bas tɩ m togs-yã.” A kell n goma ne a Davɩɩd n wilg a Naball nin-yoolmã sẽn ta zĩig ninga, la a yeel t’a Davɩɩd sã n dok a sũuri, a na n wa maanda a bãngẽ.—1 Sãmwɛll 25:24-31.

Yam bʋg la a Davɩɩd rɩk a Abigayill goamã pʋgẽ tɩ sõng-a t’a sũur sigi? Pipi, a bãngame t’a Naball sɩng n yaa nin-yoogo. Yiibu, a bãngame t’a sã n dok a sũuri, a tõe n wa ningda a meng taale. Yãmb me sũur tõe n wa yika wa a Davɩɩde. Sã n wa yaa woto, bõe la y tõe n maane? Logtoɛɛmb n gʋls sebr n gom d sẽn tõe n tõog d sũur to-to wã yelle. B yeelame tɩ d sũur sã n wa rat n yik bɩ d “wɩsg d meng n vʋʋse, la d sõd n ta 10.” Maag-y y yĩng n bao n wʋm yellã vɩʋʋgo. Y yam sã n be bũmb maaneg bɩ y reng n tags n ges rẽ sẽn tõe n wa ne yɛl ninsã. Wilg-y tɩ y tara yam, n da bas tɩ y sũurã yik tao-tao, t’a sã n wa yik me bɩ y tõog-a.—1 Sãmwɛll 25:32-35.

Rũndã-rũndã me, b sõnga neb wʋsg tɩ b tõog b sũur wa a Davɩɩde. Wala makre, a Sebastian wilgame tɩ yẽ sẽn wa n tar yʋʋm 23 n be bãens roog Poloyn soolmẽ wã, a paamame tɩ ned zãms-a Biiblã, tɩ sõng-a t’a tõe a sũurã masã. Ad a sẽn yeele: “Mam dengd tagsa yellã zugu. Rẽ poore, m modgd n tũu Biiblã saglse. M yãame tɩ Biiblã saglsã sõmblem ka to ye.”

A Setsuo me maanda wa a Sebastian. A yeelame: “Tʋʋmã zĩigẽ, m taabã sã n da maan bũmb tɩ m sũur yiki, m pa maagd m yĩng n gom ye. La m sẽn sɩng Biiblã zãmsgã tɛka, m pa le tãsd ned ye. Yell taoore, m sokda m meng woto: ‘Ãnda n tar taale? Pa maam la yellã soab sɩda?’” A sẽn sokd a meng sogs-kãensã wã kɩtame t’a sũurã pa le yikd tao-tao, t’a sũur sã n wa yik me bɩ a tõog a menga.

F sũur sã n yiki, yɩl n tõog f meng pa nana ye. La y sã n tũud Biiblã sagls la y pʋʋsd Wẽnnaam n kot sõngre, yãmb me na n paama yam, tɩ y sũurã pa le yikd tao-tao, t’a sã n wa yik me bɩ y tõog y menga.